COĞRAFYA PROJELERİNİN ÖNEMİ VE KONU SEÇİMİ

1. COĞRAFYA PROJELERİNİN ÖNEMİ VE KONU SEÇİMİ Doç. Dr. Turhan ÇETİN Gazi Üniversitesi

2. COĞRAFYA PROJELERİNİN ÖNEMİ VE BAZI TEMEL ÖZELLİKLERİ • Coğrafyanın konularını meydana getiren yeryüzü ve onun üzerinde yaşayan insan ile faaliyetleri, farklı birçok bilimin de konusunu oluşturmaktadır. • Coğrafya, konuların ele alınış biçimi ile kullandığı yöntemler açısından diğer bilim alanlarından ayrılmaktadır.

3. Jeoloji: dünyanın oluşumunu, tektonizmayı, bunların meydana geliş mekanizmasını açıklarken, jeomorfoloji yüzey şekillerinin oluşumunda etkili olan etmen ve süreçleri araştırır. • Bunu yaparken jeolojinin temin ettiği bilgileri kullanır ve yorumlar.

4. Aynı şekilde demografi nüfusun özelliklerinin araştırmakla beraber, nüfus coğrafyasında bu özelliklerin nedenleri ve mekânsal etkileri değerlendirilmektedir. • Bütün bu özellikler nedeniyle coğrafya fiziki coğrafya ve beşeri coğrafya olmak üzere iki ana inceleme alanına sahiptir. • Yer şekillerinin oluşumunda etkili olan etmen ve süreçler, iklimler, hidrografik özellikler, toprak oluşum süreci ve belli toprak gruplarının dağılışları ile biyocoğrafya özelliklerinin ve nedenlerinin ortaya konulması, başka bir ifadeyle doğal çevrenin yaşama olan etkisi fiziki coğrafyanın konusudur.

5. İnsanın dünyadaki faaliyetleri ise genel anlamı ile beşeri coğrafyanın konusu içinde yer almaktadır. • Bunlar arasında nüfusun gelişimi, yaş, cins, ırk, dil vb özellikleri ile dağılışı; yerleşme şekilleri ve özellikleri, insanın yaşamını sürdürmek için gerçekleştirdiği ekonomik faaliyetler başlıca çalışma konularını oluşturur.

6. Bu iki genel inceleme alanı dışında, dünyanın evrendeki yerini, şeklini ve özelliklerini tanımaya yarayan ve sonuçlarını değerlendiren matematik coğrafya; yerkürenin doğru olarak kâğıda aktarılıp dağılışların uygun şekilde gösterilmesine öğreten kartoğrafya; jeopolitik özelliklerin ve sonuçlarının anlaşılmasına katkıda bulunan siyasi coğrafya; dünya tarihinde değişim yaratan olayların meydana gelişinde etkili olan etmen ve süreçlerin anlaşılmasını sağlayan tarihi coğrafya alanı gibi farklı çalışma konuları da bulunmaktadır. • Bütün coğrafya çalışmalarının temel özelliği sonuçlarının uygulanabilir olmasıdır.

7. Coğrafî çalışmalar iki yaklaşımla ele alınır. Bunlardan ilki, farklı ölçeklerde de olsa (ülke, kıta, dünya gibi) bir konu, diğer konular ile ilişkileri ölçüsünde değerlendirilerek dağılışları ve özellikleri belirlenir. Bu yaklaşıma sistematik yaklaşım denilmektedir. • İkinci yaklaşım ise bir ünitede (yöre, bölüm, kıta, ülke gibi) yer alan tüm unsurlar birbirleri ve farklı bölgelerle ilişkileri göz önüne alınarak incelenir, dağılış özellikleri ve nedenleri araştırılır. Bu yaklaşıma ise bölgesel yaklaşımdenilmektedir.

8. Konusu coğrafya olan bir projenin gerek ele aldığı olay, gerekse onu ele alış biçimi diğer bilim alanlarından farklıdır. Dolayısıyla coğrafî çalışmalarda kullanılan yöntem, çalışmanın özelliğine göre değişim gösterebilir. Bazen bu çalışmalarda laboratuar çalışmaları, deney sonuçları ön plana çıkarken, bazılarında anket, mülakat ve gözlem gibi teknikler önem kazanmakta ve çalışmada bu verilerin değerlendirildiği istatistik programlarına ihtiyaç duyulmaktadır. • Yapılacak tüm projelerde, projeyi oluşturan kuramsal ve kavramsal çerçevenin çok iyi ortaya konulması (proje sınırlarının, amacının ve yönteminin belirlenmesi) ve komşu bilimlerin alanlarına taşmamak önem taşımaktadır.

9. Coğrafî bilgi sistemleri, ele alınan konuların mekânsal dağılışının ortaya konulmasında en büyük yardımcıdır. Bu konuda var olan paket programlar, çoğu verinin daha az emek harcanarak görsel hale getirilmesine katkıda bulunmaktadır. Ancak bu programlar kullanılarak yapılan çalışmaların bir kısmı bulgu ve sonuçların görsel ifadesinden daha ileri gitmemektedir. • Bu tür programların, kendi özelliklerinden de faydalanılarak coğrafî analizlerin yapımı, değerlendirilmesi ve sonuçlarının gösterilmesi için kullanılması yerinde olacaktır.

10. Coğrafya Projelerinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • Coğrafya projeleri; belli bir alan içinde bir veya birkaç coğrafî unsurun ağırlıklı olarak ele alındığı, sorunların belirlendiği ve çözülmesi için yapılması gerekenlerin tartışıldığı projelerdir. • Yapılacak proje ile belli bir sorunun çözümü için yeni bir yöntem veya yaklaşım kullanılabileceği gibi, bilinen bir yöntem yeni bir sahaya da uygulanabilir.

11. Projenizde bilinen bir yöntemi yeni bir sahaya uygulasanız dahi alternatif yöntemleri denemekten kaçınmayınız. Bu projenizin orijinalliğini arttıracağı gibi bilimsel düşünceye bir katkı da sağlayabilir. • Yapılacak projede teorik olarak veya uygulamada belli bir sorunun çözümüne katkıda bulunmak hedeflenmelidir.

12. Projelerde önemli olan teorik veya pratik bir sorunun tanımlanmasıdır. Bu konuda literatürden faydalanılabilir. Yapılması gereken önce sorunu tanımlamak ve araştırma konusunun sınırlarını iyice çizmektir. • Araştırma konunuz ve ele aldığınız sorunun net ve belirgin olmasına dikkat ediniz. • Konu ve kapsamın net olarak belirlenmesi, nelerin ya da hangi hususların araştırma kapsamına alındığının somut bir şekilde belirlenmiş ve sınırlanmış olması araştırma projelerinin başarısında anahtar işlev görür.

13. Belirlediğiniz konuyla ilgili kapsamlı bir kaynak taraması yaparak yapılmış olan çalışmaları ve yayınları inceleyiniz. Bilimsel araştırmaların en önemli ölçütlerinden birinin özgünlük olduğunu asla unutmayınız. • Yaptığınız çalışma ile ilgili veya benzer çalışmaların teorik veya pratik uygulamalarını değerlendirmek, yapılacak çalışmanın bir tekrar olmaması için gerekli koşullarından biridir. • Zengin bir kaynak çalışması, konunun yazımı ve değerlendirmesi aşamalarında araştırıcıya büyük katkı sağlayacak, aynı zamanda alternatif görüşlerin oluşmasına da katkıda bulunacaktır.

14. Literatür çalışması hem seçtiğiniz konuya hakimiyetinizi artıracak, hem de araştırmanızın o konuda daha önce yapılmış benzer çalışmalarla ilişkisini, benzerliğini, farklılıklarını, katkılarını ortaya koymanızı sağlayacaktır. • Amacının sade bir biçimde anlatılması başarılı bir projenin temel ilkelerinden biridir. Gereksiz bilgi karmaşaya neden olduğu gibi, çalışmanızın farklı konuları da içereceği yorumlarının yapılmasına ve beklentinin artmasına yol açar.

15. Çalışmada kullanılacak yöntem ve materyal, konu ile uyumlu olarak seçilmelidir. Projenin ilgili kısmında hangi materyalin kullanılacağı, bunun nasıl değerlendirileceği açıklanmalıdır. • Çalışma planı hazırlanırken mutlaka bir “B planı”nın olması, sonuca ulaşmada büyük katkı sağlayacaktır. • Bunun için en uygun olduğunu düşündüğünüz yönteme alternatif bir başka yöntemi de göz önünde bulundurmak yerinde olacaktır.

16. Coğrafyada tasviri anlatım çok uzun süreden beri yerini, sayısal verilerin elde edilmesi ve yorumlanmasına bırakmıştır. Bu nedenle gerek fiziki coğrafya, gerekse beşeri coğrafya çalışmalarında sayısal olarak ifade edilebilecek verilere gereksinim duyulmaktadır. • Bu verilerin işlenmesi için bir tablo programı (Microsoft Excel, Openoffice.org Calc vb) kullanabileceğiniz gibi, SPSS gibi istatistik programlarından veya ArcGIS, MapInfo, GRASS gibi coğrafî bilgi sistemi paket programlarından faydalanabilirsiniz.

17. Özellikle programların sürümleri arasında, “program tarafından yapılabilecekler açısından” farklılıklar vardır. • Bunun için bu programlarla ilgili bilgiyi eksiksiz ve doğru olarak vermeniz projenizin güvenirliliğini arttıracaktır. • Ancak kullanacağınız programlarda çalışmayı sizin yapmanız, programın nasıl çalıştığını bilmeniz veya profesyonel yardım aldıysanız bunu belirtmeniz mutlak gerekmektedir.

18. Projede kullanılan dilin sade ve anlaşılabilir olması, terimlerin gereken yerde ve doğru olarak kullanılması, sorunun ve nedenlerinin çok iyi açıklanması, elde edilen bulguların tartışılması ve doğru sonuca ulaşabilmek açısından önem taşımaktadır. • Proje sonucunda uygulanabilir sonuçlar elde edildiyse veya öneri geliştirmek mümkün ise, bunların da açıkça belirtilmesi yerinde olacaktır.

19. Çalışmanın güvenirliliğini arttıran önemli hususlardan biri de kaynak kullanımıdır. Proje ile ilgili güncel bir kaynakçaya yer verilmesi ve yapılan atıflar ile kaynakların gösterilişi, bilimsel çalışmaların temel nitelikleri arasındadır. • Söz konusu kaynaklar yöntemi açıklamak için kullanılıyorsa, mevcut kaynakların karşılaştırılarak tartışılması yerinde olacaktır. • Çalışmada gerekli olan her aşamada, size ait olmayan veri veya görüşü kullandığınızda mutlaka atıfta bulununuz. • Proje raporunda yer alan tüm atıflara ait bilginin kaynakçada bulunması, çalışmada kullanılmayan kaynakların kaynakçaya yazılmaması gerekmektedir.

20. Projenin sunumu aşamasında hazırlanacak poster ve sunum esnasında kullanılabilecek animasyonlar, konunun daha anlaşılır olmasını sağlayacağı gibi, görsel olarak hatırlanmayı ve değerlendirilmeyi de kolay hale getirecektir.

21. COĞRAFYA PROJELERİNDE KONU BELİRLEMEDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR • Sorunun her şeyden önce düzenli sistemli tanıtımı yapılmalı, önemi ortaya konmalı, amaç açıkça belirtilmelidir. • Bu tür bir ön çalışmaya "araştırma önerisi" denir. Araştırma önerisinde, sorunun hem kendisi hem de çözüm yolunun tanıtımı yapılır. • Sorunun önemi de belirtilir. • Araştırmanın yürütülmesinde uzman bir danışmana ihtiyaç vardır.

22. Yeni başlayan araştırmacıların kendi çabalarıyla etkin bir yönteme ulaşabilmeleri de uzun bir zaman ve büyük çabalar gerektirebilir. • Aslında, araştırma doğrudan yapılarak öğrenilecek bir faaliyettir. • Bilimsel araştırma aynı zamanda bir öğrenme ve kendini eleştirme faaliyetidir.

23. Araştırmacı, çalışması sırasında birçok yeni bilgiler öğrenir ve ayrıca verileri seçme, gruplandırma, analiz etme ve yorumlama gibi alanlarda yeteneklerini geliştirir. • Araştırma her şeyden önce insana düzenli çalışma ve sistemli düşünme alışkanlığı kazandırır. • Denebilir ki, insanın görüş açısını genişleten etkenlerin en başında belki de araştırma yer almaktadır.

24. Projelerde aranan ve değerlendirmeye tabi tutulan özellikler • Projenin özgünlüğü ve orijinalliği • Projenin belirlenen formata uygunluğu • Proje konusunun diğer disiplinlerle bağlantısı • Uygun örnekleme ve örnekleri konuya bağlama • Araştırma verileri ve kaynakları • Türk Dilini kullanma becerisi • Sonucu proje alınan konuya bağlama • Projenin sunumu • Projenin yaşam içerisinde uygulanabilirliği

25. Konu Seçme • Araştırmaya konu seçimiyle başlanır. Unutmamak gerekir ki bir araştırmanın yarısı doğru konu seçmektir. • Konu seçiminde, gözden uzak tutulmaması gereken bazı kurallar bulunmaktadır. Bunlara uyulması, araştırmanın sağlıklı biçimde yürütülmesi ve etkin bir sonuca ulaştırılabilmesi bakımından gereklidir. • Araştırmacıların konu seçiminde çok acele hareket etmeleri ve buna bağlı olarak önemli güçlüklerle karşılaşabilmeleri olasılığı yüksektir. • Bu yüzden konu seçiminden önce mümkün olduğu kadar fazla kaynağa başvurmak ve olası konular hakkında belirli bir düşünme süreci geçirmek gerekir.

26. Araştırma, kuşkusuz bilgi, deneyim veya ilgi alanıyla ilgili bir sorunun incelenmesine yönelik olacaktır. • Araştırmacı, ilk iş olarak düşündüğü konuda yazılmış yeteri sayıda kaynak bulup okumalıdır. • Bu amaçla; ansiklopediler, genel veya mesleki dergilerde yayınlanan makaleler, ilgili kitaplar, üniversitede yapılan tezler ve internet kaynaklarını incelemek yerinde olacaktır.

27. İlk okumanın olabildiğince genel nitelikte olmasında yarar vardır. Böylece konunun kapsamı, boyutları, önemi ve o alandaki belli başlı kaynaklar hakkında bir ön bilgi edinilir. • Bu bilgiler daha sonra konunun daraltılması ve araştırma tezinin oluşturulması açısından da gereklidir. • Yine düşünülen konu üzerinde daha önceden yapılan çalışmaların gözden geçirilmelidir. O alandaki başka çalışmalar araştırmacı için hem bir bilgi, hem de bir ilham kaynağıdır. • Bu şekilde, o güne kadar konunun hangi yönleriyle ilgilenilmiş olduğu, ne aşamaya kadar geliştirildiği, sorunun çözümü için hangi yönde ve ne gibi yeni çalışmalara gerek olduğu anlaşılır.

28. Belirtmek gerekir ki, seçim olanağının bulunduğu durumlarda bir değil, birkaç olası konu düşünülmelidir. • Bunlardan birisi hakkında yeterli kaynak bulunmadığı, konunun araştırmaya değer görülmediği veya planlanan zamanda bitirilemeyeceğinin anlaşılması halinde diğer konulara geçilir. • İlk konu hakkında yapılan düşünme ve ön incelemeler yeni konularda da yardımcı olabilir. Bu yüzden daima yedek bir konuyu akılda bulundurmakta yarar vardır.

29. Konu seçiminde göz önünde bulundurulması gereken noktaları şöyle sıralayabiliriz: İlgi: • Araştırmacı çalışmayı düşündüğü konuya karşı bir ilgi duymalıdır. • Konu üzerinde az çok uzun bir süre çalışacağına göre, ilgi yokluğu yorgunluk ve bıkkınlık yaratarak araştırmanın başarısızlığına neden olabilir.

30. Orijinallik: • Araştırma yalnızca bilinenlerin yinelenmesinden ibaret olmamalı, bir yenilik getirmeli veya bir görüşü kanıtlamalıdır. • Araştırmanın bilime veya sorunların çözümüne katkıda bulunabilmesi için toparlayıcı, bilinmeyenleri açıklayıcı, bilinenleri ise geliştirici nitelik taşıması gerekir.

31. Önem: • Konu araştırmaya değecek önemde olmalıdır. Aslında, önem, sübjektif bir kavramdır; çünkü sizce önemli olan, başkalarınca önemli sayılmayabilir. Bunun için proje konusunda çalışmaları olan uzmanların (genellikle deneyimli öğretim üyelerinin) görüşlerine başvurmak gereklidir. • Genellikle, sentez yapan, tartışmalı bir görüşü çözüme bağlayan, bilgilerimizi geliştiren, kişi veya toplum refahını yükseltmeye yönelik araştırmalar "önemli"sayılır.

32. Bilimsel Yeterlilik: • Araştırmacının eğitim ve öğretim durumuyla bilimsel kapasitesi seçilen konuyu incelemeye uygun olmalıdır. • Konunun niteliklerine göre araştırmada, gözlem, anket, mülakat, matematiksel ve istatistik yöntemleri, yabancı dil, eski yazı (Osmanlıca vb), vs. kullanmak gerekebilir. • Araştırmacının eğitim düzeyi ile bilgi birikimi ve deneyimleri buna olanak vermelidir.

33. Birincil ve İkincil Kaynaklar: • Bazı araştırmacılar, birincil kaynaklarla çalışmayı tercih ederler. Bunlar yerinde gözlem, anket, mülakat, yayımlanmamış belgeler, vs. gibi doğrudan doğruya kaynakların araştırmacı tarafından toplandığı çalışmalardır. • Bazıları ise kütüphane çalışmasını tercih ederler. Bunlar, kaynak olarak başkaları tarafından konu hakkında söylenmiş veya yayımlanmış düşünce, görüş ve incelemelere dayanırlar. • Hatırlatmak gerekir ki kütüphane araştırması bütün çalışmalar için vazgeçilmez niteliktedir. Dolayısıyla birincil kaynaklarla yapılacak çalışmalarda da kütüphane kaynaklarına başvurulması zorunludur.

34. Kaynak Yeterliliği: • Araştırmanın yürütülebilmesi, güvenilir ve yeterli kaynak bulunmasına bağlıdır. • Bir görüşü kanıtlamak için yapılan çalışmaların nerdeyse tamamı kütüphane kaynaklarına dayanır. • Deney, anket, mülakat ve köy araştırması gibi yöntemlerle kaynakların doğrudan derlenmesi kütüphane kaynaklarına olan ihtiyacı ortadan kaldırmaz.

35. Bir konuda yeterli sayıda kaynak olması kadar, aşırı derecede bol kaynak bulunması da güçlükler yaratır. • Çünkü çok sayıdaki kaynaklar içinden konuyla doğrudan ilgili olanları seçmek ve bunları değerlendirmek güç olabilir. • Kaynak bolluğu sorunu internet üzerinden yapılan araştırmalarda çok sık yaşanır. Anahtar kelimeler girilip kaynaklar ekrana çağrıldığında ekranda çok sayıda kaynağın listelendiği görülecektir. Bunların çoğu kez içeriğini görme olanağı da yoktur. Bu durumda, anahtar kelimeleri olabildiğince daraltıp konuya en uygun olanlarla aramanın sürdürülmesi gerekir.

36. Zaman: • Her araştırma projesinin bir zaman süresi içinde bitirilmesi gerekir. • Araştırmanın belli bir süre içinde tamamlanması zorunluluğu, seçilen konunun ve onun incelenecek yönünün belirlenmesinde de etkili olur.

37. Türkiye’deki Coğrafya Öğretmenlerinin ne kadarı projelerde aktif olarak çalışmaktadır?

38. KONU SEÇİMİ VE COĞRAFYA BİLİMİNİN ÖZELLİKLERİ Çalışmanın seviyesi • Bilimsel araştırmalarda konu seçiminde dikkat edilmesi gerekenlerden genel faktörlerden ilki çalışma seviyesinin ne olduğudur. • Çünkü seçilen konu ile hedef arasında da büyük ve sıkı bir bağlantı vardır. Yapılacak çalışmanın, sonuçta alacağı isme uygun seviyede ve yeterlilikte olması, kabul görmesinin de temel koşuludur.

39. Yenilik • Yapılacak olan çalışma, yöntem ve konu olarak yeni olmalıdır. • Bilimsel çalışmalarda çoğunlukla beklenen, araştırma sırasında yeni bir yaklaşımın, farklı bir yöntemin denenmesidir. • Eğer bu mümkün değilse, bilinen bir yöntemin farklı bir konuda uygulanması gerektiği düşünülür, her ikisi de mümkün olamıyorsa bilinen bir yöntemin ya da konunun, coğrafya için düşünüldüğünde farklı bir coğrafi mekânda uygulanması söz konusu olmalıdır.

40. Çalışma disiplini • Hangi konu, yöntem ya da hedef söz konusu olursa olsun, öncelikli olarak çalışmayı yapacak olan kişinin iş disiplinine sahip olması gereklidir. • Araştırmacı düzenli ve sistemli bir çalışma yürütmemesi durumunda başarıya ulaşmada zorlanacaktır.

41. Bilimsel yeterlilik • Başarıyı etkileyen en önemli faktördür. Birey öncelikli olarak genel bilimsel yaklaşım ile bilimsel yöntem bilgisine sahip olmalıdır. • Çalışma konusunun ve araştırma yönteminin belirlenmesi ve araştırma evreninin sınırlandırılması işleminin sağlıklı yapılabilmesi için bu alanda daha önce yapılmış olan araştırmalar hakkında da tam bir bilgiye ihtiyaç vardır. • Araştırmacı bunların yanı sıra çalışmayı düşündüğü konuya ilişkin yeterli temel bilimsel bilgi ile de donanmış olmalıdır.

42. Yetenek • Pek çok bilimsel çalışmada araştırmanın sonlandırılabilmesi için araştırmacının bazı yeteneklere sahip olması gerekir. • Çünkü her çalışmanın yapılabilmesi için gereken birtakım işler vardır. Örneğin kartografik yöntemlerin ağırlıklı olarak kullanılacağı bir çalışmada sadece çizim teknikleri ile ilgili bilgiye sahip olmak yeterli değildir. Bu bilgilerin yanı sıra, kişinin çizim yeteneğinin de olması gereklidir. • Araştırmacının kendi becerilerini bilmesi, yapacağı çalışmaya duyulacak olan isteği ve ulaşılacak başarıyı etkileyecektir.

43. Ruhsal yakınlık ve özgüven • Başarının temel şartlarından birisi araştırma konusunu sevmek, ilgi duymaktır. • Bu sebeple öncelikli olarak yapılması düşünülen çalışmaya, araştırmaya kişinin yakınlığının, ilgisinin olmasıdır. • Kişi kendisini çalışmak istediği konuya yatkın ve yakın hissetmeli, o konuya ilgi duymalıdır. • Sadece "çalışma/proje olsun" yaklaşımı yanlıştır.

44. Bedensel yeterlilik • Sağlık problemleri her zaman ve her insanın karşılaşabileceği bir unsurdur. Kişi, sürekli bir rahatsızlığı varsa bunu göz önünde bulundurmalıdır. • Örneğin kalp, tansiyon gibi rahatsızlığı olanların aşırı nem ve sıcaklardan rahatsız olmaları son derece doğaldır ve konu seçerken bu tür engelleyiciliği olabilecek faktörlerin gözetilmesinde fayda vardır. • Çünkü yapılacak çalışmanın rahatlıkla yürütülebilmesi için kişinin sağlığının elverişli olması gerekir, aksi halde kişi çalışması sırasında bazı güçlüklerle karşılaşabilir.

45. Ekonomik yeterlilik • Yapılacak çalışmanın getireceği ulaşım, konaklama, laboratuvar analiz gideri, kırtasiye masrafları gibi maddi külfetleri imkâna ya da kaynaklara sahip olunmalıdır. • Özellikle deneysel süreç gerektiren projelerde ihtiyaç duyulan altyapı donanımlarının ilgili kurumlardan temin edilmesi gerekir. (jeomorfolojik yaş tayini, bitki fizyolojisi vb) • Ayrıca projelerde gerekli harcamalar ve ihtiyaçlar için astronomik bütçe önerilmemelidir.

46. Çalışma süresi • Yapılacak çalışmanın bitirilebilmesi için gereken tahmini süre ile çalışmayı tamamlamak için bize ayrılan süre arasındaki ilişki olarak tanımlanabilir. • Çalışmanın başlangıç ve bitiş dönemleri dikkate alınarak ne kadar sürede bitirilmesi gerektiği göz önüne alınmalı, çalışılması düşünülen araştırmanın bu zaman dilimi içerisinde tamamlanıp tamamlanamayacağı hesaplanmalı ve bu süre içerisinde bitirilebilecek bir konu seçilmelidir.

47. Çalışma Dönemi • İncelenecek olan konu arazi çalışmasını gerektiriyorsa önem taşımaktadır ve çalışma süresi ile birlikte düşünülmelidir. • Konuya ilişkin alanın, mutlaka, arazi çalışması için uygun olan döneminin belirlenmesi gereklidir. Çünkü özellikle fiziki coğrafya elemanları her yerde ve her zaman çalışmaya imkan tanımayabilir. Örneğin yılın belirli dönemlerinde sisli olan Doğu Karadeniz'de bu unsurun göz önüne alınması gereklidir, benzer şekilde bir karstik mağara incelemesi de karstik aktivitenin en az olduğu devrede yapılmalıdır. • Tarımsal üretimi konu alan bir çalışma da en az bir vejetasyon dönemini kapsayacak şekilde düşünülmelidir.

48. Güvenlik • Günümüz koşulları göz önüne alındığında gezi gözlem imkânlarını kısıtlayan bir diğer faktör de güvenliktir. • Arazi çalışmasına karar vermeden bu konuda da gerekli inceleme ve görüşmelerin yapılmasında yetkili makamlardan bilgi ve izin alınmasında yarar vardır.

49. ÖRNEK PROJE KONULARI • Yeryüzünün herhangi bir bölgesinin ( Dağ, ova, vadi, plato, havza, yerleşim yeri vb ) fiziki, beşeri ve ekonomik unsurlarının coğrafya ilkelerine bağlı kalınarak araştırılması  • Belli bir bölgede veya yerleşim yerinde deprem, kütle hareketleri, erozyon, heyelan, sel vb. doğal olayların ortaya çıkış nedenleri, yerleşmeler üzerideki etkileri, çevreye verdiği zararlar ve alınabilecek muhtemel önlemler  • Belli bir il örneğinde organize sanayi bölgesinin yer seçiminde hakim rüzgâr yönünün önemi ve sonuçları • Doğal hayatı olumsuz etkileyen insan faaliyetleri ve sonuçları

50. Sultan sazlığında yaban hayatının sürdürülebilirliği açısından yağış miktarındaki değişimin incelenmesi  • Belli bir bölgede veya yerleşim yerinde bitki örtüsünün çeşitliliğinin korunmasına yerel halkın katkısının sağlanması  • Belli bir bölgede ekoturizm faaliyetlerinin yerel kalkınma üzerine etkisi  • Konya Bölümünde obruk oluşumlarının sıklaşmasının şeker pancarı tarımı ile ilişkisi  • Belli bir tarım bölgesinde bilinçsiz sulamadan kaynaklanan sorunların giderilmesi konusunun değerlendirilmesi