CERRAHİ ALAN ENFEKSİYONLARI

1. CERRAHİ ALAN ENFEKSİYONLARI Prof.Dr.Yılmaz Özen Genel Cerrahi AnaBilim Dalı

2. (CAE) Tanım: • Cerrahi bir girişimi takiben veya bu işlemle ilişkili olarak gelişen ENFEKSİYON

3. (CAE) • Nozokomiyal enfeksiyonların %25’i • Ciddi morbidite-mortalite nedeni • Ciddi ekonomik kayıplar • %40 kadarı önlenebilir özellikte J.Hosp.Inf.2009

4. CAE-SINIFLANDIRMA • Yüzeyel CAE • Derin CAE • Organ-boşluk CAE

5. Yüzeyel İnsizyonel CEA • Enfeksiyon insizyon yerinde cilt-cilt altı alanıyla sınırlıdır ve aşağıdaki bulgulardan en az bir tanesi mevcuttur: -Yüzeyel insizyondan pürülan akıntı -Yüzeyel insizyon materyalinde üreme -İltihabın 4 belirtisinden en az biri -Cerrahın yarayı açması (kültür +)

6. Derin İnsizyonel CAE • Enfeksiyon fasia ve adale tabaka-larındadır ve: -İnsizyonun bu alanlarından pürülan akıntı -Lokal ve sistemik enfeksiyon bulguları, yarada açılma -Görüntüleme yöntemleri ile enfeksiyon saptanması

7. Organ/Boşluk CAE • Enfeksiyon iç organ ve/veya boşluklarda ve: -Bu boşluklardaki drenden pürülan akıntı -Akıntılarda mikroorganizma üremesi -Bu alanlarda radyolojik yöntemlerle abse veya enfeksiyon belirlenmesi

8. (CAE) sayılmayan durumlar: • Sütür abseleri • Epifizyotomi, sünnet yaraları • Enfekte yanık alanları

9. CAE- Kapsam • CAE, ameliyatı izleyen 30 gün içinde, implant varsa 1 yıl içinde gelişen enfeksiyonları kapsar

10. (CAE) Enfeksiyon kaynağı • Hastanın kendi florası %65 • Sağlık personeli florası %31 • Ameliyat ortamı (çevre) % 4

11. (CAE) Hastanın florası • Deri • Müköz membranlar • Orofarinks • Akciğerler • Gastrointestinal kanal • Ürogenital sistem • Bakteriyel translokasyon

12. Sağlık personeli florası • Ağız-burun florası(taşıyıcı) • El hijyeni…

13. (CAE) Etyopatogenez: • Ameliyat sahasının kontaminasyonu • Mikroorganizma sayısı, virulansı • Doku nekrozu • Yabancı cisim varlığı... Temel faktör Kolaylaştırıcı faktörler ENFEKSİYON SIRS MODS Konak direnci

14. Cerrahi Yaralar • Temiz • Temiz – Kontamine • Kontamine • Kirli

21. (CAE) Risk faktörleri • Hastaya ait faktörler • Ameliyatla ilişkili faktörler

22. Hastaya ait risk faktörleri • Yaş • Obesite • Beslenme durumu • İmmun sistem bozukluğu • Diabetes mellitus • Sigara alışkanlığı • Başka bir sahada enfeksiyon odağı • Patojen taşıyıcılığı • Preoperatif hospitalizasyon süresi…

23. Ameliyata ait risk faktörleri • Preoperatif alan temizliği Δ yıkanma, traş uygulaması Δ cilt antisepsisi • Antibiyotik profilaksisi • Ameliyat salonu ventilasyonu • Cerrahi aletlerin sterilizasyonu • Cerrahi teknik – titiz çalışma Δ asepsi-antisepsi Δ doku hasarının önlenmesi Δ yeterli hemostaz Δ ölü boşluk bırakılmaması • Ameliyat süresi • Perop hasta idamesi

24. CAE risk indeksiNNIS-SSI • Ameliyat süresi • Kont.,enfekte,kirli yara varlığı • ASA skoru Infect.C.Hosp.Epid.1999

25. CAE ÖNLENMESİ • Durum tesbiti , Kırmızı Alanlar… • Stratejilerin belirlenmesi • Uygulamalar *Tavizsiz *Sürekli *Etkin

26. CAE-Korunma(Guideline for Prevention of Surgical Site Infection) • Preoperatif dönem • Hastanın hazırlanması • Genel asepsi-antisepsi • Enfekte veya kolonize personel! • Antimikrobiyal profilaksi… Infect Control Hosp Epidemiol 1999;20:247-280.

27. Preoperatif Dönem • Ameliyat öncesinde hastanede yatış süresi mümkün olabildiğince kısa tutulmalıdır!

28. Ameliyat Masası • İnsizyon bölgesindeki kıllar ameliyat açısından bir olumsuzluk yaratmadığı sürece temizlenmemeli, • Kılların temizlenmesi gerekiyorsa bu işlem ameliyat öncesinde (ameliyat gününde) yapılmalı ve kıllar elektrikli aletler kullanılarak kesilmeli, • Uygun cilt antiseptiği,kurallara uygun şekilde kullanılmalı.

29. … • Elektif kolorektal ameliyatlar öncesinde kolonun lavman ve katartik ajanlar kullanılarak mekanik hazırlığı yapılmalıdır. • Vankomisin rutin antimikrobiyal profilakside kullanılmamalıdır.

30. Preop Antibiyotik Profilaksisi • Doğru antibiyotik: Ucuz, bakterisidal, muhtemel patojenler üzerinde etkili, dar spektrumlu Sefazolin • Doğru zamanlama: İnsizyondan önceki bir saat içinde (anestezi indüksiyonu) • Yeterli süre: • Tek doz yeterli, maksimum 24 saat • Tüp ve drenler kaldığı sürece profilaksiye devam etmek infeksiyon hızlarında azalma sağlamaz. Infect Control Hosp Epidemiol 1999;20:247-280. Am J Surg 2005;189:395-404.

31. Ameliyatın uzaması veya fazla kan kaybı olması durumunda ek doz yapılmalı (Sefazolin için 3-4. saat) • Rutin cerrahi profilakside glikopeptidler (vankomisin, teikoplanin), 3. kuşak sefalosporinler ve diğer geniş spektrumlu antibiyotikler kullanılmamalı Infect Control Hosp Epidemiol 1999;20:247-280. Am J Health Syst Pharm 1999;56:1839-88. Am J Surg 2005;189:395-404.

32. Surgical Infection Prev.Project(antibiotik profilaksisi) • Ölçülen parametreler: • Antimikrobiyal profilaksinin insizyondan önceki bir saat içinde verilmesi= %55.7 (%95 CI=%54.8-%56.6) • Profilaksi için güncel kılavuzlarla uyumlu antibiyotik kullanımı= %92,6 (%95 CI=%92.3-%92.8) • Profilaksinin 24 saat içinde sonlandırılması= %40.7 (%95 CI=%40.2-%41.2) • Üçünün de doğru yapılması= %28 Arch Surg 2005;140:174-82.

33. Türkiye’de Cerrahi Profilaksi • Temiz-kontamine cerrahide antibiyotik profilaksisi verilmeme oranı=%6 • Profilaksi için uygunsuz antibiyotik seçme= %32 • Antibiyotik profilaksisinin anestezi indüksiyonu sırasında uygulanma oranı= %61 • > 24 saat profilaksi= % 80 • > 48 saat profilaksi= % 46 • Her yönüyle doğru profilaksi= %26 Hoşoğlu S, et al. Infect Control Hosp Epidemiol 2003;24:758-61

34. Ortam temizliği ve dezenfeksiyonu • Mikrobiyolojik örnekleme • Cerrahi aletlerin sterilizasyonu • Cerrahi giysi ve örtüler • Asepsi ve cerrahi teknik Infect Control Hosp Epidemiol 1999;20:247-280. İntraoperatif dönem • Havalandırma

35. İntraoperatif Dönem • Ameliyat odalarında koridorlara ve diğer komşu alanlara göre pozitif basınç sağlanmalıdır • Hava girişi tavandan, çıkışı ise yere yakın bir yerden olmalıdır • İmplant yerleştirilen cerrahi girişimler ultra-temiz havaya sahip ameliyat odalarında yapılmalıdır.

36. İntraoperatif Dönem

37. Cerrahi Çalışanların İzlemi • Cerrahi personel, bulaşıcı bir infeksiyon hastalığına ait belirti ve bulguları olduğunda (akıntılı cilt lezyonu, vb.) bu durumu amirlerine ve personel sağlığı bölümüne haber vermeleri konusunda eğitilmeli ve bu şekilde davranmaya özendirilmelidir. • Cerrahi personelin uygun aralıklarla rutin olarak taşıyıcılık yönünden takibi yapılmalıdır.

38. (CAE) ENFEKSİYON TAKİBİ(SURVEILLANCE) ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ

39. ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ (EKK) TEMEL AMAÇLAR • CAE boyutunu ortaya koymak • Strateji planı hazırlayıp uygulamak • Alınan sonuçları değerlendirip ileriye dönük çalışmaları yönlendirmek • Ulusal ve uluslararası verilerle karşılaştırarak çalışmaları irdelemek

40. EKK • Enfeksiyon kaynakları • Risk alanları • Bulaşma yolları • Nozokomiyal enfeksiyon florası • Direnç gelişimi

41. EKK • Veri toplama • Değerlendirme • Geri – bildirim (feed back) • Tedbirler – öneriler belirleme • Sürekli izlem (surveillance) İLERİYE DÖNÜK STRATEJİLER

42. SONUÇ • CAİ önlenebilir,ciddi bir sağlık sorundur. • Önlemede ilk adım EKK’nin varlığı, tüm ilgililerle sıkı işbirliği ve düzenli-sürekli-etkin faaliyetleridir . • En etkili olan ise, verilere göre hazırlanan kuralları,tümilgililerin eksiksiz,tavizsiz ve sürekli olarak uygulamasıdır.