E N D
1. CEBAMBelgian Centre for Evidence-Based Medicine Belgian branch of the Cochrane Collaboration
2. WelkomEvidence-Based Medicine in de klinische praktijk 20-21-22 november 2002
Bremberg, Haasrode
3. Organisatie: CEBAM
Ester Vanachter
Karin Hannes
Etienne Vermeire
Bert Aertgeerts
4. Sprekers en tutoren Bert Aertgeerts
Frank Buntinx
Filip Cools
Patrick Haentjens
Karin Hannes
Dirk Ramaekers
Ann Van Den Bruel
Etienne Vermeire
Bo Van Damme
5. Bereikbaarheid,
Graag
6. Bereikbaarheid Dus,
Ester Vanachter
0486-117 153
Bremberg
016-401 996
7. Groepen Groep 1: Bert Aertgeerts
Groep 2: Filip Cools
Groep 3: Ann Van den Bruel
Groep 4: Etienne Vermeire
Groep 5: Karin Hannes
Apothekers, artsen, kinesisten, tandartsen, verpleegkundigen,
8. Dagschema:20-11-2002 9.00: welkom
9.15: introductie EBM
10.30: De zevende dag
11.00: pauze
11.15: Systematische Reviews (SR)
12.45: middagmaal
14.00: workshops
15.15: Randomised Controlled Trial (RCT)
15.45: pauze
16.15: zoeken naar evidence
17.30: receptie
9. Dagschema:21-11-2002 9.00: het zou de jouwe kunnen zijn
9.30: workshops
11.00: pauze
11.30: Diagnostiek
12.15: middagmaal
13.00: epidemiologie
14.00: workshops
15.30: pauze
16.00: statistiek voor gevorderden
16.45: etiologie
17.30: receptie
10. Dagschema:22-11-2002 9.00: ochtendrapport
9.30: workshops
11.00: pauze
11.15: workshops
12.45: middagmaal
14.00: synthese oefening
15.00: pauze
15.15: implementatie EBM in de praktijk
16.00: klinische richtlijnen
17.00: evaluatie en certificaten
17.30:receptie
11. Doelstellingen Cursus Formuleren van zoekvraag
Zoeken in literatuur
Kritisch beoordelen artikel
Motiveren tot implementatie van EBM in de eigen praktijk
12. Inleiding tot EBM
Ontstaan van EBM
5 stappen van EBM
CEBAM
13. Ontstaan van EBM medische scholen
authority-based medicine
in vitro geneeskunde
1930: begin klinische studies
1960: RCT algemeen aanvaard
14. Ontstaan van EBM informatie-explosie (40.000 tijdschriften)
gebrek aan overzicht: synthese?
contextueel denken: onderzoek ? beleid?
1990: systematische review
1992: Cochrane Collaboration
15. Ontstaan van EBM
16. Ontstaan van EBM It is surely a great criticism of our profession that we have not organised a critical summary,, adapted periodically, of all relevant randomised controlled trials
Archie Cochrane
17. Ontstaan van EBM
18. Iets nieuws? arts wil toch het beste voor zijn patint
opleiding toch garant voor onze kwaliteit
de literatuur staat vol tegenstellingen
therapeutische vrijheid is in gevaar?
19. Vijf redenen om door te gaan nieuw bewijsmateriaal ? ander beleid
evidentie niet/ te laat gebruikt
achteruitgang van kennis en klinische performantie
klassieke nascholing brengt geen soelaas
EBM strategien: remedie?
20. Een tussendoortje Welk antibioticum geven aan een kind met AOM?
of
Bij welk kind met AOM een antibioticum geven?
21. Een tussendoortje Only about 15% of medical interventions are supported by solid scientific evidence,
BMJ editorial 1995
22. Een tussendoortje this would put 80 to 90 % of accepted medical procedures in this country under the heading of quackery!
23. Definitie EBM Evidence-based medicine is the integration of best research evidence with clinical expertise and patient values.
The integration of individual clinical expertise with the best available external evidence and patients values and expectations
David Sacket 2000
24. Definitie EBM Gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruik van het huidige beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen voor individuele patienten.
Klinische beslissingen voor individuele patienten
25. Definitie EBM Belangrijkste uitgangspunt:
systematische analyse van de beschikbare kennis wordt de basis van klinische beslissingen
26. Definitie EBM
27. Inleiding tot EBM
Ontstaan van EBM
5 stappen van EBM
CEBAM
28. 2.De vijf stappen van EBM definieer het probleem
zoek de beste informatie
evalueer kritisch de informatie
pas toe in de juiste context
evalueer de resultaten
29. 2.1.Definieer het probleem Het klinische probleem vertalen
in een beantwoordbare vraag.
30. Een voorbeeldje Wat is de beste behandeling van een urineweginfectie?
31. Onduidelijke vraag! welke patint, waar, setting?
type interventie?
in vergelijking met welke interventie?
welk resultaat beoog ik?
32. Nieuwe vraag? jonge vrouw met ongecompliceerde cystitis
antibioticum
in vergelijking met geen antibioticum?
resultaat: geen klachten meer
33. PICO brengt duidelijkheid! P patient
I intervention
C comparison
O outcome
34. Op sommige vragenbestaat geen antwoord!
35. 2.2. Zoek de beste informatie Eigen ervaring
Gehoord van een collega
Groepje wijze professors
Case series
RCTs
Systematic reviews
36. 2.2 Efficint zoeken internet-aansluiting
zoekstrategie
methodologische filters
selectievaardigheden
tijd vrijmaken: hoewel
37. 2.2 Relevante adressen en databanken
38. 2.2 Zoekstrategie PICO-gestuurd
geschikte trefwoorden
EB zoeken: trapsgewijs (SR, aanbeveling, studies,)
39. 2.3 Evalueer kritisch de kwaliteit regels goed wetenschappelijk onderzoek
soorten onderzoeksdesigns
resultaten
toepasbaarheid
40. 2.3Kritisch beoordelen artikel
validiteit
relevantie van de resultaten
toepasbaarheid
41. 2.3Resultaten effectschatting: absoluut of relatief?
precisie: 95% BI
statistisch significant ? klinisch relevant
42. 2.3 Toepasbaarheid generaliseerbaarheid
extrapolatie
randvoorwaarden
43. 2.3 Toepasbaarheid Systematische reviews
RCTs
Diagnostiek
Epidemiologie
44. 2.3 Toepasbaarheid SR Termen
Forest plot, statistische en klinische heterogeneiteit, betrouwbaarheidsinterval, gewogen gemiddelde, SR, meta-analyse, meta-regressie-analyse
Waar opzoeken
Cochrane, DARE
Verschillende effectmaten
ARR,NNT,
45. 2.3 Toepasbaarheid RCT Termen
Randomisatie, RCT,intention to treat, RR,RRR,ARR,NNT
Waar opzoeken
CCTR, Medline, Embase
Effectmaten
ARR,NNT,
46. 2.3 Toepasbaarheid Diagnose Termen
Sensitiviteit, Specificiteit, PPV,NPV, LR+,LR-,OR,ROC curve,referentietest
Waar opzoeken
Medion, Medline, Embase
Effectmaten
Sens, spec, PPV,NPV
47. 2.3 Toepasbaarheid epidemiologie Termen
Bias, confounder, cohort, stratificatie, standaardisatie, statistische significantie, klinische relevantie
Waar opzoeken
Medline, Embase
Effectmaten
48. 2.4 Pas toe: Zoek de verhouding tussen voor- en nadelen van de interventie, in het licht van de risicos van de patint.
49. 2.4 Voor- en nadelen voordelen op morbiditeit en/of mortaliteit (eindpunten)
nevenwerkingen
complicaties
fout-positieven...
50. 2.4 Effectmodificatoren ander effect in subgroepen dan totale groep
effect van duur, dosis,...
51. 2.5 Evaluatie
52. EBM is een instrument EBM als overleginstrument
EBM als hulpmiddel (behandeldoel,)
EBM als evaluatie-instrument
53. voor besluitvorming evidence
voorkeuren van arts en patint
effecten van zorg
achtergrondrisico patint
prioriteiten
beschikbare middelen
54. EBM: Implementatie in de praktijk
55. Samenvatting klinische vraag (pico)
interventie-effect beoordelen
toepassen samen met actoren
no evidence: keep it simple, do not harm!
56. Inleiding tot EBM
Ontstaan van EBM
5 stappen van EBM
CEBAM
58. 3.CEBAM Ontstaan
Doelstellingen
Stafmedewerkers
Evidence-Based Medicine
Cochrane taken
Validatatie van klinische EB richtlijnen
Virtual Medical Library
59. 3.1Ontstaan 1. Eerste contact maart 2000 (DCC)
2. Contract en start Oktober 2001
3. Onafhankelijk multidisciplinair Centrum
Introductie en ondersteunen van Evidence-Based denken en werken
Voor heel het land, elke taalgroep, zowel medische als para-medische beroepen (=zorgverleners)
60. 3.2 Doelstellingen 1. Onderwijs van EBM en verstrekken van informatie over EBM
2. Belgian branch of the Cochrane Collaboration: Cochrane taken
3. Methodologische ondersteunen en valideren van evidence-based richtlijnen
(4. Virtual Medical library)
61. 3.3. Staf en medewerkers Organigram
62. 3. 3 Staf en medewerkers 2. WAR
Zorgverleners
Evenwicht tussen taal, disciplines, universiteiten
Feedback aan dagelijks beleid
Bepaalt algemene politiek
Iedereen in eigen naam
63. 3. 3 Staf en medewerkers 3. Directieraad
Bert Aertgeerts directeur
Benoit Boland
Frank Buntinx voorzitter
Dirk Ramaekers
Andr Scheen
Bob Vander Stichele
64. 3. 3 Staf en medewerkers
4.Staf medewerkers
Filip Cools
Karin Hannes
Ann Van Den Bruel
Etienne Vermeire
Cathrine Delvenne
65. 3. 3 Staf en medewerkers
5.Administratie
Ester Vanachter
ester.vanachter@med.kuleuven.ac.be
66. 3.4.Evidence-Based Medicine -netwerking voor EBM:
Lezingen (19), artikels (16),ondersteunen van events
-opleiding EBM:
Artikels (3), lezingen (5),workshops (10), cursussen (10)
-implementatie EBM:
Website, overleg met relevante organisaties (22)
-internationale contacten:
Oxford, York, Basel, FCC,DCC,
67. 3.5Cochrane taken -cursussen Systematic Reviews (SR):
Dutch courses (2), French course (1)
-ondersteuning Belgische reviewers:
Belgian SR authors (5)
-verspreiding SR:
Website, www.cochrane.be
-internationale contacten:
Oxford, FCC,DCC,
68. Cochrane structure
70. 3.6.Validatie EB richtlijnen
71. 3.6 Validatie van EB guidelines -integratie van EB richtlijnen:
Lezingen (9), symposia (1)
-validatie van klinische richtlijnen:
Belgische richtlijnen (7)
-verspreiding van richtlijnen:
Website,
-internationale contacten:
AGREE collaboration
74. CEBAM If we can bring the philosophy and the skills of evidence-based medicine to the Belgian medical and paramedical clinicians and to all other healthcare professionals, good work will have been done.
Other steps will follow from the enthousiasm & challenges that result from working within an EBM framework
75. CEBAM contact
Address: Kapucijnenvoer 33, blok J
3000 Leuven
Tel: 0032-16-33.26.93
Fax: 0032-16-33.74.80
E-mail: ester.vanachter@med.kuleuven.ac.be
Website www.cebam.be
www.cochrane.be