Acil Olguya İlk Yaklaşım

1. Acil Olguya İlk Yaklaşım Dr. Arif Alper Çevik T.C. Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Eskişehir

2. Acil Servis Hastalarının Genel Özellikleri • %70 ayaktan ve diğer transport sistemiyle hasta gelir, %30 ambulansla • Ambulansla getirilen hastalarda yatış ve operasyona gitme oranı %98’in üzerindedir.

3. Acil Servis Hastalarının Genel Özellikleri • Hasta ve hasta yakınları çoğu zaman tedirgindir. • Çünkü gerekli özenin gösterilmeyeceği ve geçiştirileceğinden endişe duyarlar.

4. Acil Servis Hastalarının Genel Özellikleri • Bizden beklentileri • Yakın ilgi, güler yüz • Profesyonel bir görünüm ve tutum • Bilgi

5. Acil Servis Hastalarının Genel Özellikleri • Bazı şeylerden rahatsızlık duyarlar • Beklemekten • Gereksiz tetkikten • Aşırı miktarda ödeme • Çok fazla hekimin muayene etmesinden • Sosyo-kültürel düzeyi yüksek • Yaşlı • Kadın • Travma merkezleri • Üniversite hastaneleri

6. Acil Servis Hasta Bakım Hizmetlerinin Genel Özellikleri • Akut hastalık yada yaralanma ile gelen bir hastada hızlı değerlendirme, tanı, tedavi ve yönlendirme. • Hastanın şikayeti temelinde • “Önce zarar verme” • Hastanın stabilizasyonu • En kötü tanı düşünülür • Alternatif tanılar

7. Acil Servis Hasta Bakım Hizmetlerinin Genel Özellikleri • Tanı koymak mümkün mü ve gerekli mi? • Hastane yatışı • Acil servis hasta muayene formları • “yazılmamışsa, yapılmamıştır” • Hasta ve hasta yakının beklentileri

8. Acil Servis Hasta Bakım Hizmetlerinde Bazı Genel Kurallar Saat Kaç Olursa Olsun Acil Servise Gelen Tüm Hastalara Bakılır, Acil Servis Kapısından Hiçbir Hasta Eve veya Polikliniğe Gönderilmez !!!

9. Acil Servis Hasta Bakım Hizmetlerinde Bazı Genel Kurallar Acil Serviste “Rutin” Kavramı Tek Bir Şey İçin Geçerlidir “İyi Hasta Anamnezi ve Muayenesi” Acil Serviste Rutin Tetkik Diye Bir Şey Yoktur. Tüm Tetkikler Hekimin Anamnez, Muayene ve Öntanılarına Göre Yönlendirilir.

10. Acil Servis Hasta Bakım Hizmetlerinde Bazı Genel Kurallar Acil Serviste Herşey Yazılır ve Kaydedilir “Yazılmamışsa Yapılmamıştır” + “Söz Uçar, Yazı Kalır”

11. Acil Hasta Karşılama • Acil serviste hastalar tıbbi önceliklerine göre bakılırlar • Bu nedenle hastalar kategorilendirilir • Bu işleme “triage” denir • Eğitimli hemşire, paramedik, sağlık memuru

12. Acil Hasta Kategorileri • Kategori 1 = Çok Acil • Kategroi 2 = Acil • Kategori 3 = Acil Değil

13. Monitörizasyon • Ritim • PulseOx • TA • Nb • SS • A Monitör Defibrilatör • Uygulamalar • O2 • Aspirin • IV line • EKG Havayolu Malzemeleri IV uygulama Ve İlaç arabası Hasta 10 dk içinde hekim tarafından değerlendirilmelidir Acil Hastanın Güvenlik Çemberine Alınması

14. Acil Hasta Güvenlik Çemberinde İken İlk Değerlendirme • Hastanın “hasta” görünüp görünmediğinin değerlendirilmesi • Hastanın vital bulgularının değerlendirilmesi • Hastaya güven verilmesi • Hastanın akut semptomlarına yönelme • “SAMPLE” • Öncelik daima hayatı tehdit eden sorunlara verilmelidir Çevre Kültürel, sosyal, ekonomik, kişilik Diğer Problemler Medikal, non medikal Ana Şikayet

15. Acil Hasta Güvenlik Çemberinde İken Muayene • İlk Bakı • ABCDE • Vital bulgular • İkincil bakı • Hastanın şikayetine yönelik ilgili organ ve sistemlerin değerlendirilmesi • Spesifik uygulamalar Genel Görünüm 5 vital bulgu Spesifik Bulgular

16. Karar Önceliği ve Ön Ayırıcı Tanı Listesinin Oluşturulması • Hayatı tehdit eden sorunlar daima ilk akla gelmeli ve ekarte edilmelidir • Bazı durumlarda tedavi bu aşamada başlamalıdır

17. Tanısal Testler • Acil serviste “rutin test” diye bir uygulama pek geçerli değildir, olmamalıdır • Tek rutin, iyi bir anamnez ve hasta muayenesi • Hayatı tehdit eden patolojiyi ekarte etmek amacıyla • Hastanın tanısını, tedavisini değiştirmeyecek hiçbir test uygun değil

18. Ayırıcı Tanının Netleşmesi • Gelen yardımcı test sonuçları daha net bir karar vermemizi sağlayabilir • Gelen anormal sonuçları hastanın kliniği ile örtüştürmekte fayda var • Her şeye rağmen hastalara net bir tanı konulamayabilir

19. Acil Serviste Hasta Bakımında Akılda Bulundurulması Gerekenler • Hikaye, FM, testler klinik görünümü açıklamıyorsa. DURUN ve yeniden düşünün • “Gözlem” bir çok hastanın altta yatan sorununu ortaya çıkarmaya yeter • Doğurganlık çağındaki tüm bayanları “hamile” gibi düşünün • Anormal tüm vital bulgular tekrarlanmalı ve açıklanmalıdır

20. Acil Serviste Hasta Bakımında Akılda Bulundurulması Gerekenler • Asla küçük çocuk, geriatrik hasta, alkolik veya ilaç bağımlısının hikayesine %100 güvenmeyin • Çocuk, Gebe, Yaşlı, Diyabetik, Kr. Hastalığı olanlar • Hastayı koruyarak, kendinizi koruyun • Sözlü söylediğiniz hiçbir şeyin doğru hatırlanacağını ummayın

21. Teşekkürler