Εαρινό Τετράμηνο 2006

1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Ο ΘΕΟΣ Εαρινό Τετράμηνο 2006

2. Κυριακή, 16 Απριλίου 2006 Τα θεία θεσπίσματα και ο προορισμός του Θεού

3. Τι είναι τo θείo θέσπισμα; • Θέσπισμα του Θεού είναι το αιώνιο σχέδιό Του, η βουλή ή η αιώνια πρόθεσή Του, μέσα στην οποία έχει προορίσει όλα όσα πρόκειται να συμβούν. • Το θέσπισμα περικλείει πολλές λεπτομέρειες και έτσι μιλάμε για θεσπίσματα του θεού, στον πληθυντικό.

4. Ποια πράγματα αφορούν τα θεία θεσπίσματα; • Οι αποφάσεις του Θεού καλύπτουν όλα τα έργα Του στη δημιουργία και σωτηρία, και περικλείουν επίσης τα έργα των ανθρώπων, από τα οποία δεν εξαιρούνται οι αμαρτωλές τους πράξεις. • Ωστόσο, ο Θεός δεν είναι υπεύθυνος για τις αμαρτωλές μας πράξεις. Το θέσπισμά Του, όσον αφορά την αμαρτία, είναι επιτρεπτικό.

5. Τα θεία θεσπίσματα είναι… • θεμελιωμένα στη θεϊκή σοφία (Εφ. γ’ 9-11) • αιώνια (Εφεσ. γ’ 11) • αποτελεσματικά (Ησ. μς’ 10) • αμετάβλητα (Λουκ. κβ’ 22)) • άνευ όρων (Πράξεις β’ 23, Εφεσ. β’ 8) • περιλαμβάνουν όλες τις πράξεις των ανθρώπων, καλές και κακές (Πράξεις β’ 23) • απρόοπτα γεγονότα (Γεν. ν’ 20) • τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου (Ιώβ ιδ’ 5)

6. «Και είπε προς αυτούς ο Ιωσήφ, Μη φοβείσθε· μήπως αντί Θεού είμαι εγώ; σεις μεν εβουλεύθητε κακόν εναντίον μου· ο δε Θεός εβουλεύθη να μεταστρέψη τούτο εις καλόν, διά να γείνη καθώς την σήμερον, ώστε να σώση την ζωήν πολλού λαού·». Γεν. ν’ 20 • «Ενθυμήθητε τα πρότερα, τα απ' αρχής· διότι εγώ είμαι ο Θεός και δεν υπάρχει άλλος· εγώ είμαι ο Θεός και ουδείς όμοιός μου· όστις απ' αρχής αναγγέλλω το τέλος και από πρότερον τα μη γεγονότα, λέγων, Η βουλή μου θέλει σταθή και θέλω εκτελέσει άπαν το θέλημά μου·». Ησ. μς’ 9-10

7. «Και ο μεν Υιός του ανθρώπου υπάγει κατά το ωρισμένον· πλην ουαί εις τον άνθρωπον εκείνον, δι' ου παραδίδεται». Λουκ. κβ’ 22 • «τούτον λαβόντες παραδεδομένον κατά την ωρισμένην βουλήν και πρόγνωσιν του Θεού, διά χειρών ανόμων σταυρώσαντες εθανατώσατε·» Πράξεις β’ 23

8. Τι είναι ο προορισμός; • Ο προορισμός είναι το σχέδιο ή η πρόθεση του Θεού, σχετικά με τα ηθικά του πλάσματα. • Αφορά ανθρώπους καλούς και κακούς, αγγέλους και δαίμονες, και τον Χριστό ως μεσίτη.

9. Ο προορισμός περιλαμβάνει την εκλογή • Εκλογή του λαού Ισραήλ • Εκλογή προσώπων για κάποιο λειτούργημα • Εκλογή του Χριστού • Εκλογή ανθρώπων προς σωτηρία

10. Εκλογή του λαού Ισραήλ «Και επειδή ηγάπα τους πατέρας σου, διά τούτο εξέλεξε το σπέρμα αυτών μετ' αυτούς και σε εξήγαγεν έμπροσθεν αυτού εξ Αιγύπτου διά της κραταιάς αυτού δυνάμεως·» Δευτ. δ’ 37 • Εκλογή προσώπων για κάποιο λειτούργημα «διότι αυτόν (τον Λευί) εξέλεξε Κύριος ο Θεός σου εκ πασών των φυλών σου, διά να παρίσταται να λειτουργή εις το όνομα του Κυρίου, αυτός και οι υιοί αυτού διαπαντός». Δευτ. ιη’ 5

11. Εκλογή του Χριστού • «αλλά διά του τιμίου αίματος του Χριστού, ως αμνού αμώμου και ασπίλου, όστις ήτο μεν προωρισμένος προ καταβολής κόσμου, εφανερώθη δε εν τοις εσχάτοις καιροίς διά σας» Α’ Πέτρ. α’ 20 • «Εις τον οποίον προσερχόμενοι, ως εις λίθον ζώντα, υπό μεν των ανθρώπων αποδεδοκιμασμένον, παρά δε τω Θεώ εκλεκτόν, έντιμον,» Α’ Πέτρ. β’ 4

12. Εκλογή ανθρώπων προς σωτηρία «Αλλά τι αποκρίνεται προς αυτόν ο Θεός; Αφήκα εις εμαυτόν επτά χιλιάδας ανδρών, οίτινες δεν έκλιναν γόνυ εις τον Βάαλ. Ούτω λοιπόν και επί του παρόντος καιρού απέμεινε κατάλοιπόν τι κατ' εκλογήν χάριτος». Ρωμ. ια’ 5 «Ευλογητός ο Θεός και Πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο ευλογήσας ημάς εν πάση ευλογία πνευματική εις τα επουράνια διά Χριστού, καθώς εξέλεξεν ημάς δι' αυτού προ καταβολής κόσμου, διά να ήμεθα άγιοι και άμωμοι ενώπιον αυτού διά της αγάπης προορίσας ημάς εις υιοθεσίαν διά Ιησού Χριστού εις εαυτόν, κατά την ευδοκίαν του θελήματος αυτού» Εφεσ. α’ 3-5

13. «διότι όσους προεγνώρισε, τούτους και προώρισε συμμόρφους της εικόνος του Υιού αυτού, διά να ήναι αυτός πρωτότοκος μεταξύ πολλών αδελφών· όσους δε προώρισε, τούτους και εκάλεσε, και όσους εκάλεσε, τούτους και εδικαίωσε, και όσους εδικαίωσε, τούτους και εδόξασε». Ρωμ. η’ 29-30

14. Ο προορισμός περιλαμβάνει την αποδοκιμασία • Η αποδοκιμασία μπορεί να οριστεί ως η αιώνια πρόθεση του Θεού να μην αγγίζει ορισμένους ανθρώπους με την ενέργεια της χάριτός Του και να τους τιμωρήσει για την αμαρτία τους.

15. « Εν εκείνω τω καιρώ αποκριθείς ο Ιησούς είπε· Δοξάζω σε, Πάτερ, κύριε του ουρανού και της γης, ότι απέκρυψας ταύτα από σοφών και συνετών και απεκάλυψας αυτά εις νήπια· ναι, ω Πάτερ, διότι ούτως έγεινεν αρεστόν έμπροσθέν σου». Ματθ. ια’ 25 • «καθώς είναι γεγραμμένον· Τον Ιακώβ ηγάπησα, τον δε Ησαύ εμίσησα». Ρωμ. θ’ 13 • «Άρα λοιπόν δεν είναι του θέλοντος ουδέ του τρέχοντος, αλλά του ελεούντος Θεού […] Άρα λοιπόν όντινα θέλει ελεεί και όντινα θέλει σκληρύνει». Ρωμ. θ’ 16, 18

16. «Αλλά μάλιστα συ, ω άνθρωπε, τις είσαι, όστις ανταποκρίνεσαι προς τον Θεόν; Μήπως το πλάσμα θέλει ειπεί προς τον πλάσαντα, Διά τι με έκαμες ούτως; Η δεν έχει εξουσίαν ο κεραμεύς του πηλού, από του αυτού μίγματος να κάμη άλλο μεν σκεύος εις τιμήν, άλλο δε εις ατιμίαν; Τι δε, αν ο Θεός, θέλων να δείξη την οργήν αυτού και να κάμη γνωστήν την δύναμιν αυτού, υπέφερε μετά πολλής μακροθυμίας σκεύη οργής κατεσκευασμένα εις απώλειαν …» Ρωμ. θ’ 20-22

17. Αναιρεί ο προορισμός την ηθική ελευθερία του ανθρώπου; • Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος με την έννοια ότι μπορεί να επιλέξει και να κάνει αυτό που θέλει, χωρίς να του το επιβάλλει κάποιος. Έτσι, είναι υπεύθυνος για αυτό που θέλει. • Ωστόσο, αυτό που θέλει ταυτίζεται με την αμαρτία. Η θέλησή του είναι δέσμια στην αμαρτία. Θέλει την αμαρτία και δεν μπορεί να μην την θέλει. Με αυτή την έννοια ο άνθρωπος δεν είναι ελεύθερος. • Αν ο Θεός δεν ελευθερώσει τη θέληση του ανθρώπου, ο άνθρωπος δεν μπορεί να εκλέξει τον Θεό.

18. «Πως δύνασθε σεις να πιστεύσητε, οίτινες λαμβάνετε δόξαν ο εις παρά του άλλου, και δεν ζητείτε την δόξαν την παρά του μόνου Θεού;» Ιωάν. ε’ 44 • «Ο φυσικός όμως άνθρωπος δεν δέχεται τα του Πνεύματος του Θεού· διότι είναι μωρία εις αυτόν, και δεν δύναται να γνωρίση αυτά, διότι πνευματικώς ανακρίνονται». Α’ Κορ. β’ 14 • «Ουδείς δύναται να έλθη προς εμέ, εάν δεν ελκύση αυτόν ο Πατήρ.» Ιωάν. ς’ 44 • «ουδείς δύναται να είπη Κύριον Ιησούν, ειμή διά Πνεύματος Αγίου». Α’ Κορ. ιβ’ 3 • «Ο δε Κύριος είναι το Πνεύμα· και όπου είναι το Πνεύμα του Κυρίου, εκεί ελευθερία». Β’ Κορ. γ’ 17

19. Στηρίζεται ο προορισμός στις επιλογές των ανθρώπων; • Όχι! Ο προορισμός στηρίζεται στην πρόθεση του καλούντος Θεού. • Ο Θεός δεν προορίζει τους ανθρώπους, επειδή γνωρίζει εκ των προτέρων τις επιλογές τους. • Αν ήταν έτσι, η εκλογή δεν θα ανήκε στον Θεό. Ο προορισμός θα ήταν απλώς μια αντιγραφή των επιλογών των ανθρώπων. Θα ήταν κατ’ ουσίαν ανθρώπινη εκλογή.

20. Πώς στηρίζεται αυτή η άποψη γραφικά; • Ο απ. Παύλος λέγει: • «διότι πριν έτι γεννηθώσι τα παιδία, και πριν πράξωσί τι αγαθόν ή κακόν, διά να μένη ο κατ' εκλογήν προορισμός του Θεού, ουχί εκ των έργων, αλλ' εκ του καλούντος, ερρέθη προς αυτήν ότι ο μεγαλήτερος θέλει δουλεύσει εις τον μικρότερον, καθώς είναι γεγραμμένον· Τον Ιακώβ ηγάπησα, τον δε Ησαύ εμίσησα». Ρωμ. θ’ 11-13

21. Αντίρρηση: Δεν λέγει όμως «όσους προεγνώρισε …»; • Το ζήτημα είναι τι σημαίνει πρόγνωση. Η γνώση του Θεού στηρίζεται στο ότι Αυτός ελέγχει κάθε τι που συμβαίνει. Ούτε ένα σπουργίτι δεν πέφτει στη γη χωρίς τη θέλησή Του (Ματθ. ι’ 29). • Πρόγνωση, δηλ. σημαίνει πρωταρχικά ότι ο Θεός γνωρίζει τι θα πράξει ο ίδιος. Άρα • πρόγνωση = προαπόφαση. Επίσης • πρόγνωση = προαγάπηση.

22. Πώς στηρίζεται αυτή η άποψη γραφικά; • Η πρόγνωση ως προαπόφαση «Χριστού, προεγνωσμένου μὲν πρὸ καταβολῆς κόσμου, φανερωθέντος δὲ ἐπ' ἐσχάτων τῶν χρόνων δι' ὑμᾶς» Α’ Πέτρ. α’ 20 «τούτον λαβόντες παραδεδομένον κατά την ωρισμένην βουλήν και πρόγνωσιν του Θεού, διά χειρών ανόμων σταυρώσαντες εθανατώσατε·» Πράξεις β’ 23 • Η πρόγνωση ως προαγάπηση «Εσάς μόνον εγνώρισα εκ πάντων των γενών της γής· διά τούτο θέλω σας τιμωρήσει διά πάσας τας ανομίας σας». Αμώς γ’ 2

23. «Και τότε θέλω ομολογήσει προς αυτούς ότι ποτέ δεν σας εγνώρισα· φεύγετε απ' εμού οι εργαζόμενοι την ανομίαν». Ματθ. ζ’ 23 • «Οἴδαμεν δὲ ὅτι τοῖς ἀγαπῶσι τὸν Θεὸν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν, τοῖς κατὰ πρόθεσιν κλητοῖς οὖσιν· ὅτι οὓς προέγνω, καὶ προώρισε·» Ρωμ. η’ 28-29 • «Δεν απέρριψεν ο Θεός τον λαόν αυτού, τον οποίον προεγνώρισεν». Ρωμ. ια’ 2 • «εκλεκτούς κατά πρόγνωσιν Θεού Πατρός, διά του αγιασμού του Πνεύματος, εις υπακοήν και ραντισμόν του αίματος του Ιησού Χριστού· πληθυνθείη χάρις και ειρήνη εις εσάς». Α’ Πέτρ. α’ 2

24. Βιβλιογραφία • L. Berkhof, Θέλετε γνωρίσει την αλήθειαν, σελ. 51 κ.ε.

25. Προσευχή και περισυλλογή • Θαυμασμός μπροστά στο μυστήριο των θείων θεσπισμάτων. • Δέος και ταπείνωση μπροστά στο μυστήριο του προορισμού. • Αναγνώριση της αναξιότητάς μας και της ανάγκης μας για τη θεία χάρη • Δοξολογία για τη θεία εκλογή των πιστών