Op zoek naar het geheim van een innovatieve schoolleider

1. Daniëlle Verschuren – 14 maart 2013 Op zoek naar het geheim van een innovatieve schoolleider

2. Programma workshop • Proces proefschrift • Stilstaan bij een aantal elementen • Take home messages

3. Vraag Maak een lijst van de personen die voor u een belangrijke rol spelen bij belangrijke beslissingen (maximaal vijf)

4. Proces proefschrift Deel I • Persoonlijke en professionele biografie • Theoryin use succesvol leiderschap Deel II • Aanvulling/toetsing door middel van gesprekken met 17 kernactoren • Theoretisch kader Deel III • ZKM-onderzoek (onderliggende concepten) • Resultaten ZKM-onderzoek • Conclusies en aanbevelingen

5. Vraag • Kies de drie meest typerende karakteristieken van een innovatieve schoolleider • Plak een sticker bij die eigenschappen op de poster

6. Kernactoren over innovatief schoolleiderschap • Helft uitspraken gaat over de persoon van de schoolleider • Tevens groot aantal uitspraken over interactie met medewerkers • Soft skills, geen instrumentele vaardigheden • Contextsensitiviteit • Ambiguïteit in karakteristieken • Nauwelijks aandacht voor onderwijskundig leiderschap • Idem voor de ‘gemoedstoestand’ van schoolleiders • Idem voor onderscheid goede schoolleider en innovatieve schoolleider

7. Onderzoek naar innovatief schoolleiderschap (oaLeithwood, 2005; 2007) Leiderschapspraktijken (zichtbaar gedrag) • Visieontwikkeling • Stimulering medewerkers • Herontwerp organisatie • Facilitering onderwijsproces Cognitieve kenmerken • Intelligentie • Cognitieve flexibiliteit (creativiteit) • Probleemoplossend vermogen: efficiënt en effectief • Kennis van zaken

8. Affectieve kenmerken Persoon: emotioneel stabiel, openheid, zorgvuldigheid, selfefficacy Motivatie: passie onderwijs, betrokkenheid medewerkers Empathischvermogen: sociale intelligentie, begrip Waarden: waarde gedrevenheid (pers. en prof. waarden)

9. Casus Docent X houdt zich aan de afspraken met betrekking tot leerling- resultaten. Hij onttrekt zich, ondanks herhaalde verzoeken van de schoolleiding, systematisch aan de niet-lesgebonden taken Wat is een wijze raad voor de schoolleider in deze situatie? Vraag 1 Schrijf uw reactie op Vraag 2 Neem een relevante andere (iemand van uw lijstje) die waarschijnlijk op andere manier zal reageren. Typeer de reactie en schrijf op

10. ZKM (Zelfconfrontatiemethode) Theoretische concepten • De mens als gemotiveerder verhalenverteller Door het vertellen van verhalen geven mensen betekenis aan de werkelijkheid Individuen laten zich in hun keuzes en gedrag leiden door hun persoonlijke motieven (Zelf, Ander) • Dialogicalselftheory In ieder mens schuilen meerdere posities (vgl. met mini-samenleving). Als deze met elkaar in dialoog gaan ontstaan nieuwe inzichten en mogelijkheden

11. Opzet en werkwijze ZKM • Thema’s: dilemma’s, kritische incidenten, historie, werk/privé (balans, belangrijke personen) • Ontlokkers: kaartjes ter ondersteuning bij het zoeken naar dilemma’s • Stap 1: gesprekskern samengevat in waardegebieden • Stap 2: gevoelswaarderingen • Stap 3: analyse, verdieping • Stap 4: persoonlijke leerweg

12. Conclusies ZKM-onderzoek I Belang van bewuste interne dialogen • Schoolleiders zijn zich bewust van en stellen zich open op in hun interne dialogen (opzoeken van de spanning) • Bij het hanteren van in- en externe spanningsvelden ontstaan nieuwe responsmogelijkheden • Wat de schoolleiders in zichzelf doen, doen ze ook met anderen (situationeel en gedeeld leiderschap)

13. II Leren • Leren/ontwikkelen als rode draad (houdt nooit op) • Kritische incidenten zijn leermomenten • Permanente reflectie als leerinstrument • III Ontwikkeling • Bewuste balans creëren tussen halen en brengen / geven en nemen

14. Narrative van de organisatie Context sensitiviteit • Soft skills Betekenisgeving Betekenisgeving Gedrag Interne dialoog Persoonlijke narrative