Successen,kansen en mogelijkhe-den voor de Fiets in gemeentelijk Verkeer- en vervoerbeleid

1. Successen,kansen en mogelijkhe-den voor de Fiets in gemeentelijk Verkeer- en vervoerbeleid Saxion minor Mobiliteit en verkeer Basisvak MV2: Mobiliteit, milieu en alternatieven

2. Kader en doelen mv2 • Mobiliteit: Problemen en opgaven Oorzaak effectketen  Aangrijpingspunten • mogelijkheden fiets bij vervoerswijzekeuze • Mét • Vr 3 april 9.45 fietsstalling Zwolle excursie • MV2 opd4= Geef alle soorten maatregelen (met concrete voorbeelden) in Zwolle, leid af wat de succesfactoren zijn en wat elders (bijv jouw woonplaats) kan gedaan worden eet?

3. Hoofdonderwerpen fiets • Situatie; rol van de fiets in verplaatsingen • waarom meer fietsbeleid • Ontwikkelingen en successen fietsbeleid • wat kan n gemeente aan fietsbeleid doen? • instrumenten voor fietsbeleid • wat zijn de voorwaarden voor succes?

4. Rol van de fiets -1 in het landelijk vervoerssysteem tov auto en ov • ruim 20 miljoen fietsen in Nederland • 25% van de verplaatsingen per fiets • 33-45 % van de verplaatsingen < 7,5 km (= 30 min.) Conclusie; • grote rol • kansen voor de groei • 6% van de autoritten kan ook nog met de fiets !

5. Rol van de fiets -2 bij ketenmobiliteit (i.c.m. openbaar vervoer) - 1/3 van de treinreizigers gaat per fiets naar het station - stijging fietsgebruik naar station: in afgelopen vijf jaar + 50%

6. Rol van de fiets -3 Tav bereikbaarheid • fiets neemt weinig ruimte in: 20 á 30 keer minder dan een auto • fietsverkeerslicht: 6 keer zoveel fietsers verwerken dan auto’s • in de stad is de fiets sneller dan de auto • fietspaden zijn minder grote barrières voor voetgangers

7. Hoofdonderwerpen fiets • Situatie; rol van de fiets in verplaatsingen • waarom meer fietsbeleid • Ontwikkelingen en successen fietsbeleid • wat kan n gemeente aan fietsbeleid doen? • instrumenten voor fietsbeleid • wat zijn de voorwaarden voor succes?

8. waarom meer fietsbeleid • Fietsen is tot 7 km een goed alternatief voor reiziger qua tijd, gemak, etc • Schadelijke emissies nihil; elke vervangen autorit helpt • Fietsen maakt compacte stad mogelijk • Investeringen in fietsinfrastructuur zijn relatief goedkoop • Fietsen is gezond

9. Effectiviteit fietsinfra voor VF onderzoek bij 25 woon-werk relaties: - reistijd (vf-waarde): fiets+ov tov auto: 1,25 - reistijd: lopen of bus+ ov t.o.v. auto: 1,43 • fiets bij voortransport: 15% betere VF Betere VF  meer fietsgebruik

10. Hoofdonderwerpen fiets • Situatie; rol van de fiets in verplaatsingen • Waarom meer fietsbeleid? • Ontwikkelingen en successen fietsbeleid Analyse met methode DESTEP (.) 4) Wat kan n gemeente aan fietsbeleid doen? 5) Instrumenten voor fietsbeleid 6) Wat zijn de voorwaarden voor succes?

11. ontwikkelingen 1 , Economische Tav bestedingen in winkels • fietsers en voetganger besteden 50 % t.o.v. van automobilisten • bezoeken winkelcentra wel vaker Bijv Assen: aandeel fiets bij winkelbezoek is 30%; omzet aandeel: 26%. Auto: 46% en omzetaandeel: 56%

12. ontw 2 = Sociaal–culturele ontwikkelingen a) t.a.v maatschappelijke participatie: De fiets • bevordert zelfstandigheid ouderen en kinderen • geeft niet–autogebruikers meer vrijheid • Zorgt voor bereikbaarheid van voorzieningen • Is goedkoop (in aanschaf en gebruik)

13. Ontw2= sociaal–culturele Ontwikkelingen b) t.a.v interactie tussen mensen • ”fietsers letten op elkaar • Tussen fietsers minder agressie • Meer onderlinge verdraagzaamheid” fietsen is onderdeel Nederlandse cultuur

14. Ontw2= sociaal–culturele Ontwikkelingen C) Persoonlijke waardering • mensen willen gezien worden op een fiets • fietsen wordt geassocieerd met vreugde, geluk, vrijheid en altijd op tijd, - 85% Nederlanders vindt dat er meer geld voor de fiets moet worden uitgetrokken  Er is draagvlak voor fietsinvesteringen

15. Ontw2= sociaal–culturele ontwikkelingen d) marketing - fiets is een goed marketing instrument • Bijv bij hotels met een fiets-aanbod • fiets als promotie-product • OV-fiets • rol van de fiets in films: Zwartboek (Carice van Houten), Evelien (Kim van Kooten) en soap series

16. Ontw3 Technologisch ontwikkelingen - Fietsen in alle soorten en maten • Voor heel veel doelgroepen (www.gazelle.nl) • Lekvrije banden • Remmen die ook bij regen werken (schijven) • Licht dat werkt zonder dynamo • Informatiesystemen wachttijd bij stoplichten • Etc • Etc

17. Ontw3 Technologisch ontwikkelingen samen met regels+ gedrag fiets en verkeersveiligheid- 1980: 400 fietsdoden- 2005: 150 fietsdoden sterke toename auto- en fietsgebruik in 25 jaar - verwachting: meer fietsdoden- praktijk: minder fietsdoden! • hoog fietsgebruik  minder fietsongevallen!

18. Ontw3 Ecologisch ontwikkelingen qua gezondheid • 30 minuten fietsen= 30 min bewegen • vermindert de kans op een hartinfarct, op diabetes, stress, sommige kankersoorten • mensen die regelmatig bewegen leven 1,5 jaar langer • goed voor mobiliteit en welbevinden ouderen

19. ontw5 Politiek/bestuurlijke ontwikkelingen a) Landelijke én Europese erkenning voor • Werking slimme 3-stapsstrategie (voorkomen > alternatieven > milieutechniek) • Bestemmingen clusteren op fietsafstand dwz ruimtelijke ordening binnen 7,5 km helpt • goede fietsvoorzieningen bijv fietsparkeren, directe routes en veilige tunnels bijv (Groningen, Houten, Zwolle) helpen

20. ontw5 Politiek/bestuurlijke ontwikkelingen b) Landelijke én Europese erkenning voor - kennis van kosten maatregelen (fietsmaatregelen zijn relatief goedkoop in vergelijking met auto- en ov investeringen • infrastruktuur auto: ”10 keer duurder dan fiets • autoparkeren: 15 á 20 keer duurder dan voor fiets”  Goede verhouding: kosten/opbrengsten fietsinv.

21. ontw5 Politiek/bestuurlijke ontwikkelingen c) steeds meer samenwerking op diverse fronten • inspanning op gebied ruimtelijke ordening • infrastructuur (routes, wegdek • fietsparkeren • goede informatievoorziening • tevreden fietsers • meer mensen op de fiets • hoe meer fietsers  hoe meer investeringen en fietsvriendelijke beleidskeuzes

22. Conclusies DESTEP ontwikkelingen Hoog fietsgebruik voorbeeldgemeenten hangt samen met fietsbeleid RO en infra Fietsgebruik < 0,4  veel kansen voor fiets • kosteneffectieve maatregelen op gebied RO, infra en parkeren • Veel instrumenten

23. H4: succesfactoren = = wat werkt goed • goed netwerk van fietsroutes:- veilig- direct- weinig oponthoud- goede en voldoende stallingsmogelijkheden • .. • …

24. fietsbeleid Instrument 1= Politieke keuzes • meer ruimte voor de fiets en minder voor auto • bevorderen ketenverplaatsingen (bus + fiets) ipv uitbreiding auto-infrastruktuur • benutting bestaande infrastruktuur: - autoluw maken van bepaalde routes - aanpassing verkeerslichten - aanleg fietsstroken op bestaand wegprofiel • stringent (auto) parkeerbeleid

25. fietsbeleid Instrument 2 = maatregelen • Maatregelen blokkadevrije directe routes • Maatregelen infrastructuur incl parkeren wegdek • Maatregelen duurzaam veilig + - eigen fietssinfra of juist gemengd (afh van ..) - fietsers voorrang van rechts- bromfietsen op de rijbaan- dode hoek spiegel

26. fietsbeleid Instrument 3 = op woon-werk • Speciaal voor woon-werk verkeer tot 7,5 km: fietsaandeel: 45% mogelijk !- directe snelle routes - campagnes: “fiets naar je werk!”- fiets-privé plan- douches + kleedruimtes- goede stalling- reiskostenvergoeding fiets • Via vergunning, kvk , maats verantwoordelijkheid, campagnes

27. fietsbeleid Instrument 4 special winkelbezoek • stimuleren winkelbezoek binnenstad per fiets:- fietsenstallingen (gratis)- fietsparkeren dicht bij winkels- bezorgdienst boodschappen- transportfietsen- internet

28. fietsbeleid Instrument 5: voor schoolverkeer - jong geleerd, oud gedaan- stimuleren zelfstandigheid- gezond- 14% wordt met de auto gebracht- Houten: 6%, Amsterdam: 60% lopen- gem. landelijk: 40%

29. waarom met de auto naar school? • Verkeersveiligheid • combineren met naar het werk gaan • school is te ver weg • 14% is laag, maar iedere dag op hetzelfde moment! (14% van 500  70 kinderen in 50 auto’s om 8.30 uur in een woonstraat!)

30. Brede aanpak schoolverkeer • Én gedrag én infrastructuur én communicatie • CROW-brochure “Samen werken aan een Duurzaam Veilige schoolomgeving” • infrastructuur, handhaving, educatie, communicatie met ouders • fietsenstalling bij school

31. Samenwerken voor gezond schoolverkeer - (verkeers)ouders - schoolleiding - gemeente - politie - omwonenden - leerkrachten - kinderen

32. Campagnemateriaal voor gezond schoolverkeer - KANS (Kinderen Anders Naar School) - verkeersslang - kindlint - ANWB Streetwise - verkeersveiligheidslabel - boekjes: “spitsuur rond school”, “de schoolspits” (www.rov-utrecht.nl)

33. fietsbeleid Instrument 6 ketenmobiliteit • uitbreiding stallingsvoorzieningen (Prorail: “ruimte voor de fiets”) • verschuiving van bewaakt naar onbewaakt • aanpak weesfietsen (15%!!) • Fietskluizen • Vouwfiets • OV-Fiets (www.ov-fiets.nl) • Parijs: “witte fietsen-plan” (www.velib.fr)

34. fietsbeleid Instrument 6 ketenmobiliteit nieuwe ontwikkelingen- vouwfiets mee in de bus (Qliners + streekbussen in Groningen en Drenthe)- Park & Bike- fiets mee in de metro- Q-park: huurfietsen in parkeergarages- OV-fiets niet alleen bij stations - handhaven veerponten (www.voetveren.nl)

35. fietsbeleid Instrument 7 voor recreatief fietsen • fietsen met een recreatiedoel(zwembad, recreatieplas) • fietsen als doel (zondagmiddag bewegen, wielrennen • fietsvakanties • fietsvoorzieningen bij voetveren, fietspaden en stallingen bij bushaltes • (bewaakte) stallingen bij het strand • Knooppuntroutes, bewegwijzering en paddestoelen • Horeca • arrangementen

36. Zie ook www.fietsberaad.nlwww.fietsersbond.nlwww.verkeerskunde.nlwww.crow.nl

37. voorwaarden voor succes fietsbeleid: fietsbeleid is het meest effectief en efficiënt als het een integraal onderdeel is van:- ruimtelijke ordening- verkeersbeleid- consequent politiek beleid- economisch beleid- onderwijs- binnenstadsbeleid- milieubeleid- gezondheidsbeleid