1 / 47

Gramar at Linggwistika

Gramar at Linggwistika. Balarila. Mula sa salitang Bala at dila.

cloris
Télécharger la présentation

Gramar at Linggwistika

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Gramarat Linggwistika

  2. Balarila Mula sa salitang Bala at dila Tumutukoyangbalarilasapagsulat o pananalitanginihahambingsawastongpaggamit (ayonsabalarila). Ito rinangkaalamanhinggilsamgasalita, parirala, sugnay at mgapangungusapnanagtuturongwastongkabalangkasan, palakahuluganan, palabigkasan, at palaugatanngmgasalita. Kung minsan, tumukoy din angsalitasamgaaklatnapambalarila, nanagigingbatayangsimulain, pamatagan o saliganngmgakaalaman. Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 1

  3. AngBALARILA ay angpag-aaralhinggilsaisangwikanakinabibilanganngmgasumusunod: ngmorpolohiya o pagsusurisapakakabalangkasngmgasalita (morpolohiya); ngsintaks (syntax) o pagsasaayosupangangmgasalita ay magingmakabuluhangmgapangungusap; ngponolohiya o wastongpagbigkas; ngsemantika o kahuluganngmgasalita at parirala; at ngetimolohiya o ugat o palaugatanngmgasalita. Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 2

  4. Ponolohiya o Fonoloji • angpag-aaralngmakabuluhangtunogsawika. • makabuluhanangtunog kung may kakayananitongbaguhinangkahuluganngisangsalita. Fonema o angpalatunugan Gramar at Linggwistika • angyunitngtunog o angpinakamaliitnabahagingpananalita. 28 angtitikngAlfabetong Filipino 25 angfonema Gramar at Linggwistika 3

  5. a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, ñ, ng, o, p, q, r, s, t, u, v, w, x, y, z Waloangnadagdagnaletrasalumang ABAKADA • c, f, j, q, v, x, z at ñ • Apatlamangsawaloang may fonemic status • f, j, v at z • pag may fonemic status angibigsabihin ay may kinatawangtunogangmgaletra • Angletrangc, ñ, q at z ay redundant Ayon sa Rebisyon ng Alfabetong Filipino 2001 Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 4

  6. Redundantangtunog kung ponema/tunog ay dikumakatawansaiisangyunitngtunog Halimbawa: Gramar at Linggwistika c - /s/ = cingco singko c - /k/ = cabinet kabinet ñ - /ny/= baño banyo q - /k/ = queso keso q - /kw/= quintet kwintet x - /ks/ = extra ekstra Gramar at Linggwistika 5

  7. Fonemang Segmental - ang fonemang katinig at fonemang patinig ay pwedeng pagsamahin upang makabuo ng isang tunog. Halimbawa: b + a = ba k + o = ko s + i = si Gramar at Linggwistika Diptonggo - Kapag isinudlong ang alin man sa fonemang patinig sa unahan ng malapatinig na fonemang w atyna karaniwang nasa huling pantig ng salita. Halimbawa: a + w = aw o + y = oy sawsaw, nguyngoy, aruy, aliw, beysbol Gramar at Linggwistika 6

  8. Pares Minimal - mga pares ng salita na magkatulad na magkatulad ang bigkas maliban sa isang fonema na siyang ipinagkakaiba ng kahulugan. Gramar at Linggwistika halimbawa: pala ‘spade’ kulay ‘color’ mesa ‘table’ bala ‘ bullet’ gulay ‘vegetable’ misa ‘mass’ tula ‘poem’ kulong ‘enclose’ balak ‘plans’ dula ‘play’ gulong ‘wheel’ balag ‘trellis’ Gramar at Linggwistika 7

  9. Mga Fonemang Nagpapalitan May mga pagkakataong ang ponemang e at i, gayundin ang o at u, ay nagkakapalitan nang hindi nababago ang kahulugan ng salita halimbawa: babae babai kunsume kunsumi lalaki lalake note: hindi sa lahat ng pagkakataon ay nagaganap ito may pagkakataong ganap ang pagpapalitan dahilan upang mabago ang kahulugan ng salita Gramar at Linggwistika misa ≠ mesa oso ≠ uso Gramar at Linggwistika 8

  10. Morpema at Morpolohiya Morpolohiya - angpag-aaralngpinakamaliitnayunitnabumubuosasalitana may kahulugan. Gramar at Linggwistika Morpema - angpinakamaliitnayunitnabumubuosasalitana may kahulugang “ kaagadnanaihahayagkahitangilansakanila ay pangkayarian at dikahulugangleksikalangbinibigay” (Villanueva at Villanueva, 1971) ay maaaringsalita o salitang-ugat. Gramar at Linggwistika 9

  11. Anyo ng Morpema • Morpemang Kataga - ang kataga ay isang morpemang iisahaning pantig lamang at ang mga ito’y walang kahulugan kung nag iisa maliban na lamang kung isasangkap sa pangungusap. Ang mga ingklitiko ay “ mga katagang iisahing pantig na sa gawang sarili ay walang kahulugan ngunit kapag ginagamit sa pangungusap ay nakaradagdag ng diwa nito. – Cruz, et.al. 1978 Gramar at Linggwistika Halimbawa: ba pa na din rin raw dawpo ho nga man palanaman Gramar at Linggwistika 10

  12. 2. Ang Morpemang Panlapi a. May malakas na sistema ng panlapi ang wikang Filipino. Ito ang dahilan kung bakit napakadali nating manghiram sa banyagang salita at gawing tunog – Filipino. Sa ibang salita ay nagiging “Filipinized” na salita Gramar at Linggwistika Halimbawa: mag-jet in-ambushnagpa-xerox nag-smuggleni-rapeni-raid nag-administerni-researchi-promote nag-coachnaka-cortina Gramar at Linggwistika 11

  13. b. dahil sa kahulugang taglay ng panlapi nagkakaroon ng iba’t ibang kahulugan ang isang salitang-ugat na pinagkakapitan nito. Halimbawa: nagtubig - nagkaroonngtubig matubig - maramingtubig natubig - naparamianginomtubigan - tapayan o lalagyanngtubigtubigan - lagyanngtubigtinubig - pinarusahanngtubigpatubig - padaloynatubig/irigasyonpantubig - gamitsatubig Gramar at Linggwistika GAWAIN - Subuking lagyan ng iba’t ibang panlapi ang salitang tao, bahay, balita, bayan at tignan kung ano ang mabubuong salita. Gramar at Linggwistika 12

  14. Anyo ng Panlapi 3. Morpemang Salitang-Ugat - ang salitang-ugat ang maituturing na pinaka-ina ng mga salita dahil ito ay nagtataglay ng kahulugang leksikal na karaniwang binubuo ng dadalawahing pantig. Gramar at Linggwistika Alam nyo ba na kung pakasusuriin ay galing sa iisang pantig lamang ang ating wika? Ito’y ayon sa haka ni Dr. E. Arsenio Manuel at mapapansin ito sa kayarian ng mga salitang inuulit. Gramar at Linggwistika 13

  15. Halimbawa: basbashinhindamdamgawgawsimsimtoktokpatpatkimkimbitbitlimlimlaklakdakdaksamsamsatsatngatngat Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 14

  16. - Ang morpemang kataga at morpemang salitang-ugat ay napagsasama rin ngunit ang kanilang kabuuan ay hindi maituturing na dalawang morpema kundi iisang morpema lamang. Halimbawa: ma + itim = maitim ka + hapon = kahapon in + ibig = iniibig taga + lungsod = tagalungsod Gramar at Linggwistika HOMOFONUS- Angtawagsasalitang-ugatna nag-iiba-ibangkahuluganayonsabigkasngunitparehongispeling. Halimbawa: baga (ember) sala (sin) paso (pass) baga (lungs) sala (seive) paso (burn) baga (particle) sala (seived) paso (Flower pot) Gramar at Linggwistika 15

  17. Pagbabagong Morpoponemiko - Ang pagbabago ng anyo ng morpema dahil sa impluwensya ng kaligiran nito. 1. Asimilasyon – ang ponemang /ng/ sa mga panlaping pang-, mang-, hing-, sing- ay nagbabago depende sa unang tunog ng salitang-ugat. Gramar at Linggwistika • pang na nagiging pam • - ang tunog kapag ang palabing /p/ at /b/ ang umpisang titil ng salitang-ugat. • halimbawa: • pangbabae = pambabae • pangpamanhid = pampamanhid Gramar at Linggwistika 16

  18. PagbabagongMorpoponemiko • pang na nagiging pan • - ang tunog kapag ang pangipin /d/, /l/, /r/, /s/ at /t/ ang umpisang titil ng salitang-ugat. • halimbawa: • pang+dalawa = pandalawa • pang+laro = panlaro • pang+regalo = panregalo • pang+sala = pansala • pang+tawid = pantawid Gramar at Linggwistika Asimilasyong Ganap – kung nagbago ang baybay ng salitang-ugat (hal., panakip sa halip na pantakip) Asimilasyong Parsyal – kung nanatili naman ang baybay ng salitang-ugat (hal., pambura) Gramar at Linggwistika 17

  19. PagbabagongMorpoponemiko • 2. Pagpapalit ng ponema • - nagpapalitan ang ponema sa loob ng salita • a. ang /d/ ay nagiging /r/ • b. ang /e/ ay nagiging /i/ • c. ang /o/ ay nagiging /u/ • halimbawa: • lakad+an lakadan lakaran • ma-+dunong madunong marunong • ka-+dagat+an kadagatan karagatan • hubad+in hubadin hubarin • babae+ka+in kababaehan kababaihan • sige+han sigehan sigihan • laro+an laroan laruan • biro+an biroan biruan Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 18

  20. PagbabagongMorpoponemiko 3. Pagkawala ng ponema / pagkakaltas ng ponema – nawawala ang huling ponemang patinig (a, e, i, o, u) kapag nilalagyan ng hulapi. halimbawa: tupad+ -in tupadin tupdin kuha+ -in kuhanin kunin takip+ -an takipan takpan Gramar at Linggwistika 4. Metatesis – nagpapalit ng posisyon ang mga tunog sa isang salita kapag nilapian. halimbawa: tanim+ -an taniman tamnan atip+ -an atipan aptan lutas+ in linutas lutasin lakad+ -in lakadin lakarin yari+ in yinari niyari Gramar at Linggwistika 19

  21. PagbabagongMorpoponemiko 5. Paglilipat-diin – naiiba ang diin (stress) sa pagbigkas ng salita dahil sa paglalagay ng hulapi. halimbawa: luto (to cook) + -an = lutuan (cooking place) /lu:to’/ /luto’an/ lakad + ka- -an = kalakaran /la:kad/ /kalaka’ran/ Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 20

  22. Paano nga ba nabubuo ang mga Salita? a. Inuulit – ang mga salitang unuulit ay binubuo sa pamamagitan ng buong pag-uulit ng salitang-ugat at pinaghihiwalay lamang ng gitling. Ang ganitong pag-uulit ay tinatawag na ganap na pag-uulit. Gramar at Linggwistika Halimbawa: sama-sama araw-araw agam-agam utay-utay sintu-sinto kuru-kuro akay-akay ipit-ipit halu-halo baku-bako luku-luko lubak-lubak Gramar at Linggwistika 21

  23. TANDAAN • Ang alaala, paruparo, sarisari, gunamgunam at guniguni ay hindi ginigitlingan dahil walang salitang-ugat na ala, paro, sari, ganam, at guni. • Ang salitang-ugat na nagtatapos sa patinig na o kapag-unuulit ay pinapalitan ng u. • Sa pag-uulit ng salitang-ugat na unaangkupan o ginagampanan ng pang-angkop upang ipakita ang kasidhiang kahulugan at nagtatapos sa patinig na e, ito’y pinapailitan ng i sa gayo’y mabilis ang pagbigkas at upang lubos na mabigyang diin ang unang hati ng salita. Ang gitling ay ginagamit Gramar at Linggwistika Halimbawa: torpe torping-torpe salbahe salbahing-salbahe lalake lalaking-lalake Gramar at Linggwistika 22

  24. Ang di-Ganap na Pag-uulit 1. Pag-uulit ng huling pantig sa salitang-ugat Halimbawa: lamikmik luningning alit-it langitngit kuliglig Gramar at Linggwistika 2. Pag-uulitnguna o unangdalawangpantigngsalitang-ugat o una o unangdalawangtunogngsalitang-ugat. Halimbawa: iikot tatakbo sisilip-silip aakyat lilima sisiga-sigarilyo tatali-talilis Gramar at Linggwistika 23

  25. Paano nga ba nabubuo ang mga Salita? b. Tambalan – Nagiging tambalan ang salita kung ang dalawang salita na may kani-kaniyang kahulugan ay pinagsasama at nananatili ang kahulugan, minsa’y bumubuo ng ikatlong kahulugan at mayroon din namang nagpapakita ng kasalungatan ng bawat isa. Gramar at Linggwistika Halimbawa: taong-bundok dalagang-bukid panhik-panaog isdang-tabang daang-bakal humigit-kumulang hanap-buhay kapos-palad kahoy-gubat lumubog-lumitaw bungang-araw malaon-madali Gramar at Linggwistika 24

  26. Paano nga ba nabubuo ang mga Salita? c. Maylapi – Kung ang salitang-ugat pinapanlapian. Maaring sa unahan, sa gitna, sa magkabila o sa laguhan. • Unlapi • umalis, umibig, umawit, igatong, isama, pautang Gramar at Linggwistika 2. Gitlapi kinain, sumampa, tinaga, tumuka, sinita 3. Hulapi isipin, diktahan, tamaan, ingatan, bilihin 4. Kabilaan magtampuhan, pagtulungan, panatilihin, paraanin 5. Laguhan ipagsumigawan, paghumiyawin, magginataan. Gramar at Linggwistika 25

  27. Kahulugan ng mga Panlapi 1. Panlaping Makangalan • an at han • 1. lalagyan ng marami sa bagay na isinasaad ng salitang-ugat • hal.: • aklatan, bigasan, manukan, palayan,tindahan • 2. pook na ginaganapan ng kilos ng salitang-ugat • hal.: • aralan, lutuan, laruan, labahan • 3. panahon na maraming pagganap sa isinasaad ng salitang-ugat • hal.: • pistahan, anihan, taniman, uwian Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 26

  28. 4. gantihang kilos hal.: barilan, balitaan, sulatan, suntukan 5. di karaniwang laki o labis na dami hal.: pangahan, duguan, uluhan, sugatan, duguan PanlapingMakangalan Gramar at Linggwistika b. in o hin 1. relasyong isinasaad ng salitang-ugat hal.: tiyuhin, amain, inapo 2. kahugis ng isinasaad ng salitang-ugat hal.: inubas, pinalay, sinampalok Gramar at Linggwistika 27

  29. b. ka 1. kasama sa pangkat hal.: kalahi, kagrupo, katropa, kabayan 2. relasyon na isinasaad ng salitang-ugat hal.: kalaro, kagalit, kaaway, kasuyo, kalambingan c. ka – an 1. nagsasaad ng pinakasentro na salitang-ugat hal.: kabayanan, kanayunan, kabahayan 2. nagsasaad ng kasukdulan ng pangyayari. hal.: katanghalian, kainitan, kasasalan PanlapingMakangalan Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 28

  30. PanlapingMakangalan d. mag 1. nagsasaad ng relasyong tinutukoy sa salitang-ugat. hal.: maglolo, mag-ama, magkapatid, magbayaw 2. mag- na may pag-uulit ng unang pantig ng salitang-ugat na nagsasaad ng gawain o propesyon. hal.: manggagamot, manbibigkas, manananggol e. tag – nagsasaad ng panahon hal.: tag-ulan, tag-araw, taglagas, tagsibol f. taga – nagsasaad ng gawaing isinasaad ng salitang-ugat hal.: tagaluto, tagalinis, tagawalis, tagabasa g. an/han – nagsasaad ng pinaggalingan hal.: talasalitaan, talaarawan, talatinginan Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 29

  31. Kahulugan ng mga Panlapi Mga Panlaping Makauri • ma • a. pagkamayroon • halimbawa: • maganda, tataas, mayaman • b. pagkamarami • halimbawa: • matao, madahon, matubig, maahas • 2. maka – katig, kampi, hilig • halimbawa: • maka-Diyos, maka-Hapon, makatao, makakaibigan • 3. mala – parang • halimbawa: • malasebo, malahimimga, malakanin Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 30

  32. PanlapingMakauri 4. mapag – may ugali halimbawa: mapagbiro, mapagbintang, mapag-alalahanin 5. Mapang – may katangian, may kakayahan halimbawa: mapang-akit, mapanrahuyo 6. maka – katig, kampi, hilig halimbawa: maka-Diyos, maka-Hapon, makatao, makakaibigan 7. mala – parang halimbawa: malasebo, malahimimga, malakanin Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 31

  33. Ang mga Bahagi ng Pananalita - Ang istruktura ng wika • Mga Salitang Pangnilalaman (Content Word) • A. Nominal • 1. Pangalan • 2. Panghalip • B. Pandiwa • C. Panuring • 1. Pang-uri • 2. pang-abay • II. Mga Salitang Pangkayarian (Function Word) • A. Ang mga Pang-ugnay • 1. Pangatnig • 2. Pang-angkop • 3. Pang-ukol • B. Mga Pananda • 1. Pantukoy • 2. pangawil Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 21

  34. BahagingPananalita “ Siya agad bumili lapis papel malapit tindahan” - May nilalaman ang pahayag ngunit walang ganap na kayarian ang pangungusap sapagkat kulang ito sa mga salitang mag-uugnay sa mga salita para sa isang buong kayarian. Gramar at Linggwistika “ Siya ay agadnabumiling lapis at papelsamalapitnatindahan.” Gawain: alaminangmgabahagingpangungusapsaitaas Gramar at Linggwistika 33

  35. BahagingPananalita panghalip pangawil pang-abay pang-angkop pandiwa pantukoy pangalan pangatnig pangalan pang-ukol Pang-uri Pang-angkop pangalan siya ay agad na bumili ng lapis at papel sa malapit na tindahan Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 34

  36. BahagingPananalita Angsintaks o sintaksisnabinigyangdiinngkatugongsalitang Filipino napalaugnayan, angpag-aaral o angpag-uugnay-ugnayngmgasalitaupangbumuongmgapahayaggayangmgaparirala (phrase), sugnay (clause) at mgapangungusap Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 35

  37. Ang Pangungusap Salita o liponngmgasalitana may buongdiwa. Sa katuturangitoangisangsalita ay maaaringisangpangungusap kung ito ay may isangbuongdiwa. Gayundinangmgasambitla. • Sambitlang panawag • hal.: • Nanay! Ate! • Neneng! Lolo! • `- Sa sambitlang panawag “Neneng!” para nang sinabing “Neneg, ikaw ay tinatawag ko.” o kaya’y sa “Lolo! “Lolo, kayo po’y tinatawag ko.” • 2. Sambitlang nagsasaad ng damdamin • hal.: • “Aruy!” “Naku po!” “Aba!” • - Sa sambitlang “Aray!” para na rin sinabing “Ako ay nasaktan” Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 36

  38. AngPangungusap • 3. Sambitlang sagot sa tanong • hal.: • “Opo!” “Oho!” “Hindi po!” • `- Sa sambitlang panawag “ Opo!” ay isinagot sa tanong na “Sasama ka ba?” para na rin sinabing “Ako ay sasama.” • 4. Sambitla ng pagtawag • hal.: • “Halika!” “Halina !” “halikayo!” • Sa sambitlang “Halika!”para nang sinabing “Lumapit ka sa akin” • Sambitla ng Matinding Damdamin • hal.: • “Sunog!” • Sa sambitlang “Sunog!” para nang sinabing “ Nasusunog ang bahay.” • Sambitlang Pautos • hal.: • “Layas!” “Takbo!” Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 37

  39. AngPangungusap • 7. Pormulasyong Panlipunan (pangkalahatan) • hal.: • “ Magandang umaga po!” • “ Tao po!” • “ Salamat!” • 8. Pangungusap na Pamanahon • hal.: • “Umuulan.” “Bumabagyo.” • “ Kumikidlat.” • Sa sambitlang “Halika!”para nang sinabing “Lumapit ka sa akin” • 9. Pangungusap na eksistensyal • hal.: • May magandang tanawin doon. • Walang tao sa kubo. • Maraming pananim dito. Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 38

  40. AngPangungusap 10. Pangungusap na may panaguri at paksa. hal.: Guro ang nanay ko. Nagtuturo siya sa aming baryo. Gramar at Linggwistika AngPanaguringPangungusap -Ang bahagi ng pangungusap na nagsasabi tungkol sa paksa. • Pangalan • Pilipinas ang bayan ko. • Filipino ang ating wikang pambansa. • Panghalip • Tayo ang bagong Pilipino. • Sila ang dapat maging huwaran ng mga kabataan. Gramar at Linggwistika 39

  41. AngPangungusap • 3. Pang-uri • Magigiting ang ating mga bayani. • Mapagmahal sa kanilang kapwa ang mga tao noon. • Pang-abay • Bukas ang araw ng pagdiriwang. • Ditoang sentro ng kasiyahan. • Pandiwa • Nagmamano ang mga bata sa magulang nila. • Magpapasalamat tayo sa poong Maykapal. • Panguring Parirala • Pagbabasa ng aklat at magasin ang nakalibang sa kanya. • Pagtatanim ng gulay ang libangan niya. Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 40

  42. AngPangungusap Paksa Ang bagay na pinag-uusapan sa pangungusap. Simuno ang dating katawagan dito. • Pangalan • Mahalin natin ang ating bansa. • Gamitin ang sariling wika. • Panghalip • Tayo ay mga Pilipino. • Ikaw ay pag-asa ng mga magulang mo. • Pang-uri • Ang masipag at matiyaga ay nagtatagumpay. • Ang mga maralita at dukha ay ating tulungan. • 4. Pag-abay • Ang dito ay maiiwanan na sa silid na iyan. • Ang diyan ay ipapadala ko sa inyo. Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 41

  43. AngPangungusap Aspekto at pokus ng Pandiwa 5. Pandiwa Ang gumagawa nang mabuti ay pinagpapala. Ang nagsisikap ay nagtatagumpay. 6. Pawatas Ang magdamayan ay magandang kaugalian. Ang mamatay ay ganap na pamamahinga. Gramar at Linggwistika 3 Aspekto ng Pandiwa (Banghay sa ibang aklat) a. Pangnagdaan b. Pangkasalukuyan c. Panghinaharap Gramar at Linggwistika 42

  44. AngPangungusap Pokus Ang relasyon ng pandiwa at paksa ng pangungusap ay tinatawag na pokus. Madaling malaman ang pokus kung alam ang paksa ng pangungusap. Bukod dito, may mga panlaping sadyang ginagamit sa bawat pokus. Upang makilala sa loob ng pangungusap ang paksa, tandaan na ang paksa ay pinangungunahan ng mga panandang paksa, gaya ng ang, ang mga, at si at sina. Gramar at Linggwistika 1. Pokus sa Tagaganap o Aktor - ang paksa sa pangungusap ang gumaganap ng kilos Halimbawa: 1. Nagsayaw ng cha-cha ang panauhin. 2. Mabilis na umalis si Raul. 3. Magtatanim sila ng gulay sa bakuran. 4. Sumulat ng liham si Maria. Gramar at Linggwistika 43

  45. AngPangungusap 2. Pokus sa Layon o Gol - ang paksa sa pangungusap ang tumatanggap ng kilos. Halimbawa: 1. Pinitas ni Jose ang mangga. 2. Binabalot ni ate ang mga regalo. 3. Iluluto ni nanay ang ulam. 3. Pokus sa Sanhi o Kausatibo - Ang paksa ng pangungusap ang sanhi ng pagkaganap ng kilos ng pandiwa. Halimbawa: 1. Ikinatuwa ni Lola ang pagkatuwa ng apo 2. ikinasira ng panamin ang baha. 3. Ikinagalit ni Tatay ang paglalasing ni Ronie. 4. Pokus sa Kagamitan o Instrumental -Ang paksa ng pangungusap ay kagamitan sa kilos ng pandiwa. Halimbawa: 1. Ipinaghiwa niya ng karne ang kutsilyo. 2. Ipanghahalo niya ang sandok sa nilugaw 3. Ang palakol ay ipansibak mo ng kahoy. Gramar at Linggwistika Gramar at Linggwistika 44

More Related