Chiny

1. Chiny dr Iwo Augustyński

2. Gospodarka chińska przed reformą • Okres pierwszy – naśladownictwo modelu radzieckiego z kilkoma wyjątkami: • mniej radykalna kolektywizacja rolnictwa, • rolnictwo chińskie było generalnie działem samofinansującym, • głównym źródłem dochodów budżetowych były przychody przedsiębiorstw państwowych a nie podatek obrotowy

3. Gospodarka chińska przed reformą • Wysokie nakłady na przemysł ciężki • Inwestycje w przemyśle stalowym pochłaniały w tym okresie ok. 85% całości nakładów inwestycyjnych • Inwestycje w rolnictwie ok. 8% • Stopa inwestycji kształtowała się na poziomie 20%-25% • W okresie 1953-78 przemysł ciężki powiększył produkcję 27 razy, przemysł lekki 9 razy

4. Wielki Skok (1958-1960)‏ • W rolnictwie utworzono system komun niedopuszczających nawet istnienia działek przyzagrodowych, • Utworzono mnóstwo małych, pracochłonnych zakładów przemysłowych (80 mln Chińczyków było zaangażowanych przy wytopie stali w miniaturowych piecach hutniczych), • Doszło do zerwania współpracy z ZSRR • Przyjęcie doktryny samowystarczalności

5. Rewolucja Kulturalna (1966-1969)‏ • Próba ukształtowania ”człowieka komunistycznego” • Recesja gospodarcza – średnio -2,5%

6. Po rewolucji Kulturalnej • 1971 – uznanie ChRL za legalny rząd Chiński przez USA i wejście do Rady Bezpieczeństwa ONZ, • Wejście na rynek kapitalistyczny i rezygnacja z polityki samowystarczalności, • W latach 1971-74 wymiana zagraniczna Chin wzrosła ponadtrzykrotnie, • 1975 Program Czterech Modernizacji (wzrost produkcji zbóż, stali, kształtowanie kapitału przez zakupy zagranicznych fabryk i technologii),

7. Początki reform rynkowych • 1976 r. - doście do władzy Deng Xiaopinga, • Redukcja inwestycji w przemyśle ciężkim na rzecz przemysłu lekkiego i rolnictwa, • Zmniejszenie stopy akumulacji, • Zmiany w rolnictwie: • podwyżka cen produktów rolnych, • podniesienie cen dostaw obowiązkowych, • wprowadzenie 50% premii za dostawy ponadobowiązkowe, • powiększenie obszaru działek przyzagrodowych z 5% do 15% użytków rolnych;

8. Początki reform rynkowych • W latach '80 pozwolono tworzyć małe przedsiębiorstwa prywatne, • nieefektywne zakłady przemysłowe przekazywano kolektywom pracowniczym,

9. Przyczyny sukcesu reform • Stworzenie systemu przywilejów dla biurokracji i armii • Oparcie reformy na osobistym autorytecie Denga.

10. Zmiany w rolnictwie • Rozpad systemu kolektywnego • W zamian za prawo użytkowania działki ziemi kolektywnej rodzina była zobowiązana do płacenia renty, podatku rolnego oraz dostarczenia zespołowi swego udziału w kwocie produkcyjnej, • Brak prywatyzacji ziemi, • Szybki rozwój przemysłu gminnego i wiejskiego zatrudniającego ok. 150 mln pracowników – ok. 35% rocznie w latach '80 i ok. 30% w latach '90

11. Zmiany w rolnictwie • Osłabienie polityki jednego dziecka, • Zmniejszenie odsetka dzieci uczęszczających do szkoły, • Zmniejszanie świadczeń socjalnych, • Degradacja środowiska naturalnego, • Wzrost nierówności: • miasto – wieś, • wschód – zachód, • bogaci - biedni.

12. Zmiany w sektorze pozarolniczym • Program reform (od '84 r.): • system cen kontrolowanych i cen wolnych, • pozbawienie administracji państwowej funkcji gospodarczych, • system płac bazujący na pracy, • wprowadzenie nowych form własności. • wprowadzenie spółek joint ventures, • system kształcenia kadr kierowniczych dla gospodarki.

13. Zmiany w sektorze pozarolniczym • autonomia przedsiębiorstw państwowych w niektórych dziedzinach, • reforma systemu bankowego, • wprowadzenie systemu kontraktowego do organizacji przemysłu: • kontraktowy system zarządzania, • system odpowiedzialności menedżerskiej, • system kontraktów wewnętrznych.

14. Zmiany w sektorze pozarolniczym • komercjalizacja • 1988 r. - wprowadzenie Kodeksu przedsiębiorstwa • kodyfikacja praw przedsiębiorstw państwowych, • dalsze rozszerzenie autonomii przedsiębiorstw, • 1988 r. - ustawa o bankructwie przedsiębiorstwa, • 1993 r. - ustawa o spółkach akcyjnych, • 1997 r. - ustawa o spółkach partnerskich (o nieograniczonej odpowiedzialności),

15. Zmiany w sektorze pozarolniczym • 1999 r. - ustawa o przedsiębiorstwach jednoosobowych, • 2001 r. - członkostwo w WTO • 2004 r. - zmiany w konstytucji dopuszczające istnienie kapitału prywatnego i gwarantujące prawa własności

27. Kapitał zagraniczny • Firmy zagraniczne płacą o połowę mniejsze podatki, • Głównym zadaniem firm zagranicznych jest podnoszenie efektywności gospodarki chińskiej, zwiększanie eksportu oraz wdrażanie nowych technologii i technik, • Celem inwestycji zagranicznych nie jest uzupełnianie braków kapitału, • Problemy z przestrzeganiem praw własności intelektualnej,

28. Płatna edukacja, • 60% usług służby zdrowia płacone prywatnie,