Lancering van de Vlaamse projecten in het kader van ESFRI Brasschaat, 7 mei 2012

1. Lancering van de Vlaamse projecten in het kader van ESFRIBrasschaat, 7 mei 2012 Verouderen in Europa Prof. dr. Bea Cantillon Promotor SHARE-België Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck (UA)

2. Korea Japan China Inleiding USA Paneldata: 2004-06-08-10-12-... en levensgeschiedenissen Interdisciplinair: -Arbeid en activiteiten -Inkomen en vermogen -Gezondheid -Gezondheidszorg -Socialenetwerken Internationaal: ~ 80 000 vijftigplussers in 20 Europeselanden + partnerlanden SE EE DK IE UK NL PL DE BE India CZ LU AT CH HU FR SI ES IT PT GR Mexico, Brazilië, Argentinië IL

3. Inleiding Arbeid, inkomen en vermogen Dynamisch Longitudinaal Gezin, sociale netwerken Gezondheid, fysiek en mentaal Vertrekpunt: • Verouderen is eenproces • Beïnvloedtallelevensdomeinen • Interdisciplinaire en longitudinaleopzet beterbegrip van veroudering • Individueel • Populatie Beter beleid

4. Inleiding • Gestandaardiseerde vragenlijst • Ex-ante harmonisatie • Dezelfde vragen in alle landen (aangepast aan specifieke context waar nodig) • Computer Assisted Personal Interview • Toevalssteekproef • 50-plussers + inwonende partner • Getrokken uit Belgisch Rijksregister • Aparte strata voor Vlaanderen, Wallonië en Brussel • Representatieve steekproef

5. Gebruik Kosteloos te downloaden via www.share-project.org Enkel voor wetenschappelijke doeleinden Aantal gebruikers neemt enorm toe!

6. SHARE-Vlaanderen • Wetenschappelijk leiding: Centrum voor Sociaal Beleid Herman Deleeck • Dr. Karel Van den Bosch • Veldwerk: Centrum voor Longitudinaal en Levensloop Onderzoek • Prof. dr. Dimitri Mortelmans • Financiering golven 1-5 • EU-financiering via internationaal consortium • Federaal Wetenschapsbeleid • Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT) • Herculesstichting (agentschap Vlaamse overheid)

7. Innovatief onderzoek • Subjectieve inschattingen van de eigen gezondheid • Aangevuld met objectieve metingen • Handgrijpkracht • Blaastest • Wandelsnelheidtest • Zit en sta-test • (Lichaamsgewicht) • (Lichaamslengte) • Vergelijkbaar tussen landen en tussen leeftijdsgroepen

8. Opvallende bevindingen (1) Vervroegde uittreding en cognitief functioneren • Verlaten van de arbeidsmarktheeftnegatief effect op cognitieffunctioneren • Werkende 61-jarige heeft – ceteris paribus – dezelfdecognitievevermogensalsgepensioneerde 60-jarige • Op basis van cognitievetesten in SHARE: • Geheugentesten • Eenvoudigerekensommen • Adam, Bonsang en Perelman (2007)

9. Opvallende bevindingen (2) Belgische ouderen: groot vermogen • Pensioenen in België zijn relatief laag • Belgische ouderen behoren echter tot degenen met grootste vermogen • Vooral omdat meeste (80%) eigenaar zijn van hun woning • Onbelast door hypotheek • Veel meer dan in de buurlanden Christelis, et al. (2008)

10. Opvallende bevindingen (3) Thuiszorg voor ouderen in Vlaanderen weinig selectief • Formele huishoudelijke hulp gaat in alle landen vooral naar alleenstaanden • In Vlaanderen is deze opvallend zwak gerelateerd aan de leefsituatie • Formele zorggebruik in Vlaanderen ook minder sterk gerelateerd aan IADL beperkingen • Geerts en Van den Bosch (2011)