Tıbb-ı Nebevi hijyen

2. Tıbb-ı Nebevihijyen

3. Günümüz tıbbında hijyen; 1.KİŞİSEL HİJYEN(Beden temizliği,elbise temizliği, yiyecek temizliği) 2.EV HİJYENİ(Mutfak,banyo temizliği) 3.ÇEVRE HİJYENİ (atıkların uygun şekilde uzaklaştırılması) 4.YETERLİTEMİZ SU SAĞLANMASI

4. 1.KİŞİSEL HİJYEN deri hijyeni el hijyeni tırnak hijyeni yüz hijyeni ağız hijyeni göz hijyeni burun hijyeni ayak hijyeni saç hijyeni perine hijyeni Günümüz tıbbında hijyen;

5. Günümüz tıbbında deri hijyeni; Banyo; deriden ter, sebum, ölü doku hücreleri ve bazı mikroorganizma-ları uzaklaştırır. Banyo; kan dolaşımını uyarır. Banyo sayısı haftada bir olarak önerilmektedir. Hadis-i şerif; “Her yedi günde bir gusledip başını ve boynunu yıkamak her müslümanın boynuna borçtur.”Müslim cümüa H 9; Buhari cümüa 1/217 Ayrıca,her yetişkin insanın gerekli olduğu zaman banyo yapması farzdır.

6. Günümüz tıbbında el hijyeni;

7. Macar doktor Ignaz Philipp Semmelweis öğrencilerin kadavradan bulaşıcı hastalık taşıdıklarına inanıyordu. Diğer bütün doktor arkadaşları-nın karşı çıkmalarına karşın asistanlarına el yıkatmayı ısrarla sürdürmüştür.Bir yıl sonra 1847’de doğum koğuşlarındaki ölüm oranı %14-18’lerden, %5’in altına inmiştir Hadis-i şerif; “Kim bir ölüyü yıkarsa , kim onu taşırsa abdest alsın.”Ebu Davud, cena 39,(3161) Peygamberimiz,ölmüş bütün insanların cesedini gömdürürdü.

8. International Federation of Infection Control’ün(IFOIC)hastane personeline (doktor, hemşire,ebe)önerdiği el yıkama Besini ellemeden önce Besini yemeden önce Hastayı beslemeden önce Tuvaletten sonra Hastaya bakımdan önce ve sonra Eller her kirlendiği zaman Hadis-i şerif; “Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak yemeğin bereketindendir.”Tirmizi etime H. 1846-47

9. Çağdaş tıp; Sürekli floradaki mikroplar, bulundukları bölgeden başka yere geçmedikleri ve mikroplar arası denge bozulmadığı sürece hastalık yapmazlar.Ancak bulunduğu bölgenin dışına çıkarsa hastalık yapar. Hadis-i Şerif; “Sizden biriniz uykudan uyandığı zaman, elini üç defa yıkamadan su kabına daldırmasın. Çünkü elinin nerede gecelediğini bilemez.”E.Davud etime H.3852; Tirmizi etime H.1860-61

10. Dünya sağlık teşkilatı, kaka-ağız yoluyla bulaşan hastalıkları önlemek için su ile taharetlenmeyi ve sonunda elleri yıkamayı önermektedir “On şey peygamberlerin müşterek sünnetlerindendir. Bunlardan birisi su ile taharetlenmek.” E.Davud taharet H.53; Müslim H.56

11. International Federation of Infection Control (IFOIC);El yıkama ile önlenen hastalıklar Salmonella, kolera , dizanteri, viral hepatit, çocuk felci ,uçuk, menenjit, sitomegalo virüs, viral konjiktivit, deri çıbanı (impetigo), uyuz ,herpes zoster

12. Kuran-ı Kerim’de El yıkama; “Ey iman edenler! Namaz için kalktığınızda,yüzünüzü, dirseklere kadar elleriniziyıkayın,başınızı meshedin,topuklara kadar da ayaklarınızı yıkayın.” (Maide 6)

13. Günümüz tıbbındael yıkamaya çok büyük önem verilmektedir. Toplumda yaşayan her insanın, sabah, akşam, yatarken ve yemeklerden önce ve sonra el yıkaması önerilmektedir. İslamın emrettiği el yıkama; Namaz kılabilmek için (günde 5 kez) Kur’an okuyabilmek için Yatarken abdest almakKişinin öfkelendiğinde abdest almasıGıybet(onu bunu çekiştirme)yalan, koğuculuk gibi günahların işlenmesinden sonra

14. Tüm dünyada, sadece islam ülkelerinde herkesin rahatlıkla elini yıkayabileceği, el yıkama(abdest) yerleri bulunmaktadır

15. (IFOIC); Hastane personeline, El yıkarken parmak aralarının ovalanmasını önermektedir. Hadis-i şerif; “Abdest aldığın zaman el ve ayaklarının arasını iyice ovuşturup temizle.”Tirmizi taharet 30

16. (IFOIC); Hastane personeline,işe başlarken elleri 5 kez yıkamayı önemektedir. Bir abdest esnasındaeller toplam 12 kez yıkanmaktadır (3 kere elleri yıkarken, 3kere yüzü yıkarken, 3 kez kolları yıkarken, 3 defa ayakları yıkarken). Bu, hastanede çalışan personele öğütlenen 5 kez el yıkamaktan daha fazladır. Üstelik, sadece hastanede çalışanlara değil, toplumun, çocuklar hariç tüm fertlerine uygulanmaktadır.

18. Günümüz tıp bilgisi Bakterilerin en çok sevdikleri besin et ve kandır.elimizde 100 bin bakteri olsa, yeterli besini bulursa 6 saatte 1 trilyonu bulur. Hadis-i şerif; “Herkim elinde et kokusu(bulaşığı) olduğu halde yıkamadan yatıp uyur, bu sebeple de kendisine bir şey isabet ederse, ancak kendisini suçlasın.”E.Davud etime H.3852; Tirmizi etime H1860-61

19. Günümüz tıp bilgisi Tırnakların altında parazit yumurtaları (solucan, kılkurdu), sayısız bakteri ve mantar bulunur. Hadis-i şerif; “Ey Ali! Uzayan tırnaklarını kes, zira zararlı şeyler uzayan tırnaklar içinde barınırlar.”Muhtasarut-Tıbbı’n Nebevi vr.25b.; Deylemi’den Tırnak hijyeni-ı

20. Günümüz hijyen önerisi; Tırnaklar haftada bir kesilmelidir. Hadis-i şerif; Tırnaklarınızı kesiniz, kesilen tırnakları toprağa gömünüz.Parmak mafsallarını temizleyiniz.”Tırnakların haftada bir Cuma günleri kesilmesi sünnettir.C.Sağır 2/72 Tırnak hijyeni-ıı

21. Tırnakların altındakiler

22. Dünya Sağlık Örgütü ,dünyada her yıl 9 milyon insanın kör kalmasına sebep olan trahomun 2020 yılına kadar temizlenmesi için tüm dünya çapında bir çalışma başlatmış ve bunun için 4 temel kural koymuştur. Bunlar; yüz yıkama,çevresel sanitasyon,cerrahi ve antibiyotik kullanımıdır. Yüz yıkama ve çevresel hijyenin diğer iki maddeye göre çok daha önemlidir. islamda yüz yıkama Günde en az 5 kez yüz yıkama (abdest ile) zorunludur. Yüz hijyeni

28. Hadis-i Şerif “Ey Enes! Abdesti güzelce(özenerek) al, çünkü abdest sağlığını korur.” İ.Kesir 6/95; K.Hakayık 1/33; Buhari mavakit 1/134

29. Günümüz tıp bilgisi Özellikle göz enfeksiyonlarını önlemede ve gözyaşı eksikliği olanlarda gözlerin sık sık yıkanması önemlidir. Nqrmal bir insan için göz hijyeni önerisi bulunmamaktadır. Hadis-i şerif; Abdest aldığınız zaman gözlerinize abdest suyundan içiriniz.Ellerinizin ıslaklığını da silkmeyiniz” Göz hijyeni

30. Günümüz tıp bilgisi Burun sekresyonlarının bir gramında 10 milyar civarında mikrop bulunur. günümüzde burun hijyeni sabah ve akşam önerilmektedir. Hadis-i şerif; Sizden biriniz uykusundan uyandığı zaman abdest alsın ve üç defa burnuna su çekip iyice temizlesin. Çünkü zararlı yaratıklar o kimsenin burun deliklerinde gecelemiş olabilir. Buhari b.halk 4/96; Müslim eşribe 96 İslamda burun hijyeni günde en az 5 kez’dir.

31. Ağız hijyeni • Günümüz tıp bilgisi;Ağız içi ortamı, mikropların yaşamlarını sürdürebilmeleri açısından son derece uygundur. • Geceleri ağızda, mikroorganizmaların sayısı en üst seviyeye gelir. • Ağız hijyeni sağlanmasında,dişlerin her yemekten sonra ve gece yatarken fırçalanması önerilmektedir. • Ağız hijyeni; hergün düzenli olarak dişlerin fırçalanmasını, diş etlerinin uyarılmasını ve ağzın bol su ile çalkalanmasını gerektirir.

32. Ağız hijyeni hergün düzenli olarak dişlerin fırçalanmasını, diş etlerinin uyarılmasını ve ağzın bol su ile çalkalanmasını gerekir. Ağız hijyeni sağlanmasında,dişlerin her yemekten sonra ve gece yatarken fırçalanması önerilmektedir. Hadis-i şerif;“Ümmetimden abdest alırken ve yemekten sonra ağızlarını ve dişlerini temizleyenler ne güzel iş yapmış olurlar.”Müsned 5/416 Hadis-i şerif; “Şüphesiz ki ağızlarınız Kuran’ın yollarıdır.Onu misvak ila temizleyip güzelleştiriniz.”İ. Mace taharet H.291 Ağız hijyeni

33. İlk kıl fırçalar 1498’de Çin’de yapıldı. Avrupa’ya Çin’den getirildi.Naylon fırçalar 1938 de, yumuşak fırçalar da 1950 de üretilmeye başlanıldı. Hadis-i şerif;“Misvak kullanınız.Zira misvak ağzı ve dişleri temizler.Cebrail Aleyhisselam her gelişte bana misvak kullanmayı tavsiye etti. O kadar ki bana ve ümmetime farz kılınacak diye korktum.”Mace taharet H.289; Müsned 1/10,285Ebu Davut “ Hz. Peygamber (s.a.v.) gece misvağı olmaksızın yatmazdı. Sabah kalkar kalkmaz ilk işi dişlerini temizlemekti” diye nakleder Ağız hijyeni

34. Saç hijyeni Saçlara parlak görünümü saç folliküllerinin içine açılan yağ bezlerinin salgıladığı sebum(yağ) verir.Sebum aynı zamanda saçın kırılmasını ve saçlı derinin kurumasını ve çatlamasını önler.

35. “Her kimin saçı varsa ona ikram edip iyi baksın,temizleyip yağlasın ve tarasın.” E. Davud tereccül H.4163; C.Sağır 1/27 Hadis-i şerif;

36. Saçların görünümü, bireyin genel sağlık durumunu ve bireysel hijyen uygulamalarının düzeyini yansıtır. Saçları kirli,dağınık görünen bireylerin genellikle tüm hijyen uygulamaları yetersizdir. Saç hijyeni banyonun bir parçası olarak önerilmektedir. Hadis-i şerif; Peygamberimiz yanına saçı sakalı dağınık giren bir kimseye “Dışarı çık ve saç ve sakalını düzelt” buyurdu. Adam düzeltip geri geldi. Efendimiz “Sizden biriniz zararlı bir yaratık gibi saç ve sakalı dağınık bir vaziyette gelmesinden,böyle gelmesi daha iyi değil midir!” buyurdu Muvatta şa’r H. 7; Nesimi 1/180 Saç hijyeni-ıı

37. Genel hijyen bilgilerinde, ayak hijyeni sabah ve akşam önerilmektedir. Hadis-i şerif; “Abdest aldığın zaman el ve ayaklarının arasını iyice ovuşturup temizle.”İslamda ayak hijyeni günde 5 kez yapılmaktadır. (abdest ile) Ayak hijyeni

38. Perine, vücudun en nemli ve en kirli bölgesidir.Çünkü çeşitli vücut atıkları(ter,idrar v.b.) bu bölgenin deri katları ve kıvrımları arasında birikir ve mikroorganizmaların yerleşip çoğalması için oldukça elverişli bir ortam oluşturur. Perine bölgesinde çeşitli enfeksiyonlar kolayca gelişebilir, Hijyen kitaplarında gerektikçe temizlik yapılmalı denilmektedir. Hadis-i şerif; On şey peygamberlerin müşterek sünnetlerindendir. Bıyıkları kısaltmak, sakalı uzatmak, misvak kullanmak, buruna su çekmek, tırnakları kesmek, parmak aralarını yıkamak, koltuk altı kıllarını yolmak, kasık kıllarını traş etmek, su ile taharetlenmek ve abdest sırasında ağıza su çekmek.” E.Davud taharet H.53; Müslim .56 Perine (kasık bölgesi) hijyeni

39. Gel ey Muhammed(SAV)! Bahardır Dudaklar ardında saklı “amin”lerimiz vardır.. Hacdan döner gibi gel... Miraçtan iner gibi gel... Bekliyoruz yıllardır! Vicdanlar sakat Çıkmadan ya Muhammed(SAV) yarına! İyiliklerle gel, güzelliklerle gel Adem oğullarına.. • Arif Nihat Asya

40. İslam, insanların toplu olarak buluştukları ve ibadet ettikleri yerlere giderken, genel bir vücut ve elbise temizliği emretmiştir. Her Cuma günü banyo yapılması, tırnakların kesilmesi,saçların bakımı ve elbise temizliğine özen gösterilmesi gerekir. Müslümanlar yüzyıllardır hiç aksatmadan bütün temizlik kurallarını uygulamışlardır.

41. En temiz insan Gelmiş geçmiş insanlar içinde temizliğe en fazla dikkat eden Peygamber efendimizdir. Arkadaşları ile birlikte uygulamalı tertemiz bir hayat yaşadı. Bunun en sağlam kanıtı, temizlik ile ilgili söyledikleri ve yaşadıkları-dır.

42. Temizlikte de örnek insan Günlerce aç ve susuz kaldıklarında, savaş şartlarında, kavurucu çöl sıcağında temizlik konusunda asla taviz vermemiş ve örnek bir hayat yaşamıştır. Günde 5 defa dişlerini fırçalayan bugün kaç kişi gösterilebilir. Hayatı boyunca hep abdestli dolaşan Peygamberimiz gibi el,yüz,ayak ve vücut temizliğine o günden bugüne, bu denli dikkat etmiş ikinci bir insan göstermek mümkün değildir

43. Tertemiz bir toplum Peygamber Efendimiz (SAV) ve arkadaşları dünyaya temiz toplum dersi vermişlerdir. Hatta temiz toplumunda ötesinde “tertemiz bir toplum”

44. Temizlikte de örnek insan Günlerce aç ve susuz kaldıklarında, savaş şartlarında, kavurucu çöl sıcağında temizlik konusunda asla taviz vermemiş ve örnek bir hayat yaşamıştır. Günde 5 defa dişlerini fırçalayan bugün kaç kişi gösterilebilir. Hayatı boyunca hep abdestli dolaşan Peygamberimiz gibi el,yüz,ayak ve vücut temizliğine o günden bugüne, bu denli dikkat etmiş ikinci bir insan göstermek mümkün değildir

45. Temizlik kurallarına uyunuz Kesinlikle söylenebilir ki, eğer Peygamber Efendimizin getirdiği kurallar uygulansa idi insanoğlu tarihteki salgın hastalıklardan hiçbirini yaşamayacaktı. Nitekim WHO’ da temizlik kurallarının uygulanması ile aynı sonuca varılacağını iddia etmektedir.Ancak onlar bunu, bundan sonra başarmayı ummaktadırlar. Ya bundan öncekiler!

46. 1995 WHO raporu; 5 yaşın altındaki 1,5 milyar çocuk ishale yakalanmakta ve bunların dört milyonu ölmektedir 1992 - Birleşmiş Milletler Çevre ve gelişim Konferansı: Gelişmekte olan ülkelerde bütün hastalıkların %80’i ve tüm ölümlerin üçte biri bulaşıcı hastalıklardandır.

47. Hastalıkvaka ölüm oranı Kolera 384 milyon 11 bin Tifoid 500 milyon 25 bin Giardiasis 500 milyon düşük Dizanteri 48 milyon 110 bin İshal 1.5 milyar 4 milyon Askariasis 1 milyar 20 bin Şistosamosis 200 milyon 800 bin Trahoma 360 milyon 9 milyon (kör) 1995 WHO raporu;

48. Dünya Sağlık Örgütünün 2001 yılı bültenlerinden 79:518-527 sayfalarında yayınlanan bir çalışma; • Yer: Batı Afrika’daki Burkino Faso şehri • Nüfus:309771, %91 evde tuvalet mevcut. • Burada çocukluk ishalleri salgın halde bulunuyor. • Bu çalışma programı çocuk ishallerini azaltmayı hedeflemiş. Programa anneler, büyük kız kardeşler, çocuk bakıcıları, ilkokul çocukları dahil edilmiş.

49. İletişim kanalları • Evlere ziyarete giden komşuluk grupları • Sağlık merkezlerinde ve mahallelerde seminerler Sokaklarda eğitici tiyatro gösterileri • Bölgesel radyo spotları ve programları • İlköğretim okullarında hijyen dersleri

50. aktiviteler • Komşu ziyaret ekipleri 11 • Eğitilmiş yardımcı gönüllü sayısı 108 •  Eğitilmiş sağlık personeli 34 •  Tiyatro gösterileri 82 •  Radyo spotları 2580