PEJZAŻ RODZINNY GIMNAZJALISTÓW LUBUSKICH dr Marzena Sendyk Uniwersytet Zielonogórski

1. PEJZAŻ RODZINNY GIMNAZJALISTÓW LUBUSKICH dr Marzena Sendyk Uniwersytet Zielonogórski Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2. W analizie środowiska rodzinnego gimnazjalistów lubuskich uwzględniono wymiary: • osoby realizujące funkcje wychowawcze • liczbę dzieci w rodzinie • wykształcenie rodziców i sytuację zawodową • trudności przeżywane przez rodzinę • podejmowane przez młodzież formy pomocy rodzicom • zachowania przemocowe rodziców • samotność emocjonalną młodzieży w rodzinie Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

3. Osoby realizujące funkcje wychowawcze W opinii dyrektorów w rodzinach samotnych rodziców wychowuje się 10% uczniów, a poza rodziną naturalną 1,4% uczniów Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

4. „Struktura” rodzin w powiatach: • Nie odnotowujemy różnic w strukturze rodzin uczniów w powiatach o najniższym i najwyższym wskaźniku bezrobocia. Nieco odmienna jest struktura rodzin w powiatach grodzkich. • W miastach niższy jest odsetek uczniów z rodzin pełnych - 78,5% (w powiatach dwu pozostałych typów odsetek ten jest niemal identyczny: 83,4% i 83,7%) • W miastach więcej jest uczniów wychowywanych przez samotne matki -16,6% (w powiatach dwu pozostałych typów odsetek ten wynosi: 12,8% i 12,7%) oraz samotnych ojców - 2,9% (w powiatach dwu pozostałych typów odsetek ten wynosi: 1,9% i 1,8%). • Liczba dzieci wychowywanych przez krewnych oraz osoby spoza rodziny we wszystkich powiatach jest bardzo zbliżona Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

5. Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

6. Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

7. Rodziny, w których oboje rodzice podjęli pracę poza granicami kraju – 1,1% • Według danych dyrektorów wyjazd rodziców za granicę dotyczy 3% rodzin, w tym 0,4% to rodziny, w których pracę za granicą podjęli oboje rodzice Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

8. Sytuacja zawodowa matek w powiatach: • Najmniej matek niepracujących odnotowujemy w miastach (13,4%), najwięcej w powiatach o najwyższym wskaźniku bezrobocia (26,7%). • Matki pracujące w kraju stanowią najwyższy wskaźnik w miastach (84,4%), a najmniej jest takich matek w powiatach o najwyższym bezrobociu (69,4%). • Na wyjazd za granicę najczęściej decydują się matki w powiatach o najwyższym bezrobociu - 3,9%, nieco rzadziej matki w powiatach o najniższym bezrobociu – 3,5% i najrzadziej matki i w miastach – 2,2%. Sytuacja zawodowa ojców w powiatach trzech typów jest bardzo zbliżona Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

9. Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

10. Problemy rodziny w powiatach Uczniowie z powiatów o najwyższym bezrobociu dostrzegają częściej niż inni: • brak pracy dla rodzica (22%; najrzadziej w powiatach grodzkich – 12,8%) • niskie zarobki (23,7%; najrzadziej w powiatach grodzkich – 18,9%) • duże obciążenie rodziców pracą zawodową (45,1%; w powiatach o najniższym bezrobociu - 38,3%) Uczniowie z miast dostrzegają częściej niż inni: • konflikty rodzinne (20,7%, najrzadziej w pow. o najniższym bezrobociu – 13,4%) • zadłużenie i konieczność spłaty kredytów (18,5%, najrzadziej w pow. o najwyższym bezrobociu – 13,2%) Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

11. W rodzinach o strukturze innej niż pełna istotnie częściej problem w stanowią: • brak pracy dla jednego rodzica (20,1%; w rodzinach pełnych wskaźnik ten wynosi 16,1%) • niskie zarobki rodziców (27,7%; w rodzinach pełnych wskaźnik ten wynosi 19,2%) • konflikty w rodzinie (30,5%; w rodzinach pełnych wskaźnik ten wynosi 14,0%) • uzależnienie od alkoholu (10,2%; w rodzinach pełnych wskaźnik ten wynosi 4,8%) • zadłużenie (20,3%; w rodzinach pełnych wskaźnik ten wynosi 14,7%) • zła sytuacja mieszkaniowa (9,1%; w rodzinach pełnych wskaźnik ten wynosi 3,0%) • brak pieniędzy na zaspokojenie podstawowych potrzeb (5,2%; w rodzinach pełnych wskaźnik ten wynosi 2,1%) • brak wspólnie spędzanego czasu wolnego (16,3%; w rodzinach pełnych wskaźnik ten wynosi 11,5%) Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

12. Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

13. W opinii dyrektorów 1,3% młodzieży podejmuje pracę zarobkową Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

14. Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

15. Uczniowie z miast częściej niż uczniowie z pozostałych powiatów wskazywali na : • stosowanie obraźliwych słów(35,9%; w powiatach o najniższym bezrobociu - 28,4%) • ostre konflikty między rodzicami (30,4%; w powiatach o najwyższym bezrobociu – 23%) Uczniowie z powiatów o najwyższym bezrobociu nieznacznie częściej niż inni wskazywali na poniżające kary i awantury będące przyczyną interwencji Policji Uczniowie z powiatów o najniższym bezrobociu uzyskali najniższe wyniki w zakresie aż pięciu analizowanych przejawów zachowań przemocowych Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

16. Dziewczęta istotnie częściej niż chłopcy wskazywały na: • krzyk rodziców (76,2%; w grupie chłopców wskaźnik ten wynosi 72,1%) • używanie obraźliwych słów (34,9%; w grupie chłopców 30,3%) • konflikty między rodzicami (31,7%; w grupie chłopców 20,2%) • obniżanie wartości (16,9%; w grupie chłopców 11,9%) • awantury będące przyczyną interwencji Policji (6,5%; w grupie chłopców 3,0%) Chłopcy nieznacznie częściej doświadczają przejawów przemocy fizycznej ze strony rodziców oraz kar w postaci zakazu snu i jedzenia. Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

17. Uczniowie wychowujący się w strukturach innych niż rodzina pełna istotnie częściej doświadczają: • awantur, będących przyczyną interwencji Policji (10,6%; w drugiej podgrupie wskaźnik ten wynosi 3,5%) • bicia (9,1%; w drugiej podgrupie wskaźnik ten wynosi 6,3%) W rodzinach wielodzietnych częściej niż w mniej licznych dzieci doświadczają: • obniżania wartości (15,9%, najrzadziej w rodzinach z dwójką dzieci - 12,7%) Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

18. W rodzinach osób pozbawionych pracy istotnie częstsze niż w rodzinach osób aktywnych są: • krzyk (78,5%; w rodzinach osób aktywnych zawodowo – 73,1%) • bicie (9,1%; w rodzinach osób aktywnych zawodowo – 6,3%), • ostre konflikty między rodzicami (31,6%; w rodzinach osób aktywnych zawodowo – 24,7%) • obniżanie poczucia wartości (17,8%; w rodzinach osób aktywnych zawodowo – 13,7%) • kary w postaci zabraniania jedzenia lub spania (2,2%; w rodzinach osób aktywnych zawodowo – 1,0%) • awantury będące przyczyną interwencji Policji (11,3%; w rodzinach osób aktywnych zawodowo - 3,4%) Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

19. Uczniowie oceniający siebie jako mierni częściej niż inni doświadczają: • spoliczkowania (8,5%, najrzadziej wśród uczniów bardzo dobrych i dobrych – 3,8%) • bicia (9,9%, najrzadziej wśród uczniów dobrych – 4,0%) • obniżania wartości (19,8%, najrzadziej wśród uczniów dobrych – 9,9%) • awantur będących przyczyną interwencji policji (7,2%, najrzadziej w rodzinach uczniów dobrych – 1,7%). Uczniowie oceniający siebie jako bardzo dobrzy częściej niż inni doświadczają stosowania kar w postaci zakazu jedzenia lub snu (3,0%, najrzadziej wśród uczniów dobrych – 0,5%). Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

20. Rozmiary poczucia osamotnienia młodzieży w rodzinie Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

21. Osamotnienie w rodzinie najczęściej doświadczane jest przez uczniów: • z rodzin o innej strukturze niż pełna (24,4%; w r. pełnych – 20,1%) • z rodzin z co najmniej trojgiem dzieci (22,3%, najrzadziej w r. z jednym dzieckiem – 18,8%) • z rodzin osób pozostających bez pracy (27,7%, w r. osób aktywnych zawodowo – 19,5%) • z rodzin zamieszkałych w powiatach grodzkich (22,3%; w powiatach o najniższym bezrobociu - 19,9%) Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

22. DZIĘKUJĘ Projekt „Życie Lubuszan. Współczesność i perspektywy” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego