Podstawy projektowania i grafika inżynierska

1. Podstawy projektowania i grafika inżynierska Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska 2008 r.

2. Proces projektowania – Część 2

3. Podejście systemowe • Wiedza o wielu wielkościach, cechach, zdarzeniach, zależnościach, … • Sytuacja praktyczna jest skomplikowana i zróżnicowana, • Wiedza cząstkowa – o poszczególnych fragmentach sytuacji praktycznej, • Sytuacje praktyczną trzeba więc potraktować systemowo Wyróżnianie poszczególnych elementów oraz relacji między nimi

4. Podejście systemowe - uwarunkowania • Cechy danej sytuacji – obszaru rzeczywistości (np. umiejscowienie w czasie i w przestrzeni); • Cechy projektanta (np. wiedza, spostrzegawczość, przyjęte kryteria); • Warunki uzyskiwania wiedzy (np. środki techniczne, ograniczenia finansowe); • Cel dokonania podziału (np. ujednolicenie wykonania pomiarów)

5. Wyróżnianie fragmentów • Rola poszczególnych fragmentów w całości; • Relacje z innymi fragmentami – stopnie swobody; • Im mniej relacji tym mniej są od siebie uzależnione, • Większa dowolność rozpatrywania fragmentów. • Fragmenty, które można przekształcić albo pominąć mają najmniejsza ważność.

6. Strategie wyróżniania fragmentów • Chaotyczna • nie przyjmuje się żadnych kryteriów kolejności wyboru fragmentów; • Pozioma • kryterium jest ważność fragmentu, • rozważa się poziome piętra; • Pionowa • kryterium jest ważność fragmentu, • rozważa się gałęzie utworzone z wybranych fragmentów

7. Komunikowanie się w procesie projektowania

8. Warunki komunikowania się • Cechy partnerów • Odległości między partnerami • Treść i postać komunikatu • Sposób i kanał przekazywania wiedzy • Otoczenie komunikowania się • Czas trwania

9. Cechy komunikatu - funkcje • Opisowa (np. opowiadanie o dokumentacji) • Imperatywna (nakazanie lub zakazanie) • Uczuciowa (wywołanie pewnego uczucia) • Pouczająca (omawianie metod) • Oceniająca (ocenianie rozwiązań) • Ostrzegawcza • Życzeniowa (wyrażanie życzeń) • Kontaktywna (potwierdzanie istnienia kontaktu) • Estetyczna (zwracanie uwagi na formę wypowiedzi)

10. Otoczenie komunikowania się • Wymagania: przepisy, zwyczaje, dyrektywy, ocena kolegów, naciski administracji, … • Warunki: możliwości wytwórcze, wymagania wytwórcy, wielkość serii, … • Normy współżycia, oceny społeczności, • Czas dotarcia komunikatu, • Aktualność komunikatu

11. Komunikowanie się pośrednie • Projektant rzadko bezpośrednio obserwuje obszar rzeczywistości, • Najczęściej występują ogniwa pośredniczące • Narzędzia • Ludzie • Dokumenty

12. Projektowanie zespołowe • Jeden projektant wyszukuje, gromadzi i przechowuje wiedzę potencjalnie potrzebną innym projektantom; • Każdy z projektantów gromadzi i przekazuje wiedzę z różnych dziedzin; • Jeden z projektantów przyjmuje rolę „ośrodka adresowego”; pozostali zwracają się z prośba o podanie „adresu” potrzebnej wiedzy.

13. Projektowanie zespołowe - rozszerzone • Projektowanie uczestniczące: współdziałanie zespołu projektantów z osobami spoza tego zespołu; • Zespół projektowy + Osoby z zewnątrz = = Zespół uczestniczący • Dwa równorzędne spojrzenia: • Racjonalne, systemowe, profesjonalne, • Subiektywne, irracjonalne, niefachowe.

14. Oznaczanie falistościoraz obróbki cieplnej i powłok

15. Falistość powierzchni • Nierówności, składowe rzeczywistej powierzchni, o charakterze przypadkowym • Odstępy znacznie przewyższają odstępy chropowatości • Falistość powstaje na wskutek drgań względnych (obrabiarka-narzędzie-przedmiot obrabiany) • Wiele parametrów opisujących falistość powierzchni.

16. Oznaczenia obróbki cieplnej • Podaje się parametry obiektu po obróbce • Twardość materiału, • Wytrzymałość, • Inne własności mechaniczne. • Kolejność podawania informacji: • Nazwa rodzaju obróbki, • Głębokość h warstwy obrabianej, • Twardość (HRC, HV, HB).

17. Oznaczanie powłok • Rodzaje powłok: metalowa, ceramiczna, lakierowa itd. • Powierzchnię, na którą ma być nałożona powłoka oznacza się wielką literą nad linią odniesienia • Strzałka linii odniesienia musi dotykać powierzchni lub linii (gruba, punktowa) oznaczającej powierzchnię (lub jej fragment) • Dopuszcza się podawanie wymagań bezpośrednio nad linią odniesienia

18. Oznaczanie na rysunkach • Obróbki cieplnej • Linia punktowa gruba w odległości około 2 grubości linii zarysu przedmiotu (<0,8mm) • Opis nad lub wielka litera (wymagania techniczne • Powłok • Strzałka dotyka powierzchni • Linia punktowa gruba w odległości około 2 grubości linii zarysu przedmiotu (<0,8mm) • Wymiaruje się – jeżeli tylko obszar lub fragment

19. Tolerowanie wymiarów, kształtu i położenia

20. Tolerowanie wymiarów liniowych • Wymiar nominalny – wymiar przedmiotu względem którego odnosi się odchyłki • Zewnętrzne, wewnętrzne, mieszane • Pośrednie – nie można zmierzyć bezpośrednio • Podział ze względu na dokładność: • Swobodne • Tolerowane • Teoretyczne

21. Tolerowanie wym. Liniowych –pole tolerancji • Różnica między górnym i dolnym wymiarem granicznym jest tolerancją wymiaru (T) • Odchyłka górna (ES-wewn., es-zewn.) jest to różnica między wymiarem górnym (B) i wymiarem nominalnym (N) • Odchyłka dolna (EI-wewn., ei-zewn.) jest to różnica pomiędzy wymiarem dolnym (A) i wymiarem nominalnym (N) • Obszar pomiędzy A i B nazywa się polem tolerancji

22. Rodzaje tolerowania • Symetryczne – wartości odchyłek są jednakowe; różne są tylko znaki • Asymetryczne – gdy jedna odchyłka jest równa zeru • Jednostronne – gdy obie odchyłki mają jednakowe znaki

23. Tolerowanie w głąb i na zewnątrz • W GŁĄB – gdy odchyłka dopuszcza tylko zmniejszenie ilości materiału • Wymiary nominalne określają największą objętość materiału • Odchyłki wym. zewn. są ujemne, a wym. wew. są dodatnie • NA ZEWNĄTRZ – gdy odchyłka dopuszcza tylko zwiększenie ilości materiału • Wymiary nominalne określają najmniejszą objętość materiału • Odchyłki wym. zewn. są dodatnie, a wym. wew. są ujemne

24. Tolerowanie normalne • Dobieranie odchyłek z norm • PN-EN 20286-2:1996 do 3150mm • PN-91/M-02106 pomiędzy 3150 a 10000 • Symbolowe (umowny symbol literowo-cyfrowy; tuż za wymiarem; ta sama wielkość co tekst wymiarowy • Liczbowe – odchyłki graniczne • Mieszane – symbol oraz odchyłki w nawiasie

25. Tolerowanie swobodne • Dobieranie wartości odchyłek według uznania konstruktora bądź technologa • Jest zawsze tolerowaniem liczbowym • Wymiary zewnętrzne i wewnętrzne oraz mieszane i pośrednie toleruje się zawsze w głąb materiału

26. Pasowanie • Charakter współpracy połączonych części: obejmującej i obejmowanej • Określa się różnicą ich wymiarów przed połączeniem • Luźne – występuje zawsze luz; w przypadku granicznym równy zero • Mieszane – występuje zarówno luz jak i wcisk • Ciasne – występuje zawsze wcisk (ujemny luz)