5510 SAYILI KANUN İLE 5763 SAYILI KANUNUN PRİME İLİŞKİN GETİRDİĞİ DEĞİŞİKLİKLER

1. 5510 SAYILI KANUN İLE 5763 SAYILI KANUNUN PRİME İLİŞKİN GETİRDİĞİ DEĞİŞİKLİKLER Doç. Dr. Nurşen CANİKLİOĞLU

2. Prim Oranları

3. Prim Oranları • Görüldüğü gibi, yeni Kanun döneminde ödenmesi gereken sosyal sigorta primlerinin isimleri değişti • Kısa vadeli sigorta kolu primi • Uzun vadeli sigorta kolu primi ve • Genel sağlık sigortası primi • Ama nihai olarak ödenmesi gereken primlerde bir değişiklik yok! (%33,5-%39) İşsizlik sigortası primi hariç • Buna karşılık yeni Kanunun önemli bir başka değişikliği daha var. • Artık Devlet de sosyal sigorta primlerine kurumsal olarak, düzenli bir biçimde katkıda bulunacak

4. Kısa vadeli sigorta kolu • 5510 sayılı Kanunda İKMH primi yerine onun da işlevini üstlenen kısa vadeli sigorta primi belirlendi • Ve Kısa Vadeli Sigorta Prim Tarifesi yayınlandı • Tarifeye göre, işverenler mevcut iş kazası ve meslek hastalığı sigorta primlerini 0,5 puan düşürülerek uygulanacak. • Bu konuda dikkat edilmesi gereken bir diğer husus eskiden derecelendirmeye giren işverenler bu orandan 0,5 puan düşürecekler

5. Yıllık izin döneminde kısa vadeli sigorta kolları primi kesilecek mi? • Tebliğ’e bakılırsa HAYIR! • E-bildirgeye bakılırsa EVET!!! • Tebliğe göre, • Sigortalıların yıllık ücretli izinli oldukları süreler için, • PRİME ESAS KAZANÇLARI ÜZERİNDEN KISA VADELİ SİGORTA KOLLARI PRİMİ KESİLMEYECEĞİNDEN, • aylık prim ve hizmet belgesine kaydedilen sigortalının ay içinde yıllık ücretli izinli olması halinde, • yıllık ücretli izinli olduğu gün sayısı ve yıllık ücretli izin süresine ilişkin hak ettiği ücreti “Ücretli İzin” günü bölümüne kaydedilecektir.

6. Yıllık izin döneminde kısa vadeli sigorta kolları primi kesilecek mi? • Sigortalıların hak kazanıp da kullanmadıkları yıllık izin süresi ücretleri, akdin feshedildiği tarih itibariyle hak kazanıldığından, • sigortalılara ödendiği ayın (feshedilme tarihini içeren ayın) kazancı kabul edilerek sigorta primine tabi tutulmalıdır. • izin ücretinin ödenmesi prim ödeme gün sayısında bir artış getirmemektedir. • HAK KAZANILDIĞI HALDE KULLANILMAYAN yıllık izin süresi için ödenecek ücretlerden kısa vadeli sigorta kolları primi kesilecektir.

7. Yıllık izin döneminde kısa vadeli sigorta kolları primi kesilecek mi? • AMA E-BİLDİRGEDE TEBLİĞİN BU HÜKMÜNÜ UYGULAMA OLANAĞI YOK • YANİ YILLIK İZİN DÖNEMİNDE DE KISA VADELİ SİGORTA KOLU PRİMİ KESİLECEK GİBİ GÖRÜNÜYOR

8. Fiili hizmet süresi zammı kapsamına giren işyerleri için prim oranları • Kanunda sayılan işyerlerinde ve sayılan işlerde çalışan sigortalılar için ise işveren normalde ödemesi gereken prime ilaveten daha fazla prim ödeyecek • Bu primlerin oranı da, sigortalıların yapmakta oldukları işin karşılığı prim ödeme gün sayısına eklenecek süreye göre değişkenlik gösterecek • Eğer, • bu işlerde geçirdiği her 360 gün için sigortalıya 180 gün fiili hizmet süresi hakkı verilmişse, MYÖ primi % 3, • 90 gün verilmişse % 1,5, • 60 gün verilmişse % 1 • Oranında ilave prim ödenecek.

9. Fiili hizmet süresi zammı kapsamına giren işyerleri için prim oranları • Ancak 5510 sayılı Kanuna göre, bu haktan yararlanmak için sigortalının belirtilen işlerde • fiilen çalışması ve • söz konusu işlerin risklerine maruz kalması şarttır. • Yani sigortalı Kanunda belirtilen işleri yapıyor olsa bile, • BU İŞLERİN RİSKİNE MARUZ KALMIYORSA, • bu sigortalı ilgili belge türünde değil, 1 numaralı belgede türünde gösterilmeli ve buna göre prim yatırılmalıdır

10. Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödeyerek Çalışma • 5510 sayılı Kanunu değiştiren 5754 sayılı Kanunla sosyal güvenlik destek primi ile çalışma kaldırılıyor. • Ama hemen değil…. • Yeni düzenlemeye göre; • İlk defa 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı olup, kendisine yaşlılık aylığı bağlanan sigortalı tekrar çalışmak isterse yaşlılık aylığı kesilecek • Yani hem çalışıp ücretini hem de yaşlılık aylığına alma hakkı olmayacak • Ancak belirtelim ki, bağımsız çalışanlar bakımından bu hak devam ettiriliyor

11. Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödeyerek Çalışma • 5510 sayılı Kanundan önce sigortalı olanlar için ise bir geçici madde öngörüldü: • Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı olanlar, • malullük ve yaşlılık aylığı bağlananlar ve • bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaya devam edenler hakkında • sosyal güvenlik destek primi bakımından tabi oldukları 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.

12. Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödeyerek Çalışma • Ancak bu kişiler için sosyal güvenlik destek primi oranı • prime esas kazançlar üzerinden • 81 inci maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen prim oranına • yüzde 30 oranının eklenmesi suretiyle bulunan toplamdır. • Yani % 30 oranı üzerine işyerinin tehlike sınıfına göre ödenmesi gereken kısa vadeli sigorta primi de ilave edilecek • Yani SGDP en az % 31, en fazla %36,5 olacak • Yüzde 30 oranın dörtte biri sigortalı, dörtte üçü işveren hissesidir.

13. Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödeyerek Çalışma • Ama sosyal güvenlik destek primine tabi olan sigortalılar için işveren % 5 oranındaki hazine katkısından yararlanamayacak • Yani SGDP’ne tabi olanlar için işveren en az % 22,5 oranında prim öderken, normal sigortalı için % 14,5 ödeyecek • Bu durumda, sosyal güvenlik destek primi zannedilenden daha önce uygulamadan kalkacak • Ayrıca bu kişiler için Kısa vadeli sigorta kolları prim ödenecek, ama sadece iş kazası halinde parasal yardım alınabilecek • Bu da nimet-külfet dengesine aykırılık oluşturacak

14. Yabancılardan her halükarda İşsizlik Sigortası Primi Kesilmesi Gerekecek mi? • İşsizlik Sigortası Kanununa göre; • Bu Kanun, • 5510 Sayılı Kanunun 4/a’lı sigortalıları ile • 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalıları • kapsar. • Yani, Yabancılara ilişkin sınırlama 5754 sayılı Kanunla kalktı. • Artık geldiği ülkede sigortalı olmayan her yabancı işçi için işsizlik sigortası primi kesilmesi gerekecek • Bu durumda 13 numaralı APHB Türü bu kişileri de kapsayacak mı? • Bu kişiler için hangi belge türü seçilecek

15. Prime Esas Kazançlar • Prime esas kazançlar konusundaki genel düzenleme esas itibariyle 506 sayılı Kanundaki gibi, fakat ayrıntılarda oldukça farklı düzenlemeler de getirildi • Öncelikle, prim yine • İşçinin ücretinden (hak edildiği ayda) • Prim, ikramiye ve bu nitelikteki ödemelerle özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının (ödendiği ayda) • İdare veya yargı mercilerince verilen karar gereğince yukarıdaki ücret, prim, ikramiye gibi o ay içinde sigortalılara yapılan ödemelerin, • brüt toplamı üzerinden hesaplanır

16. Prime Tabi Tutulmayacak Kazançlar • Yeni Kanuna göre, • Ölüm, doğum ve evlenme yardımları, • görev yollukları, • kıdem tazminatı, • iş sonu tazminatı veya • kıdem tazminatı mahiyetindeki toplu ödeme, • keşif ücreti, ihbar ve kasa tazminatları, • emekli ikramiyesi • aynî yardımlar • PRİME ESAS KAZANÇ SAYILMAZ • Kanuna göre: “BU İSTİSNALAR DIŞINDA HER NE ADLA YAPILIRSA YAPILSIN TÜM ÖDEMELER PRİME ESAS KAZANCA TABİ TUTULUR”.

17. Prime Tabi Tutulmayacak Kazançlar • Tebliğe Göre; İŞ AKDİNİN FESHİ VEYA ÇEŞİTLİ SEBEPLERLE İŞTEN AYRILAN İŞÇİLERE • işveren tarafından bir defaya mahsus olmak üzere ödenen • kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı veya • KIDEM TAZMİNATI MAHİYETİNDEKİ TOPLU ÖDEMELER ve keşif ücreti; • prime tabi tutulması gereken ödemeler kapsamında olmadığından, prime esas kazancın hesaplanması sırasında dikkate alınmayacaktır. • Ancak, yukarıda belirtilen ödemeleri kanıtlayıcı belgeler, gerektiğinde denetim elemanlarına ibraz edilecektir.

18. Prime esas kazançlar • Kanundaki istisnalar sınırlı sayı ilkesine tabidir. Yani ne sayılmışsa bu ödemeler prime esas kazanç sayılmaz • Bunun dışındaki her ödeme prime esas kazanç • Nitekim Tebliğe göre, • sigortalıların yakacak, temizlik, aydınlatma ve benzeri nitelikteki giderleri için yahut • tahsil veya mesken yardımı gibi • KANUNDA İSMEN SAYILMAYAN NEDENLERLE yapılan ödemeler, • ödemenin yapıldığı aydaki prime esas kazanca dahil edilecektir.

19. Prime esas sayılmayan kazançlar • Kanuna göre, • AYNİ YARDIMIN YERİNE PARA VERİLİYORSA BU ÖDEMEDEN PRİM KESİLMESİ GEREKİYOR • Dolayısıyla Yargıtayın 2007 yılında verdiği ve • “ayni yardım yerine parası ödense dahi bu ödemeler prime esas kazanç sayılmaz” • şeklindeki kararı, 5510 sayılı Kanun döneminde uygulanma olanağını yitirmiştir.

20. Kısmen Prime Esas Kazançlar • Bakanlıkça tutarları yıllar itibarıyla belirlenecek • yemek, • çocuk ve • aile zamları eskiden olduğu gibi primlendirilecek. • Ama yeni Kanun döneminde • özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgarî ücretin % 30'unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, • Prime esas kazanç sayılmamaktadır. Aşan kısım ise prime tabi tutulacaktır

21. Prime esas sayılmayan kazançlar • Yeni Kanunda da iş güvencesi tazminatının prime esas kazanç olup olmadığı konusu yine açıklığa kavuşturulmamıştır • Bu ödemenin prime esas kazanç olmadığı Kanunda belirtilse çok daha isabetli olurdu. • Fakat, Kurum 506 sayılı Kanun döneminde yayınladığı bir genelge hükümlerini yeni yasa döneminde yayınlamış olduğu bir tebliğle tekrar aynı şekilde yayınladı ve iş güvencesi tazminatının prime esas kazanç olmadığını belirtti • Yeni dönemde bu Tebliğe göre işlem yapılacaktır

22. Prime Esas Kazacın üst sınırı • 5510 sayılı Kanuna göre, ücretler hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime tâbi tutulur. • Diğer ödemeler ise öncelikle ödendiği ayın kazancına dahil edilir ve • ücret dışındaki bu ödemelerin üst sınırı aşan kısmı, • ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak • İKİ AYI GEÇMEMEK ÜZERE • ÜST SINIRIN ALTINDA KALAN, • sonraki ayların prime esas kazançlarına ilave edilir.

23. Prime Esas Kazancın Üst Sınırı • Bu konuda gelecek aylarda takip edilecek ödeme İKRAMİYE VE BU NİTELİKTEKİ ÖDEMELER • Dolayısıyla ücretler ancak ilgili ayda prime esas kazanca dahil edilecek • Üst sınırı aşan kısım gelecek aylarda takip edilip, primlendirilmeyecek • Yani sigortalının ücreti zaten 5.000 YTL ise ona ödenecek ikramiyelerin de takip edilmesi söz konusu olmayacak • Ama ücreti 3.000. YTL ise ve örneğin ekim ayı içinde ücrete ilaveten 4.000 YTL ikramiye+prim ödenmişse iki ay daha (kasım-aralık) önceki ödemeden dolayı prim takibi yapılacak ve üst kazanç sınırı üzerinden prim ödenecek

24. Devreden matrah • 2008/Ekim ayındaki PEK • 3.000 YTL ücret + 1.151,70 ikramiye = 4.151,70 • 2008/Kasım ayındaki PEK • 3.000 YTL ücret + 1.151,70 ikramiye = 4.151,70 • 2008/Aralık ayındaki PEK • 3.000 YTL ücret +1.151,70 ikramiye = 4.151,70, • olarak Kuruma bildirilecek, • 1.151,70 X 3 = 3.455,10 prime esas kazanca dahil edilen ikramiye, kalan kısım için herhangi bir işlem yapılmayacak

25. Devreden matrah • SORUN: 3.000 YTL ücret ödeyip, • gelir vergisini 3.000 YTL matraha göre belirlenen sigorta primi düştükten sonra mı? • Yoksa 4.151.70 YTL matraha göre belirlenen sigorta primi düştükten sonra mı? Ödenecek?!!!

26. Prime Esas Kazancın Üst Sınırı • Ayrıca belirtelim ki, ücretten ne anlaşılması gerektiği de önemli. • Temel ücret mi? • Yoksa fazla çalışma, tatil ücretleri de bu konuda ücret mi sayılacak. • Herhalde fazla çalışma ve diğer ücretler de bu konuda ücretlere dahil sayılmalı. Yani ücret bunlarla üst sınırı aşıyorsa ayrıca gelecek aylarda prim takibi yapılmayacak

27. Aylık Prim Ve Hizmet Belgesi • Bilindiği gibi, yeni dönemin bir farklılığı olarak • Ücretleri ayın başında ödeyen işyerleri APHB’sini ayın 23’üne kadar Kuruma verecekler, • Primleri ayın sonuna kadar ödeyecekler

28. İstirahat Halinde Ödenen Ücretlerin Prime Esas Kazanç Sayılması • APHB Tebliğine göre; • geçici iş göremezlik ödeneği ile normal günlük kazançları arasındaki fark ücretleri veya • geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın ayrıca normal günlük ücretlerinin ödendiği durumlarda, • geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatlı bulundukları süreler için işverenlerince yapılan bu ödemeler, • 506 sayılı Kanunun 77 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında değerlendirilerek (!!!)prime tabi tutulacaktır.

29. İstirahat Halinde Ödenen Ücretlerin Prime Esas Kazanç Sayılması • Prime tabi tutulan bu ödemelerin sigorta primine esas günlük kazanç alt sınırının altında kalması halinde, • 506 sayılı Kanunun 78 inci maddesi (!!!) gereğince prime esas günlük kazanca tamamlanarak, • iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi de dahil olmak üzere prime tabi tutulması ve • bu primlerin ilişkin olduğu sürelerin aylık prim ve hizmet belgesinde prim ödeme gün sayısına ilave edilmesi gerekmektedir.

30. Hazine katkısı • Kanunun 81. maddesine göre, • 4/a’lı sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin, • malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, % 11 oranında ödemeleri gereken İŞVEREN HİSSESİNİNBEŞ PUANLIK KISMINA İSABET EDEN TUTAR HAZİNECE KARŞILANIR.

31. Hazine katkısı • İşveren hissesine ait primlerin Hazinece karşılanabilmesi için, • işverenlerin çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak bu Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeleri, • sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden tutarı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesine ait tutarı yasal süresinde ödemeleri, • Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır.

32. Hazine katkısı • Bu fıkra hükümleri bu Kanuna göre sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve • yurt dışında çalışan sigortalılar hakkında uygulanmaz. • Hazinece karşılanan prim tutarları gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmaz.

33. Hazine katkısı • Bu fıkrayla düzenlenen destek unsurundan • diğer ilgili mevzuat uyarınca ayrıca yararlanmakta olan işverenler • aynı dönem için ve • mükerrer olarak bu destek unsurundan yararlanamaz. • Bu durumda, işverenlerin tercihleri dikkate alınmak suretiyle uygulama, destek unsurlarından sadece biriyle sınırlı olarak yapılır.

34. Hazine katkısı • Bu Kanun gereğince yapılan kontrol ve denetimlerde • çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işverenler • BİR YIL SÜREYLE bu fıkrayla sağlanan destek unsurlarından yararlanamaz.

35. Özürlü çalıştırmada primler • Özel sektör işverenlerince özürlü sigortalıların, • prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hissesinin TAMAMI, • eğer işveren, • kontenjan fazlası özürlü çalıştırıyorsa, ya da • yükümlü olmadıkları halde özürlü çalıştırıyorsa, • bu şekilde çalıştırdıkları her bir özürlü için prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin YÜZDE ELLİSİ • HAZİNECE KARŞILANIR

36. Özürlü çalıştırmada primler • Genelgeye göre, işverenler, • Türkiye İş Kurumu İl/Şube Müdürlüklerinden onaylatacakları ve • Özürlü Statüsünde çalıştırdıkları sigortalıların, • T.C. Kimlik numarası, • Adı-soyadı, • İş Kurumuna tescil tarihini, • Kontenjan dahilinde ya da daha fazla ya da yükümlü olmadığı halde çalışma durumunu belgeleyen ve • genelge ekinde yer alan Ek 1 belgesi ile Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine başvurmak zorundalar

37. Özürlü çalıştırmada primler • Bu sigortalılar hakkında değişiklik oldukça, • Örn. kontenjan dahilinde iken fazlası duruma geçtiğinde ya da tersi olduğunda • Bu durumunda en Ek 1 belgesi ile Kuruma bildirilmesi şart

38. Özürlü çalıştırmada primler • Bunun dışında, işverenler her yıl ocak ayı içinde • Çalıştırdıkları özürlülerin son durumlarını gösteren bir belgeyi de Kuruma vermekle yükümlüler • Daha önce İş Kanununu 30. maddesindeki düzenlemeden yararlanan işverenler de yeni durumlarını gösterir belgeyi Kuruma vermekle yükümlüler • Ek 1 belgesi Kuruma verilmediği sürece bu teşvikten yararlanmak mümkün değil

39. Genç işçi çalıştırmada primler • 5763 sayılı Kanuna göre; • 18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile • yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınlardan; • bu maddenin yürürlük tarihinden önceki altı aylık dönemde prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışında olması şartıyla, • bu maddenin yürürlük tarihinden önceki bir yıllık dönemde işyerine ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak • bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde işe alınan ve fiilen çalıştırılanlar için, • Teşvik uygulanır.

40. Hazinece karşılanacak yüzde beş oranında indirim • Görüldüğü gibi, • İşverenin bu indirimden yararlanabilmesi için, • idari para cezası da dahil Kuruma hiç borcunun olmaması gerekir. • Borcun olması halinde, bu indirimden yararlanma mümkün olmayacaksa da, borcun ödenmesi ile birlikte bu olanaktan yararlanma hakkının tekrar başlayacağını da kabul etmek gerekir.

41. Genç işçi çalıştırmada primler • Sigortalının altı aydan beri sigortalı olup olmadığının tespiti açısından da, • SGK’nın internet sitesinden, • Ya sigorta sicil numarasından ya da TC kimlik numarasından • işverenin kendisi sorgulama yapacak • Genç işçi altı ay önce 10 gün sigortalı olarak görünse dahi işveren indirimden yararlanamayacak • Genç işçinin adı APH Belgesinde var, fakat istirahatli ya da ücretsiz izinli olduğu için adına hiç prim yatırılmamışsa da, işveren teşvikten yararlanamayacak

42. Genç işçi ve kadın istihdamı teşviki • Bu teşvikten yararlanmak için sigortalının fiilen çalıştırılması da şart • Buna göre; • İşyerinde çalışan, ama ay içinde çeşitli nedenlerle, örneğin yıllık ücretli izin, istirahatli olması gibi sebeplerle • Fiilen çalışmayan sigortalıya ücret ödenmişse, • Bu kısım için teşvikten yararlanmak mümkün değil

43. Genç işçi ve kadın istihdamı teşviki • Buna karşılık • Hafta tatili bakımından farklı işlem yapılması gerekmiyor • Yani hafta tatili ücreti fiili çalışma karşılığı olarak kabul ediliyor • Kurum Genelgesine göre, • Sigortalı ay içinde 20 gün çalıştı, 10 gün yıllık izin kullandı ise, • Bu sigortalıdan dolayı sadece 20 günlük süre için teşvikten yararlanmak mümkün olacak

44. Genç işçi ve kadın istihdamı teşviki • Böyle hakkında iki farklı belge türü verilen sigortalılar için de eksik gün bildirimi yapılması gerekecek • Bunun için de Ek 8 formları arasından “diğer” seçeneği seçilerek • Diğer belge türüne göre doldurulan APHB’nin bir sureti, eksik günü ispatlayıcı belge olarak APHB’sine eklenecek

45. Genç işçi çalıştırmada primler • İşverenin yararlanacağı yüzdelik indirim dilimleri, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe göre değil • işçinin işe girdiği tarihe göre belirlenecek • Ertesi yılın işe girdiği gününde yüzdelik dilimi değişecek • Bu durumda da aynı ay için iki farklı yüzdelik dilim hesaplaması yapılmak gerekecek

46. Genç işçi çalıştırmada primler • Genelge; • alt işveren olan işyerlerinde • ortalama işçi sayısı tespit edilirken • alt işverenlerin işçilerini de dikkate alarak bir hesaplama yapılacağını belirtiyor. • Hangi alt işverenin bu teşvikten yararlanacağına karar verme yetkisi de asıl işverene ait

47. Teşviklerden yararlanmada tercih • Gerek yüzde beş indirimde gerek genç işçi çalıştırma nedeniyle yapılacak indirimlerde mükerrer teşvikten yararlanma olamayacağı belirtilmektedir. • Bu açık hüküm karşısında, işverenlerin aynı anda hem yüzde beşlik indirimden hem de diğer indirimlerden yararlanması mümkün değildir. • Bu durumda hangi indirimden yararlanacağı işverenin tercihine bırakılmıştır • Burada sorun, işverenin işyeri düzeyinde mi? Yoksa sigortalı düzeyinde mi? Tercih hakkını kullanacağıdır. • Teşviklerden yararlanmada sigortalı bazında işlem yapılması gerekir.