730 likes | 1.16k Vues
BİRİNCİ BASAMAK HEKİMLİĞİN DE BÖBREK YETMEZLİĞİNE YAKLAŞIM. DR RUHSAR UÇAR MERSİN DEVLET HASTANESİ HEMODİYALİZ ÜNİTESİ. Kr on ik B öb rek Has t alı ğ ı (K lini k / T oplum sa l Ö n e mi). S ı k g ö r ü l e n, Mo r b i d i t e si v e m o r ta li t e si y ü k s e k ol an,
E N D
BİRİNCİ BASAMAK HEKİMLİĞİN DE BÖBREK YETMEZLİĞİNE YAKLAŞIM DR RUHSAR UÇAR MERSİN DEVLET HASTANESİ HEMODİYALİZ ÜNİTESİ
KronikBöbrekHastalığı (Klinik/ToplumsalÖnemi) • Sıkgörülen, • Morbiditesive mortalitesiyüksekolan, • Yaşam kalitesiniolumsuz etkileyen, • Sosyo-ekonomikyükübüyükolan, • Farkındalığıve erken tanıolasılığıdüşük, • Ancak,zamanındafarkedildiğizaman önlenebilen veya hiçolmazsageciktirilebilen birhastalıktır.
KronikBöbrek Hastalığı-Evreler Evre Tanım GFH(mL/dk/1.73 m2) 1 Böbrek hasarı ≥90 (Normal veyaartmışGFHilebirlikte) HafifGFHazalması(böbrek 60-89 hasarıkanıtlarıilebirlikte) 2 OrtadüzeydeGFHazalması 3 30-59 4 AğırGFHazalması 15-29 5 Böbrek yetmezliği <15 (KDIGO2005,NICE 2008)
Türkiye’deSDBY (RRTGerektiren)Sıklığı pmp (Milyonnüfusbaşına;pmp)
ToplumBazlıEpidemiyolojikÇalışmalar Comprehensive ClinicalNephrology4thEd.2010pp:908
TÜRKİYE’NİN BÜYÜK SORUNU ERİŞKİNLERDE KRONİK BÖBREK HASTALIĞI PREVALANSI % 15.7 TÜRKİYE’DE 7.317.315 ERİŞKİN KRONİK BÖBREK HASTASI VAR HER 6-7 ERİŞKİNDEN BİRİSİ KRONİK BÖBREK HASTASI TÜRKİYE’DE 2.369.059 ERİŞKİNDE EVRE 3-5 KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VAR HER 20 ERİŞKİNDEN BİRİSİNDE KRİTİK GFH AZALMASI VAR CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Türkiye’deKronikBöbrek HastalığınınFarkındalığı CREDIT:TürkiyeKBHPrevalansAraştırması
CREDİT çalışması 2005 yılında Sağlık Bakanlığı ve TÜBİTAK onay ve desteğiyle Türk Nefroloji derneği önderliğinde KBY’ninprevalansının ve boyutlarının saptanması için başlatılmıştır. 2009 yılında tamamlanmıştır.
Amaçlar BİRİNCİL AMAÇ 18 yaş üzerindeki bireylerde kronik böbrek hastalığı (KBH) prevalansını ülke genelinde cinsiyet, yaş, yerleşim yeri ve coğrafi bölge gibi alt gruplarda belirlemek. İKİNCİL AMAÇ Kronik böbrek hastalığına eşlik eden hipertansiyon, diyabet, obezite, metabolik sendrom, dislipidemi ve hiperürisemi sıklıklarını saptamak. CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
YÖNTEMLER 18 yaş üzeri, Küme örneklem yöntemi ile 10.748 erişkin çalışmaya alınmıştır. Farklı düzeyde tabakalara(Bölge, İl, Kent/Kır ,yaş grupları, haneden alınan birey sayısı) kotalar uygulanmıştır. Her coğrafi bölgeden 2-5 İl çalışmaya alındı. Çalışma toplam 23 İl de gerçekleşti. (18 yaş üstündeki popülasyon 46.543.409 dur).
İNSİDANS: Risk altındaki nüfusta hastalığı yeni edinenlerin, yani yeni olguların sayısıdır. • PREVALANS: Risk altındaki nüfusta hastalığa sahip olguların sayısıdır.
Yaş gruplarına göre kronik böbrek hastalığı prevalansı p<0.001
Yerleşim yerine göre kronik böbrek hastalığı prevalansı p=0.049
Bölgelere göre kronik böbrek hastalığı prevalansı p<0.001
Kronik böbrek hastalığı ile ilişkili risk faktörlerinin sıklığı
Eşlik eden hastalıkların tanısı HİPERTANSİYON • Tanı almış olma • Kan basıncı ≥140/90 mmHg DİABETES MELLİTUS • Tanı almış olma • Açlık plazma glukozu ≥126 mg/dl BOZULMUŞ AÇLIK GLUKOZU Açlık plazma glukozu 100-125 mg/dl
Eşlik eden hastalıkların tanısı OBEZİTE Vücut kitle indeksi ≥30 kg/m2Obez Vücut kitle indeksi 25-29.9 kg/m2 Fazla kilolu ABDOMİNAL OBEZİTE (Bel Çevresi) Kadınlarda ≥88 cm Erkeklerde ≥102 cm DİSLİPİDEMİ • Lipid düşürücü ilaç kullanımı veya lipid profili • Total kolesterol >240 mg/dl • LDL-kolesterol >130 mg/dl • HDL-kolesterol <46 mg/dl (kadınlarda) • <40 mg/dl (erkeklerde) • Trigliserid >150 mg/dl
Eşlik eden hastalıkların tanısı METABOLİK SENDROM • AmericanHeartAssociation (AHA) kriterleri • (Aşağıdaki kriterlerden üç veya daha fazlasının varlığı) • Artmış bel çevresi • Kadınlarda ≥88 cm • Erkeklerde ≥102 cm • Yüksek trigliserid düzeyi (≥150 mg/dl) • Düşük HDL-kolesterol düzeyi • Kadınlarda <50 mg/dl • Erkeklerde <40 mg/dl • Yüksek kan basıncı (≥130/85 mmHg) • Yüksek açlık glukozu (≥100 mg/dl) HİPERÜRİSEMİ Serum ürik asit düzeyi >6 mg/dl (kadınlarda) >7 mg/dl (erkeklerde)
Türkiye’de DiabetSıklığı Yüzde TURDEP-I:Satman I, et al.DiabetesCare 2002;25:1551-6 TURDEP-II
Diyabet prevalansı p<0.001
Kronik böbrek hastalığı evrelerine göre diyabet prevalansı p<0.001
Türkiye’deDiabetiklerdeFarkındalıkveİlaç KullanımOranları 20 80 70 15 60 50 13,7 10 % 40 % 30 6 5 20 10 0 0 İlaçalan İlaçalmayan Geneloran Farkındaolan
Hipertansiyon prevalansı p<0.001
Kan basıncı evrelerine göre glomerülerfiltrasyon hızı p<0.001
Hipertansiyona göre kronik böbrek hastalığı prevalansı p<0.001
Kronik böbrek hastalığına göre hipertansiyon prevalansı p<0.001
Kan basıncı evrelerine göre kronik böbrek hastalığı prevalansı p<0.001
Kronik böbrek hastalığı evrelerine göre hipertansiyon prevalansı p<0.001
Türk toplumunda hipertansiyonun farkındalığı ve kontrolü 60 -------------------------------------- 40 --+---- '30 --+---- 20 --+---- 10 --+---- 0 -'-- HT'nunfarkındalığı HTilaçlarının kullanımı Tumhipertansiflerdekontroloranı Tedavialanlardakontroloranı
Kronik böbrek hastalığı evrelerine göre obezite prevalansı p<0.001