KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU UYGULAMASI

1. KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU UYGULAMASI ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

2. YASAL PROSEDÜR • 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 5436 sayılı Kanunun 5018 sayılı Kanuna işlenmeyen maddeleri • Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği • Muhasebe Yetkililerinin Eğitimi, Sertifika Verilmesi ile Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik • Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik   • İç ve Ön Mali Kontrol Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik   • Strateji Geliştirme Birimlerinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik • SGK Muhasebe Yönetmeliği • Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ • SGK 09.01.2007 /1 sayılı Genelge ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

3. KAMU MALİ YÖNETİMİNDE GÖREV ALANLAR • Üst yönetici • Harcama yetkilisi • Harcama Yetkilisi mutemedi • Gerçekleştirme görevlileri • Muhasebe yetkilisi • Muhasebe yetkilisi yardımcısı • Muhasebe yetkilisi mutemedi • Mali hizmetler birimi başkanı / yöneticisi • Mali hizmet uzmanı (5436 sayılı Kanunla Getirildi) • Mali kontrol yetkilisi (5436 sayılı Kanunla Kaldırıldı) • İç denetçiler ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

4. Üst Yönetici Kimdir? • Bakanlıklarda müsteşar, diğer kamu idarelerinde en üst yönetici, il özel idarelerinde vali, belediyelerde belediye başkanı üst yöneticidir. Ancak, Milli Savunma Bakanlığında üst yönetici Bakandır. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

5. Üst Yöneticilerin Sorumlulukları Üst yöneticiler; • İdarelerinin stratejik planlarının ve bütçelerinin kalkınma planına, yıllık programlara, kurumun stratejik plan ve performans hedefleri ile hizmet gereklerine uygun olarak hazırlanması ve uygulanmasından, • Sorumlulukları altındaki kaynakların etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının önlenmesinden, • Malî yönetim ve kontrol sisteminin işleyişinin gözetilmesi, izlenmesi ve bu Kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinden Bakana karşı sorumludur. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

6. Mali Yönetim ve Kontrol Yapısı ÜST YÖNETİCİ Mali Hizmetler Birimi İç Denetim Birimi Muhasebe Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Harcama sonrası Denetim Ön Mali Kontrol İç Kontrol ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

7. Harcama yetkilisi, Harcama Birimi • Bütçeyle ödenek tahsis edilen her bir harcama biriminin en üst yöneticisidir. • Kamu idaresi bütçesinde ödenek tahsis edilen ve harcama yetkisi bulunan birimdir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

8. HARCAMA TALİMATI • Bir giderin idare adına geçici veya kesin olarak ödenebilmesi için giderin konusunu, gerekçesini, yapılacak iş veya hizmetin süresini, hukuki dayanaklarını, tutarını, kullanılabilir ödeneğini, tertibini, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgileri gösteren ve harcama yetkilisinin imzasını taşıyan belgedir. • Harcama yetkilisinin harcama talimatı vermediği bir giderin idare bütçesinden ödenmesi mümkün değildir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

9. Harcama Yetkilisinin Belirlenmesi • Bütçe sınıflandırması harcama yetkilisini belirleyen temel unsurdur. • Kurumsal sınıflandırmanın üçüncü ve dördüncü düzeyinde yer alan birimler, bütçeyle ödenek tahsis edilen harcama birimleri olacak bu birimlerin en üst yöneticileri de harcama yetkilileri olacaktır. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

10. BÜTÇE HAZIRLAMA DÜZEYİ - ÖRNEK ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

11. Sosyal Güvenlik Kurumlarında Harcama Yetkilileri ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

12. MERKEZ DIŞI BİRİMLERDE HARCAMA YETKİLİLERİ GÖREV UNVANLARI ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

13. HARCAMA YETKİSİNİN BİRLEŞTİRİLMESİ • Üst yönetici ile harcama birimleri arasında yönetim kademesinde yer almak şartıyla harcama yetkisi harcama türleri itibarıyla kısmen veya tamamen; • Sosyal güvenlik kurumlarında ilgili bakanlığın, uygun görüşü ve üst yöneticinin onayı ile bir üst yönetim kademesinde birleştirilebilir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

14. Harcama Süreci Stratejik plan Performans programı Bütçe Kesin hesap Muhasebe Ön mali kontrol Faaliyet raporu Mali istatistikler Diğer Raporlar MERKEZ Ödeme Emri Mali Hizmetler Birimi Görevler Harcama Yetkilisi Muhasebe Yetkilisi Harcama Talimatı Gerçekleştirme Görevlileri Ödenek Gönderme Belgesi Ödeme Emri Harcama Yetkilisi Harcama Talimatı TAŞRA Muhasebe Yetkilisi Gerçekleştirme Görevlileri ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

15. Harcama Yetkisinin Devri • Merkez teşkilatı harcama yetkilileri bu yetkilerini yardımcılarına, yardımcısı olmayanlar ise hiyerarşik olarak bir alt kademedeki yöneticilere, • Merkez dışı birimlerde ise bölge müdürleri veya eşdeğer yetkililer, il müdürleri veya eşdeğer yetkililer ile nüfusu 50.000’i aşan ilçelerin ilçe müdürleri  veya eşdeğer yetkililer harcama yetkilerini yardımcılarına, • kısmen veya tamamen devredebilirler. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

16. Harcama Yetkilileri Hakkında Genel Tebliğ (Seri No: 1) - 31.12.2005 Tarihli Mükerrer R.G. Her bir harcama işlemi itibarıyla, • mal ve hizmet alımlarında 250.000-YTL, • yapım işlerinde ise 1.000.000-YTL, aşan harcamalara ilişkin harcama yetkisi hiçbir şekilde devredilemez. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

17. Harcama yetkisinin devredilmesi, yetkiyi devredenin idarî sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. • Harcama yetkilileri bütçede öngörülen ödenekleri kadar, ödenek gönderme belgesiyle kendisine ödenek verilen harcama yetkilileri ise tahsis edilen ödenek tutarında harcama yapabilir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

18. Yetki Devri • - Yetki devri yazılı olmak zorundadır. • - Devredilen yetkinin sınırları açıkça belirlenmiş olmalıdır. • - Merkez teşkilatında harcama yetkisinin devri ve bu yetkinin geri alınması üst yöneticiye,mali hizmetler birimine ve muhasebe yetkilisine; merkez dışı birimlerde ise mali hizmetler birimine ve muhasebe yetkilisine yazılı olarak bildirilmelidir ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

19. Harcama Yetkilisinin Görev Yetki ve Sorumlulukları Nelerdir? • Harcama talimatı vermek.(Md.32) • Ödenek üstü olmamak üzere Bütçede öngörülen ödenekleri kadar veya ödenek gönderme belgesiyle tahsis edilen ödenek tutarında harcama yapmak.(Md.26-Md.31) • Birim faaliyet raporunu hazırlamak ve üst yöneticiye vermek (Md.41) • Ön Mali Kontrol sürecinin yönetim sorumluluğu çerçevesinde gerçekleştirilmesini sağlamak.(madde58) • Ödeme emri belgesini imzalamak.(madde 33) ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

20. BİRLEŞTİRİLEMEYEN GÖREVLER • Harcama yetkilisi ve muhasebe yetkilisi görevi aynı kişide birleşemez. • Mali hizmetler biriminde ön mali kontrol görevini yürütenler mali işlem sürecinde görev alamazlar. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

21. İdarenin bütününü ilgilendiren harcamalar Madde-60: Alım, satım, yapım, kiralama, kiraya verme, bakım-onarım ve benzeri malî işlemlerden; • idarenin tamamını ilgilendirenler destek hizmetlerini yürüten birim, • sadece harcama birimlerini ilgilendirenler ise harcama birimleri tarafından gerçekleştirilir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

22. Harcama Yetkilisi Mutemedi Harcama yetkilisi tarafından yazılı olarak görevlendirilen ve kendisine verilen avans veya adına açılan kredilerle sınırlı olarak yapacağı harcamalar konusunda harcama yetkilisine karşı sorumlu, bunların mahsubuna ilişkin belgeleri muhasebe yetkilisine vermek ve artan tutarı iade etmekle yükümlü olanlar, ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

23. Harcama Yetkilisi Mutemedi • Kamu idarelerinin bütçesinde kendisine ödenek tahsis edilen her bir merkez harcama birimi için yalnızca bir mutemet görevlendirilir. • Ödenek gönderme belgesiyle ödenek verilen harcama yetkilileri ise kendilerine bağlı her bir birim için birer mutemet görevlendirebilir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

24. Harcama Yetkilisi Mutemedi • Her mutemet ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri; Avanslarda bir ay, Kredilerde ise üç ay içinde muhasebe yetkilisine vermek ve artan tutarı iade ederek hesabını kapatmakla yükümlüdür. • Mahsup işlemi yapılmadıkça aynı iş için ön ödeme yapılamaz. • Mutemetler; • Mahsup işlemini yaparken harcama belgelerinin avansın verildiği tarihten sonraki bir tarihi taşımasına, • Mahsup dönemine devreden ön ödemeler için harcama belgelerinin, ön ödemenin yapıldığı tarih ile en geç ait olduğu bütçe yılının son günü arasındaki tarihi taşımasına dikkat etmelidirler. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

25. Harcama Yetkilisi Mutemedi • Mutemetler; işin tamamlanmasından sonra bir ve üç aylık sürelerin bitimini beklemeden; son harcama tarihini takip eden üç iş günü içinde ön ödeme artığını iade etmek ve süresinde mahsubunu yaparak hesabını kapatmak zorundadırlar. • Ön ödeme başka mutemede devredilmişse, devralan mutemette hesabını ön ödemenin ilk mutemede yapıldığı tarihten itibaren, aynı sürelerde muhasebe yetkilisine vermek zorundadır. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

26. Harcama Yetkilisi Mutemedi • Mutemetler, mali yılın sonunda hesabını kapatmakla yükümlüdürler. • Mali yıl sonuna kadar kapatılmayan ön ödeme tutarı, yıl sonunda mutemet adına borç kaydedilir. • Yine mahsup dönemine devredilen ön ödeme tutarı, aynı dönemde kapatılamazsa mutemet adına borç kaydedilir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

27. Harcama Yetkilisi Mutemedi • Kanunen geçerli bir mazereti olmaksızın avanslarını süresinde mahsup etmeyen mutemetler hakkında, ayrıca tabi oldukları personel mevzuatının disiplin hükümlerine göre işlem yapılır. • Mutemetler avans almadan harcama yapamaz ve kamu idaresi adına harcama yapmak üzere muhasebe biriminin veznesi veya banka hesabından başka hiçbir yerden, hiçbir nam ile para alamazlar. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

28. Harcama Yetkilisi Mutemedi • Harcama yetkilisinin yazılı izniyle mutemet, üzerindeki avans veya adına açılan kredi tutarını başka bir mutemede devredebilir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

29. Harcama Yetkilisi Mutemedi • Avans şeklindeki ön ödemelerin başka bir mutemede devrinde; • Para ve harcama belgelerinin mutemede teslim edildiğine ilişkin tutanak düzenlenir. • Devreden mutemetçe tutanak ve harcama yetkilisinin yazılı izni muhasebe yetkilisine ibraz edilerek, avans kaydının yeni mutemet adına yapılması sağlanır. Tutanağın birer nüshası devreden ve devralan mutemede verilir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

30. Gerçekleştirme Görevlileri • Harcama talimatı üzerine; işin yaptırılması, mal veya hizmetin alınması, teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması, belgelendirilmesi ve ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması görevlerini yürüten personeldir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

31. Gerçekleştirme Görevlileri • Harcama yetkilileri, yardımcıları veya hiyerarşik olarak kendisine en yakın üst kademe yöneticileri arasından bir veya daha fazla sayıda gerçekleştirme görevlisini ödeme emri belgesi düzenlemekle görevlendirirler. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

32. Görevleri • İşi yaptırmak, mal veya hizmetin alınmasını sağlamak, • Teslim almaya ilişkin işlemlerin yapılması ve belgelendirilmesini sağlamak, • Ödeme için gerekli belgelerin hazırlanması işlemlerini yürütmek. • Ödeme emri belgesi ve eki belgeler üzerinde ön mali kontrol görevi yapmak. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

33. Sorumlulukları • Gerçekleştirme görevlileri, yaptıkları veya yapmaları gereken iş ve işlemler dolayısıyla doğrudan sorumludurlar. • Ayrıca; genel olarak hesap verme sorumluluğu kapsamında; • Kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesi ve kullanılmasından, • Kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludurlar. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

34. Gerçekleştirme görevlileri; • Ödeme emri belgesi ve eki belgelerin mevzuata uygunluğu, • Belgelerin tamam olup olmadığı, hususlarında önceki işlemlerin kontrolünü de kapsayacak şekilde ön mali kontrol yaparlar. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

35. İşlemlerin uygun görülmesi halinde, ödeme emri belgesi üzerine “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” şerhini düşerek imzalarlar. • Mali hizmetler birimince uygun görüş verilmiş olması, gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

36. ÖN MALİ KONTROL • Ön mali kontrol işlemi süreç kontrolü olarak yapılır. Süreç kontrolünde, her bir işlem daha önceki işlemlerin kontrolünü içerecek şekilde uygulanır. • Süreç kontrolünü sağlamak amacıyla harcama birimlerince mali işlemlerin süreç akış şeması hazırlanır ve üst yöneticinin onayı ile yürürlüğe konulur. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

37. Harcama Birimlerinde Ön Mali Kontrol • Süreç kontrolü: İşlemlerin ardışık kontrolü • Gerçekleştirme görevlisi kontrolü • Harcama yetkilisi kontrolü • Muhasebe yetkilisi kontrolü • Mali hizmetler birimi kontrolü ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

38. Ö.E.B 1. HARCAMA TALİMATI / ONAY BELGESİ GERÇEKLEŞTİRME GÖREVLİSİ (Ön Mali Kontrol) Mali Hiz.Birimi+Muhasebe hayır Harcama yet Muh.yet evet hayır “Kontrol edilmiş ve uygun görülmüştür” evet Ödeme,mah,dekont ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

39. İÇ DENETÇİ VE İÇ DENETİM Denetim faaliyetini yürüten, mesleki bilgi ve deneyime sahip, bağımsız davranabilen ve yüksek ahlaki nitelikleri taşıyan kariyer sahibi uzman kişidir.  • İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir. • İç denetim, iç denetçiler tarafından yapılır. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

40. İÇ KONTROL SİSTEMİ • Kamu malî yönetiminin bir unsuru olarak iç kontrol, kamu idarelerinin malî işlem ve faaliyetlerine ilişkin tüm gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerinin amacına ve mevzuatına uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi için uygulanan malî yönetim, harcama öncesi kontrol ile harcama sonrası iç denetim faaliyetleridir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

41. malî yönetim ve harcama öncesi kontrol süreçlerine ilişkin standartlar ve yöntemler Maliye Bakanlığınca, • iç denetime ilişkin standartlar ve yöntemler ise İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenir, geliştirilir ve uyumlaştırılır. Bunlar ayrıca, sistemlerin koordinasyonunu sağlar ve kamu idarelerine rehberlik hizmeti verir. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

42. DIŞ DENETİM • SAYIŞTAY’ CA YAPILIR. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

43. İLGİLİ MEVZUAT LİNKLERİ www.muhasebat.gov.tr www.bumko.gov.tr www.ist-def.gov.tr ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

44. SORULARINIZ ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

45. www.murattuncel.net mtuncel@ssk.gov.tr muhasebe@ssk.gov.tr 431 56 97 458 71 75 Faks 431 23 49 SORULARINIZ İÇİN İLETİŞİM ADRESLERİMİZ ŞB. MD. MURAT TUNÇEL

46. İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM. ŞB. MD. MURAT TUNÇEL