Polityka bilansowa

1. Polityka bilansowa dr Marcin Kaczmarek

2. Kontakt • Konsultacje - czwartek 12.00 - 13.30 lub 15.30 – 16.00 (po umówieniu się tel.) pokój 216. • Telefon 91 444 2146 w trakcie trwania konsultacji. • E-mail: MARCINK@WNEIZ.PL • Listy: Instytut Rachunkowości, ul. Mickiewicza 64, 71-101 Szczecin

3. Literatura do przedmiotu

4. Literatura do przedmiotu • Vademecum głównego księgowego, red. W. Gos, • Polska Akademia Rachunkowości, Warszawa 2007 r. • Rachunkowość finansowa, red. T. Kiziukiewicz, • Ekspert, Wrocław 2006 r. • Ustawa o Rachunkowości

5. Pojęcie "polityka" • „sztukę, naukę rządzenia państwem; sprawy państwowe; organizacja, kierowanie i administracja sprawami wewnętrznymi i zagranicznymi państwa, narodu, kraju; działalność mająca na celu zdobycie, utrzymanie i wykorzystanie władzy państwowej przez daną klasę społeczną (…) postępowanie zręczne, ostrożne, sprytne; • „(...) działalność władzy państwowej, rządu w dziedzinach: społecznej, gospodarczej, kulturalnej, wojskowej i innych dotycząca spraw wewnętrznych państwa lub stosunków z innymi krajami jak również wzajemnych stosunków klas, grup społecznych (...) mająca na celu zdobycie i utrzymanie władzy państwowej; cele i zadania takiej działalności, metody realizacji tych zadań”; • „(...) zręczne, konsekwentne postępowanie jednostki lub grupy zmierzające do osiągnięcia określonego celu”.

6. Polityka gospodarcza (ekonomiczna) Jest ustalana i realizowana przez kierownictwo jednostki gospodarczej, które określa główne cele i metody ich osiągnięcia. Determinuje to integrację cząstkowych polityk w zakresie gospodarki materiałowej, produkcji, sprzedaży, gospodarki środkami trwałymi, finansów z polityką ekonomiczną całego przedsiębiorstwa. W przypadku sprzeczności celów cząstkowych lub trudności ich realizacji decydującym kryterium wyboru powinien być cel nadrzędny.

7. Kierownictwo firmy powinno podjąć, sprzyjające realizacji celów zadania, do których należą: • analiza wyników ekonomicznych firmy oraz sytuacji jej otoczenia, • planowanie rozkładu przepływów pieniężnych w czasie, a także wpływów i wydatków dla zapewnienia utrzymania płynności finansowej firmy w krótkim i długim okresie, • redukcja ryzyka prowadzonej działalności, • określanie zapotrzebowania na środki finansowe, niezbędne do realizacji założonych przedsięwzięć oraz pozyskiwania tych środków, co umożliwia ustalenie relacji z potencjalnymi dostawcami kapitału, takimi jak banki czy rynek kapitałowy, • planowanie optymalnej struktury finansowania, służącej minimalizacji kosztów kapitału i maksymalizacji wartości firmy, • alokacja środków między najbardziej efektywne przedsięwzięcia inwestycyjne, • projektowanie kwoty zysku na akcję oraz przygotowywanie propozycji dotyczących podziału zysków: na część dywidendową i część pozostawioną w firmie, zwiększającą jej kapitały, co jest istotne dla właściwego ułożenia współpracy z właścicielami, • kontrolowanie realizacji zadań podjętych w firmie.

8. Polityka bilansowa • „… ogół zgodnych z prawem decyzji podmiotu gospodarczego, mających na celu takie ukształtowanie wykazywanych w bilansie : wyniku finansowego, majątku, zobowiązań i źródeł finansowania, aby była zapewniona optymalna realizacja założeń gospodarczych.” Środkiem tej polityki jest odpowiednie wykorzystanie, przy znajomości teorii bilansowania, przepisów prawnych zezwalających przy sporządzaniu bilansu i wycenie bilansowej na postępowanie według uznania lub na wybór spośród różnych sposobów postępowania dopuszczanych przez ustawodawcę. • wszystkie przedsięwzięcia podejmowane w roku obrotowym oraz podczas sporządzania zamknięcia rocznego, mające na celu wpływ na ocenę adresata sprawozdania i skłonienie go do pożądanych zachowań.

9. Polityka bilansowa sensu largo i sensu stricte Źródło: Opracowanie na podstawie: J. Baus, Bilanzpolitik. Internationale Standards. Analyse. Cornelsen Verlag, Berlin 1999, s.17.

10. Zakres polityki bilansowej i polityki rachunkowości

11. Zależności między polityką gospodarczą a polityką bilansową Źródło: Opracowanie własne.

12. Najczęściej spotykane cele polityki przedsiębiorstwa: • minimalizacja obciążeń podatkowych, • maksymalizacja zysku, • osiągnięcie określonego poziomu zysku, • maksymalizacja sprzedaży, • stabilizacja wysokości przychodów, • maksymalizacja wartości bilansowej firmy, • przetrwanie firmy, • kierowaniem podziałem zysku, • kształtowanie struktury kapitału, • maksymalizacja dywidendy wypłacanej udziałowcom (akcjonariuszom), • utrzymanie dotychczasowego poziomu zatrudnienia, • zwiększenie udziału w rynku, • oddziaływanie na otoczenie.

13. Oddziaływanie na zachowania adresatów sprawozdania. Kształtowanie zysku do podziału Realizacja polityki podatkowej CELE POLITYKI BILANSOWEJ Główne cele polityki bilansowej

14. Główne cele polityki bilansowej i wynikające z nich cele cząstkowe Źródło: Opracowanie własne.

15. Zakres oddziaływania polityki bilansowej, rachunkowości kreatywnej i rachunkowości agresywnej

16. Kryteria wyboru rodzaju, formi instrumentów polityki bilansowej

22. Obszary polityki bilansowej a prawodawstwo

23. Prawa wyboru sposobu aktywowania

24. Prawa tworzenia odpisów aktualizujących należności

25. Prawa sposobu ujęcia pasywów

26. Prawo pasywowania przychodów

27. Prawa wyboru metod odpisów amortyzacyjnych według prawa bilansowego i podatkowego

28. Prawa wyboru wyceny wstępnej i bilansowej niefinansowych aktywów trwałych

29. Prawa wyboru wyceny wstępnej środków trwałych w budowie

30. Prawa wyboru ewidencji i wyceny wstępnej składników grupy zapasy

31. Prawa wyboru wyceny bilansowej grupy zapasy

32. Wycena wstępna i bilansowa inwestycji długo- i krótkoterminowych

33. Wstępna i bilansowa wycena należności i zobowiązań

34. Prawna regulacja obszarów działania instrumentów formalnej polityki bilansowej • prawa wyboru wariantu rachunku zysków i strat – art. 47 ust 4 ustawy o rachunkowości, • prawa wyboru rachunku przepływów pieniężnych – art. 48b ust 1 ustawy o rachunkowości, • wyboru w zakresie szczegółowości informacji zawartych w sprawozdaniach – art. 50 ustawy o rachunkowości, • stopnia szczegółowości informacji dodatkowej i sprawozdania z działalności – art. 48 ustawy o rachunkowości,

35. Forma jednostki i regulacja prawna sposobu podziału zysku

36. Regulacja prawna w zakresie instrumentów czasowych polityki bilansowej • wyboru dnia bilansowego – art. 3 ust. 1 pkt 10 ustawy o rachunkowości, • wybór roku obrotowego – art. art. 3 ust. 1 pkt 9 ustawy o rachunkowości, • wybór terminu i zatwierdzenia sprawozdań finansowych – art. 64 ustawy o rachunkowości.

37. Instrumenty materialnej polityki bilansowej

38. Instrumenty polityki bilansowej w zakresie środków trwałych

40. Instrumenty polityki bilansowej dotyczące wartości niematerialnych i prawnych

42. Instrumenty polityki bilansowej dotyczące inwestycji długoterminowych

44. Warianty wyceny materiałów

46. Warianty wyceny towarów

49. Warianty wyceny produktów