Związki frazeologiczne

1. Związki frazeologiczne Opracowała: Katarzyna Semla SP-5 Żywiec

2. Związki frazeologiczne - połączenia wyrazów stanowiące całość znaczeniową, charakterystyczne dla danego języka.

3. ŹRÓDŁA FRAZEOLOGIZMÓW Biblia Historia Mitologia Legendy Życie codzienne Literatura Anegdoty

4. PODZIAŁ ZWIĄZKÓW FRAZEOLOGICZNYCH ZWROTY – Są to te związki, których jeden człon jest czasownikiem (np. Spocząć na laurach) WYRAŻENIA – Związki, w których żaden człon nie jest czasownikiem (np. Złota rączka) FRAZY – Związki które same w sobie tworzą zdanie lub równoważnik zdania (np. Wpadł jak śliwka w kompot)

5. FRAZEOLOGIZMY MOŻEMY PODZIELIĆ NA WIELE GRUP TEMATYCZNYCH ZWIERZĘTA KOLORY CIAŁO LAS ZIMA MIASTA SZKOŁA MIESZKANIE I wiele innych …

6. PSIE PRZYKŁADY • Żyć jak pies z kotem • Pies ogrodnika • Kupić coś za psi grosz • Wierny jak pies • Zabierać się do czegoś jak pies do jeża • Czuć się jak zbity pies

7. I INNE ZWIERZAKI • Niedźwiedzia przysługa • Zapomniał wół jak cielęciem był • Przyszła koza do woza • Siedzieć jak mysz pod miotłą • Jajko mądrzejsze od kury • Ronić krokodyle łzy • Mieć węża w kieszeni • Dumy jak paw • Wilk syty i owca cała • Żółwie tempo

8. RÓWNIEŻ PTASIE POWIEDZONKA… • Ranny ptaszek • Stroić się w cudze piórka • Wpatrywać się jak sroka w gnat • Kura domowa • Iść gęsiego • Trafiło się jak ślepej kurze ziarno • Jedna jaskółka wiosny nie czyni • Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu

9. PRZYKŁADY Z MIAST • Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu • Londyńska mgła • Paryski szyk • Wersal • Krakowski centuś • Krakowskim targiem • Życie jak w Madrycie

10. TROSZKĘ ZIMY • Zostawić kogoś na lodzie • Mieć forsy jak lodu • Zmarznąć na kość • Coś idzie jak po grudzie • Wystroić się jak choinka • Pasuje jak kwiatek do kożucha

11. MIESZKANIOWE POWIEDZONKA • Wyłożyć karty na stół • Walka o stołki • Być przykutym do łóżka • Patrzeć w kogoś jak w obraz • Gadać do lampy • Pisać do szuflady • Brać kogoś na dywanik

12. ANATOMIA CZŁOWIEKA • Mieć mocne plecy • Leżeć do góry brzuchem • Wstać lewą noga • Mieć nosa • Mieć dwie lewe ręce • Podać komuś pomocną dłoń • Mieć serce w gardle • Mieć coś na końcu języka • Machnąć na coś ręką • Mieć klapki na oczach

13.  MAMY POWIEDZONKA Z GŁOWY • Być czyimś oczkiem w głowie • Coś komuś chodzi po głowie • Walić głową w mur • Włos się jeży na głowie • Mieć olej w głowie • Chować głowę w piasek • Ciosać komuś kołki na głowie SZKOLNE WYMÓWKI, czyli… • Paluszek i główka …. • Przejść twardą szkołę • Nauczyciel – piła • Czego się Jaś nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał

14. SĄ TEŻ I LEŚNE • Im dalej w las, tym więcej drzew • Nie szkoda róż, gdy płoną lasy • W tym sęk • Głuchy jak pień

15. ŚWIAT KOLORÓW • Biały kruk • Czerwony jak burak • Złota rączka • Mieć zielone światło • Wpaść w czarną rozpacz • Mieć złote serce • Myśleć o niebieskich migdałach • Być na szarym końcu

16. A CO Z INNYMI JĘZYKAMI? • IDIOMY- zwroty i wyrażenia o stałym składzie słów, rozumiane w sposób przenośny, nieprzetłumaczalne na inny język. • I jumped out of my skin. • I lost my head. • I’m on my last legs. • Dry as a bone. • It made my blood boil. A oto polskie odpowiedniki. Spróbujcie dopasować: Suchy jak pieprz. Tracę głowę. Wyskoczyłem ze skóry. Krew mi się gotuje. Nie czuję nóg.

17. TO DLA WAS BUŁKA Z MASŁEM, CZYLI … A PIECE OF CAKE: Spróbujcie określić związkami frazeologicznymi następujące sytuacje: • Bez trosk i kłopotów, bezpiecznie i szczęśliwie; • Bardzo krótka, zła pamięć; • Mówić wprost, niczego nie ukrywając; • Słuchać czegoś, czego się nie rozumie; • Zostać pozbawionym złudzeń, być przywołanym do rzeczywistości, otrzeźwionym; • Doświadczać cierpienia, poważnych kłopotów (bibl.)

18. Jakie to frazeologizmy?

19. Dziękuję za uwagę. Od dziś związki frazeologiczne będą dla was z pewnością nie piętą Achillesa, ale kaszką z mlekiem!!! W prezentacji wykorzystano materiały zamieszczone w miesięczniku „Kumpel” 2006.