Download
1 / 42
E N D
Sierpień 80 Potoczna nazwa ciągu wydarzeń, strajków na Wybrzeżu . Przyczyną tego wszystkiego były horrendalne podwyżki cen na artykuły spożywcze , robotnicy byli też poirytowani sytuacją dzielącą ludzi na równych i równiejszych a także warunkami w jakich przyszło im pracować . Strajki te pociągnęły za sobą ok. 700 zakładów , do protestów ruszyło ponad 700000 robotników z całej polski . Nawet groźba zbrojnej interwencji ze strony ZSRR nie powstrzymała ludności przed powstaniem przeciwko znienawidzonemu ustrojowi , stopień zirytowania zdołał nareszcie przełamać barierę strachu .
Strajki w Polsce rozpoczęły się już w lipcu 1980 roku. Wówczas, strajkowały zakłady robotnicze w Świdniku i Lublinie ( tzw. Lubelski Lipiec ) . Pierwszymi robotnikami którzy zdecydowali się zrzucić okowy byli ci pracujący w Państwowych zakładach Lotniczych w Świdniku na Wydziale Obróbki Mechanicznej (8 lipca 1980). Na skutek działań w Lublinie, strajki rozprzestrzeniły się na inne ośrodki robotnicze w Polsce.
Strajki w Gdańsku Najważniejszy strajk w sierpniu 1980 roku rozpoczął się w Gdańsku , do przyczyn podanych w przypadku strajków w Lublinie i Świdniku należy dodać żądania dotyczące przywrócenia do pracy Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy , którzy wcześniej zostali zwolnieni za przynależność do związków zawodowych . Był zorganizowany przez Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża. Dokładnie 14 sierpnia w Stoczni Gdańskiej robotnicy zaczęli walczyć o swoje prawa .
Anna Walentynowicz ur. 15 sierpnia 1929 r. – zm. 10 kwietnia 2010 rok w katastrofie Smoleńskiej
14 Sierpnia W godzinach porannych, trzech robotników: Jerzy Borowczak, Bogdan Felski i Ludwik Prądzyński wywołali strajk. Wstrzymano wówczas prace wydziałów silnikowych w stoczni. Po południu, strajk objął już całą Stocznie Gdańską. Jeszcze tego samego dnia przywództwo wśród strajkujących przyjął Lech Wałęsa-strajk nabiera charakteru okupacyjnego. Agencja rządowa Interpress zaprzecza istnieniu jakichkolwiek zamieszek na terenie stoczni.
15 Sierpnia Do strajku przyłączają się stoczniowcy z im. Komuny Paryskiej w Gdyni. Jego przywódcą staje się technik budowy okrętów Andrzej Kołodziej. Oprócz tego strajki obejmują także komunikację miejską co mimo utrudnień w ruchu nie przeszkadza mieszkańcom miasta , wręcz przeciwnie , ludzie pomagają sobie nawzajem dowożąc czekających na przystankach komunikacji miejskiej do pracy. Panuje powszechne poparcie dla robotników walczących z znienawidzonym systemem.
16 Sierpnia Dyrekcja stoczni gdańskiej ustępuję pod żądaniami protestujących – zgadza się na podwyżki o 1500 zł . Lech Wałęsa po zakończeniu strajku właściwego ogłasza strajk solidarnościowy. Strajk nie mógł być ogłoszony wszystkim stoczniowcom ponieważ lokalny radiowęzeł został odłączony. Henryka Krzywonos , Ewa Osowska , Alina Pienkowska i Anna Walentynowicz zatrzymują robotników wychodzących ze stoczni o nowym strajku . Wieczorem , po rozmowach z 21 innymi zakładami zostaje utworzony Międzyzakładowy Komitet Strajkowy – przewodniczącym zostaje Stanisław Kania
17 Sierpnia Przy bramie stoczni o godzinie 9:00 zostaje odprawiona msza w intencji strajkujących a także upamiętniająca ofiary grudnia 70 (postawiono także krzyż mający je upamiętnić) . Dyrekcje zakładów wchodzących w skład MKS próbują złamać solidarność strajkujących.
18 Sierpnia Do strajków przyłączyło się 156 pomorskich zakładów . Zdecydowano się przeprowadzić dwie obrady . Pierwszą ok. godz. 10 zaś drugą o godz. 20:00 . Wydane zostają 21 postulatów , które przekazano wojewodzie gdańskiemu Jerzemu Kołodziejskiemu .
19 Sierpnia Kolejne próby zdławienia oporu strajkujących spełzają na niczym , MKS zrzesza już 253 zakładów . Obrady związku są transmitowane przez głośniki lokalnego radiowęzła na całą stocznie , do gdańska przyjeżdżają dziennikarze z zagranicy . W Gdańsku na wniosek MKS-u zaprzestano sprzedaży alkoholu w Trójmieście .
20 Sierpnia MKS reprezentują już 304 zakłady , władze państwowe stale ignorują próby porozumienia które podejmuje MKS , delegaci komitetów strajkowych i strajkujący są zatrzymywani przez MO i SB. Do strajków przyłączają się , oprócz zakładów , także Politechnika Gdańska , Uniwersytet Gdański oraz Opera i Filharmonia .
21 Sierpnia Mieczysław Jagielski jako przedstawiciel rządu przyjeżdża do Gdańska z zamiarem złamania solidarności robotników . Jego przemówienia nie odnoszą oczekiwanego efektu czego wynikiem jest kontynuacja represji ze strony MO . Do strajku przyłączają się Elbląskie zakłady w wyniku czego liczba zakładów strajkujących zwiększa się do 350 .
22 Sierpnia Kolejne , nieudane wezwanie rządu do rozmów , aresztowania delegatów komitetu strajkowego M. Bogdańskiego i T. Siedleckiego . Zawiązano sojusz Szczecińskiego i Gdańskiego MKS-u
23 Sierpnia MKS reprezentuje już 388 zakładów . Ok. godziny 14 do stoczni przyjeżdża wojewoda gdański zaś po 6 godzinach Mieczysław Jagielski . Rozpoczynają się pierwsze rozmowy MKS-u z rządem
24 Sierpnia Dzień mszalny , w większości z zakładów przeprowadzono msze święte . Do gdańska zaproszono grupę ekspertów z których utworzono Komisję Ekspertów . W jej skład wchodzili Tadeusz Mazowiecki, Bohdan Cywiński, Bronisław Geremek, Tadeusz Kowalik, Waldemar Kuczyński, Jadwiga Staniszkis, Andrzej Wielowieyski , Jerzy Stembrowicz, Andrzej Stelmachowski i Jan Strzelecki
25 Sierpnia Dzień artystów w służbie strajkujących, konferencja dotycząca odblokowania połączeń telefonicznych w mieście wygłoszona przez rzecznika MKS Lecha Bądkowskiego – przynosi oczekiwany sukces , zostają zdjęte blokady na połączenia z kilkoma miastami .
26 Sierpnia Zagraniczne związki zawodowe wspomagają finansowo strajkujących , z zagranicy (min. Francji i Norwegii ) wpływają kwoty zasilające fundusz MKS-u . Strajki wybuchają w największych polskich miastach , we wrocławie tworzy się lokalny MKS . O godzinie 19 zostaje odprawiona msza święta dla kilkunastu tysięcy ludzi przedtem poparta kazaniem Prymasa Polski.
27 Sierpnia Gdański MKS zrzesza już 630 zakładów . Rozpoczęte zostają rozmowy na temat wolnych związków zawodowych pomiędzy Komisją Ekspertów a rządem . Na koncie MKS-u figuruje już kwota kilku milionów złotych. Można zaobserwować gwałtowny wzrost zainteresowania zachodnich mediów .
28 Sierpnia Władze rozpoczynają aresztowania działaczy opozycyjnych , mimo tego strajkujący odbierają telegramy z wyrazami poparcia od całego świata.
29 Sierpnia Zapowiedziane rozmowy pomiędzy MKS-em a delegacją rządową zatrzymały w wyniku sporu w sprawie powstania zupełnie wolnych związków zawodowych. Gdańsk gości delegację z Bydgoszczy . Strajki rozpoczyna górny Śląsk .
30 Sierpnia W końcu udaję się podpisać porozumienie miedzy MKS w szczecinie a delegacją rządową . To samo dzieje się o ok. 14 w stoczni Gdańskiej gdzie zostaje zaakceptowana lista 21 postulatów. Lech Wałęsa składa protest wobec naciskom SB na strajkujących o których rząd , teoretycznie nic nie wiem . Godzina 17 jest godziną modlitwy za uwięzionych delegatów strajkujących .
31 Sierpnia O godzinie 16 podpisano końcowe porozumienie , wszyscy więźniowie polityczni zostają zwolnieni , MKS jest już reprezentowany przez 700 zakładów
Strajki zostały poparte przez inteligencję polską a także demokratyczne formacje opozycyjne , oprócz tego miały za sobą zdecydowaną większość narodu polskiego . Zaczęto poważnie myśleć o wolności .W listopadzie 1980 roku oficjalnie zarejestrowano Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" . Komuniści długo nie mogli się pogodzić z utratą władzy jednakże inne wyjście z tej sytuacji nie było możliwe .
Fragment muru Stoczni Gdańskiej upamiętniający wydarzenia sierpnia 1980
Mówi się dzisiaj że wolność zdołała nabrać rozpędu i szybko objęła pozostałe kraje byłego ZSRR , wystarczyło wykonać ten pierwszy , najtrudniejszy krok . Był nim ten którym Lech Wałęsa przekroczył w sierpniu mur Stoczni Gdańskiej . 4 sierpnia 1989 roku Solidarność wygrała pierwsze wybory parlamentarne , na zawsze żegnając czasy PRL .
Później mówiono :"Polska -10 lat, Węgry -10 miesięcy, NRD -10 tygodni, Czechosłowacja -10 dni" , słowa autora w 100 % się sprawdziły , polska przełamała barierę potęgi ZSRR otwierając drogę do wolności reszcie państw zza Żelaznej Kurtyny .
Źródła , wykonawcy. • Vademecum turysty - Wolność wybuchła w Gdańsku - historia Sierpnia '80 • Internet • Wykonawcy-Piotr Paszkiewicz -Piotr Chłopski
