E-kitaplar Nereye Koşuyor?

1. E-kitaplar Nereye Koşuyor? HANDAN UĞUR-VDG İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ ANKOS YÖNETİCİLER TOPLANTISI İZMİR –ÇEŞME 19 ARALIK 2012

2. ANKOS ve E-kitap Konsorsiyumları • Güçlükler • Türkiye’de üniversite profilleri • E-kitaplar sağlanırken hangi kriterlere dikkat edilmeli • Dünyada ve Türkiye’de e-kitap • Gelecek

3. ANKOS ve E-kitap Konsorsiyumları • ANKOS ilk defa 2005 yılında e-kitaplarla ilgili bir araştırma grubu kurdu. • Bu araştırma kapsamında bazı veritabanları incelenmiş ve sağlama modelleri, kullanıcıların bakış açıları irdelenmiş tüm sonuçlar bir raporla duyurulmuştu.

4. ANKOS ve E-kitap Konsorsiyumları • İlk kurulan e-kitap veritabanı konsorsiyumu Ebrary Academic Complete e-Books ve sonrasında Safari e-books veritabanlarıdır. • Bugün ANKOS kapsamında 17 tane e-kitap konsorsiyumu bulunmaktadır. • Yeni ürünlerin değerlendirilmesine devam edilmektedir.

5. ANKOS ve E-kitap Konsorsiyumları • Books24x7, 2011 • CREDO General Reference, 2011 • Doodys LWW e-books, 2009 • EbraryAcademicComplete e-Books, 2002 • Elsevier e-kitap, 2009-2011 • Hiperkitap, 2010 • IGI Global e-books, 2010 • Jaypeedigital,2011 • Knovel e-books, 2009

6. ANKOS ve E-kitap Konsorsiyumları • MD Consult e-books 2006 • Oxford Reference Online, 2006 • Oxford Scholarship Online , 2006 • Oxford- Grove Art Online, 2006 • Oxford- Grove Music Online , 2006 • Springer e-books, 2007-2010 • Safari e-books, 2006 • Thieme, 2009

7. ANKOS KonsorsiyumlarıYıllara göre üye sayıları

8. ANKOS KonsorsiyumlarıKonularına göre

10. E-kitap sağlama modelleri -Satın alma : Tek ödeme ile sahip olma * Seç-al : Tüm koleksiyon içinden tek tek kitap seçerek satın alma * Paket koleksiyon sağlama: Konu koleksiyonları -Abonelik : Abonelik süresince erişim hakkı

11. E-kitap sağlama modelleri -Belirli bir süre erişim hakkı : Ödünç alma ya da kısa süreli kitabı kiralama gibi -Kullan-Al : Seçilmiş listelerden istek yapılan kitapların koleksiyona eklenmesi

12. Fiyatlandırmada uygulanan kriterler • FTE (full time equivalent) : Tam zamanlı kullanıcı • Relevant FTE : İlişkili kullanıcı • Konsorsiyum üye sayısı • Yayın sayısı

13. Güçlükler • Çok farklı sağlama modelleri • DRM (Digital Right Management) uygulamaları • İstatistikler • Kullanıcı sınırlamaları • Kullanım hakkının sürekliliği

14. Depolama , saklama • Arayüz , farklı teknoloji gereksinimleri • Mevzuat, telif hakkı • Ders kitaplarının konsorsiyum dışında kalması • Türkçe yetersiz içerik • Koleksiyon değişimleri

15. Konsorsiyumlar ve üniversite profilleri • E-kitap konsorsiyum uygulamalarındaki güçlükte üniversitelerimizin profillerindeki farklılıklar önemli bir etkendir.

16. Konsorsiyumlar ve üniversite profilleri • Devlet üniversiteleri - Vakıf Üniversiteleri • Mevzuat • Nüfus , dil • Bütçe ve imkanlar • Personel ve donanım • Bilinç (bakış açısı)- tecrübe

17. Konsorsiyumlar ve üniversite profilleri Mevzuat : Devlet üniversiteleri doğal olarak devletin yasaları kapsamında koleksiyonlarını sağlayabilir ve geliştirebilirler. Bu durum bazı konsorsiyum modellerinin uygulanmasında sorunlar ortaya çıkarmaktadır.

18. Konsorsiyumlar ve üniversite profilleri Nüfus ve dil : • Üniversitelerin çok farklı büyüklüklerde olması kullanıcı sayısına bağlı modellerde aralıkların belirlenmesini zorlaştırmaktadır. • Kullanıcı sayısı yüksek fakat yabancı dil bilen ögrencilerin sayısının düşük olması yüksek ücret ödenmesine karşın kullanıcı istatistikleri düşük olabilmektedir.

19. Konsorsiyumlar ve üniversite profilleri Bütçe ve imkanlar: • Yetersiz bütçeler nedeniyle hem koleksiyon hem de alt yapı ve donanım sağlama sorunları • Bütçeler belirlenirken kütüphanelerin ihtiyaçları ile ilgili yeterli çalışma yapılmaması

20. Türkiye’de üniversite profilleri Personel ve mekan: • Personel sıkıntısı yaşayan üniversiteler • İhtiyaç ve standartlara uygun kütüphane mekanlarının olmaması

21. Türkiye’de üniversite profilleri Bilinç – yaklaşım : Üniversite yönetimlerinin kütüphanelere verdiği önem, bakış açısı açısından yine üniversiteler farklılık göstermektedir.

22. E-kitaplar Sağlanırken hangi kriterlere dikkat edilmeli • Üniversitenin eğitim programları • Kullanıcı isteklerinin dikkate alınması • Birim fiyat ortalamalarının incelenmesi • Kütüphane koleksiyonları ile veritabanı kapsamlarının çakışma analizlerinin yapılması • Bütçe planlama • Diğer standart temel teknik özellikler

23. Dünyada e-kitap *E-kitap basılı kitabı geçti*Amazon baş editörü Chris Schluep, satılan e-kitapların sayısının basılı olanlardan fazla olduğunu bildirdi.

24. Dünyada e-kitap • Amerikan Yayıncılar Birliği’nin (Association of American Publishers – AAP) yayınladığı rapora göre Ocak 2011′de bir önceki yıla göre satışları %115,8 arttı. • Ocak Şubat aylarında elektronik kitap pazarının bir yıl önceki aynı döneme göre toplamda %169,4 artmış. • 84 yayınevinden alınan veriler doğrultusunda hazırlanan raporda basılı kitapların ise Ocak Şubat 2010 dönemine göre 2011′in aynı döneminde satışlarının %24,8 oranında gerilediği rapor edilmiş.

25. Türkiye’de E- kitap İdefix Genel Müdürü Mehmet İnhan’ın değerlendirmesi: • Türkiye’de Türkçe e-kitaplar yaklaşık 1 yıl önce, 15 Nisan 2010 yılında idefix tarafından satışa sunuldu. • 160 kadar yayıncı dijital yayıncılığa geçti, 1450 kadar e-kitap satışa açıldı, 13,000 e-kitap satıldı.

26. Gelecek

27. Gelecek

28. Gelecek

29. Kore’de bir kutuphane

30. Teşekkürler ???