1 / 57

Regels rondom research data

Bibliotheek – Project RDM Ondersteuning. Regels rondom research data. Basistraining voor informatiespecialisten. Context. Wetenschappelijke integriteit Digitalisering en internet Open Access-beweging

werner
Télécharger la présentation

Regels rondom research data

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Bibliotheek – Project RDM Ondersteuning Regels rondomresearch data Basistraining voor informatiespecialisten

  2. Context • Wetenschappelijke integriteit • Digitalisering en internet • Open Access-beweging • Debat over het (anders) meten en waarderen van (andere dan traditionele) onderzoeksoutput RDMO Regels rondom research data

  3. Hoofdrolspelers • Onderzoekers • Universiteiten • Financiers • Uitgevers • Bedrijfsleven • Data-archieven en hun respectievelijke (inter)nationale samenwerkingsverbanden RDMO Regels rondom research data

  4. Uitgangspunten • De resultaten van wetenschappelijk onderzoek moeten betrouwbaar en controleerbaar zijn • De resultaten van wat uit publieke middelen betaald wordt, moeten publiek toegankelijk zijn RDMO Regels rondom research data

  5. Praktische uitdagingen • Niet alle data zijn deelbaar (privacy, veiligheid etc.) • Onderzoek(sresultaten) repliceren loont niet • Data delen en publiceren kost geld • Onderzoek is internationaal, wetgeving nationaal • Wetgeving is (nog) niet op data ingesteld RDMO Regels rondom research data

  6. Beleid: universitair RDMO Regels rondom research data

  7. ESF/ALLEA European code of conductfor research integrity (2011) http://www.esf.org/coordinating-research/mo-fora/research-integrity.html • Good data practices: availability and access • Proper research procedures • Responsible research procedures • Publication-relatedconduct • Reviewingand editorial issues RDMO Regels rondom research data

  8. Good data practices Reikwijdte, opslag, veiligheid en toegankelijkheid: • “All primary and secondary data should be stored in a secure and accessible form.” RDMO Regels rondom research data

  9. Good data practices Bewaartermijn: • “Original scientific or scholarly research data should be documented and archived for a substantial period (at least 5 years, and preferably 10 years).” RDMO Regels rondom research data

  10. Good data practices Data delen: • “Research data should be placed at the disposal of colleagues who want to replicate the study or elaborate on its findings.” RDMO Regels rondom research data

  11. LERU (Nederland: UU en UvA) Roadmapfor research data (2013) http://www.leru.org/index.php/public/news/press-release-leru-roadmap-for-research-data/ • Recommendations, o.a.: • opzetten van praktische ondersteuning voor onderzoekers (R5, R20, R39) • organiseren van trainingen (R23) • ontwikkelen van best practices (R12-14, R17, R36) RDMO Regels rondom research data

  12. VSNU Gedragscode wetenschapsbeoefening (2004/2012) http://www.vsnu.nl/gedragscodes zorgvuldigheid betrouwbaarheid controleerbaarheid onpartijdigheid onafhankelijkheid RDMO Regels rondom research data

  13. VSNU: onderzoeksdata “II.1 Het selectief weglaten van onderzoeksresultaten wordt gemeld en beargumenteerd. De gegevens zijn daadwerkelijk verzameld. De gebruikte statistische methoden zijn toepasbaar op de verkregen data.” RDMO Regels rondom research data

  14. VSNU: onderzoeksdata “III.1 Onderzoek moet gerepliceerd kunnen worden om de juistheid ervan te testen. De keuze van de onder-zoeksvraag, de opzet van het onderzoek, de keuze van de gehanteerde methode en verwijzing naar geraad-pleegdebronnen is nauwkeurig gedocumenteerd.” RDMO Regels rondom research data

  15. VSNU: onderzoeksdata “III.2 De kwaliteit van dataverzameling, data-invoer, dataopslag en dataverwerking wordt goed bewaakt. Goede verslaglegging van alle stappen en controle op de uitvoering is noodzakelijk (labjournaals, voortgangs-rapportages, documentatie van afspraken en beslissingen enz.).” RDMO Regels rondom research data

  16. VSNU: onderzoeksdata “III.3 De bewaartermijn van ruwe onderzoeksgegevens is minimaal 5 jaar. Deze gegevens worden op aanvraag ter beschikking gesteld aan andere wetenschaps-beoefenaren.” RDMO Regels rondom research data

  17. VSNU: onderzoeksdata “III.4 Ruwe onderzoeksgegevens worden zodanig gearchiveerd dat deze te allen tijde met een minimum aan tijd en handelen kunnen worden geraadpleegd.” RDMO Regels rondom research data

  18. Enkele andere gedragscodes • Persoonsgegevens (VSNU; 2005) • Biosecurity (KNAW; 2007) • Openheid dierproeven (KNAW, VSNU, NFU; 2008) • Belangenverstrengeling (KNAW, KNMG e.a.; 2012) • Goed gebruik lichaamsmateriaal (Federa; 2011) RDMO Regels rondom research data

  19. Universiteit van Amsterdam • centrale richtlijnen voor research data management • uitgewerkt per onderzoeksinstituut/graduate school • met inachtneming van (inter)nationale context, wet- en regelgeving, eisen van financiers en mores in vakgebied RDMO Regels rondom research data

  20. Universiteit van Amsterdam • Streven: onderzoeksdata zijn accuraat, volledig, authentiek, betrouwbaar, herkenbaar, vindbaar, indien mogelijk raadpleegbaar en veilig • Centrale rol voor datamanagementplan • Institutionele verantwoordelijkheid voor richtlijnen, onderzoeker verantwoordelijk voor uitvoering RDMO Regels rondom research data

  21. Toezichthouders • Facultaire ethische commissies (FMG en FGw) • Vertrouwenspersoon Wetenschappelijke Integriteit • Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit http://ethiek.fmg.uva.nl / http://medewerker.uva.nl/fgw/az/content2/ethiek-commissie-fgw/ethiek-commissie-fgw.html http://www.uva.nl/onderzoek/onderzoek-aan-de-uva/wetenschappelijke-integriteit https://www.knaw.nl/nl/thematisch/ethiek/landelijk-orgaan-wetenschappelijke-integriteit-lowi/overzicht RDMO Regels rondom research data

  22. Beleid: onderzoeksfinanciers RDMO Regels rondom research data

  23. KNAW Beleid Open Access en digitale duurzaamheid (2011) https://www.knaw.nl/nl/thematisch/open-access-en-digitale-duurzaamheid/open-access • Doel: toegankelijkheid en hergebruik van data • Datanotitie bij elk KNAW-instituut • Dataparagraaf in elk KNAW-onderzoeksplan • Voorschriften voor alle KNAW-onderzoeksdata RDMO Regels rondom research data

  24. KNAW Onderdelen dataparagraaf: • Digitale duurzaamheid: opslag • Open Access: toegankelijkheid data • Metadata: toegankelijkheid metadata RDMO Regels rondom research data

  25. KNAW Alle KNAW-onderzoeksdata worden • uiterlijk bij afronding van het onderzoek • duurzaam opgeslagen in een data repositoryen • zijn na max. 18 maanden voor iedereen toegankelijk RDMO Regels rondom research data

  26. NWO NWO-regeling subsidies (2011) http://www.nwo.nl/documents/nwo/juridisch/regeling-subsidieverlening-nwo • Doel: toegankelijkheid en hergebruik van data • NWO is mede-eigenaar van data (§ 29) • Data wordt goed en toegankelijk gedocumenteerd (§ 30) • Data wordt goed en toegankelijk opgeslagen (§ 30) • Data is beschikbaar voor verder onderzoek (§ 30) RDMO Regels rondom research data

  27. NWO • Datacontracten met DANS voor Maatschappij- en Gedragswetenschappen en Geesteswetenschappen • Data deponeren in repository met Data Seal of Approval (DSA) binnen 3 maanden na beëindiging van onderzoeksproject RDMO Regels rondom research data

  28. ZonMW Subsidiebepalingen (2013) http://www.zonmw.nl/nl/programmas/programma-detail/toegang-tot-data-ttdata/vraag-en-antwoord/ • Doel: toegankelijkheid en hergebruik van data • ZonMW is mede-eigenaar van data • datamanagementplan in subsidieaanvraag • kan onderzoek uitgevoerd met bestaande data? • data deponeren RDMO Regels rondom research data

  29. NWO • Stichting Fundamenteel Onderzoek der Materie (NWO) • Technologiestichting STW (NWO/Economische Zaken) • regeling intellectuele eigendomsrechten (FOM, STW) • gedragscode belangenverstrengeling (STW) • geen expliciete eisen m.b.t. (open) data RDMO Regels rondom research data

  30. Andereonderzoeksfinanciers • Horizon 2020 (Europese Commissie) • Research Councils (Groot-Brittannië) • National Science Foundation (NSF, Amerika) • Datamanagementplan verplicht • Data (indien mogelijk) toegankelijk na onderzoek http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/grants_manual/hi/oa_pilot/h2020-hi-oa-data-mgt_en.pdf http://www.dcc.ac.uk/resources/policy-and-legal/overview-funders-data-policies https://www.nsf.gov/bfa/dias/policy/dmp.jsp RDMO Regels rondom research data

  31. Beleid: uitgevers& tijdschriften RDMO Regels rondom research data

  32. Nieuws onder de zon? RagnarFrisch, ‘Editorial’, Econometrica 1 (1933) 1, 3 | http://www.jstor.org/stable/1912224 RDMO Regels rondom research data

  33. DAP Data Availability/Archiving Policy: • data die aan artikel ten grondslag liggen, moeten beschikbaar zijn voor anderen • beschikbaarheid van data is voorwaarde voor publicatie RDMO Regels rondom research data

  34. DAP Verschillentussen policies: • Welke data moeten gepubliceerd worden? • Hoe/waar moeten data gepubliceerd worden? • Wanneer moeten data gepubliceerd worden? RDMO Regels rondom research data

  35. http://publications.agu.org/author-resource-center/publication-policies/data-policy/http://publications.agu.org/author-resource-center/publication-policies/data-policy/ RDMO Regels rondom research data

  36. http://www.aeaweb.org/aer/data.php RDMO Regels rondom research data

  37. http://www.plosone.org/static/policies.action#sharing RDMO Regels rondom research data http://www.plosone.org/static/policies#sharing

  38. http://datadryad.org/pages/jdap RDMO Regels rondom research data

  39. http://newsroom.taylorandfrancisgroup.com/news/press-release/taylor-francis-and-figshare-making-research-more-discoverable#.UxoRXYVWt-4http://newsroom.taylorandfrancisgroup.com/news/press-release/taylor-francis-and-figshare-making-research-more-discoverable#.UxoRXYVWt-4 RDMO Regels rondom research data

  40. DAP • Niet elke uitgever heeft (al) een DAP • DAPs bij OA én niet-OA journals • DAPs worden niet altijd nageleefd • Peer review van data? RDMO Regels rondom research data

  41. Wetgeving RDMO Regels rondom research data

  42. Relevante wetgeving • Auteursrecht • Databankenrecht • Onpersoonlijke geschriftenbescherming • Octrooirecht • CAO’s • Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) • Wet Medisch-wetenschappelijk Onderzoek met mensen (WMO) RDMO Regels rondom research data

  43. Auteursrecht • Ruwe data (‘blote feiten’): onbeschermd • Verwerkte data (structurering, selectie, verwoording): beschermd indien resultaat van subjectieve keuzes RDMO Regels rondom research data

  44. Auteursrecht • In dienstverband gemaakt: werkgever heeft auteursrecht • Praktijk: universiteiten staan onderzoekers toe zelf afspraken te maken over door hen gemaakt werk RDMO Regels rondom research data

  45. Auteursrecht • Data verzameld door gelijkwaardige onderzoekers? Gedeeld auteursrecht • Data hergebruikt in nieuwe dataverzameling? Auteursrecht blijft van kracht RDMO Regels rondom research data

  46. Auteursrecht: toestemming nodig voor • data van een ander opnemen in publicatie • data van een ander delen met derden • data van een ander integraal opnemen in eigen databestand dat met anderen gedeeld wordt RDMO Regels rondom research data

  47. Databankenrecht Databank: • verzameling zelfstandige elementen, • die doorzoekbaar of systematisch geordend is, • waarbij substantieel geïnvesteerd is in het verzamelen, controleren of presenteren van de inhoud in de vorm van een databank (≠ het creëren van de gegevens) RDMO Regels rondom research data

  48. Databankenrecht: geen toestemming nodig voor • gebruik van een databank voor wetenschappelijk onderzoek, mits geen substantiële delen van de databank openbaar worden gemaakt • gebruik van databanken van de overheid RDMO Regels rondom research data

  49. Wet bescherming persoonsgegevens (WBP) • persoonsgegevens: gegevens betreffende geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke levende personen • verschillende typen persoonsgegevens met elk een eigen beschermingsregime RDMO Regels rondom research data

  50. VSNU Gedragscode voor gebruik van persoonsgegevens in wetenschappelijk onderzoek (2005) • uitwerking van algemene normen in WBP voor maatschappij- en gedragswetenschappelijk onderzoek • goedkeuring CBP verlopen, nieuwe versie op komst RDMO Regels rondom research data

More Related