KİMYASAL TEPKİMELER

1. KİMYASAL TEPKİMELER KİMYA - I -

2. TEPKİMELERİN DENKLEŞTİRİLMESİ BİLİNMEYEN KATSAYILAR YÖNTEMİ ÖRNEK - I ÖRNEK - II

3. KURAL • Bu yöntemde; • Oksijen ve hidrojen elementleri genellikle en son denkleştirilir. • Denenecek ilk bileşik seçilirken; formülünde atom cinsi ve sayısı en çok olan bileşik seçilmesi en uygun olur. TEPKİMELERİN DENKLEŞTİRİLMESİ DENEME YANILMA YÖNTEMİ - I ÖRNEK - I Al4C3’ün kat sayısını 1 alalım Bu durumda Al(OH)3 ün kat sayısı “4” olur. CH4 ün kat sayısı “3” olur. O halde denklem; Olur. Sağdaki oksijen atomlarını sayarsak tak 12 tane var. O halde soldaki oksijenler de 12 tane olması için H2O’nun kat sayısı “12” olmalı. Bu durumda denklem;

4. KURAL • Bu yöntemde; • Oksijen ve hidrojen elementleri genellikle en son denkleştirilir. • Denenecek ilk bileşik seçilirken; formülünde atom cinsi ve sayısı en çok olan bileşik seçilmesi en uygun olur. TEPKİMELERİN DENKLEŞTİRİLMESİ DENEME YANILMA YÖNTEMİ - II ÖRNEK - II

5. TESİR DEĞERLİĞİ NEDİR ? TEPKİMELERİN DENKLEŞTİRİLMESİ TESİR DEĞERLİĞİ YÖNTEMİ - I Tesir değerliği; bir maddenin karşısındaki maddeyi etkileyebilme gücüdür. Tesir değerliği; tespit edilirken tepkimedeki maddelerin davranış biçimlerine göre karar verilir. Bunun için aşağıdaki açıklamaları dikkatlice inceleyiniz…

6. TEPKİMELERİN DENKLEŞTİRİLMESİ TESİR DEĞERLİĞİ YÖNTEMİ - II ASİTLERDE TESİR DEĞERLİĞİ 1 Mol asidin suda çözündüğünde çözeltiye vermiş olduğu hidrojen iyonunun (H+) mol sayısıdır.

7. 1 mol bazın suda çözündüğünde çözeltiye vermiş olduğu hidroksit iyonu (OH-1) mol sayısıdır. BAZLARDA TESİR DEĞERLİĞİ TEPKİMELERİN DENKLEŞTİRİLMESİ TESİR DEĞERLİĞİ YÖNTEMİ - III

8. 1 mol tuzun formülünde bulunan katyonların yükleri toplamıdır. TUZLARDA TESİR DEĞERLİĞİ TEPKİMELERİN DENKLEŞTİRİLMESİ TESİR DEĞERLİĞİ YÖNTEMİ - IV

9. 1 mol maddenin mol-atom başına aldığı ya da verdiği mol-elektron sayısıdır. REDOKSTA TESİR DEĞERLİĞİ TEPKİMELERİN DENKLEŞTİRİLMESİ TESİR DEĞERLİĞİ YÖNTEMİ - V

10. TEPKİMELERİN DENKLEŞTİRİLMESİ TESİR DEĞERLİĞİ YÖNTEMİ - V DENKLEMLERİN DENKEŞTİRİLMESİ www.kimyadersi.com

11. TEPKİME ÇEŞİTLERİ YANMA TEPKİMELERİ - I • Maddelerin oksijen ile tepkimeye girip oksitlerine dönüşürken ortama ısı enerjisi vermesi olayına YANMAdenir. • Tüm yanma olayları egzotermiktir. (ısı veren) ancak azot (N2) gazınınkiler hariç. • Yanma olaylarında oksijen (-2) değerliğini alır. • BİR YERDE YANMA OLAYININ GERÇEKLEŞEBİLMESİ İÇİN; • Yanıcı madde olması gerekir. • Yakıcı madde olması gerekir. • Bu yanıcı madde ile yakıcı maddenin tutuşma sıcaklığına kadar ısıtılmış olması gerekir. • BİR YERDE YANGININ SÖNDÜRÜLEBİLMESİ İÇİN; • Yanan maddenin ortamdan uzaklaştırılması gerekir. • Yakıcı maddenin ortamdan uzaklaştırılması gerekir. • Yanıcı maddenin yanan yüzeyi ile yakıcı maddenin arasına yanmayan bir madde (YANGIN SÖNDÜRÜCÜ) eklenmeli. • BİR MADDENİN YANGIN SÖNDÜRÜCÜ OLMASI İÇİN; • Tutuşma sıcaklığının çok yüksek olması gerekir. • Öz kütlesi havadan ağır olmalı. • Yanıcı ve yakıcı madde ile kimyasal tepkime vermemeli • Ekonomik olmalı. • NOT: Su düşük sıcaklıktaki (adi yangınlar) yangınlarda söndürücü olabilir. Ancak yüksek sıcaklıktaki (Petrol gibi kimyasal maddelerin) yanmalarında yangın söndürcü olarak kullanılamaz.

12. TEPKİME ÇEŞİTLERİ YANMA TEPKİMELERİ - II ELEMENTLERİN YANMASI • Bir element yandığında o elementin oksidi oluşur. • Soygazlar yanmaz (He, Ne. Ar, Kr, Xe, ve Rn) • Metaller yandığında metal oksitler oluşur. Metal oksitler genellikle bazik özellik gösterir. • Ametaller yandığında ametal oksitler oluşur. Ametal oksitler genellikle asidik özellik gösterir. ÖNEMLİ: • Bir element yandığında alabileceği en büyük pozitif değerliği almış ise buna TAM YANMA denir. En büyük pozitif değerliği alamamışsa buna KISMİ YANMA denir. • Tam yanma sonucu oluşan oksitler bir daha yanmazlar. • Kısmi Yanma soncu oluşan oksitler tam yanma olayını gerçekleştirene kadar yeniden yanabilirler. Örnekleri dikkatlice inceleyelim…

13. TEPKİME ÇEŞİTLERİ YANMA TEPKİMELERİ - III ELEMENTLERİN YANMASI

14. TEPKİME ÇEŞİTLERİ YANMA TEPKİMELERİ - IV BİLEŞİKLERİN YANMASI Bir bileşik yandığında bileşikteki her bir elementin oksidi oluşur. ÖNEMLİ Bileşikteki anyon oksijen ile yanarken (-) yük mutlak değer içine alınır. Bundan sonra onun 8’e tamamlayan pozitif değeri ile oksidinin formülü yazılır. Aşağıdaki örnekleri dikkatlice inceleyiniz…

15. TEPKİME ÇEŞİTLERİ YANMA TEPKİMELERİ - V BİLEŞİKLERİN YANMASI Bir bileşik yandığında bileşikteki her bir elementin oksidi oluşur. ÖNEMLİ Bileşikteki anyon oksijen ile yanarken (-) yük mutlak değer içine alınır. Bundan sonra onun 8’e tamamlayan pozitif değeri ile oksidinin formülü yazılır. Aşağıdaki örnekleri dikkatlice inceleyiniz…

16. Örnek TEPKİME ÇEŞİTLERİ YANMA TEPKİMELERİ - VI KARIŞIMLARIN YANMASI Bir karışım yandığında; karışımdaki her bir saf madde kendi kuralına göre yanar. Yani elementler kendi kurallarına göre, bileşikler ise kendi kurallarına göre yanar. • ( Mg + He ve CH4 ) karışımı oksijen ile yandığında yanma ürünleri nelerdir? • Burada dikkat edilmesi gereken: • Mg element ve metal olduğundan oksijen ile yanar ve metal oksit oluşur • He soygaz olduğu için oksijen ile yanmaz. • CH4 bileşik olduğundan oksijen ile yandığında bileşikteki her bir elementin oksidi (CO2 ve H2O) oluşur. • Karışımdaki her bir saf maddenin oksijen ile tepkimesini ayarı ayarı yazıp üzerinde işlem yapmalıyız. ürünler YANMA TEPKİMELERİ

17. TEPKİME ÇEŞİTLERİ ELEMENTLERİN ASİT - BAZ TEPKİMELERİ ELEMENTLER AMETALLER SOYGAZLAR METALLER Ancak kuvvetli bazlar ve çok derşik kuvvetli asitler ile tepkime verirler He, Ne, Ar Kr, Xe, Rn 4 2 (Hiçbir asit ya da baz ile tepkime vermezler) 1 3 AKTİF METALLER YARISOY METALLER SOY METALLER ANFOTER METALLER Cu Ag Hg Au Pt Fe Ni K Mg Na Be Ca Mn .................... Zn Al Cr Pb Sn Yalnız oksijenli inorganik asitler ile tepkime verirler Hiçbir asit ve baz ile tepkime vermezler Asitler ve kuvvetli bazlar ile tepkime verirler Her türlü asit ile tepkime verirler

18. + + Aktif Metal Metalin Tuzu Hidrojen Gazı Asit TEPKİME ÇEŞİTLERİ ELEMENTLERİN ASİT - BAZ TEPKİMELERİ 1 AKTİF METALLERİN ASİTLER İLE TEPKİMESİ Aktif metaller asitler ile reaksiyona girdiğinde asidin hidrojen iyonu ile metal yer değiştirir. Ürün olarak METALİN TUZU ve HİDROJEN GAZI oluşur. ÖRNEK

19. TEPKİME ÇEŞİTLERİ ELEMENTLERİN ASİT - BAZ TEPKİMELERİ Pb Al Cr 2 Zn ANFOTER METALLERİN ASİTLER VE BAZLAR İLE TEPKİMESİ Sn ANFOTER METALLER a) Anfoter metaller asitler ile reaksiyona girerse aktif metaller gibi davranırlar. Yani ürün olarak metalin tuzu ve hidrojen gazı açığa çıkar.

20. TEPKİME ÇEŞİTLERİ ELEMENTLERİN ASİT - BAZ TEPKİMELERİ Pb Al Cr Zn 2 ANFOTER METALLERİN ASİTLER VE BAZLAR İLE TEPKİMESİ Sn ANFOTER METALLER b) Anfoter metaller kuvvetli bazlar ile reaksiyona girerse; Çifte tuz (Çift katyonlu tuz) ve hidrojen gazı oluşur.

21. TEPKİME ÇEŞİTLERİ ELEMENTLERİN ASİT - BAZ TEPKİMELERİ Ag Hg Cu 3 YARISOY METALLERİN ASİTLER İLE TEPKİMESİ YARISOY METALLER a) Yarısoy metaller oksijeni olmayan inorganik asitler ile tepkime vermezler. Bunun sebebi hidrojenin aktifliğinin yarısoy ve soy metallerden daha fazla olmasıdır.

22. TEPKİME ÇEŞİTLERİ ELEMENTLERİN ASİT - BAZ TEPKİMELERİ 4 Au SOY METALLERİN ASİTLER İLE TEPKİMESİ Pt SOY METALLER a) Soy metaller hiçbir asit ya da baz ile tek başına tepkime vermezler. Ancak: Altını çözebilen bir karışım vardır. Bu karışım 3 molarlık HNO3 +1 molarlık HCl Eşit hacimlerde karıştırılması ile oluşur.

23. TEPKİME ÇEŞİTLERİ KİMYASAL TEPKİMELER - II - ye DEVAM EDİNİZ