Mutlu Yaşam Bölgesi BATI AKDENİZ

1. MutluYaşamBölgesiBATI AKDENİZ

2. KALKINMA AJANSLARI • 5449 sayılı Kanun’a dayanılarak Bakanlar Kurulu kararı ile kurulmuş • Kamu tüzel kişiliğini haiz • Kendine özgü bütçesi olan • Kâr amacı gütmeyen kuruluşlardır.

3. Yönetim Kurulu Kalkınma Kurulu Genel Sekreter İç Denetçi Proje Yönetim Birimi Dış İlişkiler ve Tanıtım Birimi Stratejik Yönetim ve Koordinasyon Birimi Burdur Yatırım Destek Ofisi AJANSIN ORGANİZASYON YAPISI Hukuk Müşaviri Destek Hizmetleri Birimi İzleme ve Değerlendirme Birimi Antalya Yatırım Destek Ofisi Isparta Yatırım Destek Ofisi

4. KALKINMA AJANSLARININ GÖREVLERİ-I • Yurt içi ve yurt dışında yatırım tanıtım hizmetlerini yürütmek • Yatırımcılara danışmanlık ve destek hizmetlerini yürütmek • Bölgeye yerli ve yabancı yatırımcıları çekmek • Yatırımcı eşleştirmesi (match-making) yapmak • Bölgede sürdürülebilir kalkınma ve sosyal gelişmeyi sağlamak

5. KALKINMA AJANSLARININ GÖREVLERİ-II • Yerel potansiyeli harekete geçirmek • Bölgedeki kamu kurumları, yerel yönetimler ve STK’lara planlama ve proje yapma konularında destek sağlamak • Bölge Planı’nda belirlenecek sektörlerde yatırımcılara hibe desteği, faiz desteği ve faizsiz kredi desteklerinde bulunmaktır.

6. AB ve İllerimiz • Antalya; 24 proje ile 43. sırada • Burdur; 7 proje ile 59. sırada • Isparta; 5 proje ile 68. sırada

7. AB Projelerinden Neden Faydalanamıyoruz? • Çağrıya çıkan ilanlardan haberdar değiliz • Proje hazırlamak için gerekli bilgiye sahip değiliz

8. AB Hibeleri • Merkezi Finans ve İhale Birimi (MFİB) • Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (ABGS) • Tübitak 7. Çerçeve Programları • www.abgs.gov.tr • www.ab-ilan.com

9. Hibe Sistemi-Aşamalar • Teklif Çağrısı: Hibe olarak dağıtılmak üzere ayrılan bütçeye başvuracak projelerin hazırlanması için davet ve süreç (sınırlı zaman) • Başvuru Rehberi: Başvuru koşullarını açıklayan kılavuz • Hibe Başvuru Formu: Hibe istenilen proje teklifi için doldurulması gereken AB standart formatı • Başvuru: Hibe başvuru dosyasının sözleşme makamına teslimi • Değerlendirme: Hibe almak için başvuran projelerin ‘kriterlere göre’ ve ‘bağımsız değerlendirme’ ve seçim süreci • Sözleşme imzalanması: Hibe almaya hak kazanan proje sahipleri ile sözleşme makamı arasında sözleşme imzalanması • Projenin Yürütülmesi • Projelerin İzleme ve Değerlendirilmesi

10. Eğitimin Amacı Hibe Projeleri yazabilmek İçin, • Proje yazma metodolojisini öğrenmek • Hibe programlarının yapısını öğrenmek

11. Proje Nedir? Belirli yer, zaman ve bütçeçerçevesinde, başlama ve bitiş noktasınasahip, hedeflenen belirliamaçlaraulaşılmasını sağlayacak olan faaliyetler topluluğudur. HEDEF Zaman Bütçe Yer/bölge

12. Projeler neden başarısız olur? • Hibe Sistemi amaçlarıyla ilgili değil • Faaliyetler iyi planlanmamış • Bütçe gerçekçi değil • Finansman elde etmek için çok iyimser amaçlar belirlenmiş

13. KÖKLERİ POLİTİKA PROGRAM PROJE FAALİYET

14. Proje Proje Döngüsü Yönetimi (PDY) Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı

15. Bir projenin fikir olarak doğuşundan hazırlanmasına, analizine, onaylanmasına, uygulanması ve değerlendirilmesine kadar geçen sürece PROJE DÖNGÜSÜ, bu döngü çerçevesinde yapılan faaliyetlerin bütününe ise PROJE DÖNGÜSÜ YÖNETİMİdenmektedir.

16. Proje Yönetim Döngüsü • 1960’ların sonunda ABD Uluslar arası Kalkınma Ajansı’nın proje planlama ve değerlendirme sistemini desteklemek için geliştirilmiştir. • AB Komisyonu 1992 yılında, projetasarımıveyönetimindekullanılanbirdiziaraçiçeren “ProjeDöngüsüYönetimi” nibenimsemiştir. • Amaç, projelerintasarımveuygulanmasındazorunlubazıhususlarındikkate alınmasını sağlamaktır.

17. Proje Yönetim Döngüsü • Zaman içinde çeşitli kurumlar bu yaklaşımın formatında ve araçlarında değişiklikler yapmışlar ancak yaklaşımın temel analitik ilkeleri aynı kalmıştır. • Mantıksal çerçeve yaklaşımı ilkelerinin bilinmesi Avrupa Komisyonu fonlarından yararlanmada ve projelerin tasarlanmasında önemli bir paya sahiptir.

18. Proje Döngüsü Sorun / İhtiyaç Analizi İzleme / Değerlendirme Planlama Uygulama

19. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı ANALİZ PLANLAMA

20. ANALİZ AŞAMASI PLANLAMA AŞAMASI Ana, ara ve kök sorunların belirlenmesi ve aralarında neden-sonuç ilişkisinin kurulması Mantıksal Çerçeve Sorun Analizi Proje yapısının tanımlandığı, içsel mantığının test edildiği, hedeflerin ölçülebilir terimlerle tanımlandığı tablonun oluşturulması Projenin uygulanmasından olumlu ya da olumsuz veya doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenecek grupların belirlenmesi Paydaş Analizi Faaliyet Planlaması ve Bütçe Faaliyetlerin sırasının, birbirleriyle olan bağlarının, zamanlamalarının ve sürelerinin belirlenerek planlanması Hedef Analizi Belirlenen sorunlardan hareket ederek hedeflerin belirlenmesi ve aralarında araç-amaç ilişkisinin kurulması Strateji Analizi Faaliyet planından hareket ederek olası giderlerin belirlenerek bütçenin hazırlanması Hedeflerin gerçekleştirilmesi için olası stratejilerin belirlenmesi

21. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Adımları Aşağıdaki Analizleri yapmaya başlamadan önce proje fikriniz ile ilgili literatür taraması ve özetlenmesi tavsiye edilir. • Sorun Analizi (Neden …. yapamıyoruz?) • Paydaş Analizi (Bu yaptıklarımızdan kimler nasıl etkilenir ve ne deyip nasıl davranırlar?) • Hedef Analizi (Neler yapmamız gerekir?) • Strateji Analizi (Hangi yolu seçelim?) • Mantıksal Çerçeve Matrisinin Hazırlanması • Faaliyet Planı • Bütçe

22. ANALİZ 1: Sorun Analizi Tanım: Varolan bir durumun olumsuz yönlerini belirler ve belirlenen sorunlar arasındaki “neden-sonuç” ilişkisini kurar. Amaç: Paydaşların öncelik verdiği ve aşmak istediği gerçek dar boğazların belirlenmesi.

23. ANALİZ 1: Sorun Analizi Sorun Ağacının Oluşturulması Adımları: • Paydaşların önceliği olan sorunlar konusunda beyin fırtınası yapılması • Belirlenen sorunlardan bir başlangıç sorunu seçilmesi • Başlangıç sorunuyla ilgili olan sorunların aranması • Neden-sonuç hiyerarşisinin oluşturulmaya başlanması • Başlangıç sorununa doğrudan etki eden sorunlar aşağıya yazılır • Başlangıç sorunun doğrudan etkisi olan sorunlar yukarı yazılır

24. ANALİZ 1: Sorun Analizi Sorun Ağacının Oluşturulması Adımları: • Tüm diğer sorunlar aynı şekilde yerleştirilmesi. Eğer iki ya da daha fazla neden birleşerek bir sonuç doğuruyorsa aynı seviyeye yerleştirilir. • Sorunların neden-sonuç oklarıyla birleştirilmesi • Şeklin gözden geçirilmesi ve geçerlilik ve tamamlanmışlığının onaylanması

25. ANALİZ 1: Sorun Analizi Anasorunun ve buna neden olan sorunlarınbelirlenmesidir. Sorunları tanımla Ana sorunu bul Aralarında neden-sonuç ilişkisi olmayan sorunları aynı seviyeye yerleştir. Ana soruna neden olan alt sorunları tespit et Alt sorunlara neden olan daha alt sorunları tespit et Sorun ağacını oluştur

26. SORUN AĞACI ANALİZ 1

27. Yüksek sayıda ölümcül ve ağır yaralılar ve bunun sonucunda ortaya çıkan sağlık hizmetleri ve diğer ekonomik maliyetler Yollarda meydana gelen yüksek sayıda ciddi trafik kazaları Trafik kuralları uygulanmıyor Yollar bakımsız Sürücüler yeteri kadar eğitimli değil ve trafik kural ve yönetmelikleri hakkında bilgi sahibi değiller Yol onarım ve bakımı yapılmıyor Yol yapım standartları ve buna ilişkin denetim yetersiz Sürücü belgesi testlerine ilişkin yasal düzenleme zayıf Araba kullanmaya ilişkin kurallar kamuoyunda yeterince bilinmiyor Trafik polisleri yeterince eğitimli değil Trafik polislerinin kaynakları yeterli değil ANALİZ 1 Örnek Sorun Ağacı

28. Yüksek sayıda ölümcül ve ağır yaralılar ve bunun sonucunda ortaya çıkan sağlık hizmetleri ve diğer ekonomik maliyetler Yollarda meydana gelen yüksek sayıda ciddi trafik kazaları Trafik kuralları uygulanmıyor Yollar bakımsız Sürücüler yeteri kadar eğitimli değil ve trafik kural ve yönetmelikleri hakkında bilgi sahibi değiller Yol onarım ve bakımı yapılmıyor Yol yapım standartları ve buna ilişkin denetim yetersiz Sürücü belgesi testlerine ilişkin yasal düzenleme zayıf Araba kullanmaya ilişkin kurallar kamuoyunda yeterince bilinmiyor Trafik polisleri yeterince eğitimli değil Trafik polislerinin kaynakları yeterli değil ANALİZ 1 Örnek Sorun Ağacı

29. PARETO ANALİZİ Normal dağılımda sebeplerin en önemli %20’si, sonuçların %80’ini sonra gelen %30’u, sonuçların %15’ini ve geri kalan %50’si ise sonuçların sadece %5’ini oluşturmaktadır. Maliyetin yaklaşık %80’ninin elemanların sadece %20’sinden kaynaklanması bu konuya bir örnektir. ÖRNEK

30. ANALİZ 2: Paydaş Analizi (Paydaş; bir proje ya da programdan doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenebilecek kişi ve kurumlardır.) • Hedef grup(lar): Projeden doğrudan ve olumlu olarak etkilenecek grup • Nihai faydalanıcılar:Projeden dolaylı olarak ve uzun vadede etkilenecekler Yaklaşım/ Katkı Paydaş Analizi Aşamaları - Paydaşların tespiti - Paydaşların önceliklendirilmesi - Paydaşların değerlendirilmesi - Görüş ve önerilerinin alınması ve değerlendirilmesi İhtiyaç /Beklenti Riskler Anket uygulaması Mülakat Atölye (workshop) çalışması Toplantı

31. ANALİZ 3: Hedef Analizi Sorun ağacındaki sorunları olumlu ifadelere dönüştür Sorun ağacındaki sorunları olumlu ifadelere dönüştür Sorun ağacındaki sorunları olumlu ifadelere dönüştür Gerçekçi olacak şekilde gözden geçir (revize / ekleme / çıkarma) Gerçekçi olacak şekilde gözden geçir (revize / ekleme / çıkarma) Gerçekçi olacak şekilde gözden geçir (revize / ekleme / çıkarma) Bağlantıların amaç – araç ilişkisi oluşturacak şekilde tutarlığını kontrol et Bağlantıların amaç – araç ilişkisi oluşturacak şekilde tutarlığını kontrol et Hedef ağacını oluştur Anasorunu ve buna neden olan sorunları net olarak belirlemek

32. ANALİZ 3 HEDEF AĞACI

33. Ölümcül ve ağır yaralı sayısında azalma ve bunun sonucunda ekonomik tasarruflar Ciddi trafik kazası sayısında azalma Trafik kuralları uygulanyor Yollar bakımlı Sürücüler yeteri kadar eğitimli ve trafik kural ve yönetmelikleri hakkında bilgi sahibi Yol onarım ve bakımı yapılıyor Yol yapım standartları ve buna ilişkin denetim yeterli Sürücü belgesi testlerine ilişkin yasal düzenleme güçlü Araba kullanmaya ilişkin kurallar kamuoyunda yeterince biliniyor Trafik polisleri yeterince eğitimli Trafik polislerinin kaynakları yeterli ANALİZ 3 Örnek Hedef Ağacı

34. ANALİZ 4: Strateji Analizi Hedef ağacındaki aynı türden hedef kümelerine strateji denir. Hedef ağacından arzu edilmeyen hedefleri ele • Maliyetler / Kaynaklar • Paydaşların Bakış Açıları • Zaman planı • Yapılabilirlik (Fizibilite) • Verimlilik ve Etkinlik • Tamamlayıcılık • Aciliyet Bir proje oluşturacak alternatif stratejiler belirle En uygun stratejiyi tespit et

35. ANALİZ 4 STRATEJİ SEÇİMİ Seçilen Strateji

36. HEDEFLER HİYERARŞİSİ Genel Hedef Ana Amaç Proje amacı Alt Amaç Beklenen sonuçlar Alt Amaç Alt Amaç Faaliyetler Alt Amaç Alt Amaç

37. Genel Hedef • Projenin yönünü belirleyen en üst seviyedeki uzun dönemli hedeftir. • Projeler genellikle ana hedefe ulaşamazlar; ancak ulaşılmasına katkıda bulunurlar. • Ana hedef soyut, gerçekleşmesi istenilen, ideal veya hayaldir. • Ana hedefin projenin kurulumunda yer alması, projenin yönünü, nasıl bir soruna çözüm arayışı içinde olduğunu ve çözümün hangi parçasını üstendiğini ortaya koymakta yarar sağlar.

38. Proje Amacı • Ana hedefe göre çok daha iyi, net tanımlanmış ve ulaşılabilir bir hedef olmalıdır. • S : Specific (BELİRGİN) • M : Measurable (ÖLÇÜLEBİLİR) • A : Achievable (ULAŞILABİLİR) • R : Realistic (GERÇEKÇİ) • T : Time-related (ZAMANIBELLİ)

39. Bir “SMART” Hedef Örneği "1 yıl içinde (zaman limitli) seyahat ettiğimde yemek ısmarlayacak, 2-3 otel bulacak (ölçülebilir) tezgâhtarla alışveriş yapacak kadar İtalyanca öğrenmek(spesifik) istiyorum. Buna yarın İtalyanca öğrenecek yer ve öğretmen arayarak başlıyor(ulaşılabilir), 1 yıl içinde de öğreniyorum (rasyonel). " SMART olmayan bir hedef ise "İtalyancayı çok öğrenmek istiyorum" demek. Çünkü bunun uzaya çıkmak istiyorum demekten hiçbir farkı yok. Hedef belirlerken mutlaka pozitif ve şimdiki zamanı kullanarak cümle kuruyoruz.

40. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı ANALİZ PLANLAMA

41. PLANLAMA • Mantıksal çerçeve matrisinin hazırlanması • Faaliyet planlaması:Faaliyetlerin sırasının ve birbirlerine bağlarının tespit edilmesi, sürelerinin belirlenmesi, kilometre taşlarının tespit edilmesi ve sorumlulukların dağıtılması • Bütçeleme: Faaliyet planından hareketle girdilerin belirlenmesi ve bütçenin hazırlanması

42. Mantıksal Çerçeve Yaklaşımı Proje Tanımı Doğrulama kaynakları Başarı göstergeleri Varsayımlar Genel amaç için gösterge Genel amaç göstergesinin doğrulama kaynağı Genel Amaç Özel amaç göstergesinin doğrulama kaynağı Proje Amaç(lar)ı Özel amaç(lar) için gösterge(ler) Varsayım Varsayım Sonuçlar Sonuçlar için göstergeler Sonuç göstergelerinin doğrulama kaynakları Faaliyetler Varsayım Araç ve Yöntemler Maliyetler (Bütçe) Ön koşullar

43. GENEL AMAÇ Projenin doğrudan hedefini aşan, daha geniş kapsamlı üst amaç ! Örnek: “............. bölgesinde sosyo-ekonomik kalkınmanın sağlanmasına katkıda bulunmak.

44. PROJE AMACI / AMAÇLARI Projenin gerçekleştirilmesiyle erişilecek olan ve hedef kitle üzerindeki faydalı etkilerin proje bittikten sonra da sürmesi beklenen durumu ! Örnek: “............ ilinde organize sanayi sitesinin kapasitesinin artırılması.”

45. BEKLENEN SONUÇLAR Bir araya geldiklerinde proje amacının gerçekleştirilmesini sağlayan faaliyetlerin “sonuçları / çıktılarıdır”. Alt projecikler ya da alt hedefler ! • Örnek: • S-1: Genişleme planlarının çıkarılması • S-2: Mevcut altyapının iyileştirilmesi • S-3: İnsan kaynaklarının geliştirilmesi

46. FAALİYETLER Sonuçları / çıktıları elde etmek için yapılması gereken işler. • Örnek: • S-1 için faaliyetler: “Genişleme planlarının çıkarılması” • Mevcut kapasitenin değerlendirilmesi • Potansiyel genişleme alanlarının tespiti • Potansiyel genişleme alanlarına ait planların hazırlanması • ........

47. BAŞARI GÖSTERGELERİ Projenin hedeflerini ölçülebilir (niceliksel, niteliksel, zamansal) şekilde tanımlarlar. Hedeflerin ulaşılabilirliğini kontrol eder ve projenin izleme ve değerlendirme sistemine temel oluştururlar. Sorulacak Soru: Planlananın gerçekleşip gerçekleşmediğini nasıl bileceğiz? Başarıyı nasıl doğrulayacağız? Örnek: Proje amacı için başarı göstergesi: Proje başlangıç yılından itibaren 3. yıl sonunda sanayi sitesinde yer alan işletmelerin sayısında % 40 lık artış.

48. DOĞRULAMA KAYNAKLARI (KANITLAMA ARAÇLARI) Hedeflerin başarılmasının ölçülmesi ve raporlanması için kullanılan parametreler (göstergeler) ile bu parametrelerin doğrulanmasında kullanılacak kaynaklar (doğrulama kaynakları) Göstergelerle aynı anda göz önünde bulundurulmalı ve belirlenmelidirler. Böylece, göstergelerin uygun bir zaman, para ve çaba sonucu gerçekçi bir şekilde ölçülüp ölçülemediği test edilebilir. Nasıl, kim ve ne zaman/ hangi sıklıkta sorularını cevaplamalıdır. Örnek: Proje izleme raporları, belediye istatistikleri ve ölçümleri, bağımsız raportörlere hazırlatılacak ara raporlar.

49. VARSAYIMLAR Projenin başarısını etkileme potansiyeli olan ancak proje yürütücülerinin doğrudan etki alanının dışında kalan etmenlerdir. Sorulacak Soru: Hangi dışsal etmenler projenin kontrolü dışındadır ve projenin uygulanmasını, projenin yararlarının uzun vadedeki sürdürülebilirliğini etkiler? Örnek: Bölgenin ve ülkenin ekonomik koşullarında olağanüstü olumsuz koşulların gerçekleşmemesi.