Download
1 / 32
E N D
جهان به سرعت ، موج سوم يا عصر اطلاعات را پشت سر مي گذارد و براي ورود به موج چهارم يعني عصر مجازي آماده مي‌شود. عصر مجازي بشر را از فضاي دو‌بعدي اينترنت و جامعه اطلاعاتي كه امروزه در حال شكل‌گيري است به فضاي سه‌بعدي و جامعه مجازي منتقل ميكند.در چنين شرايطي نياز به استفاده از ابزارها و روشهای مختلف فناوري اطلاعات, از جمله: يادگيري الكترونيكي كه بعضاً به آن يادگيري از راه دور، يادگيري برخط، يادگيري از طريق رايانه و يادگيري از طريق اينترنت گفته می شود هر روز بيشتر و بيشتر در بين مردم احساس مي‌شود.
. توجه داشته باشيم كه در آينده نه چندان دور آموزش در جهان بصورت يك شبكه درخواهد آمد، شبكه نيرومندي كه بافت اصلي و تار و پود آن را فناوري اطلاعات و ارتباطات تشكيل مي‌دهد.کاربردهای فناوري اطلاعات و ارتباطات در تمامي جوانب زندگي بشر و بخصوص در يادگيري و آموزش الكترونيكي زيربناي حركت جوامع و نسل آينده خواهد بود . آموزش الكترونيكي بعنوان بستر و ابزاري مهم براي رشد ساير بخشها نيز به شمار مي‌رود و از اين جهت اهميت زيادي در آينده پيدا خواهد كرد.
تعريف آموزش الكترونيكي: آموزش الکترونيکي به مجموعه وسيعي از نرم‌افزارهاي کاربردي و شيوه‌هاي آموزش مبتني بر فناوري اطلاعات (اعم از رايانه، ديسک فشرده، شبکه، اينترنت و اينترانت و دانشگاه مجازي) گفته مي‌شود که امکان آموزش و يادگيري را براي هر فرد در هر زمينه، در هر زمان و مکان به صورت مادام‌العمر فراهم مي‌سازد. جايگاه کامپيوتر در آموزش هاي الکترونيکي بسيار حائز اهميت است . با پيکربندي مناسب کامپيوتر ( سخت افزار، نرم افزار و شبکه )، امکان استفاده از آموزش هاي الکترونيکي براي علاقه مندان فراهممي گردد. عملكرد كامپيوتر در آموزش هاي الکترونيکي نظير عملکرد موبايل در ارتباطات است . با استفاده و پيکربندي مناسب موبايل امکان برقراري ارتباط مستقل از زمان و مکان خاص براي افراد بوجود مي آيد.
آموزش الکترونيکي مي تواند مبتني بر CD-ROM ، شبکه ، اينترانت و يا اينترنت باشد. آموزش الکترونيکي براي ارائه محتوا از عناصر اطلاعاتي با فرمت هاي متفاوت نظير: متن ، ويدئو ، صدا، انيميشن ، گرافيک و محيط هاي مجازي و يا شبيه سازي شده استفاده مي نمايد. تجارب بدست آمده از آموزش هاي الکترونيکي بمراتب گسترده تر از تجارب آموزشي بدست آمده در يک کلاس درس سنتي است . آهنگ فراگيري در سيستم هاي آموزشي الکترونيکي از يک روند مشخص و سيستماتيک تبعيت کرده و مخاطبان خود را با هر نوع سليقه و گرايش بسرعت جذب مي نمايد.
آموزش هاي الکترونيکي رمز موفقيت خود را در شيوه ارائه ، نوع محتويات و توزيع ( عرضه ) مناسب مي دانند. در آموزش هاي الکترونيکي از اغلب مسائل موجود در آموزش هاي سنتي نظير : سخنراني هاي يکطرفه ، تعامل و ارتباط ضعيف با فراگيران ، اجتناب مي گردد. با استفاده از نرم افزارهاي مربوط به سيستم هاي آموزش الکترونيکي مي توان بسرعت محيط هاي آموزشي موثر و کارآ را با بهره گيري از عناصر متفاوت آموزشي ايجاد کرد .
سطوح آموزش الکترونيکي 1)پايگاه هاي دانش 2)حمايت فني on line 3)آموزش نا متقارن 4)آموزش همزمان
پايگاه هاي دانش بانک هاي اطلاعاتي شکل اوليه اي از آموزش الکترونيکي مي باشند. بانک هاي اطلاعاتيبه ارائه توضيحات و راهنمائي هاي ضروري در ارتباط با سوالات مطرح شده در رابطه با نرم افزار می پردازند. بانک هاي اطلاعاتي فوق ، اغلب بصورت متعامل با کاربران خود ارتباط برقرار مي نمايند. مثلا" کاربران مي توانند کلمات مورد نظر خود را در بخش مربوطه تايپ تا زمينه جستجو در بانک اطلاعاتي فراهم گردد. در اين راستا امکان انتخاب موضوع مورد علاقه بر اساس ليست هاي مرتب شده ( موضوعي و يا الفبائي ) نيز وجود دارد.
حمايت فني on line حمايت online نيز نوع خاصي از آموزش الکترونيکي بوده که در مواردي شباهت هائي با پايگاه هاي دانش ، دارد. براي پياده سازي حمايت هاي فني online ، از روش هاي متعددي نظير : تالارهاي مباحثه ، اتاق هاي گفتگو ، سيستم هاي BBS ، پست الکترونيکي و يا ارسال پيام فوري و زنده ، استفاده مي شود. سيستم هاي فوق تعامل بمراتب بيشتري را نسبت به پايگاه هاي دانش با مخاطب ، برقرار مي نمايند.
آموزش نامتقارن سيستم فوق در آموزش هاي اوليه الکترونيکي استفاده مي گرديد. در روش فوق امکان خود آموزي با محوريت فراگيران فراهم مي گردد. براي پياده سازي و اجراي سيستم فوق از امکانات و روش هاي متعددي نظير : آموزش هاي مبتني بر CD-ROM ، اينترانت و يا اينترنت استفاده مي گردد. دستيابي به مجموعه اي از دستورالعمل ها به منظور انجام يک عمليات خاص از طريق سيستم هاي BBS ، گروه ها و تالارهاي متفاوت مباحثه و پست الکترونيکي نمونه هائي از امکانات ارائه شده توسط سيستم هاي فوق مي باشند و دراين نوع سيستم ها، از مربيان آموزشي که بصورت زنده فعاليت هاي آموزشي فراگيران را مديريت مي نمايند ، استفاده نمي گردد.
آموزش همزمان آموزش همزمان بصورت بلادرنگ با کمک يک مربي آموزشي که بصورت زنده ناظر تمام فعاليت هاي آموزشي فراگيران است انجام مي گيرد. در سيستم فوق ، فراگيران با ورود به کلاس مجازي ، قادر به برقراري ارتباط مستقيم با مربي و ساير فراگيران موجود در کلاس خواهند بود. در اين نوع آموزش الکترونيکي، تمام ويژگي هاي يک کلاس درس بصورت مجازي شبيه سازي و در اختيار مربي و فراگيران قرار مي گيرد . مثلا" مي توان بصورت مجازي دست خود را براي سوال کردن بالا برده و يا حتي از يک تخته سياه مجازي استفاده و محتويات نوشته شده بر روي آن را مشاهده نمود. جلسات آموزشي ممکن است صرفا" در حد و اندازه يک جلسه بوده و يا هفته ها ، ماه ها و يا حتي سال ها ، بطول انجامد. اين نوع آموزش ها معمولا" از طريق وب سايت هاي اينترنت ، کنفرانس هاي صوتي و يا تصويري و اينترنت تلفني انجام مي گيرد.
مزاياي آموزش الکترونيکي آموزش الکترونيکي نسبت به آموزش هاي سنتي داراي مزاياي عمده اي است . انعطاف پذيري و حذف تردد هاي بي مورد و پر هزينه براي شرکت در دوره هاي آموزشي ، از مهمترين مزاياي آموزش هاي الکترونيکي است . آموزش الکترونيکي داراي مزاياي متعدد ديگري نيز مي باشد :هزينه توليد دوره هاي آموزش الکترونيکي گران نبوده و با استفاده از نرم افزارها و ابزارهاي موجود مي توان پس از تهيه نرم افزار مربوطه ، اقدام به توليد دوره هاي آموزش الکترونيکي کرد. فراگيران قادر به تنظيم آهنگ يادگيري خواهند بود. اکثر برنامه هاي آموزش الکترونيکي را مي توان در زمان نياز به آنها ، استفاده کرد .
سرعت فراگيري آموزش الکترونيکي نسبت به آموزش هاي سنتي بمراتب بيشتر بوده و حداقل 50 در صد بهبود و سرعت را بدنبال خواهد داشت . فراگيران دوره هاي آموزش الکترونيکي مي توانند موضوعات و مطالبي را که نسبت به آنها آشنائي دارند ، مطالعه نکرده و صرفا" بر روي موضوعاتي متمرکز گردند که نسبت به آنها آشنائي وجود ندارد. آموزش هاي الکترونيکي از پيام هاي يکنواخت به منظور ارتباط با مخاطب استفاده مي نمايند. ( حذف سلايق و تجارب فردي در مقايسه با آموزش هاي سنتي ) آموزش هاي الکترونيکي مستقل از پارامترهاي زمان و مکان بوده و در هر زمان و هر محل مي توانند مورد استفاده قرار گيرند.
آموزش هاي الکترونيکي باعث افزايش قدرت نگهداشت اطلاعات در فراگيران مي گردد. در اين راستا از عناصر متفاوتي نظير : صوت ، تصوير ، امتحانات کوتاه مدت ، ارتباط متقابل با فراگير و ساير موارد براي تاکيد مجدد در فراگيري هدفمند استفاده مي گردد. در صورتيکه فراگيران بخش هائي از يک دوره آموزشي را بدرستي فرا نگرفته باشند ، مي توانند در زمان دلخواه مجددا" بخش مربوطه را مطالعه نمايند.مديريت برنامه هاي آموزش الکترونيکي براي گروه هاي زيادي از دانشجويان ، بسادگي انجام خواهد شد.
ويژگي هاي يادگيري الكترونيكي 1 – دانش آموز محور است و معلم راهنما و تسهيل گرست . 2 – دوره هاي آن به صورت تعاملي است . 3 – محدوديت زماني و مكاني ندارد 4 – يادگيري مشاركتي است. 5 – بر اساس نيازهاي فردي و علايق و توانايي هاي هر فرد است.
مقايسه يادگيري الكترونيكي با آموزش سنتي يادگيري الكترونيكي نسبت به آموزش سنتي از مزاياي زير برخوردار است . 1 – قابل استفاده بودن در كليه ساعات روز و ايام هفته 2 – برخورداري از كيفيت بالاتر در ارائه خدمات تحصيلي و تربيتي 3 – برخورداري از پيوستگي و ارتباط بالاتر در امرآموزش 4 – قابل اندازه گيري بودن نتايج آموزش 5 – خودكار بودن فراگير در امر آموزش 6 – قابليت نگهداري اطلاعات و منابع آموزشي و دسترسي آسان به آن ها
انواع يادگيري الكترونيكي الف ) يادگيري الكترونيكي به صورت online ب) يادگيري الكترونيكي به صورت (offline)
يادگيري الكترونيكي به صورت online به كليه برنامه ها و فعاليت ها و خدمات آموزشي كه از طريق شبكه (وب) به صورت Online (هميشه در دسترس) يا روي خط و بدون وقفه ارائه مي گردد آموزش online مي گويند. به عبارت ديگر آموزش online به آن دسته از آموزش هاي از راه دور گفته مي شود كه به وسيله مجموعه وسيعي از نرم افزارهاي كاربردي و روش هاي آموزشي مبتني بر فناوري و شامل آموزش رايانه اي ، وب ، اينترنت و همچنين مدرسه ، كلاس و دانشگاه مجازي باشد.
يادگيري الكترونيكي به صورت (offline) بخشي از آموزش هاي الكترونيكي كه بدون استفاده از شبكه web و با توليد CD هاي آموزش انجام مي گيرد آموزش (off line) گويند. از ويژگيهاي آموزشي offline ، آموزش خودكار با خودآموز بدون ارتباط مستمر با معلم ومحدوديت دسترسي به منابع آموزشي
آموزش الكترونيكي ثابت كرده است كه 20 تا 25 درصد يادگيري را نسبت به كلاسهاي درس سنتي افزايش مي‌دهد. در آموزشهاي سنتي به‌طور خلاصه تمركز روي استاد است، آموزش غيرفعال و يك سويه است، دانش از طريق استاد منتقل مي‌شود، ممكن است از تكنولوژي استفاده شود اما بخش اصلي براي يادگيرنده نيست. ممكن است از رسانه‌هاي گوناگون استفاده شود اما بيشتر از طريق صحبت‌كردن مطالب منتقل مي‌شوند. ولي دسترسي به آموزشهاي الكترونيكي از روي ميل است. براي رفتن به كلاس لازم نيست مسافرتي را انجام دهيد. آموزش شما مي‌تواند كاملاً انفرادي باشد. به‌عبارتي به‌شيوه‌اي كه مي‌خواهيد و در زماني كه تعيين مي‌كنيد انجام خواهد شد. آموزش در اين سيستم كاملاً فعال است. استادان علاوه براينكه دانش خود را منتقل مي‌كنند با نحوه دسترسي كاملاً متفاوتي، در زمينه‌هاي مختلف راهنماي شما نيز مي‌باشند
تكنولوژي وب به دانش‌آموزان كمك ميكند كه به تمام منابع، اطلاعات جديد و برنامه‌هاي جديد دسترسي داشته باشند و خيلي سريع آنها را تحت كنترل درآورند. يكي از مزيتهاي ديگر آموزش الكترونيكي شركت در امتحانات به روش مستقيم است. به ارزيابي از سطح علمي شما كمك ميكند، با امتحاني كه از شما مي‌گيرد نشان مي‌دهد كه نسبت به قبل چقدر پيشرفت داشته‌ايد و يا اگر اولين‌بار است كه امتحان مي‌دهيد در چه سطحي هستيد و از كجا بايد درس را شروع كنيد تا مطالب براي شما تكراري نباشد. از ديگر ابزارهاي آموزش الكترونيكي شركت در كنفرانس الكترونيكي است اين تكنولوژي به شما اجازه مي‌دهد كه از فايلهاي صوتي بزرگ همزمان با نشان‌دادن برنامه POWER POINT استفاده كنيد. ارتباط شما كاملاً دو سويه است و يكي از مهمترين مزاياي آن پخش همزمان صدا و تصوير است.
بدون صرف هزينه براي مسافرت و يا بدون ترك محل كارتان، در يك زمان مناسب شما مي‌توانيد از كنفرانس‌هاي الكترونيكي استفاده كنيد. خيلي راحت با برگزاركنندگان سمينار ارتباط برقرار كنيد و سوالات خود را بپرسيد. فرصت كافي داريد كه راجع به چيزهايي كه بحث شده، فكر كنيد و سپس ايده‌هايتان را با كارشناسان سمينار مطرح سازيد. به‌طور خلاصه تمام سدهاي كلاس درس سنتي شكسته شده و نتايج خوبي را ارائه ميكند. برخلاف آموزش سنتي (كلاس درس) آموزش الكترونيكي به‌شيوه خودش دوره‌ها را به‌صورت آموزشهاي غير همزمان از طريق كلاسهاي مجازي زنده كامل ميكند و هرگز شخص يادگيرنده محل كار خود را ترك نمي‌كند.
مدارس هوشمند مدرسه هوشمند رويكرد جديد آموزشي است كه با تلفيق فناوري اطلاعات و برنامه هاي درسي، تغييرات اساسي در فرآيند ياددهي و يادگيري را به دنبال خواهد داشت. در اين رويكرد نقش معلم به عنوان راهنما و نه انتقال دهنده دانش، نقش دانش آموز به عنوان عضو فعال، خلاق، نقاد و مشاركت جو، به جاي عضوي منفعل و مصرف كننده دانش و نظام ارزشيابي، به صورت فرآيند محور نه نتيجه محور، تغيير خواهد نمود. مدارس هوشمند تحولي عظيم را در نظام هاي آموزشي به دنبال خواهند داشت، به نحوي كه دانش آموزان قادر خواهند بود فناوري اطلاعات را در تمامي زمينه هاي آموزشي، از جمله مديريت و برنامه كلاس درسي به كار ببندند.
هدف نهايي از فعال نمودن مدارس هوشمند، تربيت نيروي كاري مجهز به مهارتهای رايانه ای و سواد اطلاعاتی است كه بتوانند نيازهاي زندگی در دنيای اطلاعاتی جديد را برآورده كنند. رويكرد مدارس هوشمند رويكردي جامع و تلفيقي است. از آن جهت "جامع" است كه به منظور بـرآوردن نيـازهاي دانـش آمـوزان با روشهاي يادگيري متفاوت و استفاده از ابزارهاي چندرسانه اي (بصري، كلامي، شنيداري و عملي) تلاش خواهد شد تا زمينه رشد همه جانبه استعدادهاي دانش آموزان را تدارك ببيند و به اين دليل "تلفيقي" است كه به جاي استفاده ابزاري از فناوري اطلاعات، با تلفيق ميان برنامه هاي درسي و روش ها و شيوه هاي يادگيري، نسبت به كارآمد و اثربخش نمودن نظام آموزشي اقدام گردد. به علاوه مدل هاي آموزشي مدارس هوشمند شركت فعالانه دانش آموزان را طلب مي كند.
یادگیری درکلاسهای آینده دراین مدل، محدودیت مکانی و زمانی ازمیان برداشته میشود و مفهوم کلاس توسعه پیدا میکند. دراین کلاسها ازتخته سفیدهای الکترونیکی استفاده میشود و سطح تعامل میان یادگیرندگان و معلم بسیار بالا میباشد. اتصال به کلاس ازطریق رایانه صورت میگیرد و معلم بهتر میتواند فعالیتهای یادگیری را به صورت مشارکتی طراحی کند. یادگیرندگان یک تیم را تشکیل میدهند و دریادگیری مشارکت میکنند. دراین مدل یادگیری، استفاده ازکتابها و مجلات الکترونیکی و وب سایتهای مختلف مورد نیاز، ضروری می نماید.
نتیجه گیری: حذف محدودیتهای مکان،زمان و سن یادگیرنده که روزگاری دسترسی ناپذیربه نظرمی رسیدند، امروز دیگر با وجود تکنولوژی های مدرن، دور از ذهن به نظرنمیرسند. يعني كليه مطالب و موضوعاتي كه ياد مي‌گيريد روي پايگاههاي اطلاعاتي و يا به‌صورت نمايش عكس و پاورپوينت روي كامپيوتر ذخيره شده‌اند. بيشترين شكل عمومي آن، محصولات آموزشي كامپيوتري هستند مثل ديسكت‌هاي فشرده و نوارهاي ويديويي و شكل پيشرفته‌تر آن مبتني بر وب است يعني آموزش از طريق اينترنت.در راهکارهای یادگیری الکترونیکی سرعت دستیابی به اطلاعات دقیق، مد نظر است. تجارب بدست آمده از آموزش هاي الکترونيکي بمراتب گسترده تر از تجارب آموزشي بدست آمده در يک کلاس درس سنتي است .
BBS مخفف Bulletin Board System به معنای "سیستم تابلوی اعلانات" است. BBS مجموعه ای از یک سیستم کامپیوتری به همراه نرم افزاری مخصوص جهت مدیریت که بر روی آن نصب گردیده است می باشد. از جمله امکاناتی که این سیستم برای کاربران فراهم می سازد عبارت‌اند از: دان لود و آپ لود اطلاعات، خواندن و انتشار اخبار، ارتباط با دیگر اعضاء به صورت آنلاین و آفلاین، محیط های گفتگو و پرسش و پاسخ، چت، بازی و سرگرمی ... با ورود اینترنت، این گونه شبکه ها کاملاً به دست فراموشی سپرده شدند.
منابع و مآخذ: -http://www.tehranedu.ir/subparts/gam/fanavari/amoo1.htm -http://www.wit.ir/detailnews.asp?id=266 -http://www4.irandoc.ac.ir/data/E_J/vol3/it_learn.htm http://www.irandoc.ac.ir/etela-art/21/farhadi.htm یاد گیری الکترونیکی- انتشارات پیام نور
استاد راهنما:آقای غلامی ارائه دهندگان:فاطمه قنبری سمیه رحیمی روژین حسین پناهی
با تشکر فراوان پایان
