370 likes | 518 Vues
UNG THÖ XOANG MIEÄNG ÑAÏI CÖÔNG. BS. DÖÔNG THÒ HOAØI XUAÂN BM. SÖÙC KHOÛE RAÊNG MIEÄNG. MUÏC TIEÂU BAØI GIAÛNG. Naém ñöôïc xuaát ñoä ung thö mieäng (UTM) xaûy ra treân theá giôùi,Vieät nam,theo tuoåi, giôùi tính, vò trí trong xoang mieäng. Neâu ñöôïc moät soá yeáu toá thuaän lôïi gaây UTM.
E N D
UNG THÖ XOANG MIEÄNG ÑAÏI CÖÔNG BS. DÖÔNG THÒ HOAØI XUAÂN BM. SÖÙC KHOÛE RAÊNG MIEÄNG
MUÏC TIEÂU BAØI GIAÛNG Naém ñöôïc xuaát ñoä ung thö mieäng (UTM) xaûy ra treân theá giôùi,Vieät nam,theo tuoåi, giôùi tính, vò trí trong xoang mieäng. Neâu ñöôïc moät soá yeáu toá thuaän lôïi gaây UTM. Naém ñöôïc caùc toån thöông tieàn ung vaø caùc daïng laâm saøng cuûa UTM. Neâu caùc phöông tieän caän laâm saøng giuùp chaån ñoaùn UTM hieän nay. Xeáp haïng UTM theo TNM. Keå caùc nguyeân taéc vaø caùch thöùc ñieàu trò UTM hieän nay.
PHAÀN 1 DÒCH TEÅ HOÏC
DÒCH TEÅ HOÏC 1. XUAÁT ÑOÄ: • Thay ñoåi tuøy theo moãi quoác gia, moãi vuøng ñòa lyù.( Aán Ñoä: 50%, Thaùi Lan: 21%, Indonesia: 17%, Myõ : 7%, Ñöùc: 3%....) • Laø ung thö ñöùng thöù 6 treân theá giôùi. • Xeáp thöù 4 trong caùc ung thö ôû nam, thöù 8 trong caùc ung thö ôû nöõ. • Vieät Nam: - BV Bình Daân : Nam : sau ung thö voøm haàu, ung thö phoåi Nöõ : sau ung thö coå töû cung, ung thö vuù - TTUB : 5/100.000 ôû nam, 3/100.000 ôû nöõ
DÒCH TEÅ HOÏC 2.TUOÅI: • Taêng daàn theo tuoåi, roõ reät nhaát sau 40 tuoåi. • Khoaûng tuoåi gaëp nhieàu nhaát : 60 – 70 tuoåi. • Ít khi thaáy ôû ngöôøi treû, nhöng ngaøy nay bònh ñang “treû hoaù” daàn.
DÒCH TEÅ HOÏC 3. GIÔÙI TÍNH: • Söï khaùc bieät veà giôùi ngaøy caøng giaûm Nam > Nöõ : ôû caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån Nam = Nöõ : Singapore, Hawaii, Ñan Maïch… Nöõ > Nam : AÁn Ñoä.. • Vieät Nam: gioáng nhöõng nöôùc khaùc trong khu vöïc: AÁn Ñoä, Malaysia, Thaùi Lan… Nöõ > Nam : ung thö moâi, maù, nöôùu… Nam > Nöõ : ung thö löôõi, saøn mieäng…
4. VÒ TRÍ TRONG MIEÄNG : Xoang mieäng : Moâi : 28% Löôõi : 30% Saøn mieäng : 14% Nieâm maïc maù : 4% Nöôùu : 5% Khaåu caùi cöùng : 3% Bôø löôõi Saøn mieäng Phöùc hôïp KC meàm,haäu haøm,truï Amidan Khaåu haàu : Amidan: 11% KC meàm: 2% Thaønh sau haàu: 2% DÒCH TEÅ HOÏC
PHAÀN 2 YEÁU TOÁ THUAÄN LÔÏI
YEÁU TOÁ THUAÄN LÔÏI 2. AÊN TRAÀU- XÆA THUOÁC: - Chaát alkaloide trong cau( arecoline,arecaidine), ñoä pH cao trong voâi, chaát taïo maøu trong voâi. - Chaát nitrosamine trong thuoác laù 3. TIA CÖÏC TÍM MAËT TRÔØI : K da, K moâi 4. KÍCH THÍCH VAÄT LYÙ : Chaán thöông do raêng, HG, veä sinh raêng mieäng keùm.. 5. VIRUS : Epstein-Barr(EBV) : Lymphoâm Burkitt, K voøm Human Papiloma (HPV):K TB gai XM HIV : Sarcoâm Kaposi/ AIDS
PHAÀN 3 TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG
TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG • NGUY CÔ UNG THÖ THAÁP : 1.Baïch saûn ñoàng nhaát. 2.Candidase. 3.Liken phaúng daïng löôùi, chôït, teo. 4.Lupus ñoû • NGUY CÔ UNG THÖ CAO : 1.Baïnh saûn khoâng ñoàng nhaát. 2.Hoàng saûn. 3.Giang mai thôøi kyø 3. 4.Xô hoaù döôùi nieâm maïc mieäng. 5.Ña u nhuù vuøng mieäng. 6.Vieâm moâi hoùa chun do tia naêng maët trôøi. 7.HC Plummer_Vinson.
TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG Baïch saûn ñoàng nhaát ôû nöôùu lan sang nieâm maïc moâi Baïch saûn ñoàng nhaát ôû buïng löôõi
TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG Baïch saûn ñoàng nhaát ôû bôø löôõi Nhieãm naám Candida maõn tính daïng taêng sinh
TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG Liken phaúng daïng löôùi Liken phaúng daïng chôït
TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG Liken phaúng daïng teo Lupus ñoû
TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG Baïch saûn khoâng ñoàng nhaát Baïch saûn khoâng ñoàng nhaát daïng laám taám
TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG Baïch saûn khoâng ñoàng nhaát daïng laám taám Hoàng saûn
TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG Xô hoùa döôùi nieâm maïc
TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG Vieâm moâi hoùa chun do tia naéng maët trôøi
TOÅN THÖÔNG TIEÀN UNG Hoäi chöùng Plummer-Vinson Xô hoùa döôùi nieâm maïc mieäng
PHAÀN 4 CAÙC DAÏNG UNG THÖ MIEÄNG
CAÙC DAÏNG UNG THÖ MIEÄNG Daïng loeùt
CAÙC DAÏNG UNG THÖ MIEÄNG Daïng choài (suøi)
CAÙC DAÏNG UNG THÖ MIEÄNG Carcinoma daïng tuyeán Melanoma aùc
CAÙC DAÏNG UNG THÖ MIEÄNG Sarcoma
PHAÀN 5 DIEÃN TIEÁN UNG THÖ MIEÄNG
DIEÃN TIEÁN UNG THÖ MIEÄNG • AÊN LAN TAÏI CHOÃ • DI CAÊN HAÏCH: - Troâi theo ñöôøng haïch baïch huyeát. Cô cheá ngheõn maïch - Vò trí ung thö nguyeân phaùt vò trí haïch di caên (haïch döôùi haøm, haïch döôùi cô nhò thaân) - Haïch cuøng beân toån thöông. Haïch 2 beân - ñoái beân khi toå thöông ôû giöõa hay vöôït quaù ñöôøng giöõa • DI CAÊN XA : phoåi, gan , xöông , naõo
PHAÀN 6 CHAÅN ÑOAÙN
CHAÅN ÑOAÙN 1. TÌNH HUOÁNG LAÂM SAØNG : • Khoái u, veát loeùt laâu laønh. • Haïch coå. • Ñau nhöùc,dò caûm baát thöôøng. • Chaûy maùu baát thöôøng. • Raêng lung lay baát thöôøng. • Khít haøm. • Taêng tieát nöùôc boït. • Khoù nuoát, khoù thôû.
CHAÅN ÑOAÙN • CAÄN LAÂM SAØNG: *Khaûo saùt hình thaùi: . X-quang .Caét lôùp ñieän toaùn .Coäng höôûng töø .Sieâu aâm caét lôùp *Khaûo saùt teá baøo: .Sinh thieát .Pheát teá baøo bong .Choïc huùt baèng kim nhoû
CHAÅN ÑOAÙN XEÙT NGHIEÄM TAÀM SOAÙT UNG THÖ : Pheát teá baøo bong hoaëc KT suùc mieäng Nhuoäm xanh Toluidine
PHAÀN 7 ÑIEÀU TRÒ
ÑIEÀU TRÒ • PHAÅU TRÒ : • XAÏ TRÒ : Ñoàng vò phoùng xaï -Xaï trò trong: xoang mieäng chieám öu theâá. - Xaï trò ngoaøi: caøng ra sau, böôùu to, nhieàu vuøng, khít haøm, ñieàu trò tröôùc vaø sau moå. • HOÙA TRÒ:MTX, Bleomycin, Cisplatin,5-FU (5-Fluoro-Uracil)
PHAÀN 8 TIEÂN LÖÔÏNG
TIEÂN LÖÔÏNG • Giai ñoaïn bònh:TNM • Vò trí nguyeân phaùt • Caùch thöùc ñieàu trò • Cô ñòa bònh nhaân • Moâ hoïc • Söï xuaát hieän oå ung thö thöù hai. * Nguyeân nhaân töû vong: Nhieãm truøng , suy kieät, xuaát huyeát…