250 likes | 343 Vues
Financiering van plattelandsgemeenten. Wat zijn de vooruitzichten?. Huidige financiële situatie. Middelen. Vlaamse plattelandsgemeenten. VVSG: in het buitengebied, weinig inwoners, uitgestrekt, veel open ruimte, zwakkere financiële basis. Waar halen gemeenten hun middelen?
E N D
Financiering van plattelandsgemeenten Wat zijn de vooruitzichten?
Huidige financiële situatie Middelen
Vlaamse plattelandsgemeenten VVSG: in het buitengebied, weinig inwoners, uitgestrekt, veel open ruimte, zwakkere financiële basis
Waar halen gemeenten hun middelen? • Basisfinanciering • Subsidies
1. Basisfinanciering Middelen uit: • fiscaliteit (51%) • fondsen (35.6%) • eigen inkomsten (intresten, dividenden, retributies,…) (13.4%) Vrij te besteden voor: • reguliere uitgaven • investeringen
1.1. Fiscaliteit Gemeenten heffen belastingen: • Opcentiemen op onroerende voorheffing (44.3%) >> bovenop onroerende voorheffing Vlaams Gewest: belasting op kadastraal inkomen van een onroerend goed • Aanvullende personenbelasting (38.9 %) >> aanvullend op de personenbelasting van de federale overheid >> inkomens • Eigen belastingen (16.8%) >> v.b. op tweede verblijven, drijfkracht,…
Aanslagvoeten Baarle-Hertog 7.2 1305 Maasmechelen 8.2 1650 Alveringem 8 2250 Heuvelland 9 1850 Lo-Reninge 8 1700 Hamont-Achel 6.5 900 Kinrooi 6 1350 Ravels 7.8 1275 Voeren 6.5 1500 Mesen 9 1900 Gingelom 8 1650 Lierde 6.5 1200 Zwalm 6.9 1300 Heers 7.5 1600 Houthulst 7.5 1975 Wervik 8 2000 Sint-Amands 8.5 1500 Oudenburg 8 1900 Koekelare 7 1700 Vlaams gemiddelde: OOV = 1345 APB = 7.17 %
Plattelandsgemeenten hebben: • lagere belastingsbasis • hogere aanslagvoeten >> verbetering is moeilijk indien men open ruimte wil behouden
1.2 Gemeentefonds • Moet ongelijkheid tussen gemeenten corrigeren • Toelage op basis van volgende parameters: • centrumfunctie • fiscale armoede (op basis van KI en personenbelasting) • oppervlakte van de open ruimte • sociale maatstaven • Grootste stijgers sinds 2003 zijn enkele kleine landelijke gemeenten: Lo-Reninge (+109,1%), Zuienkerke (+104,2%), Alveringem (+97,25%), Herstappe (+91,5%) en Voeren (+84,1%)
1.2 Gemeentefonds Maar… • Verhaal van centen en procenten… • Het gemeentefonds is te klein >> Wordt de komende tijd niet herbekeken • Parameters herbekijken >> Bijkomende herverdeling kan slechts na verhoging
Vaststelling basisfinanciering De huidige financiering van de gemeenten werkt onvoldoende corrigerend voor gemeenten die beschikken over veel open ruimte. De financiële stimuli die de gemeenten vandaag ontvangen, moedigen juist aan om de open ruimte niet te vrijwaren.
2. Subsidies Gemeenten ontvangen subsidies van de hogere overheid: • Voor bepaalde opdrachten of als ze tot bepaalde groep behoren >> politie, onderwijs, riolering, milieu, cultuur, bibliotheek, jeugd, sport… >> PDPO en Leader, EFRO, Interreg… Vaak ervaren als ‘lange lijdensweg’: • Inzicht verwerven • Planlast • Is het sop de kool waard? • Niet vrij te besteden • … Matteüseffect?
Huidige financiële situatie Opdrachten
Opdrachten plattelandsgemeenten • Zelfde opdrachten want zelfde verwachtingen • Specifieke opdrachten: • behoud en onderhoud open ruimte • onderhoud landbouwwegen • waterzuivering in dun bevolkte gebieden • leefbaarheid >> Investeren is noodzakelijk
Landbouwwegen Aandeel landbouwweg in lokale wegennet: • Nevele 93% • Sint-Laureins 87% Nieuwe eisen landbouwverkeer, recreatie en toerisme Sluipverkeer Nieuwe economische bedrijvigheden Onderhoudskosten tegen 2% nieuwbouwwaarde (excl. riolen)
Conclusie huidige financiële situatie Middelen Basisfinanciering: onvoldoende stimulans voor behoud open ruimte Subsidies: vaak niet op maat Opdrachten Onderfinanciering van bepaalde opdrachten Moeilijk om inspanningen vol te houden
Vooruitzichten Oprichting plattelandsfonds
Beleidsnota plattelandsbeleid 2009-2014‘Het Vlaamse Platteland vaart wel bij de verhoogde bestuurskracht van de lokale besturen’‘Het Regeerakkoord stelt een plattelandsfonds voor als projectmatig fonds dat in bijkomende middelen voorziet zodat de plattelandsgemeenten hun bijkomende taken kunnen blijven vervullen.’ ‘Met een decretaal ondersteund Plattelandsfonds wordt het onevenwicht tussen de taken en de financiële middelen van plattelandsgemeenten bijgestuurd/afgezwakt.’
Uitgangspunten Beleidsnota Plattelandsfonds: • Projectmatig • Bijkomende middelen voor bijkomende taken • Plattelandsgemeenten – en regio’s die over weinig financiële- en bestuurskracht beschikken en engagement opnemen • Hefboom voor samenwerking, kwaliteit in de leefomgeving, lokale dynamiek • Projecten met grote voorbeeldwaarde en hoge meerwaarde
Nog veel vraagtekens Niet beantwoorde vragen: • Hoeveel middelen? • Welke gemeenten of regio’s? • Procedure? • Inhoud projecten? • Periode?
Het plattelandsfonds kan: • het gebrek aan capaciteit (personeel en middelen) verhelpen • katalysator zijn voor lokaal plattelandsbeleid Als het voorziet in een structurele financiële ondersteuning, zonder bijkomende randvoorwaarden (i.k.v. bestedingen, rapportering,…)
De VVSG pleit voor… • Structurele financiering • In de eerste plaats voor een selecte groep plattelandsgemeenten met ernstige problemen (20-40 tal) • Voldoende middelen • Evaluatie na de periode 2011-2013 met korte rapportering