PINOTXOREN ABENTURAK CARLO COLLODI

1. PINOTXOREN ABENTURAKCARLO COLLODI

2. EGILEA • Carlo LORENZINI Carlo COLLODI (1826-1890) • Italia, Florentzia • Ikasketak: Erretorika eta Filosofia • Obra ugari idatzi • 1875. urtean PERRAULT-en liburuen itzulpenaz arduratu

3. GARAI HISTORIKOA • Pobrezia • Delinkuentzia • Pikarokeria • Delinkuentzia • Italia = Pinotxo “hezi eta autonomoa ezin izan daitekeen haur estatua da, kanpo potentzien menpe dagoena”

4. OBRA • 1882-1883: “ StoriadiunBurattino”. 15 kapitulu “Ez zuen izan beste ezer esateko arnasarik. Begiak itxi, ahoa ireki, zangoak luzatu eta astindu handi bat emanez, gogortuta bezala geratu zen. • 1883: "Le avventure di Pinocchio“. 36 kapitulu

5. OBRA GAUR EGUN • 260 hizkuntza eta dialektotara itzulita • Euskara -2011 urtea -Galtzagorri Elkarteak Eusko Jaurlaritzaren laguntzarekin -Klis Klasikoak bildumaren barruan -Itzulpena: Koldo Biguri eta Garazi Joana Goikoetxea -Ilustrazioak: Jokin Mitxelena

6. ARGUMENTUA • “Gepetto arotz agureak egur pusketa bat eskuratzen du. Baina ikusten denez, oso egur berezia da, hitz egin, kexatu eta sentitzen duelako. Beraz, GeppetokPinotxo izeneko egurrezko txotxongiloa sortzea erabakitzen du. Hala ere, Pinotxok benetako ume izan nahi du eta desio hau betetzeko, bihotz zabaleko eta mutil zintzo bat izan behar du. Baina, Pinotxok eskolara joan beharrean, gezurrez eta desobedientziaz osaturik dauden hainbat abenturetan barneratzen da. Azkenean, bere akatsez konturatuko da haur zintzo eta leial batean bihurtuz.”

7. PERTSONAIAK • PINOTXO: Obraren protagonista nagusia da Bihurria, inozoa eta kuxkuxeroa. • GEPPETTO: Pinotxo sortzen duen arotza da eta aita papera hartuko du  Gizajoa, pertsona ona eta atsegina. • MAITAGARRIA: Hasiera batean arreba jarrera hartzen du, ondoren ama papera jokatuz. • KILKERRA: Pinotxoren kontzientzia izango da.

8. GAIAK • Pobrezia, gosea eta sakrifizioa “Norbaitek merezi badu, gizon horrexek merezi du, ze, nik ikasi eta liburua erosteagatik zamarrarik gabe, mahuka hutsik, geratu bai da gizajoa! Eta hotz honekin! Gurasoek ez beste inork ez du egiten hainbeste sakrifizio!” • Diruzalekeria “Eta mila txanponen lekuan bi mila aurkituko banitu? Eta bi milaren ordez bost mila izango balira? O, zein jaun ospetsua izango nintzatekeen orduan ! Jauregi eder baten jabe izan nahi nuke, zurezko mila zalditxo eta mila zaltoki edukitzea gustatuko litzaidake.”

9. Delinkuentzia: Azeria eta katuak Pinotxori dirua lapurtu nahi diotenean; Pinotxok baserritarraren oilategian lapurrak harrapatzen dituenean; Pinotxo eta bere adiskideen artean liskar handia sortzen denean eta adiskideetako bat hilda agertzen denean. • Gezurra “Segituan antzematen da gezurra noiz esaten den, semetxo, ze, bi motatakoak izaten dira: gezur batzuk zango-motzak dira, eta besteak, aldiz, sudur luzeak. Zure gezurra, ikusten dudanez, sudur luzekoa da.”

10. Heriotza: - Geppetto, balearen barruan dagoen bitartean, pinotxok pentsatzen duenean hilda dagoela. - XVII. kapituluan Pinotxo hil zorian aurkitzen da medizina hartu nahi ez duelako, baina azkenean hartu egiten du. - Maitagarria hil egiten denean: “ Hemen datza pinotxok abandonatu eta penaz hildako ile urdinetako neskatxa.” - XXVII. kapituluan, Pinotxo eta bere adiskideen artean liskar handia sortzen denean eta adiskideetako bat hilda ateratzen denean.

11. HAURRAREN ETA HAREN MUNDUA NOLA IRUDIKATZEN DEN • Haurrak pinotxorekin identifikatuko dira  Pinotxo bezala, jolastea ikastea baino gogokoagoa dutela konturatuko dira. • Bizitzan lortu nahi diren helburuak lortzeko, jarrera zintzoa, obedientea eta arduratsua bereganatu behar dela . Hortaz, gezurra, bihurrikeriak… baztertu behar direla. • Bizitzan zehar suertatuko zaizkigun oztopoak esfortzuz gainditu behar direla.

12. Liburua mezu hezigarriez betea dago. Esate baterako: “ Mutikoek, beraiek baino gehiago dakitenen esanei kasurik egiten ez dietenean, ezbeharren batekin topo egiten dute.” “Jantzi ederrak ez du inoiz jauntxo egiten, jantzi garbiak baizik” “Gurasoen aurka altxa eta beraien etxeetatik ihes egiten duten mitikook, inoiz ez dute gauza onik lortuko mundu honetan eta gaur edo bihar damutuko dira ” “ Ez ezazu ahaztu nahiaren arabera jokatzen duten mutikoak, orain ez bada gero, damutu egiten direla”

13. LITERATURA BALIABIDEAK • Narrazio-generoa • Elkarrizketak - Nor ari zait deika?- esan zuen Pinotxok, beldurrez beterik. - Neu naiz! - Esan, Kilker, nor zara zu? - Kilker hiztuna naiz eta egun urte baino gehiago daramatzat gela honetan bizitzen - Gaur , aldiz, gela hau nirea da -esan zuen txotxongiloak-, eta mesede bat egin nahi badidazu, zoaz hemendik berehala, atzera begiratu ere egin gabe. • Irakurlearizuzentzen da Behin bazen … - Errege bat! – esango dute nire irakurle gaztetxoek - Ez, gazteok, oker zabiltzate. Behin bazen egur pusketa bat.

14. LITERATURA BALIABIDEAK • Animismoa • Onomatopeiak (Pi-pi-pi, pi-pi-pi…, tzun, tzun, tzun, tzun) • Esaera zaharrak -Lapurturiko sosak beti antzu! - Irin txarrak ogi txarragoa. - Besteri kapa lapurtzen diona alkandorarik gabe hiltzen da. • Konparazioak -Marrazo beldurgarri batek ni uretan ikusi ninduen eta ziztu bizian etorri zen niregana eta, mihia ateraz, harrapatu eta Boloniakotortellini bat bezalaxe irentsi ninduen.

15. NORENTZAT? • Hirugarren zikloko umeei zuzenduta (10 urtetik gorakoentzat) • Kapitulu bakoitzeko izenburu bat

16. ILUSTRAZIOA • JokinMitxelena. Gipuzkoarra • Gaur egun, Haur eta Gazte Literaturako ilustratzailea eta idazlea • Ilustrazioek umore puntu bat izaten dute • Errealitatea eta fantasia

17. EKARPENA/IRITZIA