Menkul kiymet yatirim ortakliği

1. Menkul kiymetyatirimortakliği • Yatırım ortaklıkları, sermaye piyasası araçları ile ulusal ve uluslararası borsalarda veya borsa dışı organize piyasalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenler portföyü işletmek üzere anonim ortaklık şeklinde kurulan sermaye piyasası kurumlardır. KURULUŞ TÜRÜ Menkul kıymet yatırım ortaklıkları seri: 5, no:4 tebliği çerçevesinde ani ve tedrici şekilde kurulabilmektedir. Ancak, Sermaye Piyasası Kurulu’nun aldığı ilke kararı ile yatırım ortaklıklarının sadece ani usulde kurulabilmesine imkan tanınmaktadır.

2. İLK KURULAN YATIRIM ORTAKLIĞI (Vakıf B Tipi Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı A.Ş.) Ülkemizde ilk sermaye piyasası yatırım ortaklığı kurumu olan Vakıf Menkul Kıymetler Yatırım Ortaklığı A.Ş. 13.06.1991 yılında T.Vakıflar Bankası T.A.O.’nun öncülüğünde kurulmuş olup sermaye piyasasının gelişiminde önemli rol oynayarak sektördeki yerini güçlendirmiştir.

3. Menkul kiymetleryatirimortaklarininamaci Portföy işletmek amacıyla, • Ortaklık portföyünü oluşturmak, yönetmek ve gerektiğinde portföyde değişiklikler yapmak, • Portföy çeşitlendirmesiyle yatırım riskini, faaliyet alanlarına ve ortakların durumlarına göre en aza indirecek bir biçimde dağıtmak, • Menkul kıymetlere, mali piyasa ve kurumlara, ortaklıklara ilişkin gelişmeleri sürekli izlemek ve portföy yönetimiyle ilgili olarak gerekli önlemleri almak, • Portföyün değerini korumaya ve artırmaya yönelik araştırmalar yapmak.

5. Menkul kiymetyatirimortakliklarinin sermayesi • Menkul kıymet yatırım ortaklıkları kayıtlı sermaye esasına göre kurulurlar. Kayıtlı sermaye, anonim ortaklıkların esas sözleşmelerinde hüküm bulunmak kaydıyla, yönetim kurulu kararı ile Türk Ticaret Kanunu’nun sermayesinin artırılmasına dair hükümlerine tabi olmaksızın hisse senedi çıkarabilecekleri azami miktarı gösteren, Ticaret Sicili ’ne tescil edilmiş sermayeleridir. • Menkul kıymet yatırım ortaklıklarının kurulabilmesi için başlangıç sermayelerinin en az 250 milyar TL olması ve hisse senetlerinin nakit karşılığı çıkarılması gerekmektedir.

6. MKYO KURUCULARI VE YÖNETİCİLERİ İÇİN ARANAN ŞARTLAR • Yatırım ortaklığı kurmak isteyen kişilerin kurucu olabilmeleri için müflis olmadıklarını ve yüz kızartıcı bir suçtan dolayı hükümlülüklerinin bulunmadığını belgelemeleri gerekmektedir. • Yatırım ortaklıklarında görev alacak yöneticilerin ise belirli şartları taşımaları zorunludur. yönetim kurulu üyelerinin çoğunluğunun T.C. Vatandaşı olması şarttır. Ayrıca, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve müdürlerinin ise, • Müflis olmamaları, • Zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, emniyeti suiistimal, sahtecilik, hırsızlık, dolandırıcılık, kaçakçılık gibi yüz kızartıcı suçlardan dolayı hükümlülüklerinin bulunmamaları, • Sermaye Piyasası Kanunu’na muhalefetten dolayı hüküm giymemiş bulunmaları, • Sermaye piyasası faaliyetlerine ilişkin faaliyet izinlerinden biri veya birden fazlası sürekli veya geçici olarak kaldırılmış yahut borsa üyeliğinden geçici veya sürekli olarak çıkarılmış kuruluşlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu tespit edilmiş bulunan kişilerden olmamaları gerekmektedir. • Ayrıca genel müdürün yüksek öğrenim görmüş, işletme, finansman, mali analiz sermaye piyasası ve borsa mevzuatı konusunda yeterli mesleki bilgi ve tecrübe sahibi olması ve gerekli ahlaki nitelikleri taşıması zorunludur.

7. Yatırımcıların Haklarıa) Dönem karından payına düşen kar payı hakkı, b) Tasfiye halinde tasfiye payı hakkı, c) Sermaye artırımında yeni payları edinmede öncelik (rüçhan) hakkı, d) Sermaye artırımı nedeniyle çıkarılacak hisse senetlerini bedelsiz olarak alma hakkı, e) Genel kurul toplantılarına katılma, konuşma ve oy kullanma hakkı, 

8. Menkul kiymet yatırım ortakliklarinin tipleri • Yatırım ortaklıkları, hisse senetlerine yapacakları yatırım oranları açısından iki şekilde kurulabilmektedir; A Tipi yatırım ortaklıkları ve A Tipi olmayan yatırım ortaklıkları. • Esas sözleşmelerinde asgari sınırları belirtilmek kaydıyla, portföy değerinin en az %25’ini devamlı olarak özelleştirme kapsamına alınmış Kamu İktisadi Teşebbüsleri dahil Türkiye’de kurulmuş ortaklıkların hisse senetlerine yatırmış yatırım ortaklıları A tipi olarak adlandırılmaktadır. Asgari sınırın altında hisse senedi yatırımında bulunan yatırım ortaklıkları ise A tipi olmayan yatırım ortaklıklarıdır.

9. Menkul kiymetyatirimortakliklarinin faaliyetleri • Yatırım ortaklıkları portföy işletmenliği faaliyetinde bulunan şirketlerdir. Bu nedenle yatırım ortaklıklarının, portföy oluşturulması, yönetilmesi ve gerektiğinde değişiklikler yapılması, portföy çeşitlendirmesiyle yatırım riskinin faaliyet alanlarına ve ortaklıkların durumlarına göre en aza indirecek bir biçimde dağıtılması, menkul kıymetlere, mali piyasa ve kurumlara, ortaklıklara ilişkin gelişmelerin sürekli izlenmesi ve portföy yönetimiyle ilgili olarak gerekli önlemlerin alınması, portföyün değerini korumaya ve artırmaya yönelik araştırmaların yapılması çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmeleri gerekmektedir. • Menkul kıymet yatırım ortaklıklarının aracılık faaliyetinde bulunmaları, ödünç para verme işleriyle uğraşmaları, Bankalar Kanunu’nda tanımladığı üzere mevduat toplamaları ve mevduat toplama sonucunu verebilecek iş ve işlemler yapmaları ve ticari, sınai ve zirai faaliyetlerde bulunmaları mümkün değildir.

10. Mkyo portföylerinin oluşturulmasi • Yatırım ortaklıkları portföylerini, riskin dağıtılması ilkesine uygun olarak oluşturmak zorundadırlar. Yatırım ortaklıklarının faaliyet konusu portföy işletmeciliği ile sınırlı olduğundan, hisse senetlerini satın aldıkları ortaklıkların herhangi bir şekilde sermayesine ve yönetimlerine hakim olma amacı taşıyamazlar. • Yatırım ortaklıkları portföylerini esas sözleşmelerinde belirtilen portföy sınırlamaları çerçevesinde oluşturmak zorundadırlar.