Rosyjska kultura ludowa

1. Rosyjska kultura ludowa Eliza Małek

2. Eliza Małek

3. Eliza Małek Rosja, inaczej Federacja Rosyjska, państwo w Europie Wschodniej i Azji (Syberia, Daleki Wschód, Kaukaz Północny), pod względem obszaru największy kraj świata, jego powierzchnia wynosi 17,1 mln km kw. Jest państwem wielonarodowościowym, w którym 81,5 % ogółu ludności, liczącej 147,5 mln, stanowili wg danych z 1997  Rosjanie.

4. Rosjanie, inaczej Wielkorusini, najliczniejszy z narodów słowiańskich, ukształtowany w procesie rozpadu państwa wschodniosłowiańskiego (Rusi Kijowskiej), po najeździe i wielowiekowej niewoli tatarsko-mongolskiej. Od w. XV Rosja ciągle rozszerzała swoje granice, ekspansja na terytoria innych narodów nie została zatrzymana po przewrocie 1917, Rosjanie przyzwyczaili się więc do tego, że ich państwo jest ogromne i niepokonane, a wiara w potęgę imperium (może nie gospodarczą, ale polityczną oraz militarną) stała się jednym z elementów dumy narodowej i przetrwała - w nieco zmienionej postaci - do dziś, manifestując się m.in. w niechęci do rezygnacji z wpływów w Europie Centralnej i krajach nadbałtyckich, w sprzeciwie wobec rozszerzenia NATO. Eliza Małek

5. Definicje kultury Kultura-całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości gromadzony, utrwalany i wzbogacany w ciągu jej dziejów, przekazywany z pokolenia na pokolenie»: Kultura antyczna, grecka, rzymska. Ognisko kultury. Krzewić, szerzyć, upowszechniać kulturę. ∆ Kultura duchowa «ogół dzieł naukowych, literackich i dzieł sztuki tworzących dorobek ludzkości w danym okresie historycznym» ∆ Kultura materialna «ogół dóbr materialnych oraz środków i umiejętności produkcyjno-technicznych społeczeństwa w danym okresie historycznym». 2. «stopień doskonałości, sprawności w opanowaniu jakiejś specjalności, umiejętności itp., wysoki poziom czegoś, zwłaszcza rozwoju intelektualnego, moralnego»: Kultura muzyczna, plastyczna. Kultura umysłowa. Kultura językowa. Kultura jazdy. (Słownik języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, t. 1, Warszawa 1978, s. 1083). Eliza Małek

6. „Pierwotne, łacińskierozumieniekulturyjakouprawylubhodowli (culturaodcolere— uprawiać) funkcjonuje do dziś w takichokreśleniach, jak „pole o wysokiejkulturze”, „kulturaryżunaDalekimWschodzie”, „kulturabakterii”. • Takiepojęciekulturystosowane jest obecnie, jakniegdyś w starożytnymRzymie, przedewszystkim w rolnictwie. Oznaczaonoprzekształceniepoprzezludzkąumiejętnąpracęnaturalnegostanuzjawiskprzyrody w staninny, bardziejużyteczny, pożądanyprzezczłowieka. • Swoisty, naturalnyporządekzjawiskprzyrody, np. dzikorosnącegolasu, stepu, byłdlaczłowiekatrudny do ogarnięcia; wydawałsięwięcchaosem, brakiemwszelkiegoładu. Natomiast pole ukształtowaneprzezuprawę-kulturę ma wyraźną, regularnąstrukturęwynikłą z ludzkiegozamysłuipracy, służącąludzkimcelom. Eliza Małek

7. Eliza Małek Kultura jest więc rozumiana w tym pierwotnym ujęciu jako rezultat działań odniesionych do zjawisk naturalnych, ale w pewien sposób przeciwstawiających się naturze; jako ład narzucony przez człowieka podporządkowany ustalonym przez niego wzorom i wzorcom, a przy tym — jako narzędzie zaspokojenia ludzkich potrzeb i sposób realizacji ludzkich celów w dziedzinie materialnego bytu.

8. Kultura - kult Eliza Małek • Oduprawiania, czylikultywowania, wywodziłosięjednaktakżesłowo „kult” (cultus) określająceczynnośćskierowanąnabogówiprzodków. Uważasię, że Marcus Tullius Cicero byłpierwszymautorem, któryużyłsłowa „kultura” w rozumieniubardzobliskimwspółczesnemuujęciu. Nazwał on filozofiękulturąducha (culturaanimi), a charakterystykęfilozofiizawartą w jegoRozprawachtuskulańskichmożnauznaćzaprzedstawieniepierwszej w literaturzekoncepcjikultury [...]. • A. Kłoskowska, Kulturanarodowa, [w:] Encyklopediakulturypolskiej XX wieku. Pojęciaiproblemywiedzy o kulturze, pod red. A. Kłoskowskiej, Wrocław 1991, s. 12.

9. Kultura ludowa • Kulturzeludowejwłaściwesącechyokreślanepoprzedniojakoznamiennedlapierwszegoukładu, tj. niezawodowatwórczośćibezpośrednieprzekazywanie w drodzeustnejtradycji. Takiespołecznewarunkifunkcjonowaniawystępują w tradycyjnychspołecznościachlokalnych, zwłaszczawiejskich. Z nimiwiążesięzaśtakżecechywłaściwetreściomtejkultury. Uznajesię je zwyklezawzględnieprosteiłatwozrozumiałe. Trzebajednakzastrzec, żetakomunikatywność, łatwośćodbioru, wynika w części z bliskiegokontaktumiędzytwórcą a odbiorcami, z ichprzeniknięciawspólnątradycją. Obcywidzlubsłuchaczmożeniezro­zumiećsymbolicznegoprzekazukulturyludowej. Względnykonserwatyzmtejkulturysprawianatomiast, żeswoi, członkowiespołeczności, odnajdują w niejtreściznane, wyrażającepodstawoweipowszechnieakceptowanewartościzbiorowe [...]. (A. Kłoskowska, Kulturanarodowa…) Eliza Małek

10. Kultura – nie-kultura Eliza Małek • „Nie-kultura to natura, wszystko, co w sposób naturalny, dziewiczy otacza człowieka, i wszystko, co w taki sam sposób zawiera się wewnątrz człowieka, czyli cała jego substancja anatomiczno-fizjologiczna. Kultura zaś to wszystko, co człowiek stworzył własnymi rękoma, wszystko, co wymyślił i wyraził swą świadomością i uczuciami: język, religia, sztuka, nauka, życie codzienne… Ogromną rolę w kulturze odgrywa pamięć: tradycje, nawyki, edukacja. (Należy się zgodzić z tym, że w przyrodzie organicznej też zawiera się pamięć: genetyczna, utrwalona w instynktach zwierząt; prawdopodobnie tę wrodzoną pamięć należy rozpatrywać jako zaczątek, poprzedniczkę pamięci kulturowej - gdy tylko człowiek zaczął ten sztywno umocowany program poluzowywać poprzez twórcze innowacje, od razu pojawiło się "uprawianie", czyli kultura). • (B. Jegorow, Oblicza Rosji)

11. Dlaczego warto poznawać kultury innych narodów? •  „[...] Почему европейцев изумляют нравы Азии? Мало ли у нас условностей? Европейцы, здороваясь, протягивают руку, и китаец, японец или индиец вынуждены пожать конечность чужого человека. Если бы приезжий совал парижанам (20) или москвичам босую ногу, вряд ли это вызвало бы восторг. Житель Вены говорит „целую руку”, не задумываясь над смыслом своих слов, а житель Варшавы, когда его знакомят с дамой, машинально целует ее руку. Англичанин, возмутившись проделками своего конкурента, пишет ему: „Дорогой сэр, вы мошенник”, без „дорогого сэра” он не может начать письмо. Христианин, входя в церковь, костел или кирку, снимает головные уборы, а еврей, входя в синагогу, покрывает голову. [...]”. (wytłuszczenie moje – E.M.) • (И. Г. Эренбург) Eliza Małek