BASIN LSERLERI, NLEME VE HEMSIRELIK YAKLASIMI

1. BASINÇ ÜLSERLERI,ÖNLEME VE HEMSIRELIK YAKLASIMI

2. 2 BASINÇ ÜLSERI NEDIR?

3. 3 BASINÇ ÜLSERI NEDIR? Basinç ülseri:Basinç, friksiyon, yirtilma ve diger faktörlerin etkisiyle deri ve deri altindaki dokularda meydana gelen lokalize doku zedelenmesidir Deri ve kas üzerine sürekli basinç uygulanmasina bagli olarak gelisen yaralanmadir.

4. 4 BASINÇ ÜLSERI NEDIR? Basinç ülserleri, uzun süreli basincin etkisinde kalmaya bagli olarak, vücudun herhangi bir bölgesinde iskemi ve nekroz sonucu olusan yaralardir.

5. 5 BASINÇ ÜLSERI NEDEN ÖNEMLIDIR? Basinç ülserleri tüm dünyada saglik bakim kurumlarinda önemli bir problem olarak belirtilmektedir. Çünkü basinç ülserleri, hastanin yasam kalitesini etkilemekte ve saglik bakim maliyetini arttirmaktadir.

6. 6 BASINÇ ÜLSERI NEDEN ÖNEMLIDIR? Basinç ülseri hastanin fiziksel sagligini etkileyerek yasamini tehdit etmekte, bagimsizligini kaybetmesine ve sosyal izolasyon gibi psikolojik problemler yasamasina neden olmaktadir.

7. 7 BASINÇ ÜLSERI NEDEN ÖNEMLIDIR? Ayrica hasta agri çekmekte, yara bakimi, debritman, greft gibi islemler nedeniyle hastanede uzun süre yatmakta ve bu durumda hasta ve hastane için ekstra maliyet olusturmaktadir.

8. 8 RISK FAKTÖRLERI: Basinç ülserlerinin gelismesinde rol oynayan en önemli faktör Basinç’tir. Basincin yogunlugu, süresi ve dokunun toleransi basinç ülserlerinin gelismesinde önemlidir.

9. 9 RISK FAKTÖRLERI: Saglikli kisilerde basinç ülseri olusmamasinin nedeni basincin süresi ile iliskilidir. Çünkü hareket etme ve duyusal algilama problemi olmayan saglikli kisiler basinç nedeniyle olusan doku hipoksisinin yol açtigi rahatsizligi hisseder ve pozisyon degistirerek basinci baska noktalara kaydirirlar.

10. 10 RISK FAKTÖRLERI: Sürtünme ve yirtilma (friksüyon ve shear): Dokunun bir yüzey üzerinde (yatak veya tekerlekli sandalye) hareket etmesi sonucu ortaya çikan sürtünme tek basina sadece epidermis ve dermisin üst tabakasinda zedelenmeye yol açar.

11. 11 RISK FAKTÖRLERI: Ancak sürtünme yerçekiminin etkisi ile birlestiginde bir makaslama etkisi yaratarak derin dokularda yirtilmalara neden olur, doku perfüzyonu bozulur ve doku hasari gelisir. Deri serbest olarak hareket etmedigi için yirtilmanin asil etkisi kemik çikintilarinin üzerindeki derin dokularda görülmektedir.

12. 12

13. 13

14. 14 Basinç noktalari(Yan yatis Pozisyonunda)?

15. 15 Basinç noktalari(Yüzükoyun pozisyonda)?

16. 16 Basinç noktalari(Oturma pozisyonunda)? In the seated positionIn the seated position

17. 17 RISK FAKTÖRLERI: Yas Yasin ilerlemesi ile, deri perfüzyonu ve deri turgorunda bozulma, Kollajen dejenerasyonu, Serum albumin düzeyi ve immün cevapta azalma, Yag dokusunun azalmasina bagli zayiflik, Doku elastikiyeti kaybi, Epidermis ve dermis arasindaki baglantinin zayiflamasi, Mental durumun bozulmasi yaslilarda basinç ülserlerinin gelismesinde rol oynayan faktörlerdir.

18. 18 RISK FAKTÖRLERI: Nem Nem epidermisin dissal güçlere karsi direncini etkilemektedir. Uzun süre neme maruz kalan epidermis tabakasinda önce yumusama daha sonra ise doku bütünlügünde bozulma gelisir. Idrar ve diskisini tutamayan ya da asiri terleyen kisilerde basinç ülserleri gelisme riski yüksektir.

19. 19 RISK FAKTÖRLERI: Beslenme Beslenme yetersizligi basinç ülserlerinin gelismesine ve Doku iyilesmesinde gecikmeye neden olmaktadir. Protein-kalori malnütrüsyonu ile basinç ülserleri gelismesi arasinda güçlü bir iliski vardir.

20. 20 RISK FAKTÖRLERI: Hastaliklar Hareket kisitliligina yol açan, dokulara kan ve oksijen tasinmasini etkileyen hastaliklar basinç ülserlerinin gelismesinde rol oynamaktadir. Örnegin yataga ya da tekerlekli sandalyeye bagimli olan felçli hastalarda, kalça kirigi gelisen hastalarda basinç ülserleri gelisme riski yüksektir.

21. 21 RISK FAKTÖRLERI: Psikolojik faktörler Stres durumunda kortizon salinimi artar, Kortizon kollajen sentezini azaltir, Kollajen sentezinin azalmasi ile basinç ülserleri gelisimi arasinda bir iliski bulunmaktadir.

22. 22 RISK FAKTÖRLERI:  Diger faktörler Sigara içme, Kan glikoz düzeyinin yükselmesi, Hastaligin ciddiyeti, Kuru cilt, Vücut isisinin yükselmesi, Kan vizkositesinin artmasi, Kan basincinin azalmasi basinç ülserlerinin gelismesinde rol oynayan diger faktörlerdir.

23. 23 Risk Degerlendirmesi: Basinç ülserlerinin prevelans ve insidansini azaltmada en önemli girisim risk faktörlerini belirlemektir. Bunun için en objektif, güvenilir ve maliyet etkili olan yöntem risk degerlendirme araçlarinin kullanilmasidir.

24. 24 Basinç Ülserinin Önlemesi Için Hemsirelik Girisimleri Pozisyon degistirme Cilt bakimi (nem,inkontinens), Beslenme, Sürtünme ve ezilme, Basincin azaltilmasi, Riskin ve yaranin degerlendirmesi, Etkin bir tedavi plani, Hasta ve yakinlarinin egitimi, Multidisipliner bir yaklasimin benimsenmesi, Ve kayit tutma önemlidir.

25. 25 Pozisyon degistirmeye yönelik hemsirelik girisimleri Hasta yataga bagimli ise en az iki saatte bir, tekerlekli sandalyeye bagimli ise saat basi pozisyon degistirilmelidir. Hastaya yan yatis pozisyonu verilirken dik degil 30° yan yatis pozisyonu verilmelidir. Dik yan yatis pozisyonunda torokanterler üzerine basinç bineceginden basinç ülseri gelisme riski yüksektir.

26. 26  Dizlerin ve ayak bileklerinin birbirine sürtünmesini önlemek için bacak aralari yastik ya da köpük kenarliklarla desteklenmelidir. Topuklarin yataga temas etmesini önlemek için alt bacagin arka alt kismina (diz altindan ayak bilegine kadar) yastik konulmalidir.

27. 27 Cilt bakimina yönelik hemsirelik girisimleri Basinç ülserlerinin yaygin oldugu vücut bölgeleri günlük olarak kontrol edilmelidir. Nemi kontrol altinda tutmak için neme yol açan nedenler belirlenir (terleme, yara drenaji, banyo sonrasi islak kalma ve fekal ya da üriner inkontinans).

28. 28 Idrar ya da gaitanin ciltle temasini önlemek için bariyer krem ve cilt koruyuculari kullanilabilir. Ayrica emici pedler, kondom kateter kullanilarak inkontinansi olan hastanin cildi korunabilir.

29. 29 Beslenmeye yönelik hemsirelik girisimleri Diyetisyen ile isbirligi yapilarak risk altinda olan hastalarin protein ve kalori miktarlari arttirilmalidir. Bu hastalara A, C ve E vitamini gibi kollajen sentezini arttiran, epitelizasyonu saglayan ve immün sistemi güçlendiren vitaminler verilmelidir.

30. 30 Sürtünme ve ezilmeyi önlemeye yönelik hemsirelik girisimleri Sürtünme ve yirtilmayi önlemek için hastanin yataginin basucu 30º’den daha fazla yükseltilmemeli, Hasta yatak içinde hareket ederken (oturma, yan dönme vb.) trapez kullanmali, Yatagin ayak ucuna kaymis olan bir hastayi yatagin basucuna dogru çekerken mutlaka çarsaf kullanilmali, Çok yaygin bir sekilde yapildigi gibi hasta iki kisi tarafindan koltuk altlarindan tutularak yukari dogru çekilmemelidir.

31. 31 Basinç ülseri olustuktan sonra tedaviye yönelik hemsirelik girisimleri: Basinç ülserlerinde, etkilenen doku tabakalari dikkate alinarak dört evre seklinde siniflanmistir. Buna göre hastaya verilecek bakim her bir evreye göre degisiklik göstermektedir.

32. 32 I. Evre Bu evrede deride basmakla kaybolmayan kizariklik vardir, Deri bütünlügü bozulmamistir. Kizariklik basinç kalktiktan sonra 30 dakikadan fazla kalir.

33. 33 I. Evreye yönelik hemsirelik girisimleri Bu evre uyari olarak algilanmalidir. Genellikle kendiliginden iyilesir. Gerekli önlemler alinmali (Pozisyon, hijyen, sürtünme ve ezilme önlenmeli).

34. 34 EVRE I This is an example of a Stage I Pressure Ulcer on darkly pigmented skin. It could need to be palpated for induration, warmth and/or edema. For KCI Internal Use Only. Do Not Copy. Do Not Distribute.This is an example of a Stage I Pressure Ulcer on darkly pigmented skin. It could need to be palpated for induration, warmth and/or edema. For KCI Internal Use Only. Do Not Copy. Do Not Distribute.

35. 35 II. Evre Epidermis ve/veya dermisin üst tabakasini etkileyecek sekilde kismi derinlikte doku kaybi vardir. Klinik olarak deride siyrilma, su toplanmasi veya derin olmayan çukur seklinde gözlenir.

36. 36 EVRE II Represented here are examples of Stage II pressure ulcers on darkly pigmented skin. The pressure ulcer on the left has exposed dermis (light areas) and dark spots (basal membrane). The ulcer on the right has exposed basal membrane (solid, smooth, dark pink tissue). For KCI Internal Use Only. Do Not Copy. Do Not Distribute. Represented here are examples of Stage II pressure ulcers on darkly pigmented skin. The pressure ulcer on the left has exposed dermis (light areas) and dark spots (basal membrane). The ulcer on the right has exposed basal membrane (solid, smooth, dark pink tissue). For KCI Internal Use Only. Do Not Copy. Do Not Distribute.

37. 37 II. Evreye yönelik hemsirelik girisimleri Tedavide ilk adim yaranin dikkatlice degerlendirilmesidir. Çünkü yüzeysel gibi görünen bir basinç ülseri derin dokularda III. evre olabilir. Nedenler ortadan kaldirilir, Yara enfeksiyondan korunmali, Kendiliginden ya da pansumanla iyilesir.

38. 38 III. Evre Epidermisten baslayip üst fasyaya kadar uzanan tüm dokulari içeren tam derinlikte doku kaybi ya da nekroz vardir. Kemik, tendon ve eklemlere kadar uzanmaz. Basinç ülseri derin çukur seklindedir. Yara yatagi genellikle agrisizdir.

39. 39 EVRE III This slide is a stage III pressure ulcer on the left trochanter. When assessing subcutaneous tissue, remember that healthy adipose tissue appears pale yellow or pink with many capillaries running through it. The subcutaneous tissue may appear transparent. For KCI Internal Use Only. Do Not Copy. Do Not Distribute. This slide is a stage III pressure ulcer on the left trochanter. When assessing subcutaneous tissue, remember that healthy adipose tissue appears pale yellow or pink with many capillaries running through it. The subcutaneous tissue may appear transparent. For KCI Internal Use Only. Do Not Copy. Do Not Distribute.

40. 40 III. Evreye yönelik hemsirelik girisimleri Tedavide yara dikkatlice degerlendirilir, Nekrotik doku depride edilir, Enfeksiyon önlenir (pansuman, antibiyotik), Hastanin protein ve enerjiden zengin beslenmesi saglanir. Bu evredeki bir yaranin kendiliginden kapanmasi aylarca sürecegi için genellikle cerrahi müdahale yapilir.

41. 41 IV. Evre III. evrede oldugu gibi tam derinlikte doku kaybi vardir. Doku kaybi ve nekroz fasyanin altina, kemik dokuya, tendon ve eklem kapsülü gibi destekleyici yapilara kadar ilerlemistir. Tedavisi III. Evredeki yara gibidir, ancak kemik dokusu etkilendigi için genellikle debritman gereklidir..

42. 42 EVRE IV Tünellesmis Evre IV basinç ülseri This picture represents a stage IV pressure ulcer with tunneling. Tunneling is defined as a narrow tract that extends away from the wound margins into surrounding tissue (between two wounds).This picture represents a stage IV pressure ulcer with tunneling. Tunneling is defined as a narrow tract that extends away from the wound margins into surrounding tissue (between two wounds).

43. 43 Sonuç : Basinç ülserleri günümüzde hemsirelerin mücadele etmesi gereken önemli saglik problemlerinden biridir.