ZESPÓŁ PIECZENIA JAMY USTNEJ BMS burning mouth syndrome

1. „nieprzemijające wrażenie pieczenia, palenia lub podobny ból jamy ustnej u pacjentów z niezmienioną klinicznie błoną śluzową „ ZESPÓŁ PIECZENIA JAMY USTNEJBMS burningmouthsyndrome

2. stomatodynia glossodynia glossalgia glossopyrosis orodynia oraldysaesthesia zespół piekących ust • 1994 • International Associacion for thestudy of Pain • Odrębna jednostka nozologiczna: ZESPÓŁ PIECZENIA JAMY USTNEJ

3. w 80-85% dotyczy kobiet pomiędzy 50 a 70 rokiem życia, kłucie palenie pieczenie drętwienie mrowienie uczucie poparzenia obrzęku błony śluzowej w s p ó ł w y s t ę p u j e: wrażenie suchości, nadwrażliwość na pokarmy słone, kwaśne, gorzkie, utrzymujący się gorzki lub metaliczny posmak.

4. PACJENCI OPISUJĄ BÓL JAKO: • męczący, • przeszkadzający, • utrudniający normalne funkcjonowanie; • jego nasilenie jest porównywalne do silnego bólu zęba, ale jego jakość jest inna najczęściej ból określany jest jako umiarkowany W 10 centymetrowej skali wzrokowo-analogowej (VAS) nasilenie bólu oceniano średnio na 5 do 8 cm (gdzie O oznacza brak bólu, a wartość 10 to maksymalne nasilenie bólu).

5. języka (koniuszek i 2/3 przednie), • błony śluzowej podniebienia twardego, warg, • błony śluzowej bezzębnego wyrostka zębodołowego i dziąsła, • błony śluzowej policzków, gardła, dna jamy ustnej. DOLEGLIWOŚCI DOTYCZĄ NAJCZĘŚCIEJ: • Najczęściej • objawy występują jednocześnie w kilku miejscach • i prawie zawsze obustronnie.

6. U NIEKTÓRYCH PACJENTÓW WSPÓŁWYSTĘPUJĄ BÓLE INNYCHOKOLIC: głowy, stawów skroniowo-żuchwowych, mięśni twarzy, szyi, barków. • WSPÓŁISTNIENJĄ: • zmęczenie • obniżenie nastroju, • zaburzenia snu, • spadek libido • Nie stwierdzono zależności pomiędzy usytuowaniem bólu, • a przebiegiem choroby i odpowiedzią na leczenie.

7. dolegliwości mogą utrzymywać się • od kilku miesięcy do kilkunastu lat • niektórzy pacjenci łączą wystąpienie bólu • z zabiegami stomatologicznymi • lub innymi chorobami • początek choroby jest zwykle spontaniczny, bez udziału zauważalnego czynnika wyzwalającego

8. Początek spontaniczny, choć często kojarzy się z wykonanym wcześniej zabiegiem stomatologicznym, niezależnie od sposobu postępowania lekarskiego Najczęściej skargi dotyczą bólu języka (koniuszka, brzegów, brodawek liściastych) Rzadziej: podniebienie twarde, wargi, dziąsła Najrzadziej: gardło, policzki, dno jamy ustnej Dodatkowo: obrzęk języka i/lub warg, suchość, obecność ciała obcego (subiektywne), Nadwrażliwość na pokarmy słone, kwaśne, gorzkie, tytoń, alkohol, Metaliczny posmak objawy

9. TYPY BMS WG LAMEY I LEWIS: • TYP I - 35% • bez objawów przy obudzeniu, • dolegliwości nasilają się w miarę upływu dnia, z wieczorną ich maksymalizacją • TYP 2 - 55% • pieczenie obecne przy obudzeniu • utrzymuje się przez cały dzień na stałym poziomie • TYP 3 - 10% • dolegliwości pojawiają się okresowo, • zwykle o nietypowym umiejscowieniu

10. w typie 1 i 2 objawy występują codziennie, bez remisji istnieje ścisła korelacja między najczęściej występującym BMS typu 2,a czynnikami psychogennymi u pacjentów z BMS typu 3 istnieje duże prawdopodobieństwo wpływu czynnika alergicznego na wystąpienie choroby, a typ 1 łączy się z czynnikami ogólnoustrojowymi jak niedobory żywieniowe, cukrzyca

11. Miejscowe Ogólnoustrojowe Psychogenne Neuropatia przyczyny

12. Prądy elektrogalwaniczne Niewłaściwe uzupełnienia protetyczne: drażnienie mechaniczne, toksyczne, alergia kontaktowa, zespół Costena – obniżenie zwarcia Zła higiena Parafunkcje (ssanie, przygryzanie wargi, języka) Palenie tytoniu Alkohol Obecność guzów,m.in. gardła i języka umiejscowionych wzdłuż przebiegu nerwów miejscowe

13. DOMNIEMANE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE MIEJSCOWE: • alergeny kontaktowe, • alergeny pokarmowe, • urazy, • źle użytkowane, niedopasowane protezy, • infekcje (Candida albicans), • parafunkcje (zgrzytanie zębami, ssanie języka, warg, przygryzanie języka), • zaburzenia wydzielania i jakości śliny, • zła higiena jamy ustnej, • prądy elektrogalwaniczne

14. Niedobory witamin z grupy B (niedostateczna podaż, zaburzenia wchłaniania) Zaburzenia hematologiczne Cukrzyca Zespół Sjögrena, choroba Mikulicza Zespół Plummera – Vinsona Zaburzenia wewnątrzwydzielnicze (jajniki, tarczyca) Alergia na środki pokarmowe i leki Zatrucia związkami arsenu i bizmutu Ch. przewodu pokarmowego, np.: kamica pęcherzyka żółciowego, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, choroba refluksowa Zmiany zanikowe, zwyrodnieniowe i naczyniowe błony śluzowej jamy ustnej ogólnoustrojowe

15. DOMNIEMANE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE OGÓLNOUSTROJOWE: menopauza, starzenie organizmu niedobory - witamin (B1, B2, B6, B12, PP), żelaza, kwasu foliowego, cukrzyca, choroba refluksowa,

16. DOMNIEMANE CZYNNIKI ETIOLOGICZNE OGÓLNOUSTROJOWE: PSYCHOGENNE: najczęściej współistniejące zaburzenia depresyjne i lękowe (szczególnie uogólnione) rzadziej - zaburzenia hipochondryczne NEUROPATIA: mikrouszkodzenienerwów obwodowych na skutek urazu, niedotlenienia lub infekcji

17. Stany depresyjne: - w 60% bolesne przeżycie lub wydarzenie, depresja inwolucyjna u kobiet w okresie menopauzy; Objawy nastroju depresyjnego: Smutek, załamanie, spowolnienie psychomotoryczne, utrata mimiki, zaburzenia koncentracji i pamięci, osłabienie fizyczne, aż do zaniku funkcji podtrzymujących rytm biologiczny oraz wykształcenie patologicznych rytmów dobowych Stany predysponujące do wystąpienia depresji: Płaczliwe, chwiejne emocjonalnie zachowanie, niepokojący nadmierny lęk psychogenne

18. Zaburzenia neurotyczne: głębokie zaburzenia psychopatologiczne występujące od dawna – 15 – 20% lękowi hipochondrycy i histerycy z nasiloną kancerofobią; chorzy ze zmianami inwolucyjnymi przysadki mózgowej Chroniczne psychozy – 3 – 5% wszystkich chorych; są to ciężkie przypadki psychozy maniakalno – depresyjnej, zespołu hipochondrycznego, schizofrenii psychogenne

19. Mikrouszkodzeniana skutek: urazu, niedotlenienia, infekcji nerwów obwodowych przewodzących impulsy z jamy ustnej neuropatia

20. RÓŻNICOWANIE • grzybica jamy ustnej • niedokrwistość • cukrzyca

21. Środowisko społeczno – zawodowe: narażenie na substancje toksyczne, stres Wywiad rodzinny: utrata bliskiej osoby, zwłaszcza z powodu nowotworu w obrębie jamy ustnej, gardła Wywiad internistyczny: choroby ogólne, leki Wywiad ginekologiczny: radykalne zabiegi W wywiadzie zwrócić uwagę na:

22. Jak silne jest pieczenie? 0 – brak bólu 10 – maksymalne nasilenie bólu Czy uważasz, że pieczenie w jamie ustnej jest spowodowane występowaniem nowotworu w jamie ustnej? 0 – brak lęku przed nowotworem 10 – ogromna obawa Sytuacja rodzinna, przyjaciele, finanse? 0 – sprawy nie mogłyby układać się lepiej 10 - sprawy nie mogłyby układać się gorzej Pacjentom należy zadać trzy pytania, a odpowiedzi w skali 0 - 10:

23. Brak bólów nocnych Dolegliwości zmniejszają się podczas posiłków Niezmiernie istotne cechy: Dodatkowo mogą towarzyszyć: Bóle głowy, odontalgie, swędzenie skóry twarzy, zaburzenia snu, drażliwość, uczucie zmęczenia, spadek libido.

24. Grupa I – klinicznie bez zmian; pacjentów niepokoją fizjologiczne brodawki okolone, liściaste, grzybowate, ujścia gruczołów dodatkowych Grupa II – uraz mechaniczny; lineaalba, odciski zębów na brzegach języka Grupa III – obfite złogi nazębne, periodontopatie, nieprawidłowo wykonane uzupełnienia protetyczne, wypełnienia, obecność różnych metali w jamie ustnej, język geograficzny, pobruzdowany Obraz kliniczny:trzy grupy pacjentów

25. Morfologia, rozmaz, Stężenie: glukozy, witaminy PP, B12, kwasu foliowego, żelaza, arsenu, bizmutu Badanie mykologiczne – Candida albicans Bakteriologiczne – Neisseriaspecies, Helicobacter pylori Sialometryczne – ilościowe i jakościowe Mikroprądy - 1μA może dawać nieprzyjemne odczucia Cytologiczne – Hormonalne – płciowe, tarczycy Fluorescencja języka – różnicowanie tła niedoborowego i nerwowego pH przełyku, gastroskopia alergologiczne Badania dodatkowe

26. Określenie progu wrażliwości za pomocą bodźców elektrycznych – pacjenci z BMS wykazują znacznie obniżony próg: niewielkie impulsy są odczuwane jako ból Badanie stereognotyczne wg Wrighta: rozpoznawanie kształtów przedmiotów wkładanych przez lekarza do ust pacjenta; chorzy często nie rozpoznają lub dają odpowiedź po dłuższym czasie Obiektywizacja syndromu

27. NIE ZALECA SIĘ WYKONYWANIA BADAŃ BIOPSYJNYCH, GDYŻ PO TAKIM ZABIEGU OBJAWY BÓLOWE MOGĄ SIĘ NASILIĆ

28. Sanacja jamy ustnej Płukanki ziołowe powlekające i nawilżające (siemię lniane, kwiat malwy, prawoślazu), pędzlowanie środkami znieczulającymi Psychoterapia Podanie ogólne środków uspokajających / antydepresyjnych (doksepina, klonazepam) Podanie ogólne kwasu alfa-lipoidowego Informacja o pokarmach nasilających: napoje cytrusowe, ostre przyprawy, wino musujące Badania dodatkowe – leczenie grzybicy, chorób ogólnych LECZENIE

29. Witaminoterapia Terapia przeciwlękowa i konsultacja psychiatryczna Leki osłaniające błonę śluzową Laseroterapia biostymulacyjna helowo – neonowa: Światło ciągłe 3 min, pulsacyjne 1 min Leczenie po wyeliminowaniu czynników drażniących

30. Witamina B1 Witamina B6 Witamina PP Witamina B12 Kwas foliowy, Żelazo, cynk, magnez Witaminoterapia

31. dr n. med. Bożena Kędra ZESPÓŁ PIEKĄCYCH UST