1 / 46

Yağda Eriyen Vitaminler

Yağda Eriyen Vitaminler. Dr. G. Eskandari. Yağda eriyen vitaminler. Beş karbonlu izopren ünitelerinden köken alırlar Vitamin A (Retinol,  - Karoten) Vitamin D (Kolekalsiferol) Vitamin E (Tokoferol) Vitamin K (Filoquinon, Menakinon). Vit A. Tarihçe.

nerita
Télécharger la présentation

Yağda Eriyen Vitaminler

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Yağda Eriyen Vitaminler Dr. G. Eskandari

  2. Yağda eriyen vitaminler • Beş karbonlu izopren ünitelerinden köken alırlar • Vitamin A (Retinol, -Karoten) • Vitamin D (Kolekalsiferol) • Vitamin E (Tokoferol) • Vitamin K (Filoquinon, Menakinon)

  3. Vit A

  4. Tarihçe • 1913; ratların büyümesi için gerekli bir faktör olduğu • 1917; yumurta sarısı, tereyağ, kc.’den izolasyonu • 1930; Vitamin A’nın yapısı • 1968; rodopsinin görme mekanizması üzerindeki etkisini ortaya çıkaran Ward’a Nobel ödülü

  5. A vitamini biyolojik aktif formları • Retinol • Retinal (retinaldehid) • Retinoik asit • -karoten provitamin olup iki molekül retinalden oluşur Retinal Retinal

  6. Cis

  7. Kaynakları • Karaciğer, balık, tereyağ, yumurta, yağlı süt gibi hayvansal gıdalarda • Kayısı, havuç, domates gibi sarı renkli meyve ve sebzeler ile kuşkonmaz, maydanoz, ıspanak, kereviz, marul gibi yeşil renkli sebzeler

  8. Emilim ve taşınma • İntestinal sistemde lipid ve safra tuzları ile karışarak Miçel yapısına katılırlar • Karotenler, karoten dioksijenaz ile parçalanarak iki molekül retinale çevrilir, retinal ise redüktaz ile retinole dönüşür • Retinil esterleri, Retinil ester hidrolaz ile retinole çevrilir • Retinol intestinal mukoza hücrelerine pasif diffüzyon ile girer • Şilomikronlarla kc.e taşınır • Karaciğerde lipid damlacıkları içinde retinil esteri olarak depolanır

  9. Fonksiyonları • Üreme (sperm ve ovum üretimi) • Normal kemik gelişimi • Karanlıkta görme • Enfeksiyonlara karşı direnç • Antioksidan etkilerinden dolayı mutagenezi ve ışıktan dolayı gelişen DNA hasarını azaltır

  10. Retinol  retinal ve retinoik asitRetinoik asid bir kez oluşunca tekrar retinal ya da retinole dönüşmez

  11. Opsin oluşumu

  12. Retinol • Karaciğerde parankimal hücrelerde, retinol-bağlayıcı proteine (RBP) bağlanır ve golgi aygıtında işlenerek plazmaya salınır • KC dışı dokularda ise hücresel retinol bağlayıcı proteine (CRBP) bağlanır. CRBP retinolün oksidasyonunu önler • Retinolün mobilizasyonu ve transportu kanda prealbumine (Transtretin) bağlanarak gerçekleşir

  13. Retinoik asit • Daha polardır ve kanda albumine bağlanarak taşınır • Direk portal sistem ile KC’e ulaşır • Depolanmaz • Glukronidlerle konjuge halde safra ile atılır

  14. Vit D

  15. Vit D • Steroid yapıda prohormondur. • “Kalsiferoller” • “Antiraşitik vitamin” olarak da bilinir • BitkiselHayvansal Ergosterol 7-Dehidrokolesterol Ergokalsiferol (Vit D2) Kolekalsiferol(Vit D3) • Biyolojik Aktif Formu 1,25-Dihidroksikalsiferol (kalsitriol) olup Vit D2 ve Vit D3’ten sentezlenir

  16. Biyolojik aktif formun oluşumu

  17. Biyolojik aktif formun oluşumu

  18. 25-OH-D3 dolaşımda yer alan esas D vitamin formudur VitD3 25 Hidroksilaz 25-hidroksikalsiferol VitD3 VitD2 1 Hidroksilaz 24 Hidroksilaz AKTİF 1,25-dihidroksikalsiferol İNAKTİF (Kalsitriol) 24,25-dihidroksikalsiferol

  19. VİTD; Böbrek, barsak ve kemik gibi dokularda özel reseptörlerine bağlanır

  20. VitD, Osteoblastlarda Osteokalsin yapımını arttırır • Osteokalsin (Kemik Gla Proteini); En spesifik kemik yapım markırıdır

  21. KEMİK • Antiraşitik etkisi var, osteoid dokunun mineralizasyonunu arttırır • Yüksek dozlarda yıkımı arttırır (PTH varlığında Ca rezorbsiyonu) BÖBREK • Kalsiyum ve Fosfatın tübül hücreleri tarafından reabsorbsiyonunu direkt olarak artırır ve atılımlarını azaltır

  22. GİS • İnce barsak epitel hücrelerinde Ca bağlayan taşıyıcı protein sentezini arttırarak Ca emilimini arttırır • Daha az olarak fosfat ve magnezyum emilimini de arttırır SERUM • Kalsiyum düzeyini arttırır • Fosfor düzeyini arttırır PARATROİD BEZİ • PTH sentez ve salınımını inhibe eder

  23. Vit D yapımını stimüle edenler • Düşük kalsiyum ve fosfor • PTH • Östrojen, androjen • Prolaktin • Plasental laktojen • Growth hormon • Kalsitonin • İnsülin Vit D yapımını inhibe edenler • Yüksek kalsiyum ve fosfor

  24. Kaynakları • Diyetteki esas kaynağı süt • Kc., et, sardunya, ton balığı, yumurta sarısı ve tereyağ, sebzeler • Güneş ışınları

  25. Vit ETokoferoller

  26. Tokoferol • Doğum yaptıran, fertilite vitamini • 8 izoformu • Alfa-Beta-Gama-Delta-Zeta-Epsilon-Eta-Metil-tokoferol • Doğada en yaygın ve biyolojik açıdan en aktif olan alfa-tokoferol

  27. Barsakta Şilomikron yapısına katılır • Karaciğer dışı dokulara yağ asitleri ile birlikte salınabilir • Karaciğere gelen şilomikron kalıntıları ile karaciğere alınır, lipoproteinlerin yapısına katılır • Dolaşımda lipoproteinlerle (VLDL, LDL, HDL) taşınır • Yağ dokusunda depo edilir

  28. Serbest oksijen radikallerinin neden olduğu, lipid peroksidasyonunda ilk savunma hattını oluşturur ve hücre membran devamlılığının sürdürülmesini sağlar • Antioksidan etkileri ile (LDL) kolesterolün serbest radikaller vasıtasıyla oksitlenip damar çeperine çökerek ateroskleroz yapmasını engeller • Antioksidanlar olarak bilinen C,E ve A vitamini koroner kalp hastalığı ve kanser gibi kronik hastalıklarıngörülme sıklığını azaltır

  29. Sinir sisteminin faaliyetlerini düzenli bir biçimde yapmasını sağlar • Alzheimer hastalığının ilerlemesini yavaşlatır, yaşlı kişilerde bağışıklık sistemini güçlendirir • Üreme organlarında meydana gelebilecek dejenerasyonları da engelleyici etkiye sahip • Yapıcı-onarıcı özelliğinden dolayı bazı kozmetik ürünleri de E vitamini içermekte

  30. Kaynakları • Buğday, tohumlu besinler, fıstık, badem, pamuk, mısır, zeytin, soya fasulyesi yağı, ceviz • Marul, tere, kereviz, maydanoz, ıspanak, lahana gibi yapraklı sebzeler başlıca diyetteki kaynakları

  31. Vitamin K

  32. 1934 yılında antihemorajik faktör olarak tanımlanmış ve VitK (Koagülasyon vitamini) adı verilmiş • Temel olarak üç farklı tipi vardır; • Bitkilerde bulunan Filokinon (VitK1) • Barsak bakteri florasında Menakinon (VitK2) • Tedavi amacıyla kullanılan sentetik türev Menadion (VitK3)

  33. VitK nın temel fonksiyonu; Gla proteinlerinin posttranslasyonel modifikasyonunda kofaktör olarak görev yapması • FII • FVII • FIX • FX • ProtC • ProtS • Osteokalsin

  34. Gla proteinlerin glutamat rezidüleri γ-karboksiglutamata dönüşür • Bu reaksiyonu gerçekleştiren enzim Vitamin K bağlı protein karboksilaz

  35. -karboksi glutamat rezidüleri güçlü kalsiyum iyon şelatörleri • COO- negatif yükü divalent katyon olan kalsiyumun bağlanma gücünü arttırır • Koagülasyon faktörü-Ca2+-Fosfolipid etkileşmesi ile koagülasyon mekanizması başlar

  36. Protein C kafaktörü olan Protein S ile birlikte Faktör V ve VIII’i inaktive ederek antikoagulan etki gösterir

  37. Kaynakları • Pirinç, mısır, soya fasulyesi, bitkisel yağlar • Kabak, marul, domates, lahana, ıspanak, muz, şeftali, çilek • KC, tereyağ, yumurta, kırmızı, et • Şilomikron aracılıklı emildiğinden, barsaklara safra akışında sorun olan durumlarda ve tıkanma sarılıklarında eksikliği görülür • KC’de sınırlı depolanma görülür

  38. Gla (gama-karboksi glutamat) proteinlerinin posttranslasyonel modifikasyonunda kofaktör olarak görev alan vitamin aşağıdakilerden hangisidir? • Vitamin A • Vitamin C • Vitamin D • Vitamin E • Vitamin K

More Related