Crisis: De begeleiding v/d discontinuïteit (La Clinique de la discontinuité )

1. Crisis:De begeleiding v/d discontinuïteit(La Clinique de la discontinuité) J. Snacken 31 mei 2013

2. Crisis: etymologie Grieks: krisis: oordeel • v/h werkwoord “krinein”: scheiden, beslissen, discrimineren • Kantelmoment in een ziekte (Hippocrates, Galenos) • een plotse wijziging naar beterschap of verergering • een emotioneel stresserend feit • een traumatische wijziging in iemands leven

3. Een leven zonder crisis “Trauma v/d 8 maanden”: individualisatie “Laatste Schooldag / Eerste Werkdag” “Eerste verliefdheid” … Ideaalbeeld: op 104 jaar, thuiskomen van zijn hobby, in slaap vallen en niet meer wakker worden “La vie comme un long fleuvetranquille”

4. Management voorspelbare crisis:antropologisch antwoord Overgangsritualen: (A. van Gennep; Les Rites de Passage, 1909) Sociale begeleiding v/d discontinuïteiten Sociale standaardisatie v/d discontinuïteiten Begroeting Drempel Rouw Initiaties …. => Waardigheid, Menselijkheid, Beschaving door Beleefdheid

5. Van Gennep (2) 3 fasen: Preliminair Liminair Postliminair

6. Management voorspelbare crisiskatholiek antwoord: 7 Sacramenten Geboorte Doop Nubiliteit/Volwassenheid Vormsel Seksualiteit Huwelijk Zondigheid Biecht (Nakende) Dood Sacrament der Zieken Transsubstantialisatie Eucharistie Sacralisatie Priesterwijding

7. Crisis en Geestelijke Gezondheid 4 extreme voorbeelden: Zweeds gezin met dodelijke crash op Brusselse Ring 40 jarige man die 4 dagen gehuwd was Depressie omwille van een “ongenoemde foetus” Pensioenalcoholisme & depressie

8. Naar een operationeel model:Rupturen zonder functioneel rituaal Homeostase Ruptuur begin v/d crisis Aanpassingsfase (liminaire fase) Nieuwe Homeostase einde v/d crisis

10. 3 opties • Annulatie v/d ruptuur: ingreep op het systeem + secundaire preventie • (professioneel) surrogaat: sociaal antwoord tijdelijk vs. definitief • Maturatie: psychotherapie • Strategische beslissing vergt psychotherapeutische ervaring • Rouwarbeid

11. Genese van Rupturen “Zuiver” sociaal: VW Vorst Migratie “Psycho-sociaal”: Fusioneel => Isolement “Psycho-pathologisch”: Manische fase Persoonlijkheidsstoornis Iatrogeen: Desintoxicatiekuur Langdurige hospitalisatie

12. Destructieve, intense rupturen • Pulsionele opwelling die niet verwerkbaar noch verdringbaar is door de afwezigheid van angst op het ogenblik van verschijnen => PTSD • Double bind (Bateson) • Verlies intern cultureel kader • Massale confrontatie met “on-zin”

13. Rouwarbeid De rouw bevat een verlies aan interesse voor de buitenwereld, behalve mbt de herinnering aan de overledene. Dit vervat ook de onmogelijkheid een nieuw libidinaal Object te investeren. De rouwarbeid bestaat erin dat stap voor stap de libidinale band wordt afgebouwd tot het libido het verloren Object heeft losgelaten. Op het einde v/d rouwarbeid hervindt het Ik zijn vrijheid om een ander Object libidinaal te investeren Vrij vertaald uit S. Freud, Trauerund Melancholie, 1915

14. Rouwritualen • Massale aandacht voor het verloren Object • Triangulatie “Vertegenwoordiger Sacrale” • Zingeving • Multilateralisatie met de andere rouwenden • Heropstarten v/h “leven” (kannibalistische fase) “Mise en scène” v/d rouwarbeid enkele uren enkele maanden

15. Crisismanagement:Tijd & Ruimte • Behoud functies van slaap, arbeid, ontspanning • Tijdelijke opvang van ontbrekende functies • Zo weinig mogelijk supplementaire (iatrogene) rupturen veroorzaken • Mogelijkheden tot resiliantie vrijwaren (multilateralisatie met mederouwenden) • Individuele begeleiding • Collectieve begeleiding

16. Conclusies • Crisissen zijn essentieel deel v/h “Mens Zijn” (ConditionHumaine) • Antropologisch is hun management ritueel ondersteund • “Post-modernisme” mist aangepaste rituelen • “Psychologisering” & “Sociale Hulp” van antropologisch deficit • “Psychiatrisering” van het psychologisch deficit