Energieprestatiecertificaat voor publieke gebouwen (EPC): uitvoering

1. Energieprestatiecertificaat voor publieke gebouwen (EPC): uitvoering AFM- Afdeling Gebouwen

2. Inhoud • Energieprestatiecertificaat: wat, wie, wanneer,… • Ing. Stefaan De Taeye, dienst technieken AFM • Opstellen van het energieprestatiecertificaat: praktische werkwijze • Anton Pauwels, contractmanager THV Imtech EnergieKris Burm, energiedeskundige THV Imtech Energie • Facturatie & opvolging • Ing. Stefaan De Taeye, dienst technieken AFM • Vragen

3. Energieprestatiecertificaat: • wat, wie, wanneer,… Ing. Stefaan De Taeye, dienst technieken AFM

4. Wetgeving • Publieke gebouwen > 1000m² • EPC is 10 jaar geldig. • EPC is gebonden aan de gebouwgebruiker. • Opgesteld door erkende ‘energiedeskundige publieke gebouwen’ • Uiterlijk 1 januari 2009 dient ieder publiek gebouw > 1000m² over een EPC te beschikken.

5. Wat? • Energieprestatiecertificaat (EPC) drukt de energetische kwaliteit van een gebouw uit a.d.h.v. een kengetal. • Kengetal: verbruik per m² vloeroppervlakte (kWh/m²), gemeten over exact 1 jaar. Dit kengetal wordt vergeleken met een referentiegebouw uit dezelfde gebouwcategorie (op basis van wettelijke normen en benchmarks). • Gebouwcategorie: 21 verschillende categorieën gaande van administratief gebouw tot luchthavengebouw. Voor elke categorie wordt een ander referentiekengetal gebruikt. • EPC vermeldt vrijblijvende energiebesparende adviezen.

6. Opbouw EPC • Gegevens gebouw • Kengetal. Op basis van gebouwgebonden karakteristieken en energieverbruiken. • Kengetal t.o.v. referentie-gebouw • Adviezen. Opsomming energiebesparende maatregelen (vrijblijvend). • Gegevens energiedeskundige • Geldigheidsduur

7. Toepassingsgebied • Publieke gebouwen in Vlaams Gewest met totale bruikbare vloeroppervlakte > 1000m². • Met uitzondering van gebouwen: • die niet door het publiek bezocht worden (bv. gebouw uitsluitend gebruikt voor sorteren van post of opslaan van goederen,…). • verhuurd aan privé-organisatie • of gebouwdelen die geen energie verbruiken t.b.v. mensen (bv. Loodsen, opslagplaatsen,…)

8. EPC-plichtig of niet? totale opp. opp. publieke org.

9. EPC-plichtig of niet? Volledige site Deelge-bouwen >1000m²

10. Administratief • Selectie erkende externe energiedeskundige publieke gebouwen: THV Imtech Energie • Openbare aanbesteding, met criteria (kwaliteitsbewaking) • Aanbesteding 24 april 2008 • Aanvangsbevel: 1 juli 2008 Raamcontract EPC

11. Raamcontract EPC • Looptijd 3 jaar, jaarlijks opzegbaar • Provinciale percelen, onderverdeeld in gebouw/gebouwsite. Per onderverdeling 6 categorieën i.f.v. vloeroppervlakte en beschikbaarheid van plannen. THV Imtech Energie: alle percelen. • Principe aankoopcentrale: steeds mogelijkheid tot instappen in contract gedurende de looptijd

12. Raamcontract EPC Inhoud • -Registreren startwaarden verbruikgegevens, gebouw- & tellerconfiguratie, gebruikersconfiguratie • -Bepalen bruikbare vloeroppervlakte, beschermd volume • -Invullen audit-lijsten • -Registreren eindwaarden verbruikgegevens • -Invoeren gegevens in webapplicatie VEA • -Afleveren EPC • -Bijkomende studie van energiebesparende maatregelen: • raming energieverbruik deelgebouwen / grootverbruikers • -Invoeren van alle rapporten in de GIP-database van de Vlaamse Gemeenschap door Imtech

13. Noodzakelijke gegevens: Energieverbruiken • Belangrijk: registreren van start- en eindwaarden van elektriciteit, aardgas en/of stookolie • Indien nog niet geregistreerd, gelieve dit zo snel mogelijk te doen: • Tellerstand • EAN-nummer • Meternummer • Datum aflezing

14. Noodzakelijke gegevens: Energieverbruiken Indien gebruik stookolie: • Wettelijk: registreren van start- en eindwaarden a.d.h.v. stookoliedebietmeter • Realistisch: weinig of geen stookoliedebietmeters geplaatst • Stookolieverbruik bepalen op alternatieve manier a.d.h.v. facturen (onreglementair!) • In principe kan geen EPC worden opgesteld, gelet op aansprakelijkheid energiedeskundige • In bestek opgevangen door de eventuele boete (500€ -5000€) over te dragen naar de gebouwgebruiker (gefactureerde)

15. Noodzakelijke gegevens: Energieverbruiken • Stookolieverbruik bepalen a.d.h.v. facturen. Feit: bestellen van stookolie afhankelijk van beschikbare budgetten. Moeilijk om exacte verbruik te bepalen gezien restwaardes in tank niet gekend. Redelijke benadering mogelijk a.d.h.v. facturen van verschillende jaren. Stookoliefacturen van de laatste 5 jaar.

16. Bijkomende studie Inclusief in opdracht: • Bepalen of inschatten van energieverbruik van alle bijgebouwen (+hoofdgebouw) van een gebouwsite en/of van grootverbruikers binnen een gebouw. • THV Imtech energie beschrijft de impact van elk afzonderlijk gebouw en/of grootverbruiker op het totaal energieverbruik. • Standaard grootverbruikers: grootkeuken, drukkerij, server-room. • Mogelijkheid tot toevoeging van 3 bijkomende grootverbruikers volgens bepalingen bestek. Bepalen op de startvergadering.

17. Opstellen van het energieprestatiecertificaat: praktische werkwijze Dhr. Anton Pauwels, contractmanager THV Imtech Energie Dhr. Kris Burm, energiedeskundige THV Imtech Energie

18. Energieprestatiecertificaat In opdracht van de Vlaamse Gemeenschap voert THV Imtech Energie beperkte energieaudits uit voor openbare gebouwen met als doel het verstrekken van een energieprestatiecertificaat.

19. Energieprestatiecertificaat • Vanaf 1 januari 2009 moet ieder openbaar gebouw >1000m² beschikken over een energieprestatiecertificaat. • Dit certificaat geeft de momentele toestand weer van het gebouw op vlak van energieverbruik. Deze toestand wordt weergegeven door middel van een kengetal. • Tevens worden enkele vrijblijvende tips op het certificaat vermeld die kunnen leiden tot energiebesparing.

20. Energiedeskundige De opname van de gegevens en het opmaken van het energieprestatiecertificaat wordt uitgevoerd door een externe energiedeskundige die erkend is door het Vlaams Energie Agentschap (VEA).

21. De kick-off meeting Om de energieaudit in goede banen te leiden wordt een kick-off meeting gepland tussen de gebouwenverantwoordelijke en de energiedeskundige.

22. De kick-off meeting Op deze vergadering komen volgende punten aan bod: • Beschikbaarheid en betrouwbaarheid van de plannen • Indien mogelijk een verkennende rondgang in het gebouw • Beschikbaarheid van facturen en telleropnames over het energieverbruik • Bepalen van grootverbruikers

23. De kick-off meeting • Het aanduiden van een medewerker die het gebouw uitermate goed kent en tijdens de scan de energiedeskundige kan begeleiden. (naam, gsm, email) • Aanstelling van een persoon die kan gecontacteerd worden in de administratieve dienst • Overhandiging van de auditlijst die vrijblijvend kan ingevuld worden (tijdswinst)

24. De kick-off meeting • De ontbrekende data wordt opgezocht en ingevuld door de energiedeskundige • Beschikbaar stellen van alle mogelijke data i.v.m. het energieverbruik of apparatuur • Het opmaken van een scanplanning (data)

25. De scan en het opstellen van het EPC • Op de afgesproken data wordt de scan uitgevoerd en de gegevens verzameld. Deze worden na controle ingevoerd in de databank van het VEA. • Indien aan alle wettelijke vereisten wordt voldaan wordt het energieprestatiecertificaat opgemaakt en opgehangen in het gebouw.

27. Facturatie & opvolging Ing. Stefaan De Taeye, dienst technieken AFM

28. Facturatie: de kosten • Kosten voor het opstellen EPC worden gefactureerd aan de gebouwgebruiker, de mandaatsteller of de aanvrager conform de inschrijvingsprijzen. • Vorderingsstaat en factuur wordt aan hen rechtstreeks verzonden, met kopie aan AFM. • De gebouwgebruiker, de mandaatsteller of de aanvrager staat in voor de controle van de vorderingsstaat en factuur. • De betalingsmodaliteiten zijn vastgelegd in de administratieve voorwaarden van het bestek.

29. Facturatie: de kosten • Indien aan één van volgende voorwaarden voldaan: • Dienst technieken AFM betaalt deels de energiefacturen • Cel inhuringen AFM betaalt huur + alle energielasten • Cel inhuringen AFM betaalt huur + deel energielasten Kosten worden gefactureerd aan AFM Adressenlijst beschikbaar voor diensten die participeren

30. Facturatie: bepaling prijsklasse • Prijsklasse afhankelijk van: • Provincie • Gebouwtype: enkel gebouw of gebouwsite • Bruikbare EPC vloeroppervlakte (bepaald volgens wettelijke regels) • Beschikbaarheid van architectuurplannen • Kostprijs enkel gebouw varieert tussen 662€ en 1728€ • Kostprijs gebouwsite varieert tussen 794€ en 1893€

31. Facturatie: de werkwijze • Voor participanten die zelf instaan voor de kosten geldt volgende werkwijze: • IMTECH neemt contact op voor bepalen startvergadering. • Op startvergadering: opmaak standaard bestelbon a.d.h.v. geraamde vloeroppervlakte door participant in samenspraak met IMTECH (inschrijvingsprijzen) zodat een bedrag kan vastgelegd worden (via vastlegging of procedure “vereffenaar kort”) • Vuistregel: indien geraamde vloeroppervlakte een grenswaarde benaderd (5% marge), neem dan prijsklasse hoger voor de behoefteraming. • Bepalen totale kost vastlegging: BTW en prijsherziening in rekening brengen.

32. Facturatie: de werkwijze • IMTECH bepaalt na startvergadering exacte vloeroppervlakte volgens regels VEA. • Indien blijkt dat gebouw/gebouwsite in andere prijsklasse valt ingeval vastlegging: vastlegging bijstellen bij ontvangst factuur. Als motivatie bijkomende vastlegging: • toepassing van prijsherziening (niet te voorzien) • wijzigingen in de behoefte, vastgesteld tijdens de uitvoering van de prestaties (op vraag motivatie van IMTECH mogelijk) • ook mogelijk: vastleggen op basis van factuur. Is beperkt tot uitgaven welke absoluut niet kunnen voorzien worden bij voorbaat (bv. telefoongesprekskosten)

33. Facturatie: meerdere gebruikers Indien meerdere EPC-plichtige gebruikers, vallend onder verschillende rechtspersoon, per gebouw (+ niet betaald door AFM): • Één van de gebruikers heeft een inkomstenrekening: Deze gebruiker betaalt de rekening en vordert via vastgesteld recht het bedrag terug van de andere EPC-plichtige gebruikers. Belangrijk: toezegging van de andere gebruikers om nodige voorzieningen te treffen. Het bedrag op vastgesteld recht wordt bepaald in functie van het ingenomen percentage vloeroppervlakte per gebruiker. De gemeenschappelijke delen worden met dezelfde pro rata verdeeld. IMTECH vermeldt op factuur percentage van ingenomen vloeroppervlakte per gebruiker.

34. Facturatie: meerdere gebruikers • Niemand heeft een inkomstenrekening: In dit geval zal één van de gebruikers de kosten ter zijne lasten moeten nemen. Aangezien er diverse soorten kosten verbonden zijn aan een gebouw (bv. nutsvoorzieningen, gemeentelasten,…) moeten er nu reeds afspraken bestaan voor de verschillende te verdelen kosten. Voorstel: gebruiker die meest betaalt van de niet-uitsplitsbare kosten neemt ook dit bedrag er bij, en via compensatie (zelfde jaar of jaar erop) wordt dit bedrag in rekening gebracht. IMTECH vermeldt op factuur percentage van ingenomen vloeroppervlakte per gebruiker. Ook mogelijk: een MOD betaalt en vordert nadien terug.

35. Facturatie: geen EPC noodzakelijk • Wat indien blijkt dat geen EPC noodzakelijk is? -participant staat steeds in voor de eigen lijst van gebouwen (welke niet betaald door AFM). -Indien blijkt dat bv. vloeroppervlakte < 1000m²: participant bepaald zelf of procedure EPC wordt voortgezet. Vanuit AFM wordt geijverd om binnen 5% marge toch een EPC op te stellen (als voorbeeldfunctie). -Indien participant beslist geen EPC op te stellen: IMTECH rekent 15% aan van de totale prijs voor opstellen EPC volgens bepalingen bestek (fase 1+2).

36. Indien de kosten betaald door AFM: Opvolging door AFM in samenwerking met gebouwverantwoordelijke(n) Opvolging • Gelijklopend met de facturatie: • Indien de kosten voor het opstellen EPC worden gefactureerd aan de gebouwgebruiker, de mandaatsteller of de aanvrager: Staan zelf in voor de opvolging. AFM fungeert enkel als ‘problemsolver’

37. Praktische werkwijze 1. Voor participanten die zelf instaan voor de kosten: -aanmelden bij AFM/afdeling gebouwen/dienst technieken, tel.: 02/553.74.92 -doorgeven gebouwverantwoordelijke en facturatie gegevens -AFM bezorgt bestek en link naar relevante documenten (meetstaat, standaard bestelbon,…) -participant wordt gecontacteerd door IMTECH voor afspraak kick-off meeting -op kick-off: verdere afspraken en opmaak bestelbon -participant staat in voor verdere opvolging en betaling

38. Praktische werkwijze 2. Voor gebouwen betaald door AFM: -aanmelden bij AFM/afdeling gebouwen/dienst technieken, tel.: 02/553.74.92 -doorgeven gebouwverantwoordelijke -gebouwverantwoordelijke wordt gecontacteerd door IMTECH voor afspraak kick-off meeting -op kick-off: verdere afspraken -AFM en gebouwverantwoordelijke staan in voor de verdere opvolging, AFM staat in voor de betalingen

39. Documenten -Adressenlijst, bestelbon en prijslijst: website AFM www.vlaanderen.be/epc -Bestek: op aanvraag bij AFM -Auditlijst: bij IMTECH Energie

40. Contactgegevens & info Contactgevens AFM • Stefaan De Taeye, 02/553.20.37 • stefaan.detaeye@bz.vlaanderen.be • Stijn Engels, 02/553.74.73 • stijn.engels@bz.vlaanderen.be Info Meer info op www. energiesparen.be

41. Vragen?