Słownik wyrazów związanych z wodą

1. Słownik wyrazów związanych z wodą

2. Spis treści Źródła danych Wody podziemne Wody gruntowe Wody głębinowe Źródło Zanieczyszczenia wód: Zanieczyszczenia komunalne Zanieczyszczenia przemysłowe Zanieczyszczenia rolnicze RODZAJE WÓD Badanie sanitarne rozszerzone Badanie sanitarne pełne Wody płynące Wody mórz Wody stojące Samooczyszczanie wód Sposoby mechaniczne oczyszczania wód Sposoby chemiczne oczyszczania wód: Sposoby biologiczne oczyszczania wód Lód Lodowce zimneLodowce ciepłePamięć wody Funkcje wody w organizmie człowieka Rozpuszczalność Cechy wody: Obieg wody w przyrodzieObieg wody w przyrodzie- graf Woda destylowana , aqua destillata Twórcy Wykonawcy Spis treści 2

3. Właściwości wody Punkt potrójny Temperatura krytyczna: Ciśnienie krytyczne: Destylacja Filtracja Odwrócona osmoza, odwrotna osmoza Krystalizacja Sedymentacja Woda pogazowa Oszczędzanie wody Woda morska Elektrownia wodna Temperatura topnienia Przemiana fazowa Krzepnięcie Parowanie (ewaporacja) Lepkość cieczy Napięcie powierzchniowe Rozpuszczalność Prawo Pascala Klasy czystości wód: Klasa pierwsza Klasa druga Klasa trzecia Klasa czwarta Klasa piątaKlasy czystości wód- graf Spis treści 1

4. Właściwości wody Temperatura topnienia pod ciśnieniem 1 atm: 0°C = 273,15 K  Temperatura wrzenia pod ciśnieniem 1 atm: 100°C = 373,15 K  Gęstość w temperaturze 4°C= 1 kg/l.  Temperatura krytyczna: 374°C = 647,15 K  Ciśnienie krytyczne: 220,6 atm = 22.35 MPa  Ciepło właściwe: 4187 J/(kg*K) = 1 kcal Masa cząsteczkowa: 18,01524 Da Stała dielektryczna w stałym polu elektrycznym: 87.9 (0°C), 78.4 (25°C), 55.6 (100°C) Punkt potrójny 0,01°C = 273.16 K, 611.657 Pa

5. Punkt potrójny: jest to stan w jakim dana substancja może istnieć w trzech stanach skupienia równocześnie w równowadze termodynamicznej. Na wykresie stanów równowagi jest to punkt przecięcia krzywych równowagi fazowej substancji odpowiadający stanowi równowagi trwałej trzech stanów skupienia (ciało stałe, ciecz, gaz). Punkt potrójny jest wielkością charakterystyczną dla danej substancji, podawany jest w opisach substancji. Punkty potrójne niektórych substancji są używane jako wzorce skali temperatur.

6. Temperatura krytyczna:temperatura, powyżej której dana substancja może znajdować się tylko w stanie gazowym, tzn. niemożliwe jest skroplenie gazu pomimo wzrostu ciśnienia. Temperaturze krytycznej odpowiada ciśnienie krytyczne. Pojęcie temperatury krytycznej odnosi się również do innych przejść fazowych. Przykładem temperatury krytycznej jest temperatura Curie, w której układ magnetyczny przechodzi z fazy ferromagnetycznej do fazy paramagnetycznej.

7. Ciśnienie krytyczne:ciśnienie pary nasyconej w temperaturze krytycznej. Ciśnienie krytyczne wody wynosi 220,6 atm, a temperatura krytyczna 374 °C.

8. Destylacjato rozdzielanie ciekłej mieszaniny związków chemicznych przez odparowanie, a następnie skroplenie jej składników. Stosuje się ją w celu wyizolowania lub oczyszczenia jednego lub więcej związków składowych. Z technologicznego punktu widzenia można rozróżnić dwa rodzaje destylacji: destylację prostą i rektyfikację.

9. Filtracja(sączenie) - metoda oddzielania substancji stałych od cieczy i gazów, poprzez mechaniczne zatrzymanie jednego ciała stałego w przegrodach porowatych (filtrach) przy użyciu odpowiednich aparatów. Ciecz lub gaz otrzymywane po filtracji nazywa się filtratem. Filtracja jest najczęściej stosowanym sposobem oddzielania ciał stałych od cieczy.

10. Odwrócona osmoza, odwrotna osmoza(ang. reverse osmosis) (ultrafiltracja) to przepływ cząsteczek rozpuszczalnika przez membranę półprzepuszczalną od roztworu o wysokim stężeniu do roztworu o niższym stężeniu, odwrotnie niż w osmozie, spowodowany przyłożeniem do cieczy o wysokim stężeniu ciśnienia większego niż ciśnienie osmotyczne.

11. Krystalizacjato proces powstawania fazy krystalicznej z fazy ciekłej, roztworu lub fazy gazowej. Krystalizacja jest procesem egzotermicznym. Przeprowadza się ją w celu wyodrębnienia związku chemicznego z roztworu. Mieszaniny jednorodne cieczy (rozpuszczalnik) i ciała stałego (substancja rozpuszczona) mają graniczne stężenie, w którym rozpoczyna się proces krystalizacji.

12. Sedymentacja(łac. sedimentum = osad) – proces rozdzielania ciała stałego od cieczy. Kryterium podziału jest różnica gęstości. Pod wpływem działania siły grawitacji gęstsze składniki mieszaniny osadzają się na dnie zbiornika.Sedymentacja to rozdział substancji niejednorodnych.

13. Woda pogazowa- uboczny produkt otrzymywany w procesie suchej destylacji węgla (koksowanie węgla). Zawiera wodę oraz amoniak i sole amonowe (głównie węglan amonu) oraz inne związki w mniejszych ilościach. Jako produkt uboczny jest neutralizowana kwasem siarkowym(VI) w wyniku czego otrzymuje się siarczan(VI) amonu, który jest używany jako nawóz sztuczny. Używana jest także do otrzymywania amoniaku.

14. Oszczędzanie wody– zagadnienie sozologii i sozoekonomiki obejmujący wszelkiego rodzaju działania zmierzające do minimalizacji strat w wykorzystaniu dobra naturalnego jakim jest woda.

15. Woda morska– woda występująca w morzach i oceanach. W wodzie tej jest rozpuszczone tysiące związków chemicznych i prawie wszystkie pierwiastki chemiczne obecne na kuli ziemskiej. Woda morska stanowi ponad 97% wody obecnej w formie ciekłej na powierzchni ziemi, zaś tzw. woda słodka stanowi mniej niż 3%.

16. Elektrownie wodne dzieli się na: "duże" i "małe", przyjmując, że małe elektrownie wodne (określane skrótem MEW) to te o mocy poniżej 5 MW. Podział ten jest dość umowny, ale dość ważny, gdyż MEW są zaliczane do niekonwencjonalnych, odnawialnych i ekologicznych źródeł energii. Natomiast duże elektrownie wodne są tak na świecie rozpowszechnione, że traktowane są często jako konwencjonalne źródło energii, a duży stopień ingerencji w środowisko naturalne powstrzymuje wielu badaczy od nazywania dużych elektrowni wodnych ekologicznymi. Elektrownia wodnato zakład przemysłowy zamieniający energię spadku wody na elektryczną

17. Temperatura topnieniato temperatura przy której kryształ zamienia się w ciecz. Jest to też najwyższa możliwa temperatura, przy której może rozpocząć się krystalizacja tej samej substancji. Krystalizacja zachodzi jednak często przy niższej temperaturze niż temperatura topnienia, co zależy od wielu czynników, np. tempa schładzania.

18. Przemiana fazowa(przejście fazowe) to taka zmiana układu fizycznego lub chemicznego, której towarzyszy skokowa zmiana parametrów układu, np. ciepła właściwego układu lub jego składowych.

19. Krzepnięcie- proces przechodzenia ciała ze stanu ciekłego w stan stały. Krzepnięcie wielu substancji zachodzi w określonej temperaturze zwanej temperaturą krzepnięcia (dla wody 0°C). W miejscu styku substancji w stanie stałym i stanie ciekłym w cieczy i w ciele stałym podczas krzepnięcia i topnienia jest taka sama temperatura zwana temperaturą topnienia. Temperatura topnienia jest podawana jako wielkość charakterystyczna dla wielu substancji. Temperatura topnienia (krzepnięcia) zależy nieznacznie od ciśnienia. Krzepnięciu towarzyszy wydzielanie ciepła co jest równoważne temu, że krzepnięcie przy stałym ciśnieniu wymaga odprowadzenia ciepła z krzepnącej substancji.

20. Parowanie (ewaporacja)- proces zmiany stanu skupienia, przechodzenia z fazy ciekłej danej substancji w fazę gazową (parę) zachodzący z reguły na powierzchni cieczy. Może odbywać się w całym zakresie ciśnień i temperatur, w których mogą współistnieć z sobą obie fazy, ale nasila się w wysokiej temperaturze. Proces parowania jest szybszy również, gdy obniżymy ciśnienie zewnętrzne oraz gdy mamy do czynienia z przepływem gazu względem powierzchni cieczy. Parowanie zachodzi wtedy, gdy cząsteczka ma dostatecznie wysoką energię kinetyczną, by wykonać pracę przeciwko siłom przyciągania między cząsteczkami. Procesem odwrotnym do parowania jest skraplanie pary.

21. Lepkość cieczy Jeżeli jedną warstwę cieczy (A) o powierzchni P chcemy przesuwać względem drugiej (B) z szybkością względną równą dv a odległość między nimi wynosi dx, to siła F potrzebna do tego będzie wynosić:

22. Napięcie powierzchniowe Na każdą cząsteczkę cieczy znajdującą się w głębi fazy ciekłej działają siły Van der Waalsa. Ponieważ siły te są identyczne dla wszystkich cząsteczek i działają na wszystkich kierunkach nie powodują one żadnego różnicowania cząsteczek. Inaczej jest jednak w przypadku cząsteczek znajdujących się na granicy faz. Taka granicą najczęściej spotykana jest powierzchnia cieczy, nad którą znajduje się jej para (ta sama substancja ale w stanie gazowym).

23. Rozpuszczalność Podstawową regułą rządząca zjawiskiem rozpuszczania (tworzenia roztworu ciała stałego w cieczy) oraz mieszania się cieczy jest reguła krótko określająca, że podobne rozpuszcza się (miesza się) w podobnym. Przez "podobne" rozumiemy tu przede wszystkim polarność cząsteczek mieszających się w roztworze. Zastanówmy się, co legło u podstaw tej reguły i dlaczego niektóre substancje praktycznie wcale (lub tylko w bardzo ograniczonym zakresie) nie mieszają się ze sobą. 

24. Prawo Pascala

25. Klasy czystości wód

26. Klasa pierwsza Wody w tej klasie charakteryzują się bardzo dobrą jakością: a) spełniają wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A1, b) wartość wskaźników jakości wody nie wskazują na żadne oddziaływanie antropogeniczne.

27. Klasa druga Wody w tej klasie można określić jako wody o charakterze dobrym: a) spełniają w odniesieniu do większości jakości wody wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A2, b) wartość biologicznych wskaźników jakości wody wskazują na niewielki wpływ oddziaływania czynników antropogenicznych

28. Klasa trzecia Wody w danej klasie określić można jako wody zadowalające: a) spełniają wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A2, b) wartość biologicznych wskaźników jakości wody wskazują na umiarkowany wpływ oddziaływania czynników antropogenicznych

29. Klasa czwarta Wody tej klasy scharakteryzować można jako niezadowalającej jakości: a) spełniają wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A3, b) wartość biologicznych wskaźników jakości wody wskazują, na skutek oddziaływań antropogenicznych, zmiany ilościowe i jakościowe w populacjach biologicznych.

30. Klasa piąta Wody danej klasy identyfikować można z wodami złej jakości: a) nie spełniają wymagań określonych dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, b) wartość biologicznych wskaźników jakości wody wykazują na skutek oddziaływań antropogenicznych, zmiany polegające na zaniku występowania znacznej części populacji biologicznych

31. Klasy czystości wód- graf

32. Wody podziemnesą jednym ze składników hydrosfery czyli wodnej powłoce ziemskiej, wodzie we wszystkich stanach skupienia. Wody podziemne powstają w wyniku przesiąkania przez warstwy przepuszczalne i szczeliny uskoków tektonicznych w skorupie ziemskiej wód opadowych i powierzchniowych. Wody podziemne są jedną z postaci wody na ziemi . Inne to oceany, morza ,jeziora , rzeki ,źródła , woda w biosferze , woda w atmosferze - to postacie wody w stanie ciekłym , stały - lądolody ,lodowce górskie ,kryształki lodu w atmosferze i stan gazowy - woda w atmosferze.

33. Wody gruntowe-czyli te, znajdujące się w strefie nasyconej, lepiej przefiltrowane , podlegają tylko rocznym wahaniom temperatur. Występuje tu warstwa wodonośna -strefa nasycona wodą wypełniającą wodne przestrzenie i pory skał.

34. Wody głębinowe-silnie zmineralizowanie nie podlegają wahaniom temperatur i parowaniu. Mogą samoczynnie wypływać na powierzchnię tworząc źródła (dolinne ,warstwowe , szczelinowe)

35. Źródłoto naturalny, ześrodkowany w jednym miejscu wypływ wody podziemnej na powierzchnię

36. Zanieczyszczenia wód

37. Zanieczyszczenia komunalne Są to ścieki miejskie- mieszanina odpadów z gospodarstw domowych, fekaliów, odpadów ze szpitali, łaźni, pralni i zakładów przemysłowych. Znaczną ich część stanowią występujące w postaci zawiesiny lub rozpuszczone związki organiczne, głównie białka, tłuszcze i węglowodany. Zawierają one także detergenty, chorobotwórcze drobnoustroje, które są źródłem takich chorób, jak tyfus, cholera, dur brzuszny, choroba He-inego Mediny. Jeszcze jednym ważnym składnikiem ścieków są metale ciężkie (ołów, rtęć).

38. Zanieczyszczenia przemysłowe Powstają między innymi przy wydobywaniu surowców, w trakcie chłodzenia urządzeń, filtracji, destylacji i podczas wielu innych czynności wykonywanych w różnorakiej produkcji. Ich skład jest bardzo zróżnicowany i zależny od rodzaju produkcji, np. ścieki z garbarni zawierają związki wapnia, chromu, siarczki, chlorki, związki azotu, a także tłuszcze i inne związki organiczne. Są one szkodliwe dla organizmów żywych, gdyż działają na nie, niszcząc wątrobę, przewód pokarmowy i układ krążenia.

39. Zanieczyszczenia rolnicze Składają się na nie środki ochrony roślin, które mają na celu niszczenie szkodliwych organizmów, niszcząc również organizmy pożyteczne. Duże znaczenie mają także nawozy sztuczne, tylko częściowo wykorzystywane przez rośliny. Ich nadmiar spływa z wodami deszczowymi i gruntowymi do zbiorników wodnych, powodując gromadzenie się środków odżywczych tylko dla pewnych gatunków roślin, co w efekcie prowadzi do zakłócenia równowagi

40. RODZAJE WÓD WODA OPADOWA WODA UZYTKOWA WODA PITNA

41. Badanie sanitarne rozszerzonema na celu ustalenie przydatności wody do picia i potrzeb niektórych przemysłów .Zakres jego obejmuje : badanie sanitarne skrócone oraz oznaczanie suchej pozostałości ( ogólnej ,mineralnej, straty przy prażeniu ) i siarczanów . W przypadku określania przydatności wody do zasilania kotłów wysokoprężnych oznacza się również związki krzemu .

42. Badanie sanitarne pełnewykonuje się w celu poznania ogólnego fizyko-chemicznego wody przeznaczonej do celów wodociągowych . Zakres obejmuje analizę rozszerzoną ,oznaczenie zawartości fluorków i metali ciężkich . W przypadku wód powierzchniowych dodatkowo oznacza się zawartość azotu organicznego ,fosforanów oraz stężenie zanieczyszczeń specyficznych, doprowadzanych do odbiorników ze ściekami przemysłowymi .

43. Wody płynące Wody powierzchniowe płynące są podstawowym źródłem zaopatrzenia ludności w wodę. Skład tych wód jest bardzo zmienny i zależy od takich czynników, jak: czas kontaktu z glebą i jej rodzaj, pora roku, ilość wód opadowych, zagospodarowanie zlewni, ukształtowanie i pokrycie terenu. Ze względu na zanieczyszczenia i duże wahania w stężeniach i toksyczności związków chemicznych, względnie mikroorganizmów, surowe wody płynące nie nadają się do picia.

44. Wody mórzi oceanów są bardziej czyste niż wody śródlądowe, jednak duże ich zasolenie powoduje, że bez przeprowadzenia procesu odsalania nie mogą być wykorzystywane do picia. Zasolenie wody w Bałtyku wynosi 6 g/dm3, a w Oceanie Atlantyckim 36 g/dm3 , natomiast zasolenie wód słodkich nie przekracza na ogół 0,5 g/dm3 .

45. Wody stojącesą zmagazynowane w jeziorach, stawach i sztucznych zbiornikach działają łagodząco na klimat i poprzez zwiększone parowanie wpływają na wielkość opadów. Wiele zbiorników spełnia rolę odbiorników ścieków komunalnych i przemysłowych, co sprawia, że pogarsza się ich stan czystości. Są one także częściowo zanieczyszczone wskutek spłukiwania nawozów sztucznych z otaczających je terenów rolniczych.

46. Samooczyszczanie wód Naturalne procesy fizyczne oraz chemiczne i biochemiczne rozkładu nadmiaru substancji organicznych (szczątki roślin i zwierząt, odchody zwierzęce, ścieki) w zbiornikach i ciekach wodnych, dokonywane w znacznym stopniu przez drobnoustroje saprofityczne, głównie bakterie, w biocenozach wodnych samooczyszczanie wód jest jednym z czynników przeciwdziałających zachwianiu ich równowagi biocenotycznej (stabilność; ekologiczna), nadmierne nagromadzenie materii organicznej, zwłaszcza zanieczyszczenie ściekami, prowadzi do nieodwracalnych zmian destrukcyjnych.

47. Lód Woda w stanie stałym; gęstość lodu-917 kg/m3 ; lód jest lżejszy od wody - dzięki czemu pływa na jej powierzchni. Sytuacja, w której jakaś substancja w stanie stałym jest lżejsza niż w stanie ciekłym zdarza się w przyrodzie bardzo rzadko – woda jest substancją wyjątkową.

48. Pamięć wody Niepotwierdzona w recenzowanych czasopismach naukowych hipoteza dotycząca rzekomego gromadzenia i przechowywania informacji przez wodę. Hipoteza głosi, że cząsteczki stykając się z cząsteczkami innych substancji przybierają charakterystyczne ułożenie lub drganie, stan ten jest zachowywany i przenoszony na następne cząstki wody pomimo wielokrotnego i ogromnego rozcieńczania jak i oddzielenia substancji zmieniających układ cząsteczek wody. Jest jedną z sugerowanych podstaw teorii homeopatii, próbując wyjaśnić jak działają leki o rozcieńczeniu tak dużym, że średnia liczba cząsteczek leku w dawce jest mniejsza od 1.

49. Funkcje wody w organizmie człowieka

50. Rozpuszczalność Podstawową regułą rządząca zjawiskiem rozpuszczania (tworzenia roztworu ciała stałego w cieczy) oraz mieszania się cieczy jest reguła krótko określająca, że podobne rozpuszcza się (miesza się) w podobnym. Przez "podobne" rozumiemy tu przede wszystkim polarność cząsteczek mieszających się w roztworze. Zastanówmy się, co legło u podstaw tej reguły i dlaczego niektóre substancje praktycznie wcale (lub tylko w bardzo ograniczonym zakresie) nie mieszają się ze sobą.