Concentratie en deconcentratie, medisch specialistische zorg op juiste niveau voor de patiënt

1. Concentratie en deconcentratie,medisch specialistische zorg op juiste niveau voor de patiënt Frank Bosch, Voorzitter Werkgroep Concentratie & Spreiding, Orde van Medisch Specialisten

2. www.fhbosch.nl Frankbosch

3. Ben ik bij de goede bijeenkomst? • Praten over verbetering van zorg? • Of over concentratie als “Golden bullet”

6. De werkelijkheid is anders De moderne medisch specialisten en haar/zijn wetenschappelijke verenigingen: • Zijn van mening dat • Hoog complexe / laag volume zorg geconcentreerd moet worden • Laag complexe zorg buiten het ziekenhuis plaats kan vinden • Nemen hun verantwoordelijkheid • Formuleren normen, Meten resultaten, Dragen bij aan overwegingen over concentratie/deconcentratie, Initiëren nieuwe organisatievormen • Houden zich graag bezig met ontwikkeling en implementatie van innovaties in vak en technologie • En zijn – net als verzekeraars – méér dan een pakketje belangen

7. (De)concentratie is niet nieuw! • WBMV zorg al lang geconcentreerd • Binnen vakgroepen zijn er vormen van concentratie/aandacht • Uitontwikkelde zorgvormen worden gedeconcentreerd • I.t.t. buitenland beperkt aantal privéklinieken Nieuwe ontwikkelingen gaan hard • Paradigma’s zijn aan het verschuiven (bijv. Mijnzorg.net) • Regionalisatie en specialisatie vindt al plaats • Andere vormen van organiseren van zorgverlening ontstaan • Er gebeurt al veel in c&s, vanuit med. Inhoudelijke ontwikkelingen Allemaal gedreven vanuit de motivatie om de kwaliteit van zorg in het belang van de patiënt te verbeteren!

8. Stelling: De vraag is dus niet hoe we ‘’concentratie van zorg moeten versnellen’’, maar hoe we de bestaande bewegingen die gaande zijn op het gebied van kwaliteitsbevordering en nieuwe initiatieven daartoe kunnen stimuleren.

9. Stelling: Geen Trial & Error als sturingsmechanisme en maar zien waar de patiënt strandt..

10. Stellingen • Concentratie kan alleen als bekend is wat de gevolgen zijn voor de patiënt, waar de winst en verlies voor de patiënt zit. • Hiervoor zijn medisch inhoudelijke normen nodig, die alleen door medisch specialisten kunnen worden opgesteld. • Geen Trial & Error als sturingsmechanisme en maar zien waar de patiënt strandt.

11. Wat is nu de drijfveer van de versneld toegenomen interesse in (de)concentratie?Kostenbesparing?Kwaliteit van zorg?Veiligheid?…

12. Waarom criteria voor dokters en centra? • Op verzoek van VWS door beroepsgroep zelf opgesteld, recent een update • Streven is goede kwaliteit van zorg • Deze criteria zijn beoordeeld door ALV NVHB, V&VN Verpleegkundig Consulenten hiv/aids (VCHA), Pediatrisch HIV Overleg Nederland (PHON)

13. HIV-behandelcentrum • ≥ 2 internist-infectiologen • Continuïteit van zorg/bereikbaarheid (eventueel in samenwerking centrum) 24 x 7 • ≥ 160 patiënten in zorg≥ 20 nieuwe patiënten/jaar • Verpleegkundig HIV-consulent • Regelmatige en gestructureerde patiëntenbespreking (voorkeur 1x/week) • Goede toegankelijkheid tot vakliteratuur • Registratie door Stichting HIV Monitoring

14. Subcentrum • 1. regionale noodzaak of 2. in de toekomst zelfstandig centrum (opstartfase 5-10 jaar): • Structurele samenwerking met HIV-behandelcentrum (als alleen poli, klinische opname ook geregeld) • Bijwonen (tenminste 1 keer per maand) gestructureerde patiëntenbesprekingen • Groei: ≥ 20 nieuwe patiënten/jaar (100 in 5 jaar) • NVHB samen met geliëerde centrum na 2 en 5 jaar interim evaluatie of norm gehaald wordt • Verder zelfde eisen als HIV-behandelcentrum

16. Aanleiding om zorg anders te organiseren Houdbaarheid van stelsel onder druk: • Nederland vergrijst, • Chronisch zieken ↑ • Multimorbiditeit, complexiteit ↑ ↑ • Welvaartziekten ↑ • Technologische mogelijkheden ↑ • Zorgkosten ↑ ↑ ↑ • Potentiële beroepsbevolking  

17. In de tussentijd…… verandert de zorgvraag… • Sterke individualisering, • Patiënten zijn beter geïnformeerd en willen kiezen • Patiënt als partner in behandeling • Sterke én kwetsbare ouderen • Zorg dichtbij huis als het kan, • Maar veraf als het moet

18. …..en kan en moet de kwaliteit NOG beter!

19. Wat te doen? Visie van Orde Medisch specialisten en de wetenschappelijke verenigingen: Elke patiënt dient goede zorg te krijgen, afgestemd op de reële zorgbehoefte, verleend door die professional en in die setting die daar geschikt voor is.

20. Zorg is aan het verschuiven Concentratie en specialisatie Concentratie/ Regionalisatie, specialisatie en uitkomststuring Spreiding Focussed Factories Evt. Concentratie en specialisatie

21. Stelling:De kaders voor concentratie (en deconcentratie) worden gevormd door medisch inhoudelijke eisen die gesteld worden aan de kwaliteit van zorg.

22. Minimum eisen aan zorg Deconcentratie/ spreiding • KWF • Stel minimum eisen op voor het verlenen van typen van zorg: • Infrastructuur • Volume • Specialisatie- en organisatiegraad • Uitkomsten van zorg (registraties) • Professional hierbij in the lead!

23. Criteria voor kwaliteit moeten betrouwbaar zijn • Verzekeraar geeft klant informatie • Informatie moet betrouwbaar zijn • Waak voor verwarring bij patienten • WV-en moeten voortouw nemen • Geen onnodig lange lijsten Cathy van Beek (NZA, 9 mei 2011)

24. Does size matter? Minimum criteria voor behandelingen • Zijn een samenstel van criteria • Gaan niet alleen over volume Zorgverzekeraars kunnen aanvullende eisen stellen

25. De uitkomst telt • Uitkomstregistraties en audits verbeteren kwaliteit van zorg • Uitkomsten: (klassieke) uitkomstmaten èn PROMS

26. Stelling: De basis voor overwegingen over concentratie (en deconcentratie) moet worden gevormd door medisch inhoudelijke eisen die gesteld worden aan de kwaliteit van zorg. - Medisch specialisten nemen hierin samen met patiënten het voortouw!- Organisatie en doelmatigheidsdiscussies zijn volgend- En natuurlijk kijken we hoe, gegeven de medisch inhoudelijke kaders en patiëntenwensen, dit efficiënt georganiseerd kan worden

27. Wat kunt u van de medisch specialisten verwachten? Wij zullen als kennishouders van de medisch specialistische zorg en vanuit onze verantwoordelijkheid voor primair proces een bijdrage leveren aan de discussie over concentratie en deconcentratie En u kunt ons aanspreken op professionele richtlijnen, normen en kwaliteitregistraties, alles in belang van verantwoorde patiëntenzorg En u mag op ons rekenen in het meedenken over hoe dit zo doelmatig mogelijk kan

28. Samen aan de slag Uitdagingen bij de uitvoering…

29. Uitdaging 1: Afstemming Help, bij behandeling van eierstokkanker moet ook een darmkankerchirurg aanwezig zijn…, en hoe zit het met de ic… en hoe zit het met…… Eierstokkanker moet in 30 centra geconcentreerd Darmkanker moet in 30 centra geconcentreerd

30. Uitdaging 2: Complexiteit erkennen • Patiënt heeft steeds vaker meerdere en complexere zorgvragen • Patiënt is meer dan los pakketje organen Aandacht voor samenhang en afstemming is nodig!!

31. Uitdaging 2: Complexiteit erkennen (2) • Denk aan samenhang; • Acute zorg vs. aanwezigheid competenties voor complexe situaties • Vooral bij oudere, complexe, multimorbiditeit • Ook daar moet gespecialiseerde diagnostiek en behandeling mogelijk zijn

32. Voorbeeld van complexiteit (1) A D D B C

33. Voorbeeld van complexiteit (2) A D D B C

34. Uitdaging 3: Randvoorwaarden • Informatieuitwisseling (ICT) • Kennis over kwaliteit van zorg in centrum waarnaar verwezen wordt • Het ‘’elkaar kennen’’ • Organisatorische afstemming tussen centra • Vervoer etc…., etc…., etc…. D

35. Uitdaging 4: de markt Wij willen afspraken maken, maar mag dat van de NMA Hoe wordt ik gecompenseerd voor “bleeders”??

36. Kortom: De Golden bullet bestaat niet - benaderen via kwaliteit - en vervolgens organisatie

37. Samen het nieuwe zorglandschap realiseren in het belang van de patient Patienten Verzekeraars Ziekenhuizen/ Zorgorganisaties Criteria gedefinieerd door professionals en patiënten Overheid Politiek Professionals

38. De medisch specialisten zijn gemotiveerd om door te gaan… • vanuit een intrinsieke motivatie, • in een krachtig samenwerkingsverband, • samen met patiënten, ziekenhuizen en andere stakeholders, werken medisch specialisten aan een voortdurende kwaliteitsverbetering van de medisch-specialistische zorg in Nederland!