Monitorowanie wielkości emisji dwutlenku węgla Wytyczne Paweł Maliński

1. Monitorowanie wielkości emisji dwutlenku węgla • Wytyczne • Paweł Maliński • Zespół ds. Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień • Warszawa, 30.06.2009 r.

2. Wstęp Plan monitorowania – informacja o sposobie prowadzenia ewidencji i zbierania danych w celu sporządzenia raportu rocznego z emisji CO2i tonokilometrów w danym roku okresu rozliczeniowego. Procedury, źródła informacji, osoby odpowiedzialne za przetwarzanie danych, informacje o operatorze, poziomy dokładności i inne

3. Umocowania prawne w zapisach unijnych Obowiązek sporządzenia planów monitorowania wynika z artykułu 3g dyrektywy 2003/87/WE zmienionej dyrektywą 2008/101/WE Wytyczne w zakresie lotnictwa do sporządzania planów monitorowania zapisane w Decyzji Komisji z dnia 16 kwietnia 2009 r. zmieniająca decyzję 2007/589/WE w zakresie włączenia wytycznych dotyczących monitorowania i sprawozdawczości w odniesieniu do emisji oraz danych dotyczących tonokilometrów związanych z działalnością lotniczą Wytyczne nie zostały jeszcze implementowane do prawa krajowego – prace rozpoczną się niezwłocznie po zakończeniu prac nad ustawą o systemie handlu uprawnieniami do emisji

4. Pojęcia i definicje (1) Dokładność — rozumie się przez to stopień zgodności wyniku pomiaru i rzeczywistej wartości danej wielkości przy uwzględnieniu czynników losowych i systematycznych Niezgodność — rozumie się przez to jakąkolwiek czynność lub pominięcie czynności w instalacji podlegającej weryfikacji, zamierzone lub niezamierzone, które jest sprzeczne z planem monitorowania Poziom dokładności — rozumie się przez to metodykę ustalania poszczególnych elementów zestawu danych w poszczególnych grupach emisji, w celu jak najdokładniejszego określenia wielkości emisji CO2 i tonokilometrów

5. Pojęcia i definicje (2) Strumień paliwa — rodzaj paliwa, który w wyniku zużycia powoduje powstawanie emisji CO2 w jednym źródle lub większej ich liczbie (source streem, np. Jet A1) Źródło emisji — urządzenie lub zespół urządzeń możliwy do zidentyfikowania w ramach instalacji jako oddzielne źródło, z którego emitowane są gazy cieplarniane (emission source, np. Boeing 737-400) Niewielkie źródła emisji — operatorzy statków powietrznych obsługujący mniej niż 243 loty w czasie trzech kolejnych czteromiesięcznych okresów oraz operatorzy statków powietrznych obsługujący loty o całkowitej rocznej emisji wynoszącej mniej niż 10.000 ton CO2 na rok

6. Jakie wielkości podlegają procesom monitorowania Do operatorów statków powietrznych należy obowiązek sporządzenia dwóch planów monitorowania: plan monitorowania tonokilometrów (dalej TkmMP), który przygotowuje się w oparciu o dane odnośnie odległości pomiędzy parą danych lotnisk oraz masę pasażerów i ładunków przewiezionych na danej trasie, plan monitorowania rocznych emisji CO2 (dalej AEMP), który przygotowuje się w oparciu o dane o ilości zużytego paliwa.

7. Terminy i formularze • 31 sierpień 2009 r. – ostateczny termin składania planów monitorowania do KASHUE • 31 grudnia 2009 r. – ostateczny termin zatwierdzenia planów monitorowania przez organ Komisja zaproponowała aby wykorzystać stworzony przez nią format planów monitorowania emisji rocznych i tkm Format może zostać zmieniony przy czym wymagane minimum informacji takie jak w formularzach KE Minister właściwy ds. środowiska w drodze rozporządzenia określi format planów monitorowania

8. Struktura planów monitorowania Obecna wersja planów monitorowania dostępna tylko w formacie pliku MS Excel Plan monitorowania podzielony na zakładki tematyczne Każdy z planów monitorowania zawiera sekcje (np. rozdział Spis wersji planów monitorowania), która raz wypełniona nie wymaga ponownego uzupełnienia w drugim planie – rozdział 2 i 3

9. Plan monitorowania rocznych emisji i tkm Informacje ogólne: • Pierwszy przypadek pracy nad wspólnymi formularzami dla wszystkich państw członkowskich • Struktura rozdziałowa • Opis procedur związanych z wykorzystaniem paliw lotniczych i wykonanymi operacjami • Opis poziomów dokładności

10. Przegląd formularzy AEMP (1) • Lista planów monitorowania W trakcie zatwierdzania planu monitorowania dopuszczalne są zmiany i korekty. • Identyfikacja operatora statku powietrznego Operator statku powietrznego przekazuje informacje o strukturze własnościowej, dane kontaktowe oraz definiuje charakter wykonywanych operacji • Dane kontaktowe do osoby odpowiedzialnej za prowadzenie postępowania W przypadku konieczności kontaktu z osobą odpowiedzialną za prowadzenie postępowania po stronie operatora należy wpisać dane kontaktowe osoby upoważnionej

11. Przegląd formularzy AEMP (2) • Źródła emisji i charakterystyka floty Należy wpisać informacje na temat wykorzystywanej floty statków powietrznych, rodzaj wykorzystywanych paliw, procedur wykorzystywanych do zbierania danych o lotach, wykorzystywanych samolotach oraz przedstawić opis procedur monitorowania dla samolotów, które mogą być wykorzystywane w przyszłości • Uprawnienia do wykorzystywania uproszczonych procedur Jeżeli operator statku powietrznego spełnia warunki do wykorzystania uproszczonych procedur monitorowania potwierdza to w tym rozdziale • Informacje o aktywności (kalkulacja emisji) Operator statku powietrznego wybiera metodę wyznaczania zużycia paliwa (metoda A lub B)

12. Przegląd formularzy AEMP (3) Metoda A – Rzeczywiste zużycie paliwa podczas każdego lotu (tony) = Ilość paliwa znajdującego się w zbiornikach statku powietrznego po uzupełnieniu zapasu na dany lot (tony) – Ilość paliwa znajdującego się w zbiornikach statku powietrznego po uzupełnienia zapasu na następny lot (tony) + Ilość paliwa, o jaką uzupełniony został zapas na następny lot (tony) Metoda B – Rzeczywiste zużycie paliwa podczas każdego lotu (tony) = Ilość paliwa znajdującego się w zbiornikach statku powietrznego w czasie zaciągnięcia hamulców po zakończeniu poprzedniego lotu (tony) + Ilość paliwa, o jaką uzupełniony został zapas na następny lot (tony) – Ilość paliwa znajdującego się w zbiornikach statku powietrznego w momencie zaciągnięcia hamulców po zakończeniu lotu (tony)

13. Przegląd formularzy AEMP (4) Wielkość emisji określa wzór: Wielkość emisji (MgCO2) = zużycie paliwa (Mgp) * wskaźnik emisji (MgCO2/Mgp) Jeżeli wielkość emisji danego operatora nie przekraczają 50.000 ton CO2 jako minimalny poziom dokładności stosujemy można zastosować poziom 1, dla którego niepewność pomiaru zużycia paliwa nie przekracza ±5% W przypadku operatora, którego emisje przekraczają wartość 50.000 ton CO2 operator musi zastosować 2 poziom dokładności, dla którego niepewność pomiaru zużycia paliwa nie przekracza ±2,5%

14. Przegląd formularzy AEMP (5) Przeliczanie ilości paliwa wyrażonej w m3 na Mg: • rzeczywista gęstość paliwa (przeliczenie w temp. pomiaru), • gęstość przedstawiona przez dostawcę paliwa (faktura), • gęstość określona na podstawie temperatury paliwa w trakcie tankowania przy wykorzystaniu tabel korelacyjnych gęstość – temperatura, • Jeżeli żadna z możliwości nie jest możliwa do zastosowania dopuszcza się wykorzystanie gęstości standardowej (0,8 kg/l) Wskaźniki emisyjności -

15. Przegląd formularzy AEMP (6) Pozostała paliwa: • Biopaliwa – wskaźnik emisyjności równy 0 • Paliwa alternatywne – informacje przedstawione przez dostawcę (faktura) Obowiązek podania wielkości emisji powstałych w warunkach odbiegających od procedur opisanych w planie monitorowania

16. Przegląd formularzy AEMP (7) • Ocena niepewności pomiaru – źródła niepewności i towarzyszące im poziomy niepewności – niepewność pomiaru zużycia paliwa nie może przekroczyć dozwolonych poziomów dokładności • Wskaźniki emisji W tej sekcji dokonuje się potwierdzenia zastosowanego wskaźnika emisyjności oraz opisu procedur wykorzystywanych do określenia parametrów dla paliw alternatywnych • Uproszczone procedury monitorowania Procedury uproszczone dotyczą operatorów: a) którzy wykonują mniej niż 243 loty w czasie trzech kolejnych czteromiesięcznych okresów, lub b) których całkowita roczna emisji wynosi mniej niż 10 000 MgCO2 na rok Obowiązek wykorzystania narzędzi zatwierdzonych prze KE

17. Przegląd formularzy EAMP (8) • Braki w danych Kompletność informacji – w przypadku wystąpienia braku informacji o danym locie operator musi zapewnić środki zastępcze w celu ich uzupełnienia. Narzędzie musi być zaakceptowane prze KE (prace w Eurocontrolu) • Zarządzanie Opis procedur zarządzania danymi, kontakt osoby odpowiedzialnej za sporządzenie raportu rocznego, akredytacje procedur • Definicje i skróty Lista wykorzystywanych skrótów i ich definicje • + 14. Informacje dodatkowe Informacje, które mogą być pomocne w procesie zatwierdzania planu + dodatkowe komentarze organu zatwierdzającego plan

18. Przegląd formularzy TkmMP (1) W przypadku punktów: • Lista planów monitorowania, • Identyfikacja operatora statku powietrznego, • Dane kontaktowe do osoby odpowiedzialnej za prowadzenie postępowania, • Źródła emisji i charakterystyka floty, • Zarządzanie, • Definicje i skróty, • Informacje dodatkowe operatora, • Informacje dodatkowe organu, procedura postępowania identyczna z wypełnianiem AEMP

19. Przegląd formularzy TkmMP (2) • Tonokilometraż – iloczyn odległości (km) i ładunku handlowego (t) • Dystans • Najkrótsza odległość pomiędzy dwoma dowolnymi punktami na powierzchni Ziemi (GCD) • Dane o szerokości i długości geograficznej na podstawie AIP (Aeronautical Information Publications) • Dodatkowe powiększenie o 95 km • Ładunek handlowy • Ładunek handlowy to: masa ładunku i poczty + masa pasażerów i odprawionego bagażu

20. Przegląd formularzy TkmMP (3) • masa ładunku i poczty • nie zawiera masy palet i pojemników wykorzystywanych do transportu ładunku • określana na podstawie dokumentów masy i wywarzenia samolotu lub przy wykorzystaniu metody alternatywnej • masa pasażerów i odprawionego bagażu Dozwolone dwa poziomu dokładności: • Poziom dokładności 1 – standardowa wartość masy odprawionego pasażera i bagażu, 100 kg, • Poziom dokładności 2 - masa pasażerów i odprawionego bagażu podana w dokumentacji masy i arkuszu wyważenia Wybrany poziom dokładności będzie stosowany w wszystkich lotów

21. Zadania do zrealizowania • Trwają konsultacje grupy roboczej nad ujednoliceniem szczegółowych zagadnień • Zaadaptowanie formularzy KE do warunków prawa krajowego • Stworzenie przewodnika dla operatorów statków powietrznych (wytyczne do planów monitorowania) • Akceptacja planów monitorowania

22. Dziękuję za uwagę Paweł Maliński Kontakt: Tel. +48 22 569 65 66 E-mail: pawel.malinski@kashue.pl