5510-5754 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU

1. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI 5510-5754 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNU ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

2. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI • Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (5510-5574) Anayasa Mahkemesinin yürütmeyi durdurma ve iptal kararları sonrasında 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi sürekli ertelendi. En son 8 Mayıs 2008 tarihli Resmi gazetede yayımlanan 5754 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanunda ve ilgili birçok kanunda değişiklikler yapılmak suretiyle süreç yeniden başladı. Ancak 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun özellikle genel sağlık sigortasına ilişkin hükümlerinin büyük bölümü 1 Temmuz 2008’de uygulanmaya başlamışken, sosyal sigorta işlemlerine ilişkin kısımları ile diğer hükümleri bir bütün olarak 1 Ekim 2008’de yürürlüğe girdi. • İstihdamı Teşvik Yasası (5763) ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

3. SOSYAL GÜVENLİK REFORMUNUN GEREKÇELERİ(Reforma İhtiyaç Duyulma Nedenleri) 1.Kamu Finansman Açığı 2. Nüfus Yapısındaki Değişiklik Eğilimi 3. Sosyal Güvenlikte Norm ve Standart Birliği Arayışı 4. Kayıt Dışı İstihdamın Önlenmesi ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

4. SSGSS Amacı • Farklı Sosyal Güvenlik Kurumların Birleşmesi • SSK • Bağ-kur • T.C. Emekli Sandığı • Banka ve Ticaret Odası Sandıkları • Sağlık ve Sosyal Güvenlik haklarındaki farklılıklar • Tüm vatandaşlara eşit sağlık ve sosyal güvenlik hakkı ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

5. SSGSS Yayınlanma Süreci • Mevzuat • 5489-Veto-5510-İptal • 5754-5763-5797 sayılı yasalarla değişiklik • Sosyal Sigortalar İşlem Yönetmeliği • Genel Sağlık Sigortası İşlem Yönetmeliği • 27 Eylülden itibaren 29 adet tebliğ ve yönetmelik. Yürürlük tarihleri • 01 Ocak 2007 • 01 Temmuz 2007 • 01 Ocak 2008 • 01 Haziran 2008 • 01 Ekim 2008 ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

6. 5510 Sayılı Yasaya Göre Sigortalı Sayılanlar 5510 sayılı Yasa’nın4.maddesi gereğince; • Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar, (4a) • Köy ve mahalle muhtarları, hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar (4/b) ( Ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkar sicili ile birlikte kanunla kurulan meslek odalarına usulüne uygun olarak kayıtlı olanlar, Anonim şirketlerin kurucu ortakları ve/veya yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları, Tarımsal faaliyette bulunanlar ) • Kamu idarelerinde çalışanlar,(4/c) sigortalı sayılır. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

7. 4a, 4b, 4c nedir? • SSK’lılar 4a’lı, • Bağ-Kurlulara 4b’li • Emekli Sandığı Çalışanlara 4c’li ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

8. Herkese Tek Sosyal Güvenlik Numarası • TC Kimlik Numarası • Hedef Tüm İşlemler Tek Numara Bilgi işlem alt yapısı kuruluncaya kadar mevcut uygulamalara devam edilecek. Bu uygulama tam olarak işlemeye başladığında Kurum Sağlık karnesi, sigorta kartı, vizite kâğıdı gibi uygulamaların tamamına son verecek ve bütün işlemler kişilerin TC kimlik numarasına göre yapılacak. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

9. Kim Nereden Sigortalı Olacak?

10. Kim Nereden Sigortalı Olacak? • Sigortalılıklar çakışırsa • Öncelik 4c’de • 4c yok ise 4a ve 4b hangisi ilk önce başladı ise oradan devam edecek • İşverenler kendi işyerinde 4a’lı olamayacak • İşverenler 1’den fazla şirkette ortak ise sadece birisinden prim ödeyecek ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

11. Sigortalıların Kuruma Bildirimi • 4a’lılar 1 gün önce (inşaat, balıkçılık, tarım işlerinde aynı gün) • 4b’lileri tescil yapan kurum bildirecek. Önceden 3 ay içersinde bildiriyorduk. Şimdi tescili yapan kurum ticaret odası, esnaf odası vergi dairesi gibi 15 gün içersinde bildirecektir. Bildirimi yapmayanlara aksi takdirde idari para cezası uygulanabilecektir. • 4c’liler bildirimler ile tanışacak ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

12. Sigortalıların Kuruma Bildirimi 4/a kapsamına tabi sigortalıları çalıştıran işverenler aylık hizmet bildirgesini zorunlu olarak (iki işçi ve üzeri çalıştıran işyerleri)e-sigorta yoluyla işverenler işe giriş bildirgelerini; • Tekrar İşe Giriş bildirgesi verenler 01.11.2008 tarihinden • İlk İşe giriş Bildirgesi verenler 01.12.2008 tarihinden • İtibaren e sigorta yoluyla internet üzerinden vereceklerdir. Ayrıca • 4a’lılar 1 ay içersinde kendilerini bildireceklerdir. • Sigortalının istirahatlı sürede çalışmadığına ilişkin belgeyi e -sigorta ile kuruma bildirecektir.

13. Sigortalıların Kuruma Bildirimi • 4/B (b) bendine göre sigortalı sayılanlardan, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar, kollektif şirket, adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları ile donatma iştiraki ortaklarının sigortalı ilk ve tekrar işe giriş bildirgesi Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından e-Sigorta yoluyla Kuruma bildirilir. • Kuruma bildirilmesinde ilgili kurum ve kuruluşların, internet ve elektronik alt yapısı oluşturuluncaya kadar sigortalı ilk ve tekrar işe giriş bildirgesi kağıt ortamında alınır. İki büsha bir nüshası işveren gönderilecektir. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

14. Bildirgeler • İlk işyeri bildirgeleri - Aynı gün • İlk işyerinde sigortalı bildirimi - 1 ay • İşyeri il değişikliği ve devir - 10 gün • İşyeri aynı il içersinde nakledilmişse - 10 gün (sadece nakil dilekçesi) • İşverenin ölümünde - 3 ay • Nevi değişikliğinde – 10 gün • Adi ortaklıklarda yeni ortak alımında - 10 gün • Afet durumunda – 3 ay ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

15. Bildirgeler • İşletme adı değiştiğinde bildirge verilmez(dilekçe ve ticaret sicil gazetesi ile bilgi) • 2 yıl sigortalı çalıştırmayan işyerleri kanun kapsamından çıkartılır. • APHB’i takip eden ayın 23’ünde verilecek. Ayın son günü ödenecek. • İşçi çalıştırılmadığı takdirde APHB verilmeyeceği 15 gün içinde kuruma bildirilecek. • Yasal Süresi içinde verilen prim belgesi türünde hata yapılmışsa APHB için ceza uygulanmaz. • Ek:8’in adı Ek:10 oldu(Ek:10’a ceza yok ancak…) ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

16. 4a Prim Oranları Prime esas kazançların üst sınır aşılması nedeniyle prime tabi tutulamaması halinde artan kısım 2 ayı geçmemek üzere gelecek aylarda prime tabi tutulur İşverenler tarafından Özel sağlık ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ücretlerden asgari ücretin %30’una kadar olan kısmı SSK primine tabi değildir ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

17. 4b Prim Oranları • Basamak kavramı kalmadı. • Sigorta prim oranı %32,5+(%1-%6,5) = %33,5 - %39 • Beyan edilen aylık kazanç üzerinden %20 oranında emeklilik %12,5 oranında sağlık sigortası primi ödenecek olup ayrıca yaptıkları işin tehlike sınıfına göre %1 ile %6,5 oranları arasında kalmak şartıyla iş kazası meslek hastalığı primide ödeyeceklerdir. Aynı zamanda bağkurlu kişi işveren ise beyan ettiği aylık kazancı çalıştırdığı sigortalıların kazancının en yükseğinden az olamaz • İşverenlerin prime esas kazançları çalıştırdıkları en yüksek ücretli işçiden düşük olamaz. • 4 Ekim 2000 -1 Ekim 2008 tarihleri için borçlanılıp 6 ay içinde ödenebilecek ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

18. Çalışan Emeklilerde Prim Oranları • Çalışan emeklilerde oran %30+ (%1-%6,5) = %31 - %36,5 Hizmet aktı ile çalışanlar için SGDP ödüyoruz bu devam ediyor.Ancak SGDP oranı %30’a ilave olarak meslek hastalıkları ve iş kazaları primi ödenecek ve bu SGDP ödemelerinde 01. Ekimden sonra artış olcaktır. • 4b’ye tabii olarak çalışan emeklilerde • 02.08.2003-30.09.2008 - %10 • 01.02.2004-30.09.2008 - %10 • 2008 - %12 • 2009 - %13 • 2010 - %14 • 2011 ve sonrasında - %15 • 1 Ekim 2008’den sonra ilk defa sigortalı olacaklar emekli olunca çalışamayacak ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

19. Diğer Çalışanlarda Prim Oranları • Zorunlu staja tabii meslek liseli ve üniversiteliler için %1 • İş-kur kursiyerleri için %1 • 3308’e göre çıraklar için %1 (PEK’in %50’sinin %1 i) ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

20. İsteğe Bağlı Sigortalıların Durumu • Sadece 4b’li olacak • Mevcut emekliliğine az kalmış isteğe bağlı sigortalılar için sıkıntı yaratabilir. Son yedi yılın yani 2520 günün 1261 günü hangi kuruma ödenmiş ise ordan emekli olabilecektir. İsteğe bağlı ödeyenlerden Örneğin, emekliliğine 4 kalmış birisi ssk olarak çalışırsa avantaj aksi takdirde 4/b göre emeklilik şartı taşıyacaktır. • 18 yaşını doldurmuş olmak, sigortalı ve emekli olmamak • Prim Oranıeskiden %25 idi. Şimdi oran %32 çıkarıldı ve artık sağlıktan yararlanabileceklerdir.%20+%12 (Genel Sağlık Sigortası için) • 12 ay içinde ödenmeyen primlere ilişkin süreler iptal edilecek ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

21. Askerlik Borçlanması • Asgari Ücretin %32’si. • 1 ay içinde ödenmeli. • Borçlanma yaptı ödemedi. Daha sonra tekrar borçlanma talebinde bulunabilir. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

22. Doğum Borçlanması • Her doğum için 2 yıl • En fazla 2 doğum • Çocuğun yaşamış olması şartı • İlk sigortaya giriş tarihinden önceki doğumlardan faydalanma imkanı yok. • Sadece hizmet akdi ile çalışırken yapılan doğumlardan sonraki boşluklar borçlanılabilecek. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

23. Yardımlar • Evlenme YardımıEvlenmeleri nedeni ile gelir ve aylıkları kesilmesi gereken kız çocuklarında 2 yıllık aylık tutarı bir defa da ödenir. (Bütün kurumlar için aynı uygulama getirildi.)Tekrar hak sahibi olması durumunda ise 2 yıl boyunca maaş bağlanmaz • Cenaze Yardımı360 gün malullük yaşlılık ve ölüm sigortası ödeyip de ölen sigortalının hak sahiplerine SGK yönetim Kurulunca belirlenecek tarife üzerinden cenaze yardımı ödenir. Bu asgari ücret olarak uygulanacaktır. • Emzirme Ödeneği4a ve 4b’liler doğumdan önceki 1 yıl içinde 120 gün Kısa vadeli sigorta kolları primleri ödemiş olmalıdır 4b’ lilerin borcu bulunmamalıdırAsgari ücretin 1/3’ü ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

24. Emeklilik Şartları • 08.09.1999 Geçiş Hükümleri • Öncesinde 5000 gün, 20-25 yıl • Sonrasında 7000 gün, 25 yıl, 58-60 yaş • 1 Mayıs 2008’den sonra • 7200-9000 gün, 25 yıl, 58-60-65 yaş • 4a’lılar kademeli artış ile 2027 yılında 9000 gün • Yaş 2036 yılından itibaren kademeli olarak artırılarak 2048 yılında 65 yaşa çıkacak. • 4b’liler direk 9000 gün ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

25. Sağlıktan Yararlanma Şartları • 30 gün prim ödemek yeterli. • İşten ayrıldıktan 10 gün sonra GSS ödemeye başlaması gerekiyor. • Son 1 yıl içinde 90 gün prim ödemiş ise işten ayrıldıktan sonra 90 gün daha sağlık hizmeti. • 4b’liler 60 gün prim borcu olduğunda sağlık hizmetinden yararlanabilecek. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

26. Malüllük • İş kazası veya meslek hastalığı sonucunda çalışma gücünün %60’ını kaybetmek • 10 yıldan beri sigortalı olmak • 1800 gün prim ödenmesi • Başkasının bakımına muhtaç maluller için yıl şartı yok, 1800 gün prim ödenmesi yeterli • 9000 günden az sigortalı olmaları halinde emeklilik maaş hesaplamaları 9000 güne göre ve en az ortalama ödediği primin %50’si • Başkasının bakımına muhtaç ise ilave %10 ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

27. Geçici İş Göremezlik • Son 1 yıl içinde 90 gün prim ödeme şartı. • 3. günden başlayarak ödenir. • Doğumdan önce 8 hafta, sonra 8 hafta. • 4b’lilerde ilk defa yararlanmaya başlayabilecek. Ancak sadece İş kazaları ve analık hallerinde ve borcu olmaması şartı ile ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

28. Geçici İş Göremezlik • Yatarak tedavilerde günlük kazancın 1/2 ’si ayakta tedavilerde 2/3’ü • İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinden birkaçı birleşirse en yüksek olan • İstirahat raporları İşyeri hekimlerince en fazla 2 gün, • Ayaktan tedavilerde ve tek hekim raporu ile en fazla 1 defa 10 gün • 10 günden fazla raporlar ise Sağlık kurullarınca verilir ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

29. Sürekli İş Göremezlik • İş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün %10’unu kaybetmek • %100 ünü kaybetmişse sürekli tam iş göremezlik • %10 ile %99,99 unu kaybetmesi durumunda sürekli kısmi iş göremezlik • Tam iş göremezlik durumunda %70 oranında iş göremezlik maaşı • Meslekte kazanma gücünü kaybetmesi oranı %70 ile çarpılarak sürekli iş göremezlik maaşı hesaplanır ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

30. Ölüm Geliri Bağlanması • En az 1800 gün Malullük Yaşlılık ve Ölüm sigortası ödemiş olmak. • Veya 4a’lı olup da 5 yıldan beri sigortalı olup 900 gün prim ödemiş olanların hak sahiplerine. • 1 Ekim’den sonra yapılan askerlik borçlanmaları bu hesaplamada dikkate alınmaz. • Ölen kişinin hak sahiplerine 1 kişi ise bağlanacak maaş %80’inden 2 kişi ise %90’dan az olamaz. • Anne ve babasını kasten öldürene aylık ödenmeyecektir. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

31. Aylıkların birleşmesi • Ölen Eş ve kendi aylığı aynı anda alınabilecek. • Ana ve babasından ayrı ayrı maaş alan çocuk için veya çocuklarından ayrı ayrı maaş alan baba ve anne için çok olanın tamamı az olanın yarısı alınabilecek. • Hem malul hem yaşlılık aylığı alanın yalnızca yüksek olan bağlanacak. • Hem babasından hem eşinden aylık almayı hak edenler ise hangisini isterse o bağlanacak. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

32. Anlaşmalı Boşanmaya Ceza Geliyor • Hem annesinden hem de babasından aylığa hak kazanan çocuğa aylıklardan yüksek olanın tamamı ve aylıklardan düşük olanında %50’si bağlanıyor. Bu sebeple birçok kişi eşlerinden hileli olarak boşanıyor • Boşandığı halde fiilen aynı evde yaşadığı tespit edilenlerin aylıkları kesilecek ve ödenen tutarlar geri alınacak • Hem de Savcılıklar tarafından nitelikli dolandırıcılık suçundan dava açılarak hapis cezası ile karşılaşılacak ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

33. İş Kazası ile İlgili Bildirim Süresi • 4a’lılar iş kazası geçirdiklerinde kazadan sonraki 3 iş günü içersinde kuruma bildirilmeliler. • İş kanunu açısından ise Kaza 48 saat içersinde ÇSGB kurumuna bildirilmeli. • 4b’liler ise 1 ayı geçmemek şartı ile bildirim yapmasını engelleyici durum sona erdikten sonraki 3 iş günü içersinde bildirimlerini yapmalılar. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

34. Bankalarca Kuruma Bildirim • Kurum ve Kuruluşlar ile Bankalar işlemlerini yaptıkları kişilerin sigortalı olup olmadıklarını kurum veri tabanından araştıracaklar ve kuruma bildirimde bulunacaklar ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

35. DEFTER VE BELGE DÜZENLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ • İşverenlerin diğer kanunlar gereğince tutmak zorunda oldukları defterlerle dayandığı belgeler, Aylık prim ve Hizmet Belgesinin dayandığı belgeler niteliğinde sayılır. • Diğer kanunlara göre defter tutmak mecburiyetinde bulunmayan işverenler, Kuruma verdikleri Aylık prim ve Hizmet Belgesinde yazılı olanları doğrulayıcı nitelikte olmak üzere aylık ücret tediye bordrosu düzenlemekle yükümlüdürler. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

36. ÜCRET BORDROSU DÜZENLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ Aylık ücret tediye bordrosunda; • İş yerinin sicil numarası, • Bordro nu ilişkin olduğu ay, • Sigortalının adı ve soyadı, • Sigortalının T.C. kimlik numarası, • Sigortalının sigorta sicil numarası, • Ücret ödenen gün sayısı, • Sigortalının ücreti, • Ödenen ücret tutarı, • Ücretin alındığına dair sigortalının imzası, hususlarının bulunması zorunludur. Ücretlilerin ve diğer ödemelerin makbuz makabilinde veya banka aracılığıyla yapılması halinde ücret tediye bordrosunda imza şartı aranmaz. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

37. İŞYERİ KAYITLARININ İBRAZI YÜKÜMLÜLÜĞÜ • İşverenler; işyeri defter, kayıt ve belgelerini ilgili olduğu yılı takip eden yıl başından başlamak üzere on yıl süreyle, • Kamu idareleri otuz yıl süreyle, • Tasfiye ve iflâs idaresi memurları ise görevleri süresince, saklamak ve Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilen memurlarınca istenilmesi halinde onbeş gün içinde ibraz etmek zorundadır. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

38. İŞYERİ KAYITLARININ GEÇERSİZLİK HALLERİ • Kullanılmaya başlanmadan önce tasdik ettirilmesi zorunlu olduğu halde tasdiksiz tutulmuş olan defterler, • Kanunî tasdik süresi geçtikten sonra tasdik ettirilmiş olan defterlerin tasdik tarihinden önceki kısmı, • İşçilikle ilgili giderlerin işlenmemiş olduğu tespit edilen defterler, • Sigorta primleri hesabına esas tutulan kazançların kesin olarak tespitine imkân vermeyecek şekilde usûlsüz, karışık, noksan tutulmuş defterler, • Herhangi bir ay için sigorta primleri hesabına esas tutulması gereken kazançların ve kazançlarla ilgili ödemelerin o ayın dahil bulunduğu hesap dönemine ait defterlere işlenmemiş olması halinde, o aya ait kayıtlar, • Vergi Usul Kanunu gereğince bilanço esasına göre defter tutulması gerekirken işletme hesabı esasına göre tutulmuş defterler geçerli sayılmaz. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

39. İŞYERİ KAYIT VE BELGELERİNİ İBRAZ ETME YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRILIĞIN YAPTIRIMI • Defter ve belgeleri ibraz etme yükümlülüğünü • Kurumca yapılan yazılı ihtara rağmen • onbeş gün içinde • mücbir sebep olmaksızın yerine getirmeyenlere; • Bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü iseler aylık asgari ücretin oniki katı tutarında • Diğer defterleri tutmakla yükümlü iseler aylık asgari ücretin altı katı tutarında, • Defter tutmakla yükümlü değil iseler aylık asgari ücretin üç katı tutarında, ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

40. DEFTER VE BELGELERİN GEÇERSİZLİĞİNE İLİŞKİN İDARİ PARA CEZASI UYGULAMASI Defter ve belgelerinin tümünü yasal süresi içinde ibraz etmekle birlikte, Kanunda belirtilen usul ve esaslara uygun olarak düzenlemeyenlere, • her bir geçersizlik hali için, • İbraz edilmemesi üzerine uygulanan miktarları aşmamak kaydıyla • aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

41. CEZALARDA İNDİRİM Mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliklerinden verilmesi halinde, cezalar üçte iki oranında uygulanır. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

42. İDARİ PARA CEZALARINA İTİRAZ • İdarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. • Tebliğ tarihinden itibaren onbeş güniçinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. • İtiraz takibi durdurur. • Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. • Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde, idarî para cezası kesinleşir. • İdari para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde bunun dörtte üçü tahsil edilir. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

43. PEŞİN ÖDEME HALİNDE MAHKEMEYE BAŞVURU • Peşin ödeme idarî para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak Kurumca veya mahkemece Kurum lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörtte birlik ceza tutarı, 89 uncu maddenin ikinci fıkrası hükmü de dikkate alınarak tahsil edilir. • Mahkemeye başvurulması idarî para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmeyen idarî para cezaları, gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

44. İDARİ PARA CEZALARINDA ZAMANAŞIMI • İdarî para cezaları on yıllık zamanaşımı süresine tâbidir. • Zamanaşımı süresi, fiilin işlendiği tarihten itibaren başlar. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

45. Zamanaşımı • İşverenler defter ve belgelerini SGK açısından 10 yıl saklamak zorundalar. • Kamu idareleri 30 yıl saklamak zorundalar • Zamanaşımında 10 yıl olan saklama süresi • 2008’de 5 yıl, • 2009’da 6 yıl, • 2010’da 7 yıl, • 2011’de 8 yıl, • 2012’de 9 yıl, • 2013 ve ilerleyen yıllarda 10 yıl • GS Sigortalısı ve Bakmakla yükümlü oldukları kişiler alacaklarını 2 yıl içinde istemezler ise zaman aşımına uğrar. Hakkı doğuran olay hakkında talepte bulunulmaz ise 5 yıl sonra zamanaşımına uğrar. • Kurum alacak, Rücu ve tazminat davalarında zaman aşımı 10 yıl ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

46. Diğer Hususlar • Ücretler Bankadan ödenirse ücret tediye bordrosunda imza şartı aranmaz. Ancak iş kanuna göre 1 kopyası işçiye verilmek zorunda. • Ücretleri bankadan ödeme zorunluluğu 08.05.2008 tarihinde kanunlaştı. Ancak konu ile ilgili yönetmelik çıkmadığı için zorunluluk henüz başlamadı. • Denetim ve Kontrollerde işverenler bilgisayarda tuttukları bilgileri de manyetik ortamda vermek zorundalar. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

47. Diğer Hususlar • Yasal süresi içinde ödenmeyen primler için 1 yıl içinde icra yoluna başvurmayan personele kovuşturma yapılır. • İlk tescil tarihinden sonra yapılacak yaş tashihi kurumca dikkate alınmaz. • Çiftçiler, Tarımsal faaliyette bulunanlar Asgari ücretin yarısı üzerinden prim ödeyerek (102 ytl) sigortalı olabilecekler. 15 gün üzerinden ödenebilen primler her yıl 1 gün artırılarak 15 yıl sonra 30 güne çıkarılacak. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

48. Diğer Hususlar • Birden fazla işyerinde prim ödenen işçiler için gün sayısı 30 olarak dikkate alınacak. Toplam ödenen tutar PEK’ in üst sınırını aşarsa aşan kısmın sigortalı için ödenen tutarı işçinin talebi halinde 1 ay içersinde geri ödenecek. • 25 yaşını aşan evli olmayan bayanların sağlık ile ilgili hakları durumlarında değişiklik olana kadar devam edecek. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

49. Diğer Hususlar • E-Borcu yoktur yazılarında 506 sayılı kanuna göre yazıyor bu da hak edişlerde sorun yaratıyor. • Vergi Dairelerine iş yeri kapanış bildirimi 1 ay içinde yapılması gerekiyor. Vergi Dairesi ise SGK ya işyerini kapattığı tarihten itibaren 15 gün içinde bilgi vermek zorunda. • KDV iade alacaklarının prim borçlarına mahsubu konusundaki tebliğde hata var. ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI

50. GENEL SAĞLIK SİGORTASI ORDU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI