Een verpleegkundig adviesgesprek over herstel na de behandeling van borstkanker

1. Een verpleegkundig adviesgesprek over herstel na de behandeling van borstkanker Heleen Hauer, nurse practitioner mammachirurgie Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

2. Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

3. Aanleiding • Verbeterde overlevingsperspectieven • Literatuur 20-50% van patiënten ervaart klachten in follow-up fase • Behoefte van patiënten aan ondersteuning • Onbekendheid van patiënten met bestaande ondersteuning • Verkorting opnameduur • Weinig tijd tijdens follow-up controles Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

4. Een haalbaarheidstudie naar een verpleegkundig adviesgesprek op basis van een signaleringslijst voor klachten en problemen bij patiënten met een mammacarcinoom na de behandeling in de follow-up fase Inge Eekhout/Heleen Hauer Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

5. Methode • Verzamelen patiënt gegevens • Signaleringslijst • Advies gesprek op basis van gesignaleerde klachten (n=25), 3-12 mnd. na afloop van de behandeling • Telefonisch interview na 4 weken Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

6. Signaleringslijst Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

7. Klachten Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

8. Adviezen • 48% van de patiënten wilden advies • 88% van de patiënten hebben advies gekregen • Veel patiënten met klachten waren zelf op zoek gegaan naar een oplossing voor hun klachten Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

9. Interventies • Psycho-educatie • Sporten/ activiteiten • Benoemen Herstel & Balans/ revalidatie • Fysiotherapie/ Lymfoedeempoli • Doorverwijzing maatschappelijk werk • 24% van de patiënten is daadwerkelijk doorverwezen Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

10. Telefonisch interview • 96% van de patiënten herinnerde zich het gesprek • 94% vond het gesprek zinvol • 40% heeft iets gedaan met de adviezen Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

11. Conclusie • 76% van patiënten ervaren klachten • 88% heeft adviezen gekregen • 24% is daadwerkelijk doorverwezen • 94%vond het adviesgesprek zinvol • Een adviesgesprek na de behandeling tussen 6-12 weken lijkt aan een behoefte te voldoen • Een adviesgesprek tijdens het reguliere spreekuur is niet haalbaar Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

12. Aanbevelingen • Elke patiënt 6-12 weken na de laatste behandeling een adviesgesprek aanbieden bij MCV • Met behulp van signaleringslijst adviesgesprek voeren • Training MCV • Richtlijn ontwikkelen voor adviezen en verwijzingen Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

13. Projectgroep • Implementatie van verpleegkundig adviesgesprek door MCV/ 4e gespreksmoment • Exclusie patiënten die adjuvant behandeld zijn met chemotherapie en/of Herceptin • Discussie: valt adviesgesprek onder 1e of 2e lijns zorg Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

14. Onderwerpen • Ontwikkeling richtlijn voor adviezen en interventies • Scholingstraject MCV • Verwijzing oncorevalidatie • Ontwikkeling periodieke kwaliteitsmodule • Patiënten enquête Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

15. Richtlijn • Gekoppeld aan signaleringslijst • Betrekken van MCV, BVN, ervaringsdeskundigen • Up to date houden door MCV • Goedkeuring BVN • Tzt evidence based Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

16. Verpleegkundige zorgvisie • Geven van informatie, adviezen en verwijzingen bij klachten die herstel belemmeren • Gericht op bevorderen van automie van de patiënt • Focus van herstel zoveel mogelijk op thuissituatie richten • Uitgaan van behoeften en wensen van patiënt • Aandacht voor individuele draagkracht/draaglast Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

17. Risicofactoren slechter herstel • Lichamelijke klachten • Voorgeschiedenis • Sociale steun • Afwijkende emotionele reactie/gedrag • Leeftijd Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

18. Scholingstraject MCV • Inhoudelijk deel: • Klinische les • Casuїstiek bespreking • Training • Start adviesgesprekken november 2005 Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

19. Verwijzing oncorevalidatie • Signaleringslijst als verwijsinstrument • Aanpassing signaleringslijst Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

20. Periodieke kwaliteitsmodule • Perspectief patiënt en MCV • Aanzet gemaakt door 2 HBO-V studenten: Verkennend onderzoek naar kwaliteitsindicatoren van verpleegkundig adviesgesprekDoris Abbema/Marije Tesink Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

21. Methode • Literatuur onderzoek • Interview MCV • Inventarisatie huidige situatie Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

22. Interview MCV (n=8) • Doel van adviesgesprek • Inhoud van adviesgesprek • Vorm van adviesgesprek • Condities van adviesgesprek • Toepassing van verpleegkundige vaardigheden • Evaluatie van adviesgesprek→ kwaliteitsindicatoren Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

23. Inventarisatie huidige situatie (n=54) • Voorkomende klachten • Besproken klachten • Adviezen/verwijzingen Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

24. Lichamelijke klachten 1= vermoeidheid 2= slapeloosheid 3= pijnklachten 4= verminderd uithoudingsvermogen 5= verminderde armfunctie 6= gewichtsverandering 7= overgangsklachten Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

25. Psychische klachten 1= neerslachtigheid 2= machteloosheid 3= angst/spanning of rusteloosheid 4= geheugen en/of concentratie problemen 5= veranderd uiterlijk Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

26. Sociale klachten 1= veranderde relatie met partner 2= verminderde sociale contacten 3= veranderde seksualiteit 4= problemen op het werk Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

27. Meest besproken klachten • vermoeidheid 41,8% • verminderde uithoudingsvermogen 39,5% • pijnklachten 34,8% Minst besproken klachten • Veranderde seksualiteit 2,4% • Veranderde relatie met partner 4.8% • Machteloosheid 4,8% Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

28. Adviezen/verwijzingen • Gevraagd advies 71,4% • Ongevraagd advies 5,9% • Geen advies 28,6% • Verwijzing binnen NKI/AvL 49,1% • Verwijzing buiten NKI/AvL 20,8% Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

29. Patiënten enquête • 50 vragenlijsten verstuurd • 5-7 mnd na adviesgesprek • 31 vragenlijsten retour/respons 62% Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

30. Heeft het verpleegkundig adviesgesprek met de MCV voorzien in een behoefte bij u ? • Ja 77,8% Nee 22,2% • Heeft u iets gedaan met de tijdens het gesprek gegeven adviezen van de MCV? • Ja 71% Nee 29% • Zou u andere patienten met borstkanker een adviesgesprek aanraden met onze MCV?Ja 87% Nee 6,5% Geen mening 6,5% Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

31. Heeft u behoefte gehad aan een vervolggesprek met onze MCV?Ja 26% Nee 74% • Kunt u op een schaal van 1 tot 10 een cijfer geven over de door u ervaren kwaliteit van het adviesgesprek?Gemiddeld cijfer 7,8 Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

32. Wat is volgens u het beste moment na de behandeling voor het verpleegkundig adviesgesprek? Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis

33. Afronding project • Analyse gegevens 1e jaar • Patiëntentevredenheid • patiëntenpanel over ca. 1 jr • Ontwikkeling periodieke kwaliteitsmodule • MCV en patiënt • Uitnodiging/tijdsplanning adviesgesprek • vervolggesprek MCV? • Naamgeving gesprek Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis