ธปท. กับความท้าทายในยุคเงินทุนเคลื่อนย้ายเสรี ภายใต้ภาวะ Global Imbalances

1. ธปท. กับความท้าทายในยุคเงินทุนเคลื่อนย้ายเสรี ภายใต้ภาวะ Global Imbalances ธาริษา วัฒนเกส ผู้ว่าการธนาคารแห่งประเทศไทย 23 กุมภาพันธ์ 2550

2. ประเด็นหลักในวันนี้ • ความท้าทายที่เศรษฐกิจไทยและ ธปท. ต้องเผชิญ • Global imbalances ในโลกที่มีความเชื่อมโยงทางการเงินสูง • ความจำเป็นที่ต้องดำเนินมาตรการ 18 ธ.ค. • A difficult choice: การชั่งน้ำหนัก (cost-benefit) กับทางเลือกที่มีจำกัด • ธปท. ทราบดีว่า URR จะเป็นมาตรการระยะสั้น • พร้อมปรับแผนเมื่อ cost เริ่มสูงกว่า benefit • ในอนาคต ประเทศไทยไม่สามารถแข่งด้วยค่าเงินอย่างเดียวได้ • ทางออกคือการเพิ่มขีดความสามารถภาคเอกชน ซึ่งเป็นสิ่งที่ทุกหน่วยงานต้องช่วยกัน

3. ปัญหาที่ 1. ในโลกที่มีความเชื่อมโยงทางการเงินสูงการเร่งตัวของการขาดดุลบัญชีเดินสะพัดใน สรอ. ตั้งแต่ปี 2549 เกิดขึ้นพร้อมกับการอ่อนค่าของดอลลาร์ USD index BnUSD Source: Bloomberg * US Current Account for 2006Q4 is forecast by the BIS

4. 2548 2549 ปัญหาที่ 2. ในขณะเดียวกัน เอเชียเกินดุลมาก(Global imbalances) และ GDP growth สูง จึงมีการคาดการณ์ว่าค่าเงินเอเชียจะแข็งขึ้น ทำให้ปริมาณเงินทุนไหลเข้าเอเชียมากขึ้น BnUSD ดุลบัญชีเดินสะพัดในปี 2548 และ 2549* *ในปี 2549 เอเชียเกินดุลรวม 456 พันล้านดอลลาร์ สรอ. ขณะที่สหรัฐฯขาดดุลประมาณ 861 พันล้านดอลลาร์ สรอ. Note : Other Asia includes Hong Kong, India ,Indonesia, Korea, Malaysia, Philippines, Singapore, Thailand and Taiwan. Source : 2005 data from IMF, WEO (2006) ; 2006 forecast by Bank for International Settlements

5. ปัญหาที่ 3. เป็นที่น่าสังเกตว่าในขณะที่ทุกประเทศเกินดุลบัญชีเดินสะพัด แต่ไทยและเกาหลีเกินดุลเงินทุนอย่างมากเมื่อเทียบกับขนาดของเศรษฐกิจ ทั้งสองปัจจัยสร้างแรงกดดันให้ค่าเงินแข็ง ในปี 2549 หมายเหตุ: 1. ข้อมูล Current A/C, change in FX reserves และ BOP ของไทยเป็นข้อมูลล่าสุดของทั้งปี 2549 ส่วน Capital A/C เป็นของ 11 เดือนแรกของปี 2549/ 2. Current, Financial A/C และ BOP ของ Indonesia, Philippines, Malaysia, Singapore และ Taiwan เป็นข้อมูล 2549 Q1-3 ส่วน change in reserves เป็นของทั้งปี 2549/ 3. ข้อมูลของ Korea เป็นของทั้งปี

6. ทั้งนี้ ก่อน 18 ธ.ค. 2549 เงินทุนไหลเข้าไทยเร็วกว่าภูมิภาคเอเชีย โดยยิ่งคาดว่าบาทจะแข็งต่อเนื่อง ยิ่งมี inflows มาก สะสมความเสี่ยงต่อ reversal เมื่อ sentiment เปลี่ยน Source: Bloomberg, Bank of Thailand, SET

7. โดยเฉพาะมีเงินทุนจากนักลงทุนต่างประเทศไหลเข้ามาที่ภาค non-bankของไทยสุทธิถึง 10 พันล้าน USD ในช่วง 10 เดือนแรกของปี 2549รวมถึงการลงทุนในหลักทรัพย์นอกตลาด รวมทั้ง property funds ที่เติบโตเร็วมาก Sources: BOT and SET

8. ซึ่งแนวโน้มจนถึงวันนั้น แม้ว่าเศรษฐกิจไทยจะขยายตัวช้ากว่าหลายประเทศ แต่ค่าเงินบาทกลับแข็งขึ้นต่อเนื่องและมากที่สุดเมื่อเทียบกับประเทศคู่ค้าและคู่แข่งสำคัญ Year-to-date appreciationณ วันที่ 15 ธ.ค. 2549 2549 Q3 GDP growth Source: Compiled by Bank of Thailand

9. ประเด็นที่ ธปท. กังวล:แม้การส่งออกโดยรวมยังดี แต่หากบาทแข็งค่าที่ pace นี้ ผลกระทบต่อ real sector อาจรุนแรง ในระยะสั้นมีความเสี่ยงสูงต่อรายได้และการจ้างงานในภาคเกษตร และ Labor- intensive manufacturing ซึ่งจะมี impact ในวงกว้าง การจ้างงาน

10. ด้วยเหตุนี้จึงมีความจำเป็นเร่งด่วนที่ต้อง break momentum ของค่าเงินเพื่อเอื้อต่อ real sector ที่กำลังปรับตัวอย่างหนัก และลดผลกระทบต่อเศรษฐกิจ ซึ่ง ธปท. มีทางเลือกทางนโยบายดังนี้ • การแทรกแซงค่าเงิน โดยทำ sterilization • การลดดอกเบี้ยนโยบาย • การดำเนินมาตรการเพื่อสกัดเงินทุนไหลเข้าประเภทระยะสั้น

11. 1. ธปท. ได้เข้าแทรกแซงค่าเงินอย่างต่อเนื่อง และสะสม international reserve อย่างรวดเร็ว แต่ก็ยังไม่สามารถชะลอ appreciation pace ได้ และ sterilization ทำได้จำกัด อัตราการเปลี่ยนแปลงของเงินสำรองระหว่างประเทศ ปี 2549 (D%) แหล่งข้อมูล:NESDB, BOT, CEIC

12. 2. กนง. คงดอกเบี้ยนโยบายไว้ที่ 5% เมื่อ 13 ธ.ค. 2549 เพราะความเสี่ยงต่อเงินเฟ้อจากราคาน้ำมันยังมีพอสมควร เนื่องจาก OPEC กำลังพิจารณาลดกำลังการผลิต ในขณะที่แนวโน้มเศรษฐกิจยังขยายตัวดี 1 ต.ค. – 11 ธ.ค.avg 57.01 ดอลลาร์ สรอ. ต่อบาร์เรล Annual percentage change 11 ธ.ค.58.21 น้ำมันดิบดูไบ GDP growth Source: Bloomberg, ปตท. Source: Bank of Thailand Remark: The fan chart covers 90 percent of the probability distribution

13. ค่าเงินบาทมีแนวโน้มแข็งมาตลอด 5-6 ปีที่ผ่านมาไม่ว่าส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยจะเป็นบวกหรือลบ ที่สำคัญการลดดอกเบี้ยคงไม่ช่วยลดการเก็งกำไรในระยะสั้นๆ เพราะนักลงทุนต่างชาติได้รับกำไรจากการเปลี่ยนแปลงของค่าเงินมากกว่าจากส่วนต่างอัตราดอกเบี้ยมาก Baht % Correlation = - 0.24 (LHS) (RHS) Source: Bank of Thailand

14. 3. มาตรการแบบ conventional และตรงจุดได้ใช้ไปแล้ว แต่ค่าเงินยังคงแข็งขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยไม่มีสัญญาณว่าจะมี two-way expectation เกิดขึ้น

15. Appreciation เป็นเหตุให้จำเป็นต้องใช้มาตรการ URR ซึ่งหากพิจารณา momentum ของค่าเงินบาทต่อดอลลาร์ สรอ. ก่อนมาตรการ URR ซึ่งพบว่าเงินบาทแข็งขึ้นเร็วที่สุดในภูมิภาค ... THB + Appreciation- Depreciation Source: Compiled by Bank of Thailand

16. Depreciation หลังจากออกมาตรการจะเห็นได้ว่า pace ของ appreciation ของค่าเงินบาทชะลอลงอย่างเห็นได้ชัดเทียบกับค่าเงินสกุลอื่น นับว่ามาตรการได้บรรลุวัตถุประสงค์แล้ว ผลบวกในระยะสั้นเป็นไปตามที่คาด (19 ธ.ค. 2549- 15 ก.พ. 2550) • ลดความเร็วของการเคลื่อนไหวในทิศทางเดียวของค่าเงินบาท • ค่าเงินบาทเคลื่อนไหวสอดคล้องกับภูมิภาคมากขึ้น THB KRW IDR SGD MYR PHP - Depreciation + Appreciation Source: Compiled by Bank of Thailand

17. สรุปการกำกับ capital flow มาตรการที่เหลืออยู่น่าจะเพียงพอต่อการรับมือกับ excessive speculation ที่อาจนำไปสู่ rapid appreciation อีก

18. โดยสรุป สำหรับเศรษฐกิจเปิดขนาดเล็กแบบไทยนั้นต้องหาทางบริหารความเสี่ยงจาก Global imbalances • ธปท. และ ศก. ไทยต้องเผชิญกับ Global imbalances ในโลกที่มีความเชื่อมโยงทางการเงินสูง • ผลคือ NEER ของไทยแข็งค่าขึ้นเร็วมาก real sector ต้องปรับตัวอย่างรวดเร็ว ความเสี่ยงอยู่ที่ภาคเกษตรและ labor-intensive manufacturing และมีความเสี่ยงต่อ flows reversal เมื่อ sentiment เปลี่ยน • มีความจำเป็นเร่งด่วนที่จะ break rapid NEER momentum ทั้งนี้ ธปท. ไม่มี THB/USD target อยู่ในใจ • เป็นการตัดสินใจที่คำนึงถึง cost-benefit balancing • ธปท. ทราบดีแต่ต้นว่าผลบวกของ URR จะมีอยู่ในระยะสั้นๆในขณะที่ผลด้านลบจะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ จึงตั้งใจให้เป็นมาตรการชั่วคราว • ในอนาคต ประเทศไทยไม่สามารถแข่งด้วยค่าเงินอย่างเดียวได้ ทางออกคือการเพิ่มขีดความสามารถภาคเอกชน ซึ่งเป็นสิ่งที่ทุกหน่วยงานต้องช่วยกัน