1 / 43

1-СЛАЙД ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ

1-СЛАЙД ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ҚАРШИ МУҲАНДИСЛИК-ИҚТИСОДИЁТ ИНСТИТУТИ “ИҚТИСОДИЁТ” ФАКУЛЬТЕТИ “ИҚТИСОДИЁТ” КАФЕДРАСИ МИКРОИҚТИСОДИЁТ фанидан маъруза дарси МАЪРУЗАЧИ: “Иқтисодиёт” кафедраси катта ўқ итувчиси Н.М.Жалилова

selina
Télécharger la présentation

1-СЛАЙД ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. 1-СЛАЙД ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ ҚАРШИ МУҲАНДИСЛИК-ИҚТИСОДИЁТ ИНСТИТУТИ “ИҚТИСОДИЁТ” ФАКУЛЬТЕТИ “ИҚТИСОДИЁТ” КАФЕДРАСИ МИКРОИҚТИСОДИЁТ фанидан маъруза дарси МАЪРУЗАЧИ: “Иқтисодиёт” кафедраси катта ўқитувчисиН.М.Жалилова .ТИНГЛОВЧИЛАР: 5340600-“Молия” , 5341700- “Ғазначилик иши”, таълим йўналиши 3-курс М-31,32, Ғ- 31 гуруҳ талабалари Қарши - 2013

  2. 2-СЛАЙД Мамлакатимизнинг узоқ ва давомли манфаатлари тақозо этган ҳолатларда ва кескин вазиятлардан чиқиш, улар туғдирадиган муаммоларни ҳал этиш зарур бўлганда иқтисодиётда давлат томонидан бошқарув усуллари қўлланди ва бундай ёндашув охир-оқибатда ўзини тўла оқлади. И.Каримов.

  3. 18-Мавзу: “Корхоналар фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш“(4соат) 1-маъруза Бозор иқтисодиётининг камчиликлари. Бозор мувозанатининг бузилиш оқибатлари. Ташқи самара ва харажатлар. Давлатнинг атроф-муҳитни муҳофаза қилиш сиёсати. 2-маъруза 1.Иқтисодиётни давлат томонидан бошкарилиши ва унинг зарурияти. 3.Давлатнинг иктисодиётни тартибга солиш дастаклари. 3.Аҳоли даромади дифференциацияси. 3-СЛАЙД Мавзунинг мазмунини ёритишда қўлланиладиган педагогик ва ахборот технологиялар:“Кластер”, “Ақлий ҳужум”, жадвал ва графиклар.

  4. ТАВСИЯ ЭТИЛАЁТГАН АДАБИЁТЛАР: АСОСИЙ АДАБИЁТЛАР .Salimov B.T., Muxitdinova U.S., Mustafakulov Sh.I., Salimov B.B. Mikroiqtisodiyot: Darslik-T.: Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg’armasi nashriyoti, 2005.-161-170. Нурeев Р.М. Курс микроэкономики. Учебник для вузов, 3-е издание, М.: НОРМА-Инфра, 2009.-361 с. ҚЎШИМЧА АДАБИЁТЛАР Каримов И.А. Бош мақсадимиз-кенг кўламли ислоҳотлар ва модернизация йўлини қатъият билан давом эттириш 2012-йилда мамлакатимизни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш якунлари ҳамда 2013-йилга мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг муҳим устувор йўналишларига бағишланган Вазирлар Маҳкамасининг мажлисидаги маърузаси // Халқ сўзи, 2012 йил 19 январь. Каримов И.А. Мамлакатимизда демократик ислоҳотларни янада чуқурлаштириш ва фуқаролик жамиятини ривожлантириш концепцияси. Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлис Қонунчилик палатаси ва Сенати-нинг қўшма мажлисидаги маьрузаси // Халқ сўзи. – 2010 йил 13 ноябрь. Каримов И.А. 2012 йил ватанимиз тараққиётини янги босқичга кўта-радиган йил бўлади. 2011 йилнинг асосий якунлари ва 2012 йилда Ўзбекистонни ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришнинг устувор йўналишларига бағишланган Вазирлар Маҳкамасининг мажлисидаги маърузаси // Халқ сўзи, 2012 йил 20 январь. Каримов И.А. Жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози, Ўзбекистон шароитида уни бартараф этишнинг йўллари ва чоралари. – Т.: “Ўзбекистон”, 2009. – 56 б. ИНТЕРНЕТ САЙТЛАРИ Микроэкономика. Курс лекций. Задачник. Опорный конспект. Методические указания. http://www.iet.ru/mipt/2/text/curs_micro_lect.htm Курс Микроэкономики 1 в "Микроэкономике промежуточного уровня". Особое внимание уделяется производству, теории fирмы и структурам рынка. http://www.nes.ru/Acad_year_2001/Micro2-rus.htm Учебные материалы по Микроэкономике. On-line http://www.ic.omskreg.ru/ /library/3/37/371/3713/table.htm Программа курса “Микроэкономика” http://www.ic.omskreg.ru/econrus/win/ Игнатьева, Моргунова. Микроэкономика. "http://www.economics.ru" ГУП Институт Микроэкономики при Министерстве Экономики России. "http://www.imce.ru" 4-СЛАЙД

  5. 5-СЛАЙД • Мавзуни ўрганишдан асосий мақсад: • Бозор иқтисодиётининг камчилигини ўрганиш; • Бозор мувозанатининг бузилиш сабаблари ва оқибатларини ҳамда бу борадаги давлатнинг чора тадбирларини ўрганиш; • Ижобий ташқи самарага эга бўлган маҳсулотларни ишлаб чиқаришни рағбатлантириш ва салбий ташқи самарага эга бўлган маҳсулотларни чеклашда ҳукуматнинг сиёсатини ўрганиш; • Бозор иқтисодиёти шароитида давлатнинг корхоналар фаолиятини тартибга солишдаги аралашувидан кутилаётган мақсадни ўрганишдан иборат.

  6. 6-СЛАЙД • МАВЗУ БЎЙИЧАТАЯНЧ ИБОРАЛАРГА ЭЪТИБОР ҚАРАТИНГ! • Трансакцион харажатлар • Бозор ожизлиги; • Ташқи самаралар; • Ижтимоий неъмат; • Атроф-муҳитни муҳофаза қилиш сиёсати ва ҳакоза.

  7. 1-савол Бозор иқтисодиётининг камчиликлари. 7-СЛАЙД Трансакцион харажатлар Музокара олиб бориш ва шартнома тузиш харажатлари Ахборот излаш харажатлари Ўлчаш харажатлари Оппортунистик харакат харажатлари Мулк ҳуқуқини химоя килиш харажатлари

  8. Бозорнинг «ожизлиги»-бу шундай ҳодисаки,бундабозорресурслардан самарали фойдаланишни таъминлай олмайди. 8-СЛАЙД

  9. 9-СЛАЙД Монополия Ассиметрик ахборот Бозорнинг ожизлиги Ижтимоий неъмат Ташқи самалар 2-расм

  10. 10-СЛАЙД Ижтимоий суғурталаш Монополия га қарши қонунчилик Бозорнинг ожизлигида давлатнинг роли ва кўмаги Салбий ташқи самарага эга бўлган маҳсулотлар ишлаб чикаришни чеклаш ва ижобий ташқи самарага эга бўлган маҳсулот ишлаб чиқариш- ни рағбатлантириш. Дотация, инфратузилмани ривожлантириш, таълим харажатлари, ишсизлик нафақаси, моддий ёрдам, пенсия, ва нафақалар.

  11. Монополияга қарши қонунчилик- жамият учун хавфли бўлган фирмалар томонидан марказлаштириладиган монопол ҳокимиятга қарши қонунчилик . - Биринчи Монополияга қарши қонун Шерман Қонуни 1890- йилда АҚШ да қабул қилинган. - 1914-йилда Клейтон Қонуни АҚШ да қабул қилинган. -1938 йил Уилер –Ли қонуни. - 1950 – йил Келлер Кефаувер қонуни. - 1997 –-йилЎзбекистонда “Табиий Монополиялар тўгрисида” ги Қонуни -2012 – йил “Рақобат тўғрисида”ги Қонуни. 11-СЛАЙД

  12. 12-СЛАЙД • 1-Савол бўйича хулоса: • Давлат иқтисодиётда асосан иккита масалани ечишга ҳаракат қилиб келмоқда: бозорни нормал ишлашини таъминлаш ва долзарб бўлган ижтимоий-иқтисодий муаммоларни ечиш; • Давлатнинг бозор механизмига асосланган иқтисодиётга аралашуви ўзининг чегарасига эга бўлиши керак ва ҳ.к.

  13. Ижобий Жаҳон мамлакатлари ўртасидаги иқтисодий муносабатларнинг янада такомиллашади. Трансмиллий корпорациялар, халқаро бирлашмалари фаолияти таркиб топади ва кенгаяди. Халқаро ишлаб чиқариш кооперацияси ва меҳнат тақсимотининг нисбатан юқори даражага ўтади. Халқаро иқтисодий ташкилотлар фаолиятининг янада кучайиши Салбий Жаҳоннинг бир мамлакатида рўй бераётган ижтимоий-иқтисодий ларзаларнинг муқаррар равишда бошқа мамлакатларга ҳам ўз таъсирини ўтказади. Молиявий инқироз– Бозор мувзанатининг бузилиши . 13-СЛАЙД 2-Савол Бозор мувозанатининг бузилиш оқибатлари. Глобаллашув жарайон- жаҳон хўжалигининг бутун маконини қамраб олувчи иқтисодий муносабатлар тизимининг ташкил топиши ва ривожланишини англатади

  14. 14-СЛАЙД Бозор мувозанатининг бузилиш сабаблари • Ривожланган мамлакатларда иқтисодиётни ҳаддан зиёд ортиқча эркинлаштириш сиёсатининг «меваси» эканлигини, яъни «ўз-ўзини бошқарувчи бозор» ғоясини илгари суриш орқали давлатнинг миллий иқтисодиётга ва хусусан молиявий бозорларга аралашувини чекланганлиги. • Молиявий ресурслар билан реал ишлаб чиқариш ҳажми ўртасидаги мутаносибликнинг кескин бузилиши. • Норационал пул-кредит сиёсатини, ҳамда қайта молиялаш ставкасини сурункали равишда паст даражада ушлаб турилиши натижасида қарзга яшашнинг одатга ва кундалик ҳолатга айланиши. • Молиявий институтларнинг мажбуриятлари билан устав маблағлари ўртасидаги мутаносибликнинг кескин бузилиши. • Қимматли қоғозлар бўйича рейтинг ташкилотлари томонидан сохта хулосалар берилиши. • Молиявий аудит ва профессионал этика тамойилларини бузилиши ва сохта аудит хулосалари тақдим этилиши. • Молиявий рағбатлантириш услуби сифат кўрсаткичларига эмас, балки миқдорий кўрсаткичларга асосланганлиги. • Юқори рискли ва мураккаб ҳосилавий қимматбаҳо қоғозларни вужудга келиши ва ҳоказо.

  15. 15-СЛАЙД Бозор мувозанатининг бузилиш оқибатлари. • Молия-банк тизимидаги инқироз жараёнлари деярли бутун дунёни қамраб олаётгани; • Рецессия ва иқтисодий пасайиши; • Инвестициявий фаоллик кўлами чекланиб бориши; • Талаб ва халқаро савдо ҳажмининг камайиши; • Реал секторда фаолият юритувчи етакчи компаниялар акцияларининг нархлари кескин тушиб кетди; • Инфляция, ишсизликнинг кўпайиши.

  16. 120 110 102 100 92 91 90 89 85 83 81 81 80 76 80 64 60 фоиз 60 51 45 37 36 34 40 31 29 22 17 13,3 20 0 2005 йил 2006 йил 2007 йил 2008 йил Ўзбекистон Россия ?озо?истон А?Ш Украина ?ир?изистон 16-СЛАЙД Жаҳондаги айрим давлатлар ташқи қарзининг ЯИМга нисбатан динамикаси, фоизда

  17. 17-СЛАЙД Ривожланган мамлакатларда 2007-2008 йилларда ишсизлик даражаси ва 2009 йил истиқбол кўрсаткичлари

  18. 18-СЛАЙД Жаҳон мамлакатларининг инқирозга қарши курашга сарфланган молиявий харажатлари

  19. Ривожланган ва ривожланаётган давлатларнинг бозор мувозанати бузилишига қарши чораларининг умумий йўналишлари: - банк тизимини қутқариш; - пул-кредит сиёсати чора-тадбирлари; - реал секторни қўллаб-қувватлаш; - аҳолини қўллаб-қувватлаш. 19-СЛАЙД

  20. Ўзбекистон иқтисодиёти жаҳон молиявий инқирози таъсири остида Биринчи навбатда, жаҳон иқтисодиётидаги рецессия жараёнлари мамлакат экспорт товарларига бўлган талабнинг камайиши орқали ундан келадиган валюта тушумларига салбий таъсир қилади. Учинчидан, инқироз шароитида мамлакатларда ишсизлик даражасининг ортиши боис, мигрантларнинг мамлакатимизга пул ўтказмалари миқдори пасайиши мумкин. Ўзбекистон иқтисодиёти Иккинчидан, жаҳон молия бозорида фоиз ставкаларининг ошиши туфайли ташқи қарзга хизмат кўрсатиш қийинлашиши мумкин. Чунки “ЛИБОР + маржа” ставкасида жалб қилинган ташқи қарзлар сузувчи ставкали кредитлар ҳисобланиб, ЛИБОР ставкасининг бир бирликка ошиши ҳам ташқи қарз бўйича фоиз тўловларининг кўпайишига олиб келади. Тўртинчидан, инқироз туфайли мамлакатимизнинг савдо ҳамкорлари ҳисобланган давлатлар миллий валюталарининг алмашув курслари кескин пасайиши натижасида Ўзбекистон экспорт товарларининг мазкур мамлакатлар миллий валютасидаги қиймати ошиши ва натижада унинг рақобатбардошлиги йўқолиши мумкин. 20-СЛАЙД

  21. 21-СЛАЙД Ўзбекистонда жаҳон молиявий – иқтисодий инқирози таъсирини юмшатишга асос бўлган омиллар • – “шок терапияси” деб аталган усулларни бизга четдан туриб жорий этишга қаратилган уринишлардан, бозор иқтисодиёти ўзини-ўзи тартибга солади, деган алдамчи тасаввурлардан воз кечилганлиги; • – маъмурий буйруқбозлик тизимидан бошқарувнинг бозор тизимига ўтишнинг босқичма-босқич амалга ошириш йўли танланганлиги; • – давлатнинг бош ислоҳотчи сифатида масъулиятни ўз зиммасига олганлиги; • – Ўзбекистонда молиявий-иқтисодий, бюджет, банк-кредит тизими, шунингдек, иқтисодиётнинг реал сектори корхоналари ва тармоқларининг барқарор ҳамда узлуксиз ишлашини таъминлаш учун етарли даражада мустаҳкам захиралар яратилгани ва зарур ресурслар базаси мавжуд эканлиги; • – аҳолининг иш ҳақи ва даромадларини изчил ва олдиндан ошириб бориш ҳамда истеъмол бозорида нархлар индексининг асоссиз тарзда ўсишининг олдини олишга доир чора тадбирларнинг изчиллик билан амалга оширилганлиги; • – оқилона ташқи қарз сиёсати олиб борилганлиги.

  22. 22-СЛАЙД Ўзбекистондаги иқтисодий-ижтимоий ислоҳотлар самараси ўлароқ, қатор ютуқлар ва марраларга эришишга муваффақ бўлинди. • 1. Мамлакатда макроиқтисодий барқарорлик ва иқтисодий ўсишнинг барқарор суръатлари таъминланди. 2009 йилда жаҳон иқтисодиётидаги рецессия жараёнларининг чуқурлашувига қарамай, республикамизда ЯИМнинг ўсиши 8,1 фоизни ташкил этди. Айни пайтда, Ўзбекистондаги иқтисодий ўсишнинг юқори суръатлари аввало иқтисодиётдаги чуқур таркибий ўзгаришлар ҳисобидан таъминланганлигини алоҳида таъкидлаш лозим. • Республикамизда қисқа вақт ичида дон маҳсулотлари, энергетика, нефть мустақиллиги таъминланди ва бу, ўз навбатида, иқтисодиётнинг барқарор ривожланиши учун шарт-шароит яратиб, хорижий валюта захираларини тежаш имконини берди. • Бугунги кунда Ўзбекистон йилига 6,3 млн. тонна дон етиштиради (1991 йилда бу кўрсаткич 0,5 млн. тонна эди), 7 млн. тоннага яқин нефть қазиб чиқаради (1991 йилда бу кўрсаткич 2,8 млн. тонна эди), бу эса, ўз навбатида, ҳар йили 4,8 млрд. АҚШ доллари миқдорида молиявий маблағларни тежаш имкониятини беради. Шунингдек, иқтисодиётнинг янги юқори технологияли тармоқлари юзага келганки, улар қаторига автомобилқурилиш, газ-кимё, электро-техника, фармацевтика, текстил, озиқ-овқат ва бошқа саноат тармоқларини киритиш мумкин. • Бундан ташқари, қишлоқ хўжалигидаги самарали ислоҳотлар, фермер хўжаликларини моддий-техник таъминлаш ва молиялашнинг ишончли тизими ва механизмининг шакллантирилиши ва ер майдонларини оптималлаштирилиши натижасида 2008 йилда фермер хўжаликларининг пахта етиштиришдаги улуши 99,1 фоизни, ғалла тайёрлашдаги ҳиссаси эса, 79,2 фоизни ташкил этган. Бу эса, инқироз шароитида мамлакатимизда озиқ-овқат хавфсизлигини таъминлаш нуқтаи-назаридан ҳам ижобий ҳисобланади.

  23. 23-СЛАЙД • 2. Халқаро валютавий тўловга қобиллик ва ликвидлиликнинг таъминланганлиги. Республикамизда халқаро валютавий тўлов қобилияти ва миллий валютанинг барқарорлигини таъминлашнинг асоси бўлган олтин-валюта захиралари мунтазам ошиб бормоқда. Айни пайтда олтин-валюта захираларининг ҳажми сўнгги беш йилда 6 марта ошгани ҳолда 1,5 йиллик импортни қоплаш имконини беради. Ташқи қарзнинг ялпи ички маҳсулотга нисбати кўрсаткичи 2009 йилнинг 1 январь ҳолатига 13,3 фоизни ташкил этган бўлса, 2010 йилнинг 1 январига келиб бу кўрсаткич 9,5 фоизга пасайди. Бошқача айтганда, жами давлат ташқи қарзи экспортга нисбатан 26 %дан ошмайди. Ваҳоланки, халқаро амалиётда ташқи қарзнинг ЯИМнинг 60 фоизидан ошмаслигига эришиш мақбул ҳолат ҳисобланади. Бу эса, мамлакатимизда ташқи қарз бўйича сезиларли муаммолар бўлмаслигини англатади.

  24. 24-СЛАЙД • 3. Оқилона пул-кредит ва солиқ-бюджет сиёсатининг амалга оширилганлиги. Пухта ўйланган қатъий пул-кредит сиёсати ва оқилона солиқ-бюджет сиёсатини қўллаш натижасида инфляциянинг йиллик 7-8 фоизли мақсадли мўлжал (таргет) доирасида бўлиши таъминланди ва 2009 йилда инфляция даражаси 7,4 фоизни ташкил қилди.(2010 йилда 7,3 фоиз). • Республикамизда давлат бюджети дефицитини қоплашнинг қисқа муддатли ташқи қарз жалб қилиш, Марказий банкнинг кредитларини жалб қилиш каби усулларидан воз кечилди. Чунончи, 2005 йилдан буён республикамиз бюджети профицит билан бажарилиб келинмоқда. 2009 йилда давлат бюджетининг профицити ЯИМга нисбатан 0,2 фоизни ташкил этди. (2010 йилда 0,3 фоиз).

  25. 25-СЛАЙД • 4. Банк тизимидаги ислоҳотларнинг изчиллиги, банк капиталлашувининг мунтазам ошириб борилганлиги ва банкларни тартибга солишнинг самара тизими шаклланганлиги. • Республикамизда инқирозга қадар бўлган даврда чуқур иқтисодий ислоҳотлар натижасида Базель банк тизими назорати тамойилларига қатъий риоя қилинган ҳолда барқарор банк-молия тизими шакллантирилди. • Ўзбекистонда банкларнинг устав капиталига қўйиладиган талаблар ҳам тадрижий равишда оширилиб борилди (жадвалга қаранг). • 2011 йилнинг январидан бошлаб янгитдан ташкил этилаётган банклар устав капиталининг энг кам миқдорини тижорат банклари учун 10 млн. евро эквиваленти миқдорида, хусусий банклар учун эса 5 млн. евро эквивалентида шакллантириш белгилаб қўйилди.

  26. 26-СЛАЙД Тижорат банклари устав капиталининг минимал миқдорига қўйилган талаблар

  27. 27-СЛАЙД • 5. Иқтисодиёт ва экспорт таркибини диверсификация қилиниши миллий иқтисодиёт равнақининг ташқи конъюнктура ҳолатига узвий боғланиб қолмаслигини таъминлади. • 2009 йилда импортнинг экспорт ҳисобидан қопланиши даражаси 124,7 фоизни ташкил қилди. Таққослаш учун, бу кўрсаткич 2008 йилда 118,4 фоизни ташкил этган эди. • Мамлакат экспортининг диверсификациялашув даражасининг ортиши, хусусан, унинг таркибида пахта толаси каби стратегик хом ашё маҳсулоти салмоғининг пасайиб бориши жаҳондаги иқтисодий рецессия ва ташқи бозорлардаги коньюнктуранинг ўзгаришига қарамасдан республикамизда экспортнинг ўсишини таъминлашга хизмат қилди. Жумладан, 2009 йилга келиб пахта толасининг республикамиз экспорти таркибидаги салмоғи 8,6 фоизни ташкил этиб, бу кўрсаткич 2000 йилдагига нисбатан 18,9 ф.п.га кам демакдир.

  28. 28-СЛАЙД 2009-2012 йилларга мўлжаллаб қабул қилинган Инқирозга қарши дастурда белгиланган чора-тадбирларнинг устувор йўналишлари • – мамлакат молиявий-иқтисодий, бюджет, банк-кредит тизимининг барқарор ҳамда узлуксиз ишлашини таъминлаш; • – иқтисодиётнинг реал сектори тармоқлари ва корхоналарга ёрдам кўрсатиш; • – инвестицияларни жалб этиш, аввало, ички манбаларни сафарбар этиш ҳисобидан иқтисодиётимизнинг муҳим тармоқларини жадал модернизация қилиш, техник ва технологик қайта жиҳозлаш, транспорт коммуникацияларини янада ривожлантириш ва ижтимоий инфратузилма объектларини барпо этиш; • – аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлаш.

  29. 29-СЛАЙД Инқирозга қарши чоралар дастурига батафсилроқ тўхталадиган бўлсак, унинг асосий вазифалари этиб қуйидагилар белгиланган: • 1. Корхоналарни модернизация қилиш, техник ва технологик қайта жиҳозлашни янада жадаллаштириш, замонавий, мослашувчан технологияларни кенг жорий этиш. • 2. Экспортга маҳсулот чиқарадиган корхоналарнинг ташқи бозорларда рақобатбардош бўлишини қўллаб-қувватлаш. Жорий конъюнктура кескин ёмонлашиб бораётган шароитда экспортни рағбатлантириш учун қўшимча омилларни яратиш, хусусан: • – айланма маблағларни тўлдириш учун корхоналарга Марказий банк қайта молиялаш ставкасининг 70 фоизидан ортиқ бўлмаган ставкаларда 12 ойгача бўлган муддатга имтиёзли кредитлар бериш; • – тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришга ихтисослашган, хорижий инвестиция иштирокида ташкил этилган корхоналарни бюджетга барча турдаги солиқ ва тўловлардан (қўшилган қиймат солиғи бундан мустасно) озод қилиш муддатини 2012 йилгача узайтириш; • – банклар кредитлари бўйича тўлов муддати ўтган ва жорий қарзлар миқдорини қайта кўриб чиқиш, бюджетга тўланадиган тўловларнинг пенясидан кечиш ва бошқа муҳим имтиёз ва преференциялар бериш белгиланди. • 3. Қатъий тежамкорлик тизимини жорий этиш, ишлаб чиқариш харажатлари ва маҳсулот таннархини камайтириш. 2008 йилда хўжалик юритувчи субьектларнинг иқтисодиётимиздаги етакчи тармоқ ва соҳаларда маҳсулот таннархини камида 20 фоиз туширишга қаратилган чора-тадбирларни амалга ошириш, шунингдек, таннархни камайтириш бўйича белгиланган параметрларга эришиш учун раҳбар ва масъул ходимларни рағбатлантиришнинг таъсирчан механизмини ишлаб чиқиш кўзда тутилди.

  30. 30-СЛАЙД Инқирозга қарши чоралар дастурига батафсилроқ тўхталадиган бўлсак, унинг асосий вазифалари этиб қуйидагилар белгиланган: • 1. Корхоналарни модернизация қилиш, техник ва технологик қайта жиҳозлашни янада жадаллаштириш, замонавий, мослашувчан технологияларни кенг жорий этиш. • 2. Экспортга маҳсулот чиқарадиган корхоналарнинг ташқи бозорларда рақобатбардош бўлишини қўллаб-қувватлаш. Жорий конъюнктура кескин ёмонлашиб бораётган шароитда экспортни рағбатлантириш учун қўшимча омилларни яратиш, хусусан: • – айланма маблағларни тўлдириш учун корхоналарга Марказий банк қайта молиялаш ставкасининг 70 фоизидан ортиқ бўлмаган ставкаларда 12 ойгача бўлган муддатга имтиёзли кредитлар бериш; • – тайёр маҳсулот ишлаб чиқаришга ихтисослашган, хорижий инвестиция иштирокида ташкил этилган корхоналарни бюджетга барча турдаги солиқ ва тўловлардан (қўшилган қиймат солиғи бундан мустасно) озод қилиш муддатини 2012 йилгача узайтириш; • – банклар кредитлари бўйича тўлов муддати ўтган ва жорий қарзлар миқдорини қайта кўриб чиқиш, бюджетга тўланадиган тўловларнинг пенясидан кечиш ва бошқа муҳим имтиёз ва преференциялар бериш белгиланди. • 3. Қатъий тежамкорлик тизимини жорий этиш, ишлаб чиқариш харажатлари ва маҳсулот таннархини камайтириш. 2008 йилда хўжалик юритувчи субьектларнинг иқтисодиётимиздаги етакчи тармоқ ва соҳаларда маҳсулот таннархини камида 20 фоиз туширишга қаратилган чора-тадбирларни амалга ошириш, шунингдек, таннархни камайтириш бўйича белгиланган параметрларга эришиш учун раҳбар ва масъул ходимларни рағбатлантиришнинг таъсирчан механизмини ишлаб чиқиш кўзда тутилди.

  31. 31-СЛАЙД 2-савол бўйича хулоса 1. Бугунги куннинг энг долзарб муаммоси – бу 2008 йилда бошланган жаҳон молиявий инқирози, унинг таъсири ва салбий оқибатлари, юзага келаётган вазиятдан чиқиш йўлларини излашдан иборат. (И.Каримов ) 2. Жаҳон молиявий инқирозининг ҳар бир мамлакатга таъсири, ундан кўриладиган зарарнинг даражаси ва кўлами биринчи навбатда шу давлатнинг молиявий-иқтисодий ва банк тизимларининг нечоғлиқ барқарор ва ишончли эканига, уларнинг ҳимоя механизмлари қанчалик кучли эканига боғлиқлигини исботлашга ҳожат йўқ. (И.Каримов) 3. «Ўзбекистонда қабул қилинган ўзига хос ислоҳот ва модернизация модели орқали биз ўз олдимизга узоқ ва давомли миллий манфаатларимизни амалга ошириш вазифасини қўяр эканмиз, «шок терапияси» деб аталган усулларни бизга четдан туриб жорий этишга қаратилган уринишлардан, бозор иқтисодиёти ўзини ўзи тартибга солади, деган ўта жўн ва алдамчи тасаввурлардан воз кечдик» (И.Каримов) • .

  32. 3-савол Ташқи самара ва харажатлар 32-СЛАЙД Ташқи самаралар- бозордаги олди-соттидан олинадиган,лекин нархда ўз ифодасини топмаган харажат ёки фойда. MSC=MPC+MEC, Бу ерда MSC-ижтимоий чекли харажат MPC-хусусий чекли харажат MEC-ташқи чекли харажат ;

  33. MSC=MPC+MEC F E2 MEC S=MPC P2 E1 P1 D=MSB Q Q2 Q1 33-СЛАЙД Манфий(салбий) ташқи самара-бирор иқтисодий агентнинг фаолияти бошқа иқтисодий агентларнинг фаолиятида харажатни келтириб чиқарадиган ҳолат.

  34. P F S=MSC P2 E2 P1 E1 D=MPB+MEB D=MPB Q Q2 Q1 Мусбат (ижобий) ташқи самара-бирор иқтисодий агентнинг фаолияти бошқа агентларга ютуқ келтирганда вужудга келади. MSB=MPB+MEB, MSB-ижтимоий чекли ютуқ; MPB-хусусий чекли ютуқ; MEB-Ташқи чекли ютуқ. 34-СЛАЙД

  35. 35-СЛАЙД

  36. 36-СЛАЙД Ижобий ва салбий ташқи самарага таъсир қилиш Ташқи самарани ички самарага айлантириш трансформацияси Тартиблаштириладиган соликлар Тартиблаштириладиган субсидиялар

  37. 37-СЛАЙД 3-савол бўича хулоса: • Ижобий ташқи самарага эга бўлган товар ва хизматларни ишлаб чикаришни рағбатлантириш керак; • Салбий ташқи самарага эга бўлган товар ва хизматларни ишлаб чикаришни чеклаш керак; • Ташқи самараларни ички самарага айлантириш учун хусусий чекли харажатларни ижтимоий чекли харажатларга яқинлаштириш лозим.

  38. 38-СЛАЙД 4-савол. Давлатнинг атроф-мухитни мухофаза килиш сиёсати. • Атроф-мухитни мухофаза килишнинг самарали сиёсати-назорат килишдан олинадиган ижтимоий чекли ютук назоратни амалга тадбик этиш учун сарфланадиган ижтимоий чекли харажат билан баланслаштириладиган сиёсатдир.

  39. 39-СЛАЙД 27-слайд. Атроф-мухитга зарарли чиқиндиларни чиқарилишини камайтириш йуллари Чиқиндиларга норма ва стандартлар урнатиш Зарарли чикиндилар учун тулов Табиий мухитни зарарлаш хукукини сотиш

  40. Chekli yutuq va xarajatlar MSC MSB E0 Q - chiqindilarni kamayish darajasi, (%) Qe 100% 40-СЛАЙД CHiqindilаrning оptimаl dаrаjаsini аniqlаsh.

  41. Narx (ming so'm, 1 kg uchun) S=MSC E2 600 E1 500 D=MSB Рухсатномалар сони ёки чиқиндилар миқдори, (кг/бир кунда) 2000 900 1000 41-СЛАЙД Аtrоf-muhitni iflоslаshgа huquqni sоtilishi.

  42. 42-СЛАЙД 4-саволга бўича хулоса: • Мамлакатда экологик муҳитни яхшилаш бўича мукаммал воситаларни ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқ ҳисобланади.

  43. Эътиборларингиз учун раҳмат!

More Related