Rynek naftowy a bezpieczeństwo energetyczne kraju. Fakty i mity Gwiazdowski  Consulting

1. Rynek naftowy a bezpieczeństwo energetyczne kraju. Fakty i mity Gwiazdowski Consulting

2. Bezpieczeństwo energetyczne „Stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na PALIWA i ENERGIĘw sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska” Prawo energetyczne

3. Czy w Polsce brakuje energii? • Elektrownie węglowe zaspokajają potrzeby kraju, • Węgiel może uzupełniać/zastępować gaz i ropę.

4. Energia jądrowa? • Reaktory jądrowe nie muszą być wykorzystane jedynie w elektrowniach. Poza obecnie pracującymi reaktorami energetycznymi są bowiem także reaktory wysokotemperaturowe. • Reaktory jądrowe nowej generacji: • są alternatywą dla węgla, ropy i gazu, a nie jedynie dla węgla, • w sprzężeniu z innymi nowoczesnymi technologiami oferują nowe możliwości, również dla węgla.

5. Elektryczności wystarcza, ale co z innymi nośnikami? • Gazu z krajowych złóż nie wystarcza na zaspokojenie potrzeb i nie mamy alternatywnych wobec gazociągów ze wschodu dróg zaopatrzenia w gaz, • Energia odnawialna jest droższa od konwencjonalnej

6. Rynek naftowy • Rafinerie: • Zachować istniejące status quo? • Dokończyć prywatyzację ORLENU – a w LOTOSIE zachować kontrolę państwa? • GPW? • Inwestor strategiczny? • Dokończyć prywatyzację LOTOSU – a w ORLENIE zachować istniejące status quo? • Dokończyć prywatyzację ORLENU i LOTOSU – niech nowi właściciele decydują sami o ewentualnej fuzji, współpracy lub konkurencji?

7. Ropa naftowa • Wyniki polskich rafinerii opierają się na tak zwanej premii lądowej. • Czy grozi nam zakręcenie „rosyjskiego kurka”? I co z tego może wyniknąć? • Ropę naftową możemy importować z dowolnego kierunku drogą bałtycką – kwestia ceny.

8. Ceny ropy • „Fair praice za ropę rosyjską to 23-25 USD za baryłkę” • Michaił Chodorkowski, Davos, Styczeń 2003 • Co się stało?

9. Made in China • „Jak się chociaż pół miliard Chińczyków przesiądzie z rowerów na skuterki Piagio, ropa będzie po stówie…” • Zasłyszane w roku 1999, gdy ropa naftowa kosztowała 18 USD za baryłkę • W roku 2005 po raz pierwszy od lat, to nie ceny ropy determinowały ceny produktów ropopochodnych, tylko na odwrót: popyt na te produkty wpływał na ceny ropy

10. Made in USA & made in Japan • Zaczęło się w Bretton Woods, a skończyło bańką internetową… • Jak już w Japonii stopy procentowe spadły niemal do zera, dodrukowano troszkę jenów… … o wartości około $ 200 miliardów

11. Zdziełano w CCCP… Angarsk-New York- ….. Krasnokamieńsk

12. Ropa kaspijska??? • „Jak ropa kaspijska przez Ukrainę popłynie do Polski, przestaniemy być skazani na dyktat Rosji” • Usłyszane na konferencji w 2005 roku od jednego z polityków

13. … Płock czy Gdańsk? Co na to PERN? Trzeba policzyć! • Jakie będą proporcje ropy rosyjskiej i kaspijskiej? • Kto i gdzie ją będzie odbierał? • rosyjska tak jak dotychczas, a kaspijska DODATKOWO do Gdańska na eksport (potrzebna II nitka Rurociągu Pomorskiego) • rosyjska TYLKO do rafinerii polskich i niemieckich, a kaspijska do Gdańska na eksport • wstrzymanie dostaw i tranzytu ropy rosyjskiej; przez wszystkie rafinerie polskie i niemieckie odbierana jest wyłącznie ropa kaspijska • wstrzymanie dostaw i tranzytu ropy rosyjskiej, ropa kaspijska odbierana jest WYŁĄCZNIE przez rafinerie polskie, rafinerie niemieckie odbierają ropę rosyjską drogą morską

14. Dywersyfikacja zaopatrzenia w ropę a pogoda nad morzem (Czarnym) • W portach Morza Czarnego przeładowywana na tankowce jest zarówno ropa kaspijska, jak i rosyjska. Główne szlaki transportu kaspijskiej ropy przechodzą przez terytorium Rosji (CPC, Baku – Noworosyjsk). Rosja ma możliwości ustalania zasad transportu kaspijskiej ropy przez swoje terytorium Może zatem „zniechęcić” potencjalnych dostawców ropy do rurociągu Odessa - Brody poprzez podwyższenie opłat za tłoczenie ropy lub jej przeładunek w porcie. • Rosja ma wpływ na 84% ropy, która jest przeładowywana na tankowce w basenie Morza Czarnego, bez akceptacji Rosji pełne wypełnienie rurociągu Odessa-Brody jest mało prawdopodobne. • Rosja była przeciwna budowaniu rurociągu Odessa - Brody, ponieważ rurociąg ten zwiększa konkurencję dla ropy rosyjskiej. • Z rosyjskich i kaspijskich złóż trafia obecnie na Morze Czarne prawie 100 mln ton ropy, w tym około 30 mln z rejonu Morza Kaspijskiego. Jednak główny strumień azerskiej ropy, która według strategii Ukrainy miała być tłoczona rurociągiem Odessa-Brody-Gdańsk, zostanie raczej skierowany na Morze Śródziemne. • Planowane inne drogi transportu ropy omijające Bosfor osłabiają pozycję Ukrainy w walce o dostawców ropy do rurociągu Odessa - Brody. W przypadku ich realizacji tłoczenie rurociągiem Odessa - Brody minimum 25-30 mln ton, aby zasilić planowany rurociąg Brody - Płock może być niezwykle trudne.

15. Wymogi Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa energetycznego Jedynym obowiązkiem, jaki Unia nakłada na swoich członków jest tworzenie minimalnych zapasów produktów naftowych. (Próby Komisji Europejskiej nałożenia na państwa członkowskie dodatkowych obowiązków spotkały się z odmową ze strony Rady Unii, która nie przyjęła propozycji Komisji w dniu 14 maja 2003 roku i Parlamentu Europejskiego, który odrzucił 19 listopada 2003 propozycje Komisji) Potwierdza to rolę produktów naftowych dla bezpieczeństwa energetycznego kraju

16. Polska specyfika rynku • Ograniczony dostęp do złóż ropy (PGNiG i PETROBALTIC) • Ewentualny dostęp do zagranicznych złóż ropy uwarunkowany czynnikami zewnętrznymi (decyzje polityczne zależne w dużym stopniu od rządów innych państw oraz globalnych koncernów Polska „petentem”) • Potencjał rynkowy  zarówno ilościowy (wielu konsumentów) jak i jakościowy (rozwijająca się gospodarka) + jeden z najnowocześniejszych ośrodków rafineryjnych w Europie (w Płocku) • Potencjał „geograficzny” (położenie na skrzyżowaniu szlaków komunikacyjnych) • Pełna suwerenność polityczna i ekonomiczna w decydowaniu o logistyce  jedynym kryterium wyboru strategii i taktyki postępowania może być kryterium wyboru celu

17. Dostęp odbiorców do paliw po jak najniższej cenie kluczowym element bezpieczeństwa energetycznego  Decydujące znaczenie infrastruktury logistycznej służącej magazynowaniu i transportowaniu produktów naftowych dla rozwoju konkurencji na rynku. Paliwa łatwiej kupić na rynku niż ropę naftową ale trudniej przetransportować w sposób ekonomicznie uzasadniony.

18. Wpływ logistyki paliwowej na bezpieczeństwo energetyczne swoboda dostępu różnych podmiotów do infrastruktury logistycznej  większa konkurencja na rynku  większa podaż produktów oferowanych przez konkurentów  niższe ceny dla odbiorców  więcej produktów po niższych cenach  większe bezpieczeństwo