300 likes | 740 Vues
Glu k oneogene z. Substratları ve glikolizle ilişkisi Glikolizdeki irreversibl basamakların b ypass ı Karaciğer glu k oneogene z ve kas /RBC/b ey in gl ik oli zi arasında bağlantı ; Cori ve Alanine döngüleri. Glu k oneogene z. gl ik ol iz. glu k oneogene z. Şeker yeni oluşturmak.
E N D
Substratları ve glikolizle ilişkisi • Glikolizdeki irreversibl basamaklarınbypassı • Karaciğer glukoneogenez vekas/RBC/beyin glikolizi arasında bağlantı; Cori ve Alanine döngüleri Glukoneogenez
glikoliz glukoneogenez Şekeryeni oluşturmak gluko neo genez glukoz piruvat Laktat Glikojenik amino asitler
Büyük oranda karaciğerde; biraz renal kortekste 10 enzimatikbasamağın 7’si glikolitik reaksiyonların tersidir GluKoneogenez
Laktat Piruvat Amino asitler Gliserol Propionat Glukoneogenezin Substratları
Laktat glukoneogenezde en fazla kullanılan substrattır. Anaerobik glikoliz sırasında piruvat laktat dehidrogenazla laktata çevrilir. Bu hem GA3PD reaksiyonu için NAD sağlar, hem de laktat kana geçip KC’de glukoza çevrilir. Glukoz tekrar kasa gelip enerji kaynağı olarak kullanılır. (Cori Döngüsü) Glukoneogenezin Substratları
Irreversiblglikolitikbasamaklarbypassedilir Glikoliz Glukoneogenez Glukoz-6-fosfataz Fruktoz 1,6-bisfosfataz (FBP-1) Piruvat Karboksilaz & Fosfoenolpiruvat karboksikinaz (PEPCK) • Hekzokinaz • Fosfofruktokinaz-1 (PFK-1) • Piruvat kinaz Bu 3 anahtar enzim
İki mitokondrial enzimin etkinliğini gerektirir. İlki piruvatı oksaloasetata çeviren piruvat karboksilazdır. Bu TCA’yı besleyen anaplerotik bir reaksiyondur. İkinci enzim OAA’ı PEP’a çeviren PEP karboksikinazdır. PEPCK GTP gerektirir. PC ile piruvata giren CO2 PEPCK ile ayrılır. Bypass 1: Piruvattan Fosfoenol Piruvata
İnsan hücreleri sitozol ve mitokondride eşit miktarda PEPCK içerir. PK ile oluşan OAA sitozole geçmelidir. Fakat taşıyıcı bir sistemi yoktur. OAA üç yolla sitozole geçer; ilki PEP’a çevrimi, ikincisi aspartata transaminasyon, üçüncüsü malata indirgenmedir. Bunlar sitozole geçebilirler. Bypass 1: Piruvattan Fosfoenol Piruvata
Glikolizin hız kısıtlayıcı basamağı fruktoz 6 fosfataz ile tersine çevrilir. F1,6BPaz reaksiyonu da glukoneogenezin major kontrol noktasından biridir. Bypass 2: F1,6BP’dan F6P’a
G6P glukoza Glukoz 6 Fosfataz ile çevrilir. Beyin ve iskelet kasında G6Paz olmadığından bu dokularda glukoneogenez olmaz. Böbrek, kas ve özellikle karaciğerde yeterince glukoz varsa G6P glikojene dönüşür. Bypass 3: Glukoz 6 Fosfatın Glukoza Dönüşümü
Glikolizin negatif effektörleri glukoneogenezin pozitif effektörleridir. • FFK-1 ve F 1,6 BPaz major düzenlenme yeridir. • Fruktoz-2,6-bifosfat, F2,6BP F1,6BPazın güçlü negatif effektörüdür. • F2,6BP düzeyi glukagon ve katekolamin etkisi ile azalır. Bunlar etkilerini cAMP bağımlı protein kinaz A ile yürütürler. Glukoneogenezin Düzenlenmesi
Glukoneogenezin Hormonal Regülasyonu • Hormonal regülasyon 3 temel mekanizmayla oluşur: • 1) Karaciğere yağ asitleri ve gliserol temininin regülasyonu. • Glukagon plazma yağ asitleri ve gliserolünü adipoz dokuda lipolizi sağlayarak artırır. Bu etki insulin ile antagonize edilir. • Sonuçta karaciğerde yağ asidi oksidasyonu artar bu NADH, ATP, asetil CoA oluşumu yoluyla ve artmış glikojenik substrat (gliserol) nedeniyle glukoneogenezi sağlar.
Glukoneogenezin Hormonal Regülasyonu • 2) Karaciğer enzimlerinin fosforilasyon durumlarının regülasyonu. • Glukagon adenilat siklazı cAMP oluşturmak üzere aktive eder, bu da protein kinaz A’yı aktive eder, bu da piruvat kinazı fosforile ve inaktive ederek glikolizi azaltır.
3) Glukagon ve insulin anahtar enzimlerin sentezini indükleyip baskılayarak uzun evreli etkilere yol açarlar. Glukagonun sentezini indüklediği enzimler: PEP-karboksikinaz Glukoneogenik fruktoz 1,6-bifosfataz enzimler glukoz 6-fosfataz aminotransferazlar Glukagonun sentezini baskıladığıenzimler: glukokinaz GlikolitikPFK1 enzimler piruvat kinaz İnsulin genellikle bunun tersini yapar.