Vlaanderen grijpt in op de gemeentelijke afvalbelastingen

1. Vlaanderen grijpt in op de gemeentelijke afvalbelastingen Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe materialendecreet en Vlarema Antwerpen, 19 juni 2012

2. Inhoud van deze sessie • Nieuwe regels voor gemeentelijke afvalbelastingen • Wegwijs in de nieuwe wetgeving • Piet Coopman, stafmedewerker afvalbeleid VVSG-Interafval • Intergemeentelijke inning en kostprijsberekening bij IVAREM • Dirk De Meutter, stafmedewerker ICT IVAREM • Panelgesprek over nieuwe regels gemeentelijke afvalbelastingen • Dirk De Meutter, stafmedewerker ICT IVAREM • Philip Lefever, ontvanger gemeente en OCMW Zwalm • Subsidiebeleid OVAM: verleden en toekomst • Bart Thibau, diensthoofd heffingen en subsidies OVAM Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe Materialendecreet en Vlarema

3. Nieuwe regels voor gemeentelijke afvalbelastingen: harmonisering en mogelijkheid tot intergemeentelijke inning Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe materialendecreet en Vlarema Antwerpen, 19 juni 2012 Piet Coopman, stafmedewerker lokaal afvalbeleid VVSG-Interafval

4. Structuur • Algemeen kader • Gemeentelijke opdracht • Financiering van het lokaal afvalbeleid • Gemeentelijke afvalbelastingen: afvalstoffendecreet vs. materialendecreet • Mogelijkheid tot intergemeentelijke inning • Berekeningsmethodiek en harmonisatie van afvaltarieven Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe Materialendecreet en Vlarema

5. Gemeentelijke opdracht • Inzameling en verwerking van huishoudelijk afval is een wettelijke opdracht van de gemeente • Financiering? • Verschillende bronnen • De vervuiler betaalt • Vervuiler financiert afvalbeleid • Overheid stuurt gedrag van vervuiler • Verscheidenheid in tarieven valt te verklaren Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe Materialendecreet en Vlarema

6. Hoe wordt lokaal afvalbeleid gefinancierd? • Vaste aanrekening: • Forfaitaire afvalbelasting • Vast tarief (vb. per ophaalbeurt) • Sturing op variabele aanrekening • Gemeente vrij in keuze van financieringsbronnen Raad van Bestuur VVSG - 12 maart 2012

7. Gemeentelijke afvalbelastingen Afvalstoffendecreet Materialendecreet De vervuiler betaalt  Vertrekken van werkelijke kosten Kostenlijst Minima en maxima voor variabele aanrekening Gemeente of intercommunale int • De vervuiler betaalt  • Aanbevelingen Vlaanderen • Vermijdbare selectieve fracties • Verwerkingskost huisvuil en grofvuil doorrekenen • Voorstel tarifering • Gemeente int Raad van Bestuur VVSG - 12 maart 2012

8. Mogelijkheid tot intergemeentelijke inning • Materialendecreet, art. 26: “De gemeente kan haar verzelfstandigde entiteiten of intergemeentelijke samenwerkingsverbanden ertoe machtigen die kosten te innen, ook als ze in de vorm van belastingen en retributies worden verhaald […]” • Géén verplichting – vrije keuze van gemeenteraad • Administratieve vereenvoudiging • Hoe? • Enkel voor contantbelastingen (?) • Invorderingsdecreet 2008 • Wanbetaling van contantbelasting kohierbelasting Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe Materialendecreet en Vlarema

9. Berekeningsmethodiek en harmonisering afvaltarieven (1) • Waste Framework Directive • Vervuiler betaalt • VVSG: vragende partij voor maatregelen die harmonisering afvaltarieven in de hand werken • Afvaltoerisme vermijden • Materialendecreet, art. 26: “De Vlaamse Regering kan nadere regels vaststellen voor de wijze waarop de gemeenten de kosten van het beheer van huishoudelijke afvalstoffen berekenen” • Concretisering in Vlarema: art. 5.1.1 – 5.1.5 Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe Materialendecreet en Vlarema

10. Berekeningsmethodiek en harmonisering afvaltarieven (2) • Principe ‘de vervuiler betaalt’ toepassen • Basis = werkelijke kosten • Kostprijs van specifieke dienstverlening • Aanrekening per soort en hoeveelheid • Rekening houden met kostenlijst • Vb. aankoop zakken of containers, onderhoud, verwerkingskosten, indirecte kosten • Vlarema zegt niet hoe bepaalde kosten aan te rekenen! • OVAM kan berekeningswijze opvragen Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe Materialendecreet en Vlarema

11. Berekeningsmethodiek en harmonisering afvaltarieven (3) • Rekening houden met minima en maxima • Op containerpark • Huis-aan-huis • Enkel voor variabele aanrekening! • Min en max voor andere fracties op komst Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe Materialendecreet en Vlarema

12. Berekeningsmethodiek en harmonisering afvaltarieven (4) • Plots alle tarieven wijzigen? • Minima en maxima vanaf 1 juli 2013 • Eind 2013: inventaris van gemeenten buiten tariefvork • Berekeningswijze opvragen: werkelijke kost? • Sturende initiatieven • Aantasting van de gemeentelijke fiscale autonomie? • Nee, want: • Noodzakelijk voor uitvoering ‘de vervuiler betaalt’ • Differentiatie blijft mogelijk • Beperkte draagwijdte voor gemeentelijke fiscaliteit • Memorie van toelichting bij decreet en verslag aan VR bij besluit Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe Materialendecreet en Vlarema

13. Berekeningsmethodiek en harmonisering afvaltarieven (5) • Lokaal bestuur kiest inzet van financiële bronnen • Lokale invulling vast/variabel blijft mogelijk • Vlaanderen stuurt op variabele aanrekening • Vlaanderen legt geen tarieven op, maar creëert de facto een harmonisatie Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe Materialendecreet en Vlarema

14. Conclusie • Intergemeentelijke inning • Administratieve vereenvoudiging • Problematiek contant- en kohierbelasting • Berekeningsmethodiek afvaltarieven • Welke kostprijs zit achter de tarieven? • Minima en maxima = sturing op variabele aanrekening aan de burger • 1 juli 2013 Studiedag voor lokale besturen over het nieuwe Materialendecreet en Vlarema