Rozwój psychofizyczny dzieci i młodzieży

1. Rozwój psychofizyczny dzieci i młodzieży w praktyce 

2. Co stymuluje nasz rozwój jako harcerzy? • System funkcji, stopni i sprawności • Obrzędowość • System małych grup • Ciekawy program • Możliwość samodzielnego działania • Zadania zespołowe, projekty, znaki służb

3. ZUCHY czyli okres przedszkolny (< 7 roku życia) ROZWÓJ FIZYCZNY: • Szybki wzrost • Szybkie przybieranie na wadze • Miękki kościec – łatwo ulega deformacjom, np. skrzywienie kręgosłupa • Układ nerwowy rozwija się w bardzo szybkim tempie ROZWÓJ PSYCHICZNY I EMOCJONALNY: • Wrażenia wzrokowe i słuchowe są wyostrzone • Przywiązywanie wagi do barw i umiejętność ich nazywania • Rozwój wyobraźni • Doskonalenie pracy komórek mózgowych • Wzbogacanie słownika • Rozpoznawanie i mówienie o emocjach • Zdolność empatii • Potrzeba akceptacji społeczeństwa (więź z matką już nie wystarcza)

4. Przykładowe formy pracy  • Gry na pamięć (np. zapamiętywanie jak największej ilości elementów, wyszukiwanie różnic) • Proste pląsy i piosenki • Bajki • zabawa • Inscenizacja • Konkurs • zawody

5. A teraz w praktyce..Jak konkretnie możemy się bawić?  • Zuchy przed wyjazdem na wakacje mają w grupach stworzyć obrazek przedstawiający ich na „koloniach zuchowych” • Na zbiórce zuchy przenoszą się w czasie (podróżują np. w starym kartonie:P) • Bajkowy bar karnawałowy • Wycieczka do teatru kukiełkowego

6. ZUCHY czyli okres wczesnoszkolny (7-10 lat) ROZWÓJ FIZYCZNY: • Mniejszy przyrost masy ciała • Nieznaczny przyrost zdolności siłowych • Ogromna potrzeba ruchu • Twardość kości dużo wyższa • Uzębienie prawie w komplecie • Rozwój mięśni – pobudliwość ruchowa ROZWÓJ PSYCHICZNY I EMOCJONALNY: • Większa umiejętność koncentracji uwagi • Dynamiczny rozwój pamięci • Doskonalenie mowy (pojawienie się jej również w piśmie) • Hamowanie i panowanie nad emocjami • Zanik afektu (jeśli dziecko uczestniczy na przemian w zajęciach wymagających skupienia i ruchowymi, ma pozytywny nastrój) • Spostrzeżenia nabierają abstrakcyjnego charakteru • Zaciekawienie ludźmi

7. Przykładowe formy pracy: • Pląsy, piosenki • Teatr • Zajęcia plastyczne • Spotkanie z ciekawymi ludźmi • Wycieczka • Konkursy, turnieje • zabawa

8. A teraz w praktyce..Czym mogą zająć się Zuszki?  • Zuchy przedstawiają poszczególne pory roku malując różnymi częściami ciała (np. jesień dłońmi, lato stopami) • Na 1 dzień Wiosny – topimy zrobioną wcześniej Marzannę • Konkurs saneczkowy na zimowisku • Pieczenie (i ozdabianie!) ciasteczek na akcję zarobkową

9. HARCERZE czyli okres szkolny (10 – 13 lat) ROZWÓJ FIZYCZNY: DZIEWCZYNY • Znaczne przyspieszenie tempa wzrostu • Dysproporcje w sylwetce (wydłużają się kończyny) • Pojawiają się niektóre cechy płciowe (wyszarzają kości miednicy, formują piersi, zmienia kształt twarzy) • Wzmaga się działalność gruczołów wydzielniczych • Osiąganie dojrzałości płciowej (pierwsza menstruacja) • ‘Skok pokwitaniowy’ – przyspieszony rozwój kośćca, mięśni, narządów wewnętrznych, rozrodczych, powoduje ogólne osłabienie organizmu CHŁOPCY • Przyrost wysokości ciała • Zmiana barwy głosu (mutacja) • Pojawiają się niektóre cechy płciowe (II i IIIrzędowe) • Nocne polucje • ‘Skok pokwitaniowy’ – przyspieszony rozwój kośćca, mięśni, narządów wewnętrznych, rozrodczych, powoduje ogólne osłabienie organizmu

10. HARCERZE czyli okres szkolny (10 – 13 lat) PSYCHICZNY I EMOCJONALNY: • Niestabilność emocjonalna • Dominuje radość i poczucie humoru • Niestałość uczuć • Pierwsze sympatie, zadurzenia • Uczucia erotyczne • Nawiązywanie ścisłych kontaktów z rówieśnikami (paczki itd.) • Rozwój uczuć wyższych • Skłonność do porównywania siebie do innych • Dziewczyny zwracają na siebie uwagę chłopców, natomiast Ci nie są jeszcze zainteresowani • Rozwój pierwszych poważnych zainteresowań • Rozumienie przenośni i symboli • Potrzeba poznania siebie i świata • Największy wpływ harcerstwo ma na dzieci w tym wieku

11. Przykładowe formy pracy: • Zabawa, pląsy, piosenki, • Teatr, Kabarety, festiwal • Wspólne wyjścia do różnych ciekawych miejsc • Gry terenowe i sprawnościowe • Olimpiada, turnieje, • Ogniska, kominki • Zloty • biwaki

12. A teraz w praktyce.. • Pokaz mody (w drużynie żeńskiej oczywiście ;P) • Konkurs wiedzy filmowej • Zwiad po okolicy • Na ognisku wspólne opowiadanie przez wszystkich gawędy (każdy uzupełnia historię o 2 zdania)

13. HARCERZE STARSI czyli okres dojrzewania I (13 – 15 lat) FIZYCZNY: DZIEWCZYNY • Zwiększa się wysokość ciała • Powiększają się piersi, zaokrąglają biodra – sylwetka nabiera kobiecych kształtów • Proporcje poszczególnych narządów ulegają wyrównaniu • Pierwsze zainteresowania erotyczne CHŁOPCY • Intensywny wzrost ciała • Poszerzanie ramion, rozrost muskułów – mężnienie sylwetki • Niższa tonacja głosu • Nocne polucje

14. HARCERZE STARSI czyli okres dojrzewania I (13 – 15 lat) PSYCHICZNY I EMOCJONALNY: • Silne napięcia emocjonalne • Potrzeba czynu i przygody • Potrzeba zwierzeń • Wrażliwość na krytykę • Silnie rozwinięte marzenia, oczekiwania • Szukanie wzorów • Kryzys autorytetu rodziców • Dążenie do samodzielności, przez co często wpadanie w konflikty • Myślenie problemowe • Większa zdolność przyswajania wiedzy • Większa zdolność interpretacji cudzych stanów uczuciowych • Zdolność obiektywizmu • Rozwija się wyobraźnia (marzenia) • Chęć imponowania

15. Przykładowe formy pracy: • Dyskusje, sądy • Spotkania z ciekawymi ludźmi • Zwiady, biwaki, wędrówki, rajdy • Gry terenowe i fabularne • Warsztaty, kursy • Olimpiady, zawody, turnieje • festiwal

16. A teraz w praktyce.. • Wędrówka drużyną w góry • Sąd nad prawem harcerskim • Warsztaty artystyczne • Wyprawa na strzelnicę • ‘chatki’ na obozie • Nocny seans romantycznych filmów (dla Pań  )

17. WĘDROWNICYczyli okres dojrzewania II (16 – 18 lat) FIZYCZNY: • Sylwetka ukształtowana, harmonijna • Sprawność fizyczna bardzo dobrze rozwinięta • Osiągnięcie dojrzałości płciowej PSYCHICZNY I EMOCJONALNY: • Kształtowanie się ideałów • Krytyczne spojrzenie na rzeczywistość • Kształtowanie osobowości • Rozwijanie samoświadomości celów i zadań • Potrzeba autonomii • Rozwój przyjaźni • Coraz większe zainteresowanie płcią przeciwną • Pełnienie ról społecznych, funkcjonowanie w grupach • Przyjaźnie dziewczyn są częstsze i głębsze • Stabilizacja wartości • Uświadomienie własnych wad i zalet • Widzenie siebie w roli dorosłego człowieka • Umiejętność wiązania wiadomości z różnych dziedzin • Maksymalna zdolność do przyswajania wiedzy • Poważne traktowanie swoich zainteresowań, poświęcanie im większej ilości czasu • Związanie się z jakąś działalnością, często szkolną

18. Przykładowe formy pracy: • Zloty, rajdy, biwaki, manewry, zloty itp. • Spotkania, wykłady, sądy • Gry terenowe i fabularne • Sejmiki, sądy, debaty, dyskusje • Turnieje, konkursy, olimpiady • Wystawy, inscenizacje, audycje • Kominki, ogniska

19. A teraz w praktyce..Co właściwie możemy robić?  • Pomoc w organizacji gier dla innych pionów (zwłaszcza fabularnych) • Wyprawy górskie (np. „Wschód słońca na Babiej”) • Dzień z paintballem • Warsztaty fotograficzne • Spotkanie z polskimi alpinistami • wieczorki filmowo-kulinarne (oglądamy ‘egzotyczny’ film, oraz przygotowujemy coś pysznego związanego z tą częścią świata)

20. Tak naprawdę wszystkie formy pracy są możliwe do realizacji niezależnie od wieku uczestniczących w nich Wystarczy je tylko lekko do nich dostosować.. Młodsi chętnie „bawią się” w to co zarezerwowane jest tylko dla starszych i odwrotnie Formy pracy nie mają ściśle określonego wieku, należy je zwyczajnie dostosować do potrzeb

21. Bibliografia: • Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania pod red. Andrzeja Jaczewskiego, wydawnictwo akademickie 'Żak', Warszawa 2005 • http://harcerzestarsi.zhp.pl • http://prasa.zhp.pl • http://miniportal.harcerski.pl • www.zuchy.zhp.pl • http://www.mak.zhp.pl • druhnagonia.blogspot.com • http://harcerze.zhp.pl • http://republika.pl/blog_ba_4336270/6228903/ • http://www.historia.zhp.wlkp.pl • http://fse.pl • http://www.skladnicaharcerska.pl • http://4.bp.blogspot.com • http://www.wodniacy.zhp.pl • http://www.14pdhczarnestopy.freehost.pl • http://40pdhsokoleta.googlepages.com