140 likes | 375 Vues
Juridische aspecten van opname en behandeling in de ggz. J.C.J. Dute Sectie Gezondheidsrecht Universiteit Maastricht. Programma. Vrijwillig opgenomen psych. pati ë nt Gedwongen opgenomen psych. pati ënt Externe rechtspositie (= opname) Interne rechtspositie (= verblijf)
E N D
Juridische aspecten van opname en behandeling in de ggz J.C.J. Dute Sectie Gezondheidsrecht Universiteit Maastricht
Programma • Vrijwillig opgenomen psych. patiënt • Gedwongen opgenomen psych. patiënt • Externe rechtspositie (= opname) • Interne rechtspositie (= verblijf) • Wilsonbekwaamheid en vertegenwoordiging Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Vrijwillig opgenomen psych. patiënt • Patiënt stemt in met opname/behandeling • Behandelingsovereenkomst: wederzijdse rechten en plichten • Belangrijkste rechten patiënt: • Informatie • Toestemming • Niet-weten • Geheimhouding • Rechten rond dossier • Belangrijkste rechten hulpverlener: • Goed hulpverlenerschap • Betaling Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Wet BOPZ • Vrijheidsbeperking, daarom wet nodig • 1971 eerste wetsontwerp • 1979 Winterwerparrest • 1994 inwerkingtreding Wet BOPZ • Gevaarscriterium • Regeling interne rechtspositie • 1997 1e evaluatie • 2002 2e evaluatie Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Gevaarscriterium • Gevaar • Geestesstoornis • Causaal verband: geestesstoornis is oorzaak gevaar • Geen alternatief voor opname (ultimum remedium criterium) • Geen bereidheid tot opname (bereidheidscriterium) Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Jurisprudentie over gevaarscriterium • Gevaar voor zichzelf • Zelfdoding/ernstig lichamelijk letsel • Patiënt gaat maatschappelijk ten gronde • Zelfverwaarlozing • Patiënt roept agressie op • Gevaar voor anderen • Doodslag/ernstig lichamelijk letsel • Psychische schade • Verwaarlozing van zorgbehoevende • Gevaar voor algemene veiligheid van personen of goederen Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Procedures in kader Wet BOPZ - I • Rechterlijke machtiging • Afgegeven door rechter • Max. 6 maanden (= voorlopige machtiging) • Te verlengen met telkens 1 jaar (= machtiging tot voortgezet vcrblijf) • Inbewaringstelling • Afgegeven door burgemeester • Max. 3 weken Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Procedures in kader Wet BOPZ - II • Afwijkende regeling bij opname in verpleeg- of zwakzinnigeninrichting • Geen bereidheid, geen bezwaar • Indicatiecommissie • Criterium: niet kunnen handhaven buiten instelling • Rechterlijke machtiging op eigen verzoek Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Gedwongen behandeling • Dwangopname betekent nog geen dwangbehandeling • Voor dwangbehandeling is vereist: • Geen overeenstemming over c.q. verzet tegen behandelingsplan • Ernstig gevaar (na wetswijziging: gevaar) • voor zichzelf • voor anderen • Gevaar vloeit voort uit geestesstoornis • Volstrekte noodzaak Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Dwangbehandeling en dwangmiddelen • Dwangmiddelen: onderscheid met dwangbehandeling • Middelen en –maatregelen (M&M) • Afzondering, separatie, fixatie, dwangmedicatie, vocht/voeding • Ter afwending van tijdelijke noodsituaties • Max. 7 dagen Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
1e en 2e evaluatie Wet BOPZ • Geen bereidheid, geen bezwaar: vrijwillige opname? • Ambulante dwangbehandeling • Voorwaardelijke rechterlijke machtiging • Observatieopname • Ernstig vermoeden van door geestesstoornis veroorzaakt gevaar voor zichzelf • Observatiemachtiging – rechter – 3 weken • Geen dwangbehandeling/M&M • Zelfbindingsverklaringen • Wetsontwerp bij Tweede Kamer Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Wilsonbekwaamheid • ‘Niet in staat tot een redelijke waardering van zijn belangen terzake’ • Vooronderstelling van bekwaamheid • Bekwaamheid gekoppeld aan te nemen beslissing • Gedwongen opname of psychiatrische diagnose maakt patiënt niet onbekwaam Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Vertegenwoordiging bij wilsonbekwaamheid • Verschillende soorten vertegenwoordigers • Wettelijke vertegenwoordiger • Curator • Mentor • Schriftelijk gemachtigde • Onbenoemde vertegenwoordiger • Partner • Ouder, kind, broer of zus • Zorg van een goed vertegenwoordiger • Eigen verantwoordelijkheid hulpverlener Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM
Wilsonbekwaamheid en dwangbehandeling Situatie: Wilsonbekwame patiënt verzet zich tegen behandeling waar vertegenwoordiger mee instemt Wet BOPZ: (ernstig) gevaar WGBO: (bij ingrijpende verrichting:) ter voorkoming van ernstig nadeel voor patiënt Maar: behoort Wet BOPZ niet voor te gaan? Dute - Sectie Gezondheidsrecht - UM