Duygusal Zeka

1. Duygusal Zeka Hazirlayan ve copyright: Berna Bridge

2. IQ ile �l��len zeka, kisilerin okul ve is yasamindaki basarisini belirleyen degismez bir etken midir?

3. �yleyse, neden y�ksek IQ�lu �ocuklar, ortalama IQ�ya sahip arkadaslarina g�re yasamda daha basarisiz olabiliyorlar?

4. Arastirma bulgularina g�re, is ve okul yasamindaki basariyi IQ kadar EQ (Duygusal Zeka) belirlemektedir.

5. Duygusal zeka yoksunlugu, kisinin aile yasamindan mesleki basarisina, toplumsal iliskilerinden saglik durumuna kadar bir�ok alanda k�t� sonu�lar dogurabilmektedir.

6. Dr. Daniel Goleman, EQ�yu kisaca; Kendisinin ve �evresindekilerin duygu ve isteklerini dogru tanimlayarak, Bu dogrultuda ve Sonu� verecek sekilde davranma yetenegi olarak tanimliyor.

7. Duygusal zeka nedir? Kendi duygu ve yeteneklerini tanima, Bu duygu ve yetenekleri kabul ederek yenilerine a�ik olma, Kendine ve isine ait hedeflere istekle ve basariyla kilitlenme,

8. Duygusal zeka nedir? Digerlerinin duygu, gereksinim ve problemlerini ciddiye alarak iletisim kurma, Ekip �alismasi i�in gereken iletisim, ikna etme, uzlasma gibi Yeteneklerden olusuyor.

9. Duygusal Zeka Ne Degildir? S�rekli g�l�mseyerek sempatik davranma anlamini tasimiyor. Ne zaman sert davranilacaginin, ne zaman yumusak davranarak cesaret verilmesi gerektiginin ve ne zaman hangi sorunun ciddiye alinacaginin hissedilmesi gerekiyor.

10. Duygusal Zeka Ne Degildir? Kendine asiri deger vermek, Digerlerini dinliyormus gibi g�r�n�rken hi� ciddiye almamak, Ekip i�indekileri ikna etmek i�in yalanlara bas vurmak gibi herhangi bir asirilik veya zayiflik bulundugunda uzun vadede basari saglanamiyor.

11. Duygusal Zeka Ne Degildir? Duygulari kontrols�z birakmak degildir. Duygulari etkin ve uygun bir bi�imde g�sterebilmektir.

12. Karakterin sarsilmaz temel tasi kendini terbiye etme yetenegidir. Fesefeciler, Aristo�dan bu yana erdemli yasamin �zdenetime dayandigini g�zlemlemislerdir.

13. Karakterin bununla ilgili diger temel tasi, ister ev �devini yapmak, ister bir isi bitirmek veya sabahlari zamaninda kalkmak olsun, her kosulda kendi kendini motive edebilmektir.

14. Doyumu erteleyebilme, d�rt�leri kontrol edip y�nlendirebilme eskiden irade diye adlandirilan temel bir duygusal beceridir. Arzularimizi ve tutkularimizi kontrol edebilmeliyiz.

15. Duyguyu aklin denetiminde tutabilmek irade gerektirir.

16. Islenecek konular: Evrimsel uyum yetenekleri Acil durumlarda �nce duygular, sonra d�s�nceler Duygusal beceriler Bilissel beceriler Davranissal beceriler �zbilim m�fredati

17. Soru: Duygusal zihin mi daha hizlidir, yoksa akilci zihin mi? �rnek: Evrim s�recini d�s�nelim. Bir hayvanla karsi karsiya geldigimizde �bu hayvan beni yer mi, ben mi onu yerim?� (Zaman azliginda verilen karara duygular mi, akil mi �nc�l�k eder?)

18. Yanit: Duygularimizla karar veririz. �rnegin bir aslan ile karsilasirsak, silahsiz ve korunmasiz isek korku duygusu ile ka�ariz.

19. Duygusal zihin akilci zihinden �ok daha hizlidir ve bir an bile durup ne yaptigini g�zden ge�irmeden eyleme atilir. (�l��l� ve analitik d�s�nmeye izin vermez.)

20. Daha sonra �Bunu neden yaptim� diye d�s�n�r�z. Duygusal zihin bizim tehlikeye karsi radarimizdir.

21. Bu bizim evrimsel uyum yetenegimizdir.

22. Duygusal zeka bes alanda incelenebilir:

23. �zbilin�: Kendini tanima. (Ger�ek duygularimizi fark edebilme. Bunu basaran kisiler evlilikten mesleklerine kadar yasamlarini daha iyi y�netebilirler.)

24. Duygulari idare edebilmek: Kendini yatistirabilmek, Yasamin tatsiz s�rprizleriyle karsilastiktan sonra kendini toparlayabilmek, Kendine hakim olabilmek, Fevri davranislari zaptedebilmek, Doyumu erteleyebilmek.

25. Kendini harekete ge�irebilmek: Duygulari bir ama� dogrultusunda toplayabilmek, Dikkat edebilmek, Yaraticilik, Tikanip kalmamak, Motivasyon.

26. Empati: Baskalarinin duygularini anlayabilmek. K�k� �zbilin�tir, Duygularimiza ne kadar a�iksak, baskalarinin duygularini okumayi o kadar iyi beceririz.

27. Iliskileri y�r�tebilmek: Iliski sanati baskalarinin duygularini idare etme becerisidir, Arabuluculuk, I�tenlik, Yapicilik, K�pr�ler kurmak Iyi iliskilerin anahtaridir.

28. Insanlar bu bes alandaki yetenekleri a�isindan farklilik g�sterirler. �rnek; kendi kaygilarini kolay yatistirirlar, baskalarinin kaygilarini yatistirmakta beceriksizdirler. Ancak, beyin s�rekli �grenen bir organdir. Duygusal becerilerdeki aksakliklar d�zeltilebilir.

29. Temel duygu k�meleri nelerdir?

30. �fke: Alt k�mesi: Hiddet, hakaret, i�erleme, kizma, t�kenme, sinirlenme, hin�, kin, rahatsizlik, alinganlik, d�smanlik, patolojik oldugunda nefret ve siddet.

31. �z�nt�: Alt k�mesi: Aci, keder, nesesizlik, melankoli, kendine acima, yalnizlik, can sikintisi, umutsuzluk, kasvet ve patolojik oldugunda depresyon.

32. Korku: Alt k�mesi: Kaygi, tasa, huzursuzluk, �ekinme, �rkme, dehset, kuruntu, s�phe, hayret, vicdan azabi, �ekinme ve patolojik oldugunda fobi ve panik.

33. Zevk: Alt k�mesi: Mutluluk, cosku, rahatlama, tatmin, haz, sevin�, eglenme, gurur, heyecan, hosnutluk ve en u� noktada mani.

34. Sevgi: Alt k�mesi: Dostluk, g�ven, yakin ilgi, sadakat, hayranlik, ask, kabul g�rme, iyilik, sadakat, muhabbet.

35. Saskinlik: Alt k�mesi: Sok, hayret, affallama, merak.

36. Igrenme: Alt k�mesi: Tiksinme, asagilama, hor g�rme, k���mseme, itici bulma, hoslanmama, nefret etme.

37. Utanma: Alt k�mesi: �z�lme, k���k d�sme, su�luluk, mahcubiyet, hayal kirikligi, pismanlik, k���k d�sme.

38. Bir �ok duygunun bilesimi: Genelde bir �ok duygunun bilesimini ayni anda yasariz. �rnek: Kiskan�lik. I�inde �fke, �z�nt� ve korku vardir.

39. Erdemler: Umut, iman, cesaret, bagislayicilik gibi duygulara erdem diyoruz.

40. Klasik kusurlar: Kendini begenmislik, tembellik, uyusukluk, can sikintisi gibi duygulara kusur diyoruz.

41. D�rt� kontrol�: Id ile ego D�rt� ile kendini tutma Arzu ile �zdenetim Aninda doyum ile erteleme Arasindaki sonsuz savas

42. D�rt� Kontrol�: En temel psikolojik beceri d�rt�lere, duygulara karsi koyabilmek, d�rt�y� geciktirebilmektir. (Yemek rejiminden, tip okulunu bitirmeye kadar uzanir.) �rnek: Lokum testi

43. D�rt� Kontrol�: Doyumu erteleme yetenegi, IQ�nun kendisinden tamamen ayri olarak kisinin zihinsel potansiyeline katida bulunuyor. �ocuklugunda d�rt�lerini iyi frenleyememe hail, yine IQ�dan daha isabetli bi�imde, ileride su� isleme olasiliginin g�stergesidir.

44. D�rt� Kontrol�: Duygularina ustaca gem vurabilenler basarili olurlar. Iyi ruh halleri d�s�nebilme yetenegimizi g��lendirir, zihinsel ya da sosyal sorunlara ��z�m bulmayi kolaylastirir.

45. �fke: �fkeyi disa vurum yatismanin en k�t� yollarindan biridir. Hiddetli patlamalar beyni iyice uyarir. �fkeyi yatistirmanin yolu: �fkeyi baslatan d�s�nceleri yakalayip bunlara meydan okumak.

46. �fke: Zamanlama �nemli: Erken m�dahele yararli olur. Yatistirici bilgiler varsa, �fkelenen kisi ile paylasilmali.

47. Sebat: Her seyin �tesinde, heves ve engeller karsisinda dayanma g�c� duygusal �zelliklere baglidir ve basarinin en b�y�k anahtaridir. Kuvvetli bir is etigi, y�ksek motivasyon, heves ve sebata d�n�s�r.

48. Sebat: Yaptigimiz ise heves ve hatta uygun bir d�zeyde kaygiyla motive oldugumuz �l��de basariya ulasiriz. Duygusal zeka tam bu anlamda temel bir yetenektir ve diger t�m yeteneklerimizi bileyerek ya da k�relterek derinden etkileyen bir g��t�r.

49. Umut: Okuldaki basaridan agir islere katlanmaya kadar yasamda kisiyi sasirtacak kadar g��l� bir rol oynar. Hedefler ne olursa olsun onlara ulasmak i�in gereken irade ve y�nteme sahip oldugumuz inanci.

50. Iyimserlik-Nese: G�lmek, kahkaha atmak, iyimser olmak basarida olumlu rol oynar. Duygusal zeka a�isindan umutlu olmak, zorlu engeller veya yenilgiler karsisinda bunaltici kaygiya ve teslimiyet�i bir tutuma yenik d�smemek anlamina gelir. Iyimserlik de tipki umut gibidir.

51. Kaygi: Tasalanma. Yasamdaki baskilarin uyandirdigi sikinti. Akli zayiflatir. Tasa d�s�ncelerine meydan okumak gerekir. Gevseme y�ntemi kullanilabilir.

52. Kaygi: Kaygiyi uzaklastirmak i�in kendimize sorular sorabiliriz. Ger�eklesme olasiligi y�ksek mi? Ger�ekten yarari var mi? Yapici �nlemler alinabilir mi?

53. Kaygi: Kaygili, �fkeli, bunalimli �grenciler �grenemezler. Bilgiyi etkin bir sekilde alamaz, ya da onu isleyemezler. Duygular konsantrasyonu bastirir. Olumlu motivasyon-heves, �osku, g�ven basarida rol oynar.

54. Duygusal Cehalet: �grenme �ocuklarin duygularindan bagimsiz olarak ger�eklesmez. Duygusal okur yazarlik �grenme i�in en az matematik ve okuma egitimi kadar �nemlidir.

55. Duygusal Cehalet: Siddete ve su� islemeye kadar varan yol birinci ve ikinci sinifta saldirgan, zor zaptedilen �ocuklarla baslar. (D�rt� kontrol�n�n zayif olmasi) D�rd�nc� ve besinci sinifta kabadayi olurlar, arkadaslari olmaz.

56. Arkadaslik Egitimi: Verilebilir. �rnegin: Oyunda kavga eden �ocuklara kurallar hakkinda bir anlasmazlik oldugunda kavga etmek yerine alternatif �neriler getirmeyi ve uzlasmayi, oyun oynarken diger �ocuklarla konusup onlari dinlemeyi, g�l�msemeyi, yardim etmeyi �gretebiliriz.

57. Siniflara Duygusal Okur Yazarligi Getirmek: �ocugun g�nl�k yasatisinin en zorlayici yanlarini konuyla ilgisiz meseleler olarak g�rmek ya da bunlar patlamaya yol a�tiginda bir disiplin sorunu olarak rehber danisman veya m�d�re havale etmek yerine duygulari ve sosyal yasamin kendisini konu etmektir.

58. �nemli olan �atismadan t�m�yle ka�mak degil, anlasmazliklari kavgaya d�n�st�rmeden gidermeyi �grenmektir. �ocuklara duygulari dogrudan dogruya ancak �fkeye d�n�smeyecek bir bi�imde ifade etmeyi �gretmelidir. (Kendini ortaya koyabilme, etkin dinleme)

59. Problem ��zme Yaklasimi: Ne istedigini s�ylemek, Ne hissettigini s�ylemek, Istek ve duygularinin nedenini s�ylemek, Karsisindakinin ne istedigini, ne hissettigini ve nedenleri ile ilgili anladiklarini �zetlemek, �atisma i�in �� ��z�m yolu bulmak, ��z�m yollarindan birini se�ip el sikismak.

60. Kurallar: Sorunu ��zmeyi kabul etmek, Isimle hitap etmemek, Konusanin s�z�n� kesmemek, D�r�st olmak, Bir ��z�mde anlasinca onu uygulamak, Arabuluculuk s�recinde konusulanlarin gizli kalmasi.

61. Diger �gretilebilecek Konular: Duygular ve tepkiler arasindaki baglantiyi sezmeyi, bir karara duygularin mi, d�s�ncelerin mi h�kmettigini bilmeyi, farkli se�imlerin sonu�larini �ng�rmeyi �gretebiliriz. (�rnek: uyusturucu, sigara)

62. Kisinin g��l� ve zayif yanlarini tanimasi, Kendini olumlu ama ger�ek�i bir isikta g�rmesi, Duygularin y�netimi, Kaygilarla, �fkeyle bas etme,

63. kararlarin ve hareketlerin sorumlulugunu �stlenmek, Empati, Dinlemeyi ve sormayi bilmek, Isbirligi, Anlasmazlik ��z�m�,

64. Uzlasma, �fkeli ya da edilgen olmadan kendini ortaya koyma �gretilebilir. ( Not yok, sinav yasamin ta kendisi)

65. Uygulama: Dergilerden kesilen insan portreleri ile y�z�n ifade ettigi duyguyu adlandirmak, �ocuklar kendi morallerine 0-10 arasi not verebilirler, Bu t�r �alismalar dersin i�ine harmanlanabilir.

66. Is Yasaminda Basari: Dogru yerde, dogru anda, dogru inisiyatifi g�stermek, Verilen g�revlerin �st�nde ve �tesinde sorumluluk alabilecek derecede kendi kendini motive edebilmek, Hem zamanini, hem de is taahh�tlerini d�zenleme anlaminda kendi kendini y�netmek, Bu becerilerin her biri duygusal zekanin bir baska y�n�d�r.

67. �gretilen Duygusal Beceriler: Duygulari taniyip adlandirmak, Duygulari ifade etmek, Duygularin siddetini degerlendirmek, Duygulari idare etmek, Doyumu ertelemek, Stresi azaltmak, Duygular ve eylem arasindaki farki bilmek.

68. �gretilen Bilissel Beceriler: Kendi kendisiyle konusmak-bir konu ya da zorlanmayla bas etme yolu olarak ya da kendi davranisini pekistirmek i�in bir �i� dialog� s�rd�rmek, �zbilin�. Kendi hakkinda ger�ek�i beklentiler gelistirmek.

69. Sosyal isaretleri okumak ve yorumlamak, Sorun ��zme ve karar verme asamalarini kullanmak, Digerlerinin bakis a�ilarini anlamak, Davranis normlarini anlamak, Yasama karsi olumlu bir tavir.

70. �gretilen Davranissal Beceriler: S�zs�z: G�z temasi, y�z ifadesi, ses tonu, el, kol hareketleri ve benzeri yollarla iletisim kurmak.

71. �grenilecek Davranissal Beceriler: S�zel: A�ikca anlasilir taleplerde bulunmak, Elestiriye olumlu bir sekilde tepki vermek, Olumsuz etkilere direnmek, Baskalarini dinlemek, Baskalarina yardimci olmak, Olumlu akran gruplari i�inde yer almak.

72. �z Bilim M�fredati Ana �geler:

73. �zbilin�: Kendini g�zlemleme ve duygularini tanimak, Duygular i�in bir s�zl�k olusturmak, Duygular, d�s�nceler ve tepkiler arasindaki iliskiyi bilmek .

74. Kisisel Karar Verme: Hareketlerini incelemek ve sonu�larini bilmek, Bir kararin d�s�nceden mi, duygudan mi kaynaklandigini bilmek, Bu i�g�r�leri sigara ve uyusturucu gibi konulara uygulamak.

75. Duygulari Y�netme: �Kendi kendisiyle konusmayi� izleyerek i�inden ge�en kendini asagilama gibi olumsuz mesajlari yakalamak, Bir duygunun temelinin farkina varmak, (�fkenin altinda yatan incinme gibi) Korku, kaygi, �fke ve �z�nt�yle bas etmenin yollarini bulmak.

76. Stresle Bas etme: Egzersizin, Y�nlendirilmis imgelerin, Gevseme y�ntemlerinin degerini �grenmek.

77. Empati: Baskalarinin duygularini ve endiselerini anlayip onlarin bakis a�isindan bakmak, Kisilerin g�r�sleri arasindaki farkliliklara deger vermek.

78. Iletisim: Duygular hakkinda etkili bir sekilde konusabilmek, Iyi bir dinleyici ve sorgulayici olabilmek, Bir baskasinin yaptiklari ya da s�yledikleriyle kendi tepkilerini ya da yargilarini ayirt edebilmek, Su�lamak yerine �ben� mesajlari g�nderebilmek.

79. Kendini A�ma: I�tenlige deger vererek bir iliskide karsilikli g�ven kurmak, �zel duygulari hakkinda konusmanin ne zaman g�venli oldugunu bilmek.

80. I�g�r�: Duygusal yasamindaki ve tepkilerindeki egilimleri tanimlamak, Baskalarindaki benzer egilimlerin farkina varmak.

81. Kendini Kabul: Kendisiyle gurur duymak, Kendini olumlu bir baglamda g�rmek, G��l� ve zayif yanlarini tanimak, Kendine g�lebilmek.

82. Kisisel Sorumluluk: Sorumluluk almak, Kararlarin ve hareketlerin sonu�larini g�rmek, Duygularini ve ruh hallerini kabullenmek, Taahh�tlerini yerine getirmek. (�rnegin:ders �alismak gibi)

83. Kendini �ne S�rme: Endise ve duygularini �fkelenmeden ya da edilgenlesmeden ifade etmek.

84. Grup Dinamigi: Isbirligi, Ne zaman ve nasil lider, ne zaman takip�i olacagini bilmek.

85. Anlasmazlik ��z�mleme: Diger �ocuklar, aile ve �gretmenlerle adil bir bi�imde m�cadele edebilmek, Bir uzlasma saglamakta kazan/kazan modeli uygulayabilmek.

86. SINIFLARA DUYGUSAL OKUR YAZARLIGI GETIRMENIN BAZI SONU�LARI:

87. �Sosyal ve Duygusal �grenme�nin Sonu�lari: Daha sorumlu, Kendini daha iyi �ne s�rebilen, Daha pop�ler ve disa d�n�k, Sosyallesmeye daha y�nelik ve iyiliksever, �zverili, Baskalarini daha iyi anlayan,

88. Daha d�s�nceli, ilgili, Kisiler arasi sorun ��zmede sosyallesmeye y�nelik stratejiler, Daha uyumlu, Daha �demokratik�, Anlasmazlik ��zme becerileri daha iyi.

89. Sosyal-Bilissel Becerilerde Iyilesme: Duygu tanima ve anlamada iyilesme, Daha iyi �zdenetim, Bilissel �devlerin ��z�m�nde daha iyi planlama, Harekete ge�meden �nce daha iyi d�s�nme, Daha etkili anlasmazlik ��z�mleme,

90. Daha olumlu sinif atmosferi, Aileye ve okula daha olumlu baglilik, Erkekler daha az saldirgan, Kizlar kendine zarar vermeye daha az egilimli, Basari d�zeyi d�s�k �ocuklarin okuldan uzaklastirma ve kovulma oranlarinda azalma,

91. Uyusturucuya baslama oraninda azalma, Daha az su� isleme, Standart basari testlerinde daha y�ksek puanlar, Daha y�ksek �zsaygi, Arkadaslari tarafindan yardim istegiyle aranma, �grenmeyi �grenme becerilerinde d�zelme.

92. Sinif I�i Davranislarda D�zelme: Toplum i�inde kendini �ne s�rme becerisi, G�reve y�nelme, Arkadaslik becerileri, Paylasma, Engellenmeyi kaldirabilme, Sosyal nezaket kurallarina uyma, �zdenetim,

93. Sinif i�inde daha az siddet g�sterisi, Sinif i�i s�zel asagilamalarda azalma, Daha ilgili atmosfer, Isbirligine daha istekli olma, Daha fazla empati, Iletisim becerilerinde d�zelme.

94. Duygusal Anlayista D�zelme: Tanima, Niteleme, �z�nt�l� ve bunalimli oldugunu daha ender belirtme, Kaygi ve �ekingenlikte azalma, Sinif i�inde daha az siddet g�sterisi, Isbirligine daha istekli olma, Daha fazla empati.

95. Bu seminer okulumuz Deniz Kolejinde �grenci ve �gretmenlerimize Berna Bridge tarafindan verilmistir. Ayrica Berna Bridge Izmir�deki bir�ok okulda bu semineri diger �grenci ve �gretmenlere anlatmistir.