Milli Gelirin Bileşenleri

1. Milli Gelirin Bileşenleri

2. Firmaların yatırım harcamaları Yurtiçi toplam Talep (GSYİH) Net ihracat Mal ve hizmetlere yapılan hükümet harcamaları Hanehalkı tüketim harcamaları Mal ve Hizmetlere Olan Talebi Ne Belirler? GSYİH’nın dört bileşeni: Y = C + I + G + NX

3. C C = c(Y-T) Hanehalkı tüketim harcamaları Harcanabilir gelir Y-T Tüketim fonksiyonunun eğimi MPC Tüketim Fonksiyonu C = c(Y- T)

4. Tüketimi Belirleyen Faktörler • Kullanılabilir (Harcanabilir) Gelir • Servet • Bekleyişler • Demografik Unsurlar

5. Cd(=Y) 45° lik doğru Cd, 100bin YTL O 100bin YTL Y

6. Marjinal Tüketim Eğilimi Gelirde meydana gelen artış gelire bağlı tüketim harcamalarını da arttırmaktadır. Gelirdeki, değişme ile tüketimdeki değişme arasındaki bu ilişkimarjinal tüketim eğilimi (MPC) olarak adlandırılmaktadır.

7. Marjinal Tüketim Eğilimi • Marjinal tüketim eğilimi (MPC) tüketimdeki değişmenin gelirdeki değişmeye oranı biçiminde tanımlanmaktadır: • Tüketimdeki Değişme C • MPC=------------------------------ = ------- • Gelirdeki Değişme Y

8. Aylık gelirinizin, 1200 YTL/ay olduğunu ve tüketim harcamalarınızın 1000 YTL/ay olduğunu varsayınız.

9. Şimdi gelirinizin 2700 YTL/ay ve tüketim harcamalarınız 2000 YTL/ay Tüketimde 1000 YTL artış Gelirde 1500 YTL/ay artış.!

10. Marjinal Tüketim Eğiliminiz(MPC) = 1000/1500 = 2/3. 1000 YTL/ay 1500 YTL/ay

11. C ve Y arasındaki ilişkiyi gösteren doğru, tüketim fonksiyonu olarak adlandırılır.

12. C ve Y’nin bileşimlerinden oluşan doğru, gelir arttığında tüketimin nasıl değiştiğini gösterir.

13. MPC doğrunun eğimini gösterir ve burada “b” ile sembolize edilmiştir. Doğrunun dikey ekseni kestiği nokta “a” ile sembolize edilmiştir. a = 200 ve b = 2/3 C = a + bY C = 200 + 2/3 Y

15. 45-derecelikdoğru, gelir ve tüketim arasındaki fark olan tasarrufu verir. S = Y – C

16. 45-derecelikdoğru, gelir ve tüketim arasındaki fark olan tasarrufu verir. S = Y – C

17. Marjinal Tasarruf Eğilimi • Gelirdeki değişme ile tasarruflardaki değişme arasındaki ilişki marjinal tasarruf eğilimi (MPS) olarak adlandırılmaktadır. • (MPS) tasarruflardaki değişmenin gelirdeki değişmeye oranı şeklinde hesaplanmaktadır .

18. Marjinal Tasarruf Eğilimi • Tasarruftaki Değişme S • MPS=------------------------------ = -------- • Gelirdeki Değişme Y

22. S = Y – C, C yerine C = a + bY S = Y – (a + bY) S = Y – a – bY S = – a + Y – bY S = – a + (1 – b)Y

23. İspat: C = a + bY S = – a + (1 – b)Y C + S = 0 + bY + (1 – b)Y C + S = (b + 1 – b) Y C + S = Y

24. Not: C = a + bY S = – a + (1 – b)Y Eğertüketim denklemini biliyorsanız tasarruf denklemini yazabilirsiniz.

25. Örnek: C = 392.7 + 0.92Y Tasarruf denklemi nedir? S = -392.7 + 0.08Y S = – a + (1 – b)Y

26. Ortalama Tüketim ve Tasarruf Eğilimleri • Ortalama tüketim eğilimi (APC) gelirin tüketim amacıyla harcanan kısmını ifade etmekte ve • Tüketim C • APC=----------- = --------- • Gelir Y • Ortalama tasarruf eğilimi (APS) gelirin tasarrufa ayrılan kısmını ifade etmekte ve • Tasarruf S • APS= ----------- = --------- • Gelir Y

27. SORU (1) • Hükümetin faiz geliri üzerine daha yüksek oranda bir vergi koyduğunu varsayalım. Bu hareket, toplam tüketim fonksiyonu üzerinde nasıl bir etki yaratabilir? • Servetin getirisi artık daha yüksek oranda vergilenmektedir. Bu durumda hanehalkı daha az tasarruf edecek ve tüketim harcamaları artacak, tüketim fonksiyonu yukarıya kayacaktır.

28. SORU (2) • Merkez Bankası’nın para politikası, ekonominin tüm sektörleri için kulllanılacak kredi miktarını azaltmaktadır. Bu hareket, toplam tüketim fonksiyonunu nasıl etkiler? • Kredi miktarının azalması tüketimi azaltacağından tüketim fonksiyonu aşağıya kayar.

29. SORU (3) • Tüketici kredisinin taksitle ödeme koşulları, 24 aydan 36 aya çıkartılmıştır. Bu durum toplam tüketim fonksiyonunu nasıl etkiler? • Taksit miktarı artınca hanehalkı taksitle alma konusunda daha istekli olacaklardır. Bu da tüketimi artıracak ve tüketim fonksiyonu yukarıya kayacaktır.

30. Yatırım Harcamaları (I) Bir ekonomide, belli bir dönemdeki sermaye mallarında yapılan artışlar ve bu artışların gerçekleşmesini sağlayan harcamalar akımı yatırımdır. Yatırım, makine ve teçhizat, bina ve vb. gibi sabit sermaye mallarında ve hammadde yarı mamul ve mamul stoklarında artış yaratmak için yapılır. Yatırım (I) = Sabit Yatırım (If) + Stok yatırımı (Is)

31. Gayri Safi Yatırım -Net Yatırım Bir ekonomide belli bir dönemde gerçekleştirilen yatırımların toplam değerigayri safi yatırımıgöstermektedir. Net Yatırım = Gayri Safi Yatırım – İkameYatırım Bir ekonomide, gayri safi yatırım harcamaları yalnızca ikame yatırım harcamalarından ibaretse, bu takdirde o ekonomide sermaye oluşumu yönünde bir büyüme yok demektir.

32. Otonom Yatırım • Gelir ve tüketim düzeyinden bağımsız olarak gerçekleştirilen yatırımlar, otonom yatırımlardır. I Otonom Yatırım 50 Y

33. Uyarılmış Yatırım • Gelir ve tüketim düzeyinden etkilenen yatırımlardır. I UyarılmışYatırım Y

34. Uyarılmış Yatırım Uyarılmış yatırımların, gelirdeki artıştan hangi oranda etkileneceğini yatırım doğrusunun eğimi (marjinal yatırım eğilimi = I / Y) ortaya koyar. I UyarılmışYatırım Y

35. Özel Yatırım - Kamu Yatırımı Kâr amacına yönelik olarak gerçekleştirilen yatırımlar özel yatırımlardır . Kamu yararı sağlamaya yönelik yatırımlar ise kamu yatırımlarıdır.

36. Yatırımları Belirleyen Faktörler • Faiz oranı • Beklenen Kâr • Teknolojik Değişim • Sermaye mallarının maliyeti • Kapasite kullanımı

37. Yatırım harcamaları reel faiz oranı Yatırım Fonksiyonu I = I(r)

38. Yatırım fonksiyonu yatırım miktarı ile reel faiz oranı arasındaki ilişkiyi gösterir. Faiz oranı borçlanılan fonların maliyetini gösterir. Bu nedenle, yatırımlar faiz oranına bağlıdır. Faiz oranları arttığında daha az yatırım projesi karlı olacağı için yatırım eğrisi negatif eğimlidir. Reel Faiz oranı, r Yatırım fonksiyonu, I(r) Yatırım Miktarı, I

39. Nominal ve Reel Faiz Oranları • Nominal Faiz Oranı : Borç alanın borç verene ödemeyi taahhüt ettiği normal getiridir. • Reel Faiz Oranı: Borç alanın borç verene ödemeyi taahhüt ettiği normal faiz oranından enflasyon oranının giderildiği faiz oranıdır. 1+İN İR =-------------------- - 1 1+gP İR = reel faiz oranı İN = nominal faiz oranı gP = enflasyon oranı

40. Kamu Harcamaları Kamu kesiminin mal ve hizmet alımları için yaptığı harcamalardır. Kamu harcamaları genel bir eğilim olarak otonom oldukları varsayımı ile ele alınır. Bu genel eğilime uyularak burada da devlet tarafından mal ve hizmet alımları için yapılan harcamaların ülkedeki cari gelir düzeyinden bağımsız olduğu, yani kamu harcamalarının otonom olduğu kabul edilecektir. G Kamu Harcamalarındaki artış G Kamu Harcamalarındaki azalış Y

41. Net İhracat Net ihracat ülkenin mal ve hizmet ihracatı ile mal ve hizmet ithalatı arasındaki farktır . Net İhracat = X-M

43. Marjinal İthal Eğilimi Gelirdeki değişmeler karşısında ithalat miktarının hangi miktarda değiştiği marjinal ithal eğilimi kavramı ile ifade edilmektedir . Marjinal ithal eğilimi (MPI) ithalattaki değişme miktarının gelirdeki değişme miktarına oranıdır. İthalattaki Değişme IM MPI = ------------------------- = ---------- Gelirdeki Değişme Y

44. Toplam Harcama Fonksiyonu AE=C+I+G+X

45. Toplam Planlanan Harcama AE=C+I+G+X Bir ekonomide tüm sektörler tarafından satın alınmak istenilen reel GSYİH’ya toplam planlanan harcama (AE) denir.

46. Toplam Harcama Fonksiyonu

47. Denge Milli Gelir ve Harcama Düzeyi

48. EKONOMİDE DENGE Her şeyin planlanana uygun seyretmesi nedeniyle ekonomik birimlerin kararlarını ve davranışlarını değiştirmedikleri bir durumdur.

49. Makro Ekonomik Anlamda Denge Ülkedeki gelir ve harcamaların eşitlendiği ve otonom harcamalar değişmediği sürece bu noktadan ayrılma eğiliminin söz konusu olmadığı bir durum

50. Harcamalar ve Gelir Toplam harcama fonksiyonu çeşitli gelir düzeylerinde planlanan harcamaları ifade eder. Bu aşamada fiyatlar da sabit kabul edildiği için analizde nominal ve reel büyüklükler birbirine eşit olmaktadır. Bir ekonomide gerçekleşen fiili harcamalar her zaman gelireve üretime eşittir, çünkü fiili harcama olarak ifade edilen stok değişiklikleri de harcamaların içinde dahil edilmiştir. Yani stok değişimleri otomatik olarak yatırımları arttırmakta veya azaltmaktadır.