AKSARAY, KIRŞEHİR, NEVŞEHİR VE BAŞKENT ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNDE

1. AKSARAY, KIRŞEHİR, NEVŞEHİR VE BAŞKENT ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİNDE PROJELENDİRİLMİŞ ALAN DENETİMİ İş Başmüfettişi : İ. Selçuk ÇEVİRME Mart 2013

2. AMAÇ • Alandaki işyerlerinin • DENETİMLERİNİ YAPMAK, • Teknik açıdan ilgili taraflara • REHBERLİK ETMEK, • Sektörlerde kalıcı ve sistematik • İYİLEŞME SAĞLAMAK, • Gelecekte yapılacak denetimler için VERİ TABANINI • OLUŞTURMAKTIR. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı

3. AMAÇ • İşyerlerinde çalışma şartlarının iyileştirilmesi, • Alınması gereken önlemlerin ilgili taraflarla paylaşılması, • İşyerlerinde uygulama birliğinin sağlanması, sektörde iş sağlığı ve güvenliği bilincinin oluşturulması, • İşverenlerin oluşabilecek tehlikelere karşı duyarlılığının arttırılması, • Başkanlığımız kaynaklarının etkin ve verimli kullanması. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı

4. 2. GEREKÇE • Ankara Grup Başkanlığı görev • Alanı içerisinde iş kazaları • sıralamasında Ankara ili 2.,Kırşehir • ili 12.,Aksaray ili 15.ve Nevşehir ili 19. sırada gelmektedir. • Aksaray, Nevşehir, Kırşehir illerindeki organize • sanayi bölgelerinde ve Başkent Organize Sanayi Bölgesinde daha önce işyerlerinin tümünü kapsayan bir teftiş programı yapılmadığından, işveren ve işçilerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda bilgi durumlarını ve alanın kendi sektörel riskleri ile yine sektörel ana sorunların tespit edilmesi gerekmektedir.

5. SGK VERİLERİNE BAKILDIĞINDA; • Aksaray ilindeki işyeri sayısı 2005 yılında 3081 adet iken 2011 yılında 4854 adede çıkarak 5 yıl içinde % 45 oranında, • Kırşehir ilindeki işyeri sayısı 2005 yılında 2331 adet iken 2011 yılında 3109 adede çıkarak 5 yıl içinde % 32, • Nevşehir ilindeki işyeri sayısı 2005 yılında 3136 adet iken 2010 yılında 4894 adede çıkarak 5 yıl içinde % 46 oranında artış göstermiştir. Bu husus paralelinde istihdam artmıştır. Bu bağlamda iş sağlığı ve güvenliği yönünden daha fazla işçiye ulaşma gereksinimini ortaya çıkarmaktadır.

6. NEDEN OSB? • Dünyadaki teknolojik • gelişmelerin hızlı olması ve bu • gelişmeleri organize sanayi • bölgelerinin işyerinin devamlılığı • ve ihracatın sürdürebilirliği • açısından takip etme zorunluluklarının • olması. • Ülkemizde 1962 yılından 2002 yılı sonuna kadar 70 adet OSB • projesi tamamlandığı, 2003-2011 yılları arasında ise 77 adet OSB projesinin tamamlandığı görülmektedir. • Ambalaj, tekstil, makina, mobilya sanayiden otomotiv, hırdavat nalburiye, lastik-kauçuk, kimya sanayi gibi birçok üretim sektörünü bünyesinde taşıyan OSB’lerin işçi sayılarının yüksek olması da paralel bir gelişmedir.

7. Aksaray OSB’ye yapılacak olan alan denetiminde 132 işyerini kapsayacak programlı teftiş sayesinde tahminen 5335 işçiye,

8. Kırşehir OSB’ye yapılacak olan alan denetiminde 53 işyerini kapsayacak programlı teftiş sayesinde tahminen 952 işçiye,

9. Nevşehir OSB’ye yapılacak olan alan denetiminde 69 işyerini kapsayacak programlı teftiş sayesinde tahminen 567 işçiye,

10. Başkent OSB’ne yapılacak olan alan denetiminde 123 işyerini kapsayacak programlı teftiş sayesinde tahminen 5000 işçiye ulaşılmış olunacaktır.

11. 3. HEDEF KAZA ORANLARI 2002 yılında 100.000 işçide % 16.8 2012 yılında 100.000 işçide % 7.8 • 2009-2013 5 yıllık İSG hedefi yüz bin işçide iş kazası oranının %20 AZALTILMASI DIR. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı

12. 3. HEDEF • Ölümle sonuçlanan kaza sayısının büyük oranda azaltılması, • Güvenlik kültürü ve sosyal sorumluluk konusunda bilinç oluşturulması, • Tarafların 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu olmak üzere iş sağlığı ve güvenliği mevzuatının yeni yaklaşımı ve uygulamaları konusunda bilgilendirilmesi. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı

13. 3. HEDEF • Makine kaynaklı iş kazalarına neden olan riskleri • engelleyici tedbirlerin alınmasını ve makinelerde • olması gerekli asgari gereklerin olmasını sağlamak, • Kimyasallarla çalışma yapan tüm işletmelerde kimyasallar • nedeniyle meydana gelebilecek patlama ve yangın tehlikelerinin engelleyici önlemler almak, • Tehlikeli kimyasallar ile çalışan işçilerin maruziyetini önlemek ve tehlikelerinden korumak için gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak,

14. 4. TEFTİŞLERDE İZLENECEK YÖNTEM • Teftişler TEK aşamalı olarak planlanmıştır. Teftiş sürecinde tespit edilen noksanlıkların giderilmesi sağlanacaktır. • Teftişlerde çalışanlar ve işverenler 6331 sayılı yasa hakkında bilgilendirilecektir. • Teftişin her aşamasında ilgili resmi kurum ve kuruluşlar ile mesleki örgütlerle işbirliği yapılacak, gerektiğinde toplantılar ve eğitimler düzenlenecektir. • Alanda yer alan ve makine ağırlıklı imalat sektöründe faaliyet gösteren toplam 364 işyerini kapsayacak şekilde 1 koordinatör, 8 Müfettiş halinde toplam 9 müfettiş ile denetimlerin yapılması. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı

15. İŞYERLERİNDE DURDURMAYA NEDEN OLACAK NOKSANLIKLAR İş Teftiş Kurulu Başkanlığı

16. ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ • Parlama, patlama tehlikesi bulunan yerlerdeki iş ekipmanlarının exproof özellikte olmaması, • İşyerinde yangın algılama ve söndürme sistemlerinin eksikliği (alarm sistemleri, hidrant sistemleri, sprink sistemi, vb.) • Risk değerlendirmesi yapılmamış olması, • Tehlikeli kimyasalların kullanıldığı bölümlerde havalandırma sisteminin olmaması, • İş ekipmanlarının operasyon noktaları ile hareketli akşamların koruyucularının eksikliği, İş Teftiş Kurulu Başkanlığı

17. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ? TANIM :İş yerlerinde işin yürütülmesi sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalara “ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ” denilmektedir.

18. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ NELERİ KAPSAR?

19. 1.ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ • Çalışanları; • İşyerinin olumsuz etkilerinden korumak, • Rahat ve güvenli bir ortamda çalışmalarını sağlamak • Başka bir ifade ile çalışanları iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı koruyarak ruh ve beden bütünlüklerinin sağlanması amaçlanmaktadır.

20. 2. ÜRETİM GÜVENLİĞİ • Bir iş yerinde üretim güvenliğinin sağlanması beraberinde verimin artması sonucunu doğuracağından özellikle ekonomik açıdan önemlidir. • İşyerinde çalışan işçilerin korunmasıyla meslek hastalıkları ve iş kazaları sonucu ortaya çıkan iş gücü ve iş günü kayıpları azalacaktır.

21. 3. İŞLETME GÜVENLİĞİ • İşyerinde alınacak tedbirler ile, iş kazalarından veya güvensiz ve sağlıksız çalışma ortamından dolayı doğabilecek makine arızaları ve devre dışı kalmaları, patlama olayları, yangın gibi işletmeyi tehlikeye düşürebilecek durumlar ortadan kaldırılacağından işletme güvenliği sağlanmış olur.

22. İŞ GÜVENLİĞİ Çalışanların iş kazalarına uğramalarını önlemek amacı ile güvenli çalışma ortamını oluşturmak için alınması gereken tedbirler dizisine “İş Güvenliği” denir.

23. NİÇİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ? • 2010 yılında ülkemizde 62 bin 903 İŞ KAZASI ve 553 MESLEK HASTALIĞI vakası meydana geldi. • 2011 yılında ülkemizde 69 bin 227 İŞ KAZASI ve 697 MESLEK HASTALIĞI vakası meydana geldi • HERGÜN; • İş Kazası 172-189 • İş Kazaları Nedeniyle Hayatını Kaybeden Çalışan 4-4.6 • Sürekli İş Göremez Hale Gelen Çalışan6-5.7

24. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİN • TEMEL AMACI; • Sağlıklı ve güvenli bir çalışma • ortamı oluşturmak, • Çalışanları çalışma ortamından kaynaklanan • sağlık ve güvenlik risklerine karşı korumak, • Çalışanların sağlık, güvenlik ve refahını sağlamak • ve geliştirmek, • Üretimin devamlılığını sağlamak, • Verimi artırmak.

25. ÖNCELİKLİ HEDEF; (özellikle ülkemizde) İş Kazalarını ve Meslek Hastalıklarını Önlemektir.

26. MESLEK HASTALIĞI 6331Sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanununda Yer Alan Tanıma Göre; Meslek hastalığı:Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya çıkan hastalıktır.

27. İŞ KAZASI 6331 Sayılı İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanununda Yer Alan Tanıma Göre ; İş kazası: İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olaydır.

28. İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI ÜRETİMİN BİR PARÇASI DEĞİLDİR. Gerekli tedbirler alındığı taktirde iş kazalarının %98 önlenebilir olduğu tespit edilmiştir.

29. Kazalar Neden Meydana Geliyor? İnsanlar kazaları isteyerek mi yapıyor?

30. Bana bir şey olmaz... Hep böyle yapıyoruz... Güvenli görünüyordu... Böyle bir kaza olacağını hiç tahmin edemezdim... Daha önce hiç olmamıştı. Acelem vardı. KAZALAR BİRDENBİRE ORTAYA ÇIKMAZ!!!

31. İŞ KAZASININ NEDENLERİ İş kazalarının oluşumunda çeşitli faktörler rol oynar.

32. ÇEVRESEL OLAYLAR • Aydınlatma, • Isı, • Nem, • Gürültü, • Makinalar, • Kaygan Zemin V.B.

33. İNSANA BAĞLI OLANLAR İnsanlar bir hatayı neden yaparlar? KAZAYLA KASITLI Eğitimsizlik Bilgisizlik Dalgınlık Rahatlık Düşüncesizlik Yeteneksizlik Zorlama İsteyerek yapmak

34. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GENEL BAKIŞ

35. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GENEL BAKIŞ • İş sağlığı ve güvenliği konusu ilk kez müstakil bir kanunla ele alınmıştır. • Kamu ve özel sektör ayrımı gözetmeksizin tüm çalışanlar kanun kapsamına alınmıştır. • Bütün işyerlerine iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma veya ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alma zorunluluğu getirilmiştir. • Ondan az çalışanı olan işletmelerin, iş sağlığı ve güvenliği hizmet giderlerinin devlet tarafından desteklenmesi hükmü getirilmiştir. • İşverenlere risk değerlendirmesi yapma yükümlülüğü getirilmiştir.

36. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GENEL BAKIŞ • Tüm çalışanların sağlık gözetiminden geçirilmesi hükmü getirilmiştir. • İşverenlere tüm iş kazaları ve meslek hastalıklarının kayıtlarının tutulması yükümlülüğü getirilmiştir. • İşyerlerine acil durum planları hazırlama yükümlülüğü getirilmiştir. • Asıl -alt işveren ilişkisinde sağlık ve güvenlik kurullarına katılım yükümlülüğü getirilmiştir. • Acil durum, yangın, ilk yardım ve tahliye konularında planlama yükümlülüğü getirilmiştir. • Çalışan temsilcileri, destek kişiler, güvenlik kurulları, iş merkezi yönetimleri, sağlık ve güvenlik alanında yetkili ve yükümlü kılınmıştır.

37. 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNUNA GENEL BAKIŞ • Sayı sınırı olmaksızın iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinden yararlanma, • Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalması durumunda, gerekli tedbirler alınıncaya kadar çalışmaktan kaçınma, • İş sağlığı ve güvenliği konularında eğitim alıp, bilgilenme, • İş sağlığı ve güvenliği konularında temsil edilme, • Kendisinin ve çalışma arkadaşlarının sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmeme, • Kendilerine verilen üretim ve korunma ile ilgili tüm araç ve donanımları doğru kullanma.

38. İŞVEREN AÇISINDAN GETİRDİKLERİ; • İş sağlığı ve güvenliği koşullarını iyileştirme ve bunun sürekliliğini sağlama. • Çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işi uygunluğunu dikkate alma • Risk değerlendirme raporlarını da göz önünde bulundurarak genel bir önleme politikası geliştirme.

39. İŞVEREN AÇISINDAN GETİRDİKLERİ; • Mesleki risklerin önlenmesi için, eğitim ve bilgi verilmesi dahil her türlü tedbiri alma. • Çalışma ortamında gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yaptırma. • İzleme, denetleme ve uygunsuzlukları giderme. • Çalışanların hayati tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alma. • Aynı çalışma alanını birden fazla işverenin paylaşması durumunda koordinasyon sağlama.

40. ÇALIŞANLAR AÇISINDAN GETİRDİKLERİ; • Sayı sınırı olmaksızın iş sağlığı • ve güvenliği hizmetlerinden • yararlanma. • İşyerlerindeki iş sağlığı ve • güvenliği çalışmaları ile ilgili görüş verme ve aktif • katılım sağlayabilme. • Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalması • durumunda gerekli tedbirler alınıncaya kadar • çalışmaktan kaçınma.

41. ÇALIŞANLAR AÇISINDAN GETİRDİKLERİ; • İş sağlığı ve güvenliği • konularında eğitim alıp, bilgilenme. • İş sağlığı ve güvenliği • konularında temsil edilme. • Kendisinin ve çalışma arkadaşlarının sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmeme. • Kendilerine verilen üretim ve korumayla ilgili tüm araç ve donanımları doğru kullanma.

42. TÜM ÇALIŞANLAR SAĞLIK VE GÜVENLE ÇALIŞACAK • Kamu ve özel sektörü ayrımı gözetmeksizin tüm çalışanlar kanun kapsamına alındı. • Kanun aynı zamanda çırak ve stajyerler için de geçerli olacak. • Her çalışan, iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarından faydalanacak.

43. Testi kırılmadan önce… Kuralcı bir yaklaşım yerine önleyici yaklaşım esas alındı. Kanun, iş kazası veya meslek hastalığı yaşanmadan önce önlem almaya yöneliktir.

44. KURALCI DEĞİL ÖNLEYİCİ YAKLAŞIM

45. İŞYERLERİ TEHLİKE DURUMLARINA GÖRE SINIFLANDIRILACAK • Bu sınıflandırmada; • Yapılan işin özelliği • İşin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler • İş ekipmanı • Üretim yöntem ve şekilleri • Çalışma ortam ve şartları gibi hususlar dikkate alınır.

46. İŞYERLERİ TEHLİKE DURUMLARINA GÖRE SINIFLANDIRILACAK Tehlike sınıfı tespitinde; işyerinin yaptığı asıl iş esas alınır. İşyeri hekimi, her tehlike sınıfında çalışabilir.

47. BÜTÜN İŞYERLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI, İŞYERİ HEKİMİ GÖREV YAPACAK. İş Güvenliği Uzmanı İşyeri Hekimi Diğer Sağlık Personeli

48. HER İŞYERİNE İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI VE İŞYERİ HEKİMİ • Çalışanların sayısına ve işyeri türüne bakılmaksızın her işyerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ile diğer sağlık personeli görev yapacak. • Gerekli şartları taşıması durumunda, işverenin kendisi de iş sağlığı ve güvenliği hizmetini üstlenebilecek. • İş kazasının meydana gelmesi durumunda ihmali tespit edilen iş güvenliği uzmanı veya işyeri hekiminin yetki belgesi askıya alınacak.

49. İŞYERLERİ İÇİN ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ • İşyerinde uygun vasıflara sahip personel bulunmaması halinde hizmet işyeri dışındaki ortak sağlık güvenlik birimlerinden alınabilecek. • Ortak sağlık ve güvenlik birimleri, yetkileri kapsamında hizmet sundukları işverene karşı sorumlu olacak. • İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekiminin tam süreli görevlendirilmesi gereken işyerlerinde işveren, gerekli donanım ve personeli sağlayarak işyeri sağlık ve güvenlik birimi kuracak.

50. DEVLET, 10’DAN AZ ÇALIŞANI OLAN İŞLETMELERİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİNİN GİDERLERİNİ DESTEKLEYECEK. • Kamu hariç, • 10’dan az çalışanı olan • Tehlikeli ve çok tehlikeli • işyerleri desteklenecektir. • 10’dan az çalışanı bulunan, • az tehlikeli sınıftaki işyerleri • Bakanlar Kurulu karar ı ile desteklenecektir. %85 : 1-9 “Yeryüzünde muteber bir nesne yok devlet gibi Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi”