280 likes | 742 Vues
TANIM. Cerrahi girisimin yapildigi g
E N D
1. GNBIRLIK OLGULARDA ANESTEZIK ILA SEIMI Dr.Seymen Nemli
Uzm.Dr.Esra agiran
Do.Dr.Elvan Erhan
3. AVANTAJLARI Ekonomik kazan
Hastanin erken rehabilitasyonu
Komplikasyonlarin daha az olmasi
Postoperatif yan etkilerin minimal olmasi
Hasta memnuniyeti
Azalmis nozokomiyal enfeksiyon riski
ocuklarda minimal psikolojik travma
4. Ingilterede 1989-1990 yillari arasinda %34 olan gnbirlik cerrahi vaka orani 1998-1999 yillarinda %65lere ikmistir.
Amerika Birlesik Devletlerinde, elektif cerrahi prosedrlerin %60-70i gnbirlik anestezi temelinde uygulanmaktadir.Diger lkelerde bu oranlar daha dsktr.
Jarret PEM. Day Case Surgery
EJA 2001 ; 18:32-35
5. Gnbirlik anesteziye uygun girisimler: 30-60 dakikaya kadar sren
Postoperatif minimal fizyolojik bozukluk olusturan
Komplikasyonsuz derlenme olanagi olan (Agri,Bulanti,Kusma,Kan kaybi)
operasyonlari kapsar.
6. Iyi bir preoperatif hazirlik, bilgilendirme ve bekleyis sresini kisaltma; anksiyolitik ya da sedatif premedikasyon ihtiyacini azaltabilir.
Gerekli durumlarda benzodiazepinler (kisa etkili) tercih edilir.
Bunlarin postoperatif eve gnderilme sresine ciddi bir etkisi olmadigi gzlemlenmistir.
SMITH A F. PITTAWAY A S. COCHRANE DATABASE SYST REV 2003 Gnbirlik Cerrahide Preoperatif Premedikasyon
7. Rejyonal teknikler
MAC (monitored anesthesia care): LA + IV sedasyon
Rejyonel blok
Santral blok
Genel anestezi Gnbirlik islemlerde uygulanacak anestezi yntemleri:
8. Gnbirlik olgularda rejyonal anestezi uygulamalarinda hasta seiminde, Tibbi ekibin becerisi
Hastanin saglik durumu
saglikli hasta, ya da varsa astim,DM,HT,epilepsi gibi hastaliklarinin kontrol altinda olmasi
Girisimin teknik uygunlugu
Postoperatif morbidite
Sosyal faktrler
hasta tercihi,uygun bakim ve ulasim kosullari,telefon imkanlari
gznnde tutulmalidir
9. Gnbirlik olgularda rejyonal anestezinin genel anesteziye stnlkleri: SSS fonksiyonlarinin daha az etkilenmesi
Bogazda travma ve agrinin olmamasi
Bulanti ve kusmanin daha az grlmesi
Operasyon esnasinda hasta ile iletisim
Erken mobilizasyon ve erken fizyoterapi
zellikle riskli hastalarda!
Analjezi ihtiyacinda azalma, etkin postop. analjezi
Postoperatif respiratuar ve kardiovaskler komplikasyonlarda azalma
Daha dsk maliyet
10. Gnbirlik olgularda rejyonal anestezinin dezavantajlari: Blok etkisinin ortaya ikmasi iin gereken srenin uzun olmasi
Uyumsuz hastalarda uygun olmamasi
11. Lokal Anesteziklerin Fizikokimyasal zellikleri
12. Lidokain, gnbirlik anestezide popler olmakla birlikte, spinal anestezi sonrasi geici nrolojik semptomlara (TNS) neden olabilmektedir.
TNS ila seimi ve litotomi pozisyonu ile iliskili bulunmustur.
TNS, lidokaine zg gibi tanimlansa da daha az oranda mepivakain ve nadir olarak bupivakainle de tanimlanmistir.*
Hiperbarik solusyonlari TNS ile iliskilendiren yayinlar olsa da, bupivakain en az sorun yaratan ila olarak grnmektedir.**
* TARKKILA et al. REG.ANESTH.1996;21:26-29
** KELD DB et al. ACTA ANESTH. SCAND 2000;44:285-290
Gnbirlik olgularda rejyonal anestezide lokal anestezik seimi:
13. KISA ETKILI LOKAL ANESTEZIK
LOKAL ANESTEZIK DOZUNU AZALTIP OPIOID EKLENMESI
5 mg % 0.5 Bupivakain + 25g Fentanil ile anestezide kalite ve eve gnderilme zamaninda belirgin kisalma*
10 mg % 2 Lidokain + 25g Fentanil ile kaliteli anestezi ve hizli derlenme**
* ANESTHESIA ANALGESIA 2000
** ACTA ANAESTHESIOLOGICA SCAND 2003 Gnbirlik Olgularda Spinal Anestezi *Anest Analg 2000
*Anest analg 2000 **Acta anaesthesiologica scand 2003*Anest Analg 2000
*Anest analg 2000 **Acta anaesthesiologica scand 2003
14. Gnbirlik Olgularda Epidural Anestezi Daha az tercih edilir
Uzun zamana ihtiya vardir
Ek doz ila yapilmasi, kateterin ekilmesi iin yardima ihtiya vardir
15. Gnbirlik Olgularda Epidural Anestezi Kisa etkili ila seilmesi
-Lidokain, Prilokain, 2-kloro prokain
Lokal anestezige opioid ilavesi
-Fentanil, Sufentanil
5-10g/ml adrenalin ilavesi:
-Lidokain etki baslama sresini ?
-Sistemik absorbsiyonu ?
-Anestezik potensini ?
16. Gnbirlik Olgularda Genel Anestezi DERLENME:Hastanin genel anestezi sonrasinda preoperatif fizyolojik durumuna dnnceye kadar olan bir sretir.
-Erken Derlenme:Uyanma, hayati reflekslerin geri dnmesi.
-Ara Derlenme: Acil klinik derlenme, eve hazirlik.
-Ge Derlenme:Tam derlenme, fizyolojik derlenme.
17. POSTOP YOGUN BAKIMDAN GNDERILME KRITERLERI I MODIFIYE ALDRETE SKORLAMASI
-Aktivite: Istemli veya emirli hareket
-4 ekstremite: 2
-2 ekstremite 1
-0 ekstremite 0
-Solunum:
Rahat nefes alip verme ve ksrme 2
Dispne,kisitli solunum 1
Apne 0
18. -Vital Bulgular:(Arteriyel kan basinci,kalp hizi)
% 20 preoperatif degerler 2
% 20-40 preoperatif degerler 1
%40 preoperatif degerler 0
-Hareket:Normal,dzgn yrys 2
Yardimla yryebilme 1
Hareket edememe 0
-Bulanti,Kusma:Minimal(P.O tedaviyle kontrol altinda) 2
Orta(I.M tedaviyle kontrol altinda) 1
Agir(tedaviye ragmen) 0
ANESTEZI SONRASI EVE GNDERME KRITERLERI (PADS)I
19. -Cerrahi Kanama:Minimal 2
Orta 1
Agir 0
-Agri:(Hastanin,taburculuk ncesi agrisi,minimal ya da hi olmamalidir)
Hastanin kabul edebildigi agri 2
Hastanin kabul edemedigi agri 1
S>8
ANESTEZI SONRASI EVE GNDERME KRITERLERI (PADS)II
20. Gnbirlik Olgularda Genel Anestezi Seilen Ilalar:
-Kisa etkili
-Dsk postoperatif yan etkili
-abuk derlenmeye olanak taniyan
-Gvenli
niteliklerde olmalidir.
21. Gnbirlik Olgularda Genel Anestezi Sevofluran, desfluran gibi yeni halojenli eter bilesiklerinin dsk kan-gaz znrlgnn olmasi,etkilerinin hizli baslamasina ve sonlanmasina neden olur
22. Gnbirlik Olgularda IV Genel Anestezikler Erken derlenmede ve ara derlenmede, sre aisindan Propofol ve Tiopental arasinda fark yoktur
ALHASHEMI J.et al CAN J. ANAESTH
1997;44:118-25
Erken derlenmede ve ara derlenmede Propofol Tiopentalden stndr
23. Gnbirlik Olgularda IV Genel Anestezikler Propofol kullaniminda postoperatif bulanti ve kusma, Izofluran, Desfluran ve Sevofluran kullanimina gre daha azdir.
Ayni sekilde postoperatif antiemetik medikasyon ihtiyaci da propofolde belirgin olarak azalmistir.
GUPTA A. Et al. Anesth Analg
2004;98:632-41
24. Intravenz genel anestezi indksiyonu, eriskin hastalarda, altin standart haline gelmistir
Propofol uygun tercihtir ancak tiopental de kullanilabilir.
JAKOBSSON J. 2008 ESA BOOK
0-2RC2-13 Gnbirlik Olgularda Genel Anestezi
26. Propofol ile karsilastirma
27. Desfluran ile karsilastirma
28. Sevofluran ile karsilastirma
29. Gnbirlik Genel Anestezi Uygulamalarinda Opioid Kullanimi Fentanil, Alfentanil , Sufentanil gibi opioidler kullanilabilir.
Ancak Remifentanil (infzyon) daha stn bir tercihtir.
JAKOBSSON J. Et al. ANAESTHESIA
1993;48:1005-7
30. Modern gnbirlik cerrahide kas gevsetici kullanimi azalmistir.
Yogun kas gevsemesi gerekmeyebilir
LMA
Kas gevsetici kullanimindan mmkn oldugunca uzak durulmalidir.
BETELLI G. Et al. CURR OPIN
ANAESTHESIOL 2006;19:600-5 Gnbirlik Genel Anestezide Kas Gevseticiler ESA 2008 DANIMARKAESA 2008 DANIMARKA
31. Mecbur kalindiginda kisa etkili bir kas gevsetici, uygun dozda kullanilmali, rezidel blok riskini azaltmak iin nromuskuler monitrizasyon saglanmalidir.
Immobilizasyonun gerektigi (gz, kulak, mikrocerrahi)
Endotrakeal entbasyonun daha gvenli oldugu durumlar (tonsillektomi, laparoskopi)
BETELLI G. Et al. CURR OPIN
ANAESTHESIOL 2006;19:600-5 Gnbirlik Genel Anestezide Kas Gevseticiler ESA 2008 DANIMARKAESA 2008 DANIMARKA
32. Gnbirlik Genel Anestezide Kas Gevseticiler
33. Gnbirlik Cerrahi Sonrasi Agri Tedavisinin Amalari Derlenmeyi hizlandirmak
Hastanede kalis sresini kisaltmak
Hastane masraflarini azaltmak
Kronik agriya dns azaltmak
Hasta memnuniyetini artirmak
Komplikasyonlari azaltmak
Normal yasama dns hizlandirmak
Yasam kalitesini arttirmak
34. Gnbirlik Cerrahide Postoperatif Agri Kontrolnde Kullanilan Yntemler -ANALJEZIKLER
-Nonopioid (parasetamol, NSAII)
-Opioid
-LOKAL ANESTEZIKLER
-Infiltrasyon
-Periferik / Santral bloklar
-Kateter teknikleri
*Gnbirlik cerrahi sonrasinda, multi modal agri kontrol stratejisi, altin standart haline gelmistir.
*MYLES P.S LANCET 2007;369:810-2
35. Gnbirlik Cerrahi Sonrasi Bulanti ve Kusmanin Tedavisi Preoperatif risk faktrlerinin sayisina gre proflaksi dsnlmelidir.
Proflaksi ve tedavide multi-modal bir strateji nerilir.
- Steroidler (proflaksi)
- Metoklopramid (proflaksi)
- Fenotiazinler
- 5 HT-3 reseptr blokrleri (Profilaksiden ok tedavide)
APFEL CC et al.N ENGL J MED
2004;350:2441-51
36. POBK - Risk faktrleri Hastayla ilgili
Gen yas
Kadin cinsiyet(2-3 kat artis)
Menstrasyon
Gebelik
Obezite
POBK hikayesi
Tasit tutma hikayesi olan
Gecikmis gastrik bosalma
Yemek yeme ve uzamis alik
37. Gnbirlik Cerrahide ikis ncesi: Taburcu olan hastalar, %20-40 oraninda ve 2-4 gn sren, orta-ciddi dzeyde agri hissedebilmektedir.
Hastalara agri ile nasil basa ikabilecekleri (hangi ila? hangi siklikta?) ve ilalarin ne gibi yan etkileri olabilecegi konusunda danismanlik verilmelidir.
Hastalara tek doz lokal anestezik etkisi gemeden analjezik kullanmalari nerilmelidir. Pediatrik agri kontrolu iin ebeveynler ynlendirilmelidir.
Postoperatif dnemde yorgunluk ve basdnmesi olabilecegi ve bazi hastalarda daha uzun srebilecegi anlatilmalidir.
Gereginde temasa geebilmek iin hekimin telefon ve agri numarasi hastalara verilmelidir.
Cerrahi sonrasi takip iin cerrah ya da hemsire tarafindan aranabilecegi konusunda hasta bilgilendirilmelidir.
38. Gnbirlik Anestezide Ila Seimi Sonu olarak;
Iyi planlanmis girisime spesifik perioperatif idare
Anestezi ve postoperatif agri protokolleri
Bireysel ajan titrasyonu
Multimodal analjezik tedavi
Pre-, per- ve post-operatif srelerde
Gereginde antiemetik ile proflaksi ve tedavi
Risk faktrleri >2
Uygun analjezi ve anestezi kombinasyonu
Yeterli dzeyde anesteziyi minimum yan etkiyle gereklestirebilmek